Το Ιράν και η Σαουδική Αραβία ετοιμάζονται για μάχη

Στην ανατολική Μεσόγειο, η Σαουδική Αραβία πιέζει για να αποκτήσει πλεονέκτημα με το να εκμεταλλευτεί την αδυναμία της Συρίας, μιας αφοσιωμένης συμμάχου του Ιράν. Η ελπίδα της Τεχεράνης να αποτρέψει μια ισραηλινή επίθεση στις πυρηνικές της εγκαταστάσεις και να διατηρήσει μια θέση στη Μέση Ανατολή, περιστρέφεται γύρω από την υποστήριξη της Δαμασκού, η οποία εδώ και καιρό αποτελεί τον αγωγό για χρήματα και όπλα προς την Χεσμπολάχ αλλά και καταφύγιο του Ισλαμικού Τζιχάντ και της Χαμάς. Παρότι η συμμαχία μεταξύ Ιράν, Χεσμπολάχ και Συρίας έμοιαζε δυνατότερη από ποτέ στις αρχές του 2011 –μια συμμαχία της οποίας ηγήθηκε η Χεσμπολάχ πήρε την εξουσία στο Λίβανο εις βάρος του σουνιτικού καθεστώτος που υποστήριζε η Σαουδική Αραβία- η Αραβική Άνοιξη χτύπησε σύντομα την Συρία και ήγειρε αμφιβολίες σχετικά με την υποστήριξη των ιρανών στους εξεγερμένους σε ολόκληρη την περιοχή. Όντως, αντί να εκφράσει την συμπάθειά του προς τους σύριους εξεγερμένους, το Ιράν έγινε ο μοναδικός μεγάλος υποστηρικτής του καταπιεστικού καθεστώτος του σύριου προέδρου Bashar al-Assad. Αν και πρόκειται να κάνει τα πάντα για να κρατήσει τον Άσαντ στην εξουσία, το Ιράν ελπίζει να προστατέψει την ελίτ της κυβέρνησής του καθώς και τις δυνάμεις ασφαλείας, στην περίπτωση που ο Άσαντ πέσει.

Σε μια προσπάθεια να υπονομεύσει την συμμαχία Ιράν – Συρίας, η Σαουδική Αραβία διακήρυξε την υποστήριξή της στο συριακό κίνημα υπέρ της δημοκρατίας και ήταν η πρώτη αραβική χώρα που ανακάλεσε τον πρεσβευτή της από τη Δαμασκό. Εάν η Σαουδική Αραβία κερδίσει αυτή την συγκεκριμένη μάχη, το Ιράν μάλλον θα ακολουθήσει πολύ περισσότερο επιθετικές πολιτικές απέναντι στη Σαουδική Αραβία στην περιοχή, ειδικά στο Μπαχρέιν και το Ιράκ.

Ίσως το πιο σημαντικό είναι ότι το Ιράν και η Σ. Αραβία θα συνεχίσουν να μάχονται σχετικά με τις πυρηνικές φιλοδοξίες της Τεχεράνης. Οι σαουδάραβες βλέπουν ότι, από τη στιγμή που αποκτήσει πυρηνικά όπλα, το Ιράν θα έχει ένα ξεκάθαρο και θεμελιώδες στρατηγικό πλεονέκτημα. Σαν αποτέλεσμα αυτής της πεποίθησης, οι αξιωματούχοι της Σ. Αραβίας απείλησαν να φτιάξουν επίσης πυρηνικές βόμβες εφόσον και το Ιράν αναπτύξει αυτή την τεχνολογία. Το Ριάντ ήδη ξεκίνησε να αναπτύσσει ένα ειρηνικό πυρηνικό πρόγραμμα, διαπραγματευόμενο με τις ΗΠΑ και άλλες χώρες την κατασκευή 16 πυρηνικών σταθμών μέσα στα επόμενα 20 χρόνια. Η Σαουδική Αραβία επιμένει ότι ούσα μια χώρα που έχει υπογράψει την Συνθήκη Μη Εξάπλωσης των Πυρηνικών, το πυρηνικό της πρόγραμμα είναι μόνο για την παραγωγή ενέργειας και για ειρηνικούς σκοπούς. Το Ιράν, το οποίο εξακολουθεί να επιμένει ότι και το δικό του πυρηνικό πρόγραμμα είναι επίσης για ειρηνικούς σκοπούς, υποστήριξε δημοσίως το πυρηνικό πρόγραμμα της Σαουδικής Αραβίας. Αλλά το Ιράν μάλλον ανησυχεί ότ,ι καθώς η διεθνής κοινότητα εστιάζεται στις δικές του πυρηνικές δραστηριότητες, η Σαουδική Αραβία με την βοήθεια του Πακιστάν θα γίνει πυρηνική δύναμη χωρίς πολλή φασαρία.

Στην ενέργεια, τη γεωπολιτική και την πυρηνική ισχύ, η αντιπαλότητα μεταξύ Ιράν και Σαουδικής Αραβίας φαίνεται ότι μάλλον θα ενταθεί στα επόμενα χρόνια. Με έναν πακτωλό πετροδολαρίων στη διάθεσή τους, με δύο ισχυρές θρησκευτικές δομές που προωθούν την δική τους εκδοχή για το Ισλάμ και με συμμάχους και αντιπροσώπους να βρίσκονται σε ολόκληρο τον ισλαμικό κόσμο, το Ιράν και η Σαουδική Αραβία θα επιδιώξουν με επιθετικό τρόπο να αναμορφώσουν την καινούργια Μέση Ανατολή ώστε να συντηρήσουν και να επεκτείνουν την ισχύ τους.

Για να μετριάσουν την πιθανότητα μιας σύγκρουσης, οι ΗΠΑ θα πρέπει να ενθαρρύνουν το Ιράν και τη Σαουδική Αραβία να συνεργαστούν και να μειώσουν την ένταση. Τα συμφέροντα των ΗΠΑ δεν είναι πάντοτε ευθυγραμμισμένα με εκείνα της Σαουδικής Αραβίας ούτε αναπόφευκτα αντίθετα με εκείνα του Ιράν. Εξαιρώντας την πιθανότητα οι ΗΠΑ να καταφέρουν να βρουν έναν δρόμο πλεύσης ανάμεσα στις δύο χώρες και να αποφύγουν να πάρουν θέση, ο ψυχρός πόλεμος μεταξύ του Ιράν και της Σαουδικής Αραβίας φαίνεται ότι θα σπρώξει την περιοχή μακριά από τη δημοκρατία, παγώνοντας τελικά την Αραβική Άνοιξη.

Πρωτότυπο: http://www.foreignaffairs.com/articles/136409/mohsen-m-milani/iran-and-s...

Copyright © 2002-2010 by the Council on Foreign Relations, Inc.
All rights reserved.