Η νέα στάση του Ομπάμα για τον κόσμο | Foreign Affairs - Hellenic Edition
Secure Connection

Η νέα στάση του Ομπάμα για τον κόσμο

Η λογική πίσω από την ανάπτυξη δυνάμεων των ΗΠΑ στο εξωτερικό

Οι δύσκολες οικονομικές συνθήκες συχνά αντιμετωπίζονται στις Ηνωμένες Πολιτείες με εκκλήσεις για μια πιο ήπια εξωτερική πολιτική. Όμως, παρά την παγκόσμια οικονομική ύφεση, στον σύγχρονο αλληλεξαρτώμενο κόσμο, οι περικοπές στο πεδίο της εξωτερικής πολιτικής θα είναι λανθασμένες. Η ικανότητα των Ηνωμένων Πολιτειών να ηγείται της διεθνούς κοινότητας εξακολουθεί να είναι ανεκτίμητη και απαράμιλλη. Η οικονομία τους εξακολουθεί να είναι μακράν η μεγαλύτερη, η πιο ανεπτυγμένη και η πιο δυναμική στον κόσμο. Ο στρατός τους παραμένει πολύ πιο ικανός από ό, τι οποιοσδήποτε άλλος. Το δίκτυο των συμμαχιών και των συνεργασιών των Ηνωμένων Πολιτειών διασφαλίζει ότι η χώρα σπάνια θα πρέπει να δράσει μόνη της. Και η ήπια ισχύς τους αντανακλά τη συνεχή ελκυστικότητα των αμερικανικών αξιών. Οι Ηνωμένες Πολιτείες δεν θα πρέπει να μειώσουν τη δέσμευσή τους στο εξωτερικό όταν είναι σε θέση να διαμορφώσουν ενεργά το περιβάλλον του πλανήτη για να διασφαλίσουν τα συμφέροντά τους.

Η διατήρηση της μοναδικής ακτινοβολίας και της ηγεσίας των Ηνωμένων Πολιτειών θα απαιτήσει την αναζωογόνηση της αμερικανικής οικονομίας, που αποτελεί τα θεμέλια της ισχύος του έθνους. Θα απαιτήσει επίσης έξυπνη διασύνδεση με τον υπόλοιπο κόσμο για να δημιουργήσουν τις προϋποθέσεις που είναι απαραίτητες για την οικονομική ανάκαμψη και ανάπτυξη, δηλαδή, τη σταθερότητα και το απρόσκοπτο εμπόριο. Για δεκαετίες, αυτά έχουν εξασφαλιστεί από την προωθημένη εμπλοκή των αμερικανικών δυνάμεων και από τα ισχυρά δίκτυα συμμαχιών. Για παράδειγμα, μια παρατεταμένη στρατιωτική παρουσία των ΗΠΑ στην Ευρώπη και την Ασία, σε συνδυασμό με υγιείς διπλωματικές και οικονομικές σχέσεις με τους εκεί συμμάχους τους, έχει αποφέρει δεκαετίες ειρήνης και ευημερίας για τις Ηνωμένες Πολιτείες και τον κόσμο. Το να έρθουν οι περισσότερες από αυτές τις δυνάμεις πίσω στην πατρίδα θα ήταν επιζήμιο για την εθνική ασφάλεια των ΗΠΑ και για την οικονομική ανάκαμψη.

Παρ' όλα αυτά, θεμελιώδεις αλλαγές στο διεθνές στρατηγικό περιβάλλον, έχουν φέρει τις Ηνωμένες Πολιτείες σε ένα στρατηγικό σημείο καμπής, απαιτώντας επανακαθορισμό της παγκόσμιας στρατιωτικής στάσης των Ηνωμένων Πολιτειών. Η άνοδος της Κίνας και της Ινδίας αλλάζει τη δυναμική της ισχύος στην Ασία και τον κόσμο γενικότερα. Διακρατικές απειλές, όπως η τρομοκρατία και η διάδοση των πυρηνικών, δημιουργούν νέες συλλογικές προκλήσεις. Τα παγκόσμια κοινά αγαθά - η θάλασσα, ο αέρας, το διάστημα και τομείς του κυβερνοχώρου - είναι όλο και περισσότερο κορεσμένα και διαμφισβητήσιμα. Και με το τέλος του πολέμου στο Ιράκ και την μετάβαση να εξελίσσεται στο Αφγανιστάν, οι Ηνωμένες Πολιτείες πλησιάζουν στο τέλος μιας δεκαετίας γεμάτης με πολέμους στο έδαφος της Μέσης Ανατολής και της Νότιας Ασίας.

Ως απάντηση σε αυτές τις αλλαγές, το 2009 η κυβέρνηση Ομπάμα ξεκίνησε μια σημαντική αναθεώρηση της αμερικανικής στρατιωτικής παγκόσμιας στάσης για να καθορίσει τον τρόπο που θα γίνει στρατηγικά πιο αποτελεσματική, λειτουργικά ανθεκτική και πολιτικά βιώσιμη. Η αναθεώρηση βρίσκεται σε εξέλιξη, αλλά έχει ήδη αποφέρει μια σειρά από νέες πρωτοβουλίες, όπως η στροφή μακριά από τον ψυχροπολεμικό προσανατολισμό των δυνάμεων των ΗΠΑ στην Ευρώπη και η αναζωογόνηση των συνεργασιών των Ηνωμένων Πολιτειών στην Ασία. Αυτές οι κινήσεις αντανακλούν το γεγονός ότι, με τον πόλεμο στο Ιράκ να έχει τελειώσει και την μετάβαση στο Αφγανιστάν υπό εξέλιξη, οι Ηνωμένες Πολιτείες πρέπει να επικεντρώσουν την αμερικανική ηγεσία στην αντιμετώπιση των αναδυόμενων απειλών και την πρόληψη συγκρούσεων και την εξασφάλιση ενός καλύτερου μέλλοντος μέσω συνεργασιών και συμμετοχής.

Η ΛΟΓΙΚΗ ΤΗΣ ΔΙΑΤΗΡΗΣΗΣ ΤΗΣ ΠΡΟΩΘΗΜΕΝΗΣ ΔΕΣΜΕΥΣΗΣ

Κατά την τελευταία αναθεώρηση της συνολικής στάσης του Πενταγώνου, το 2004, η κατευθυντήρια αρχή του τότε Αμερικανού υπουργού Άμυνας Ντόναλντ Ράμσφελντ ήταν το κλείσιμο των βάσεων στο εξωτερικό και η επιστροφή των αμερικανικών στρατευμάτων που στάθμευαν εκεί. Αντίθετα, η κυβέρνηση Ομπάμα έδωσε έμφαση στο να κάνει την προωθημένη θέση της χώρας πιο αποδοτική και πιο αποτελεσματική. Οι αμερικανικές δυνάμεις που σταθμεύουν στο εξωτερικό θα πρέπει να αποσκοπούν στην αποτροπή συγκρούσεων, την οικοδόμηση της ικανότητας των βασικών εταίρων, τη διατήρηση των κεντρικών συμμαχιών και να εξασφαλίζουν την ικανότητα του αμερικανικού στρατού να διασφαλίζει τα αμερικανικά συμφέροντα σε κρίσιμες περιοχές. Η προωθημένη δέσμευση, όπως ονομάζεται αυτή η προσέγγιση, δεν σημαίνει αστυνόμευση του κόσμου ή ότι αφήνονται οι άλλες χώρες να πορεύονται δωρεάν απολαμβάνοντας εγγυήσεις για την ασφάλειά τους από τις ΗΠΑ. Και η συνεργασία δεν σημαίνει παραίτηση από την αμερικανική κυριαρχία σε περιφερειακούς και διεθνείς οργανισμούς. Αντίθετα, η προωθημένη δέσμευση σημαίνει μόχλευση της μεγαλύτερης ισχύος των Ηνωμένων Πολιτειών, της ικανότητας να ηγείται, ενώ ενθαρρύνει και άλλους να μοιραστούν το βάρος.

Ο ακρογωνιαίος λίθος της προωθημένης δέσμευσης είναι η τοποθέτηση αμερικανικών στρατευμάτων σε περιοχές ζωτικής σημασίας για να βοηθήσουν στην αποτροπή μεγάλων συγκρούσεων και στην υποστήριξη της σταθερότητας, ιδιαίτερα στην Ασία και τη Μέση Ανατολή. Όπως οι μακροπρόθεσμες αναπτύξεις των ΗΠΑ στην Ευρώπη και την Ασία έχουν δείξει, η φυσική παρουσία των στρατιωτικών δυνάμεων στέλνει ένα ισχυρό μήνυμα στους πιθανούς αντιπάλους. Ορισμένοι πιστεύουν ότι τα στρατεύματα που στρατοπεδεύουν εγχωρίως είναι αποτρεπτικός παράγοντας εξίσου αποτελεσματικός, δεδομένης της παγκόσμιας εμβέλειας και της τεχνολογικής υπεροχής των αμερικανικών ενόπλων δυνάμεων. Αλλά το επιχείρημα αυτό, που ήταν ο ακρογωνιαίος λίθος της άποψης του Ράμσφελντ για την αμερικανική στρατιωτική στάση, αγνοεί τις πραγματικότητες του χρόνου, της απόστασης, της διοικητικής μέριμνας και της πολιτικής. Όπως απέδειξε η εμπειρία των Ηνωμένων Πολιτειών στους δύο πολέμους στο Ιράκ, χρειάζονται εβδομάδες, αν όχι μήνες, για να κινητοποιηθούν στρατεύματα του μεγέθους και της δύναμης που απαιτείται για μερικά από τα πιο πιθανή και πιο επικίνδυνα σενάρια που οι Ηνωμένες Πολιτείες θα μπορούσαν να αντιμετωπίσουν σε όλο τον κόσμο. Επιπλέον, η μετακίνηση στρατευμάτων από τις Ηνωμένες Πολιτείες σε μια εμπόλεμη ζώνη ακριβώς όταν ξεκινούν οι εντάσεις μπορεί να επιδεινώσει ή να κλιμακώσει μια κρίση.

Η προωθημένη τοποθέτηση δυνάμεων επίσης καθησυχάζει και τους συμμάχους για την αποφασιστικότητα των Ηνωμένων Πολιτειών σχετικά με την ασφάλειά τους. Στην κορεατική χερσόνησο, για παράδειγμα, η παρουσία αμερικανικού προσωπικού που αριθμεί μερί τα 28.000 άτομα θυμίζει στην Σεούλ ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες είναι έτοιμες να υπερασπιστούν τη Νότια Κορέα σε μια ενδεχόμενη επίθεση της Βόρειας Κορέας. Νοτιότερα, οι αμερικανικές ναυτικές και αεροπορικές δυνάμεις που βρίσκονται στην Αυστραλία, τις Φιλιππίνες, την Σιγκαπούρη και την Ταϊλάνδη δίνουν στους συμμάχους στη Νοτιοανατολική Ασία μεγαλύτερη εμπιστοσύνη ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες δεν θα εγκαταλείψουν την περιοχή σε μια εποχή μεγάλων αλλαγών και αβεβαιότητας.

Σε περίπτωση που αποτύχει η αποτροπή, οι προωθημένες στρατιωτικές δυνάμεις σταθμεύουν σε καλή θέση για να διευκολύνουν μια συλλογική απάντηση. Όπως έδειξε η πρόσφατη επιχείρηση του ΝΑΤΟ στη Λιβύη, η αντιμετώπιση των απειλών απαιτεί εγγυημένη πρόσβαση στους διαδρόμους και τις βάσεις ανεφοδιασμού, διπλωματική υποστήριξη, και, στην ιδανική περίπτωση, βοήθεια από τους συμμάχους στο πεδίο των πολεμικών επιχειρήσεων. Η γρήγορη συγκρότηση ενός αποσπάσματος για να συλλάβει τους κακούς μπορεί να φαίνεται αποτελεσματική στα παλιά γουέστερν, αλλά δεν λειτουργεί στις πολύπλοκες, υψηλής τεχνολογίας στρατιωτικές επιχειρήσεις. Για αυτές, τα κοινά πρωτόκολλα διοίκησης και ελέγχου, οι διαλειτουργικές τεχνολογίες, τα δόγματα, και οι διαδικασίες σχεδιασμού θα πρέπει να αναπτυχθούν καλά εκ των προτέρων. Και περισσότερο από οποιεσδήποτε άλλες δυνάμεις, οι δυνάμεις που σταθμεύουν σε προωθημένες θέσεις μπορούν να λειτουργήσουν ως αιχμή του δόρατος σε αυτή την προπαρασκευή. Μπορούν να διεξάγουν τακτικές ασκήσεις με τους συμμάχους για τον εντοπισμό και τη διόρθωση των ελλείψεων, την οικοδόμηση εμπιστοσύνης μεταξύ των ΗΠΑ και των συμμάχων και να αναπτύξουν τις κοινές πρακτικές που κάνουν τους στρατούς να συνεργάζονται πιο αποτελεσματικά στο πεδίο της μάχης.

Ένας άλλος καλός λόγος για να συνεχίσουν οι στρατιωτικές δυνάμεις να σταθμεύουν στο εξωτερικό, ακόμα και σε καιρό ειρήνης, είναι να χρησιμεύουν ως μια επένδυση προς την κατεύθυνση της κατανομής των βαρών. Η εκπαίδευση και η διεξαγωγή πραγματικών αποστολών με συμμάχους και εταίρους, όπως οι πολυμερείς παρεμβάσεις κατά της πειρατείας στη θαλάσσια περιοχή ανοιχτά από το Κέρας της Αφρικής και οι ασκήσεις για την ελεύθερη διεξαγωγή της ναυσιπλοΐας στον Περσικό Κόλπο, βοηθούν στην ενίσχυση των ικανοτήτων τους. Μια τέτοια δέσμευση προωθεί επίσης ένα κοινό όραμα για τον κόσμο, στο οποίο κυριαρχεί το κράτος δικαίου, οι διαφορές μπορούν να επιλυθούν χωρίς τη χρήση βίας και το εμπόριο διεξάγεται ελεύθερα. Με τη σειρά τους, τέτοιοι συνεργάτες είναι πιο ικανοί να αντιμετωπίσουν τα εθνικά προβλήματα χωρίς την ανάγκη των αμερικανικών δυνάμεων. Τέτοιες σχετικά μικρές επενδύσεις σε δραστηριότητες εν καιρώ ειρήνης μπορεί να σημαίνουν ότι δεν θα χρειαστεί να μπουν αργότερα σε επικίνδυνους δρόμους οι Αμερικανοί.

Η προωθημένη δέσμευση δεν είναι μόνο ένας αποτελεσματικός τρόπος διασφάλισης των συμφερόντων εθνικής ασφάλειας των ΗΠΑ. Είναι επίσης ένας υπεύθυνος και αποτελεσματικός τρόπος για να τοποθετηθούν αμερικανικές δυνάμεις σε μια εποχή οικονομικών περιορισμών. Οι πολιτικοί επιστήμονες Joseph Parent και Paul MacDonald υποστήριξαν από τις σελίδες του Foreign Affairs (στο άρθρο τους «Η Σοφία της λιτότητας», τεύχος Δεκεμβρίου 2011-Ιανουαρίου 2012) [1] ότι το κλείσιμο των βάσεων των ΗΠΑ στο εξωτερικό και ο επαναπατρισμός του προσωπικού θα εξοικονομήσει δισεκατομμύρια δολάρια. Ένα τέτοιο επιχείρημα παρανοεί το πώς οι ένοπλες δυνάμεις των ΗΠΑ διατηρούνται στο εξωτερικό και υποτιμά τη δαπάνη της μετεγκατάστασης τους. Οι Ηνωμένες Πολιτείες έχουν 1,4 εκατομμύρια άνδρες και γυναίκες με στολή. Όλοι τους, και οι οικογένειές τους, θα πρέπει να στεγάζονται και να εκπαιδεύονται κάπου. Δεν είναι κατ' ανάγκη φθηνότερο να το κάνουν στις Ηνωμένες Πολιτείες, ειδικά όταν ορισμένες χώρες όπως η Γερμανία, η Ιαπωνία και η Νότια Κορέα, βοηθούν στην πληρωμή του λογαριασμού για τις αμερικανικές εγκαταστάσεις που σταθμεύουν εκεί. Επιπλέον, θα ήταν μια απίθανα κακή κατανομή πόρων το να εγκαταλειφθούν σημαντικές επενδύσεις κεφαλαίου - για παράδειγμα, το παγκόσμιας κλάσης αμερικανικό κέντρο εκπαίδευσης Στρατού στο Hohenfels, στη Γερμανία – απλώς για να δημιουργηθεί μια παρόμοια εγκατάσταση στα ΗΠΑ.

Οι Ηνωμένες Πολιτείες θα πρέπει να τοποθετούν τις δυνάμεις τους έτσι ώστε να παρέχουν εθνική ασφάλεια με τον πιο αποτελεσματικό και υπεύθυνο τρόπο. Κατά τα επόμενα χρόνια, ο στρατός των ΗΠΑ κατά πάσα πιθανότητα θα λειτουργεί σε ένα περιβάλλον σφιχτού προϋπολογισμού, αλλά η Ουάσιγκτον μπορεί να αποκομίσει περισσότερα από όσα το προηγούμενο διάστημα παρά την οικονομική δυστοκία, με την τοποθέτηση ενός μεγαλύτερου ποσοστού των δυνάμεών της σε βασικές περιοχές. Πάρτε, για παράδειγμα, τους κύκλους των αμερικανικών ναυτικών πλοίων. Για κάθε πλοίο που ασφαλίζει θαλάσσιες λωρίδες ή αποτρέπει κάποια πιθανή επιθετικότητα, υπάρχουν άλλα τρία που βρίσκονται σε διάφορα στάδια συντήρησης ή σε διέλευση. Ο ελλιμενισμός πλοίων πιο κοντά στις περιοχές λειτουργίας τους στην Ευρώπη ή την Ασία θα γλιτώσει κάθε σκάφος από τρεις έως τέσσερις εβδομάδες χρόνο διέλευσης και θα απαιτήσει από τις ΗΠΑ να διαθέτουν κατά ένα τρίτο μικρότερο απόθεμα πλοίων. Αυτό και μόνο θα εξοικονομήσει δισεκατομμύρια δολάρια για αγορές πλοίων και εξοπλισμών, ναυτικές επιχειρήσεις και κόστος συντήρησης. Παρομοίως, η στρατηγική προωθημένης στάθμευσης αμερικανικών δυνάμεων, σε συνδυασμό με την περιοδικές μεταθέσεις αμερικανικού προσωπικού για να εκπαιδεύει τους συμμάχους, κάνει την καλύτερη δυνατή χρήση των αμερικανικών πόρων, ενισχύει τη συνεργασία και τον επιμερισμό των βαρών και διασφαλίζει ότι ο στρατός είναι τοποθετημένος και έτοιμος να ανταποκριθεί σε αναδυόμενες απειλές και κρίσεις.

ΝΕΑ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗ ΕΞΙΣΟΡΡΟΠΗΣΗ

Μια βέλτιστη αμερικανική στρατιωτική στάση πρέπει να αντικατοπτρίζει την πραγματικότητα ότι οι πόροι θα πρέπει να περιορίζονται κατά τα επόμενα χρόνια και ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες απλά δεν μπορούν να είναι παρούσες παντού. Με αυτό κατά νου, η επαναρρύθμιση της αμυντικής στάσης της κυβέρνησης Ομπάμα θα προσαρμόσει τις στρατιωτικές τοποθετήσεις με βάση τις ανάγκες της κάθε περιοχής και τις προτεραιότητες των ΗΠΑ.

Η πιο σημαντική αλλαγή θα είναι προς την περιοχή Ασίας-Ειρηνικού. Ο πρόεδρος Μπαράκ Ομπάμα έχει καταστήσει σαφές ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες είναι «ένα έθνος του Ειρηνικού Ωκεανού» και ότι θα «παίξουν ένα μεγαλύτερο και μακροπρόθεσμο ρόλο στη διαμόρφωση αυτής της περιοχής και του μέλλοντός της». Η έμφασή του αντικατοπτρίστηκε στο έγγραφο του Υπουργείου Άμυνας περί την «στρατηγική καθοδήγηση» τον Ιανουάριο του 2012, το οποίο αναφέρει ότι «τα αμερικανικά οικονομικά συμφέροντα και τα συμφέροντα για την ασφάλεια των ΗΠΑ είναι άρρηκτα συνδεδεμένα με τις εξελίξεις στο τόξο που εκτείνεται από τον δυτικό Ειρηνικό και την Ανατολική Ασία, στην περιοχή του Ινδικού Ωκεανού και της Νότιας Ασίας».

Ως εκ τούτου, καθώς οι αμερικανικές ευθύνες στο Αφγανιστάν μειώνονται, η προσοχή και οι πόροι της χώρας, τόσο διπλωματικά όσο και στρατιωτικά, θα αρχίσουν να επικεντρώνονται περισσότερο στην περιοχή Ασίας-Ειρηνικού. Η αμερικανική παρουσία στην Ιαπωνία και τη Νότια Κορέα θα παραμείνει ο ακρογωνιαίος λίθος της στρατηγικής αυτής, ακόμη και καθώς οι Ηνωμένες Πολιτείες ενισχύουν τις σχέσεις τους με άλλες ασιατικές χώρες, ιδιαίτερα αυτές μέσα και γύρω από τη Νοτιοανατολική Ασία. Ήδη, τον περασμένο Νοέμβριο, ο Ομπάμα και η πρωθυπουργός της Αυστραλίας Τζούλια Γκίλαρντ ανακοίνωσαν τα σχέδιά τους για την ενίσχυση της στρατιωτικής συνεργασίας Αυστραλίας-ΗΠΑ, συμπεριλαμβανομένης της αποστολής μέχρι και 2.500 Αμερικανών πεζοναυτών στην Αυστραλία για κοινή εκπαίδευση και ασκήσεις, της αύξησης των επισκέψεων αμερικανικών αεροσκαφών στα αεροδρόμια της βόρειας Αυστραλίας, καθώς και των επισκέψεων αμερικανικών πλοίων σε διάφορα λιμάνια της Αυστραλίας.

Οι Ηνωμένες Πολιτείες σχεδιάζουν επίσης να αναπτύξουν από τη Σιγκαπούρη δύο νέα Littoral Combat Ships, δηλαδή σχετικά μικρά σκάφη που έχουν σχεδιαστεί για να λειτουργούν κοντά στις ακτές, και μελετούν μια ενισχυμένη στρατιωτική συνεργασία με τις Φιλιππίνες, την Ταϊλάνδη και το Βιετνάμ. Οι λεπτομέρειες είναι ακόμη υπό συζήτηση, αλλά αυτή η συνεργασία θα περιλαμβάνει πιθανόν περισσότερες κοινές ασκήσεις, εναλλαγές στρατευμάτων καθώς και επισκέψεις πλοίων. Σε ολόκληρη την περιοχή, νέα διμερή και πολυμερή προγράμματα κατάρτισης, ιδίως εκείνα που συνδέονται με την παροχή ανθρωπιστικής βοήθειας, την ετοιμότητα σε περίπτωση καταστροφών, την διαλειτουργικότητα και την ανάπτυξη ικανοτήτων, θα βοηθήσουν την περιοχή να αντιμετωπίζει καλύτερα τις διακρατικές απειλές, την πρόληψη των συγκρούσεων και την αντιμετώπιση των κρίσεων.

Στην περιοχή του Ινδικού Ωκεανού, μέσω της οποίας διακινείται το 70% των προϊόντων πετρελαίου στον κόσμο και το 25% του παγκόσμιου εμπορίου, οι Ηνωμένες Πολιτείες επίσης εμβαθύνουν τις συνεργασίες τους. Ο ινδικός στρατός διεξάγει τώρα περισσότερες ασκήσεις με τον αμερικανικό στρατό από ό, τι με οποιονδήποτε άλλο. Οι Ηνωμένες Πολιτείες έχουν ενισχύσει επίσης τη συνεργασία επί της ασφάλειας με την Ινδία πωλώντας στο Νέο Δελχί προηγμένα στρατιωτικά συστήματα, όπως τα αεροσκάφη C-130, P-8i και C-17.

Τέλος, ο Ομπάμα έχει καταστήσει σαφές ότι μετά την απόσυρση των αμερικανικών δυνάμεων από το Αφγανιστάν το 2014, οι Ηνωμένες Πολιτείες δεν σκοπεύουν να κρατήσουν μόνιμες βάσεις εκεί. Ωστόσο, η συμφωνία στρατηγικής συνεργασίας που συνήφθη τον Μάιο μεταξύ της Ουάσινγκτον και της Καμπούλ έθεσε τις βάσεις για μια μακροπρόθεσμη σχέση ασφάλειας μεταξύ των δύο χωρών. Η αξιοποίηση αυτής της δέσμευσης είναι σχεδόν βέβαιο ότι θα περιλαμβάνει την ανάπτυξη ενός μικρότερου αριθμού αμερικανικών δυνάμεων στο Αφγανιστάν, σε μια εκ περιτροπής βάση. Αυτοί οι στρατιώτες θα υποστηρίξουν τις κοινές προσπάθειες για την καταπολέμηση της τρομοκρατίας και θα συνεχίσουν να συμβάλουν στην οικοδόμηση της ικανότητας των Αφγανικών Εθνικών Δυνάμεων Ασφαλείας. Εν τω μεταξύ, οι Ηνωμένες Πολιτείες δεν θα εξαρτώνται πλέον σε τόσο μεγάλο βαθμό από το Βόρειο Δίκτυο Εφοδιασμού, το οποίο διασχίζει τις χώρες της Βαλτικής και της Κεντρικής Ασίας και το οποίο έστησε το ΝΑΤΟ για να διατηρήσει εφοδιασμένα τα στρατεύματά του στο Αφγανιστάν. Ακόμα κι έτσι, οι Ηνωμένες Πολιτείες θα πρέπει να επιδιώξουν να διατηρήσουν σχέσεις συνεργασίας με όσα εκ των κρατών του δικτύου είναι δυνατόν, δεδομένης της στρατηγικής ευελιξίας που παρέχουν αυτές οι σχέσεις σε μια περιοχή η οποία βρίσκεται στο σταυροδρόμι μεταξύ Ευρώπης και Ασίας.

Η ΝΕΑ ΜΕΣΗ ΑΝΑΤΟΛΗ

Τα τελευταία δέκα χρόνια, η στρατιωτική στάση των Ηνωμένων Πολιτειών στη Νότια Ασία και τη Μέση Ανατολή έχει διαμορφωθεί από τους μεγάλους, παρατεταμένες πολέμους στο Αφγανιστάν και το Ιράκ. Στο μέλλον, η παρουσία των ΗΠΑ στην περιοχή θα πρέπει να είναι ελαφρύτερη, αλλά να μπορεί εύκολα και γρήγορα να αναβαθμιστεί. Θα πρέπει να επικεντρωθεί στην επιβεβαίωση από τις ΗΠΑ της ανάληψης υποχρεώσεων ασφαλείας προς τους εταίρους τους, διασφαλίζοντας την ελεύθερη ροή του εμπορίου, την αντιμετώπιση του βίαιου εξτρεμισμού, την αποθάρρυνση του Ιράν καθώς και την πρόληψη της διάδοσης των όπλων μαζικής καταστροφής.

Η δέσμευση των Ηνωμένων Πολιτειών για την ασφάλεια του Ισραήλ είναι άθραυστη. Εκτός από τη βοήθεια που εξασφαλίζει στρατιωτική ποιότητα αιχμής στο Ισραήλ, ο στρατός των ΗΠΑ θα πρέπει να συνεχίσει να συνεργάζεται στενά με τις ισραηλινές δυνάμεις ώστε να είναι βέβαιο ότι η άμυνά του συμβαδίζει με τις αναδυόμενες απειλές. Τα τελευταία χρόνια, αυτό αφορούσε την από κοινού ανάπτυξη συστημάτων αντιπυραυλικής άμυνας. Στο μέλλον, θα περιλαμβάνει την κοινή χρήση πιο εξελιγμένων συστημάτων των Ηνωμένων Πολιτειών με τον ισραηλινό στρατό, όπως το Joint Strike Fighter.

Η στρατηγική στάση των Ηνωμένων Πολιτειών στη Μέση Ανατολή θα πρέπει να είναι αρκετά αξιόπιστη για να αποτρέψει απειλές κατά της σταθερότητας, όπως το Ιράν, χωρίς να υπερβεί τα όρια ανοχής για την παρουσία ξένων δυνάμεων στα κράτη υποδοχής. Οι Ηνωμένες Πολιτείες θα συνεχίσουν έτσι να αναπτύσσουν τα στρατεύματά τους σε μια εκ περιτροπής βάση. Αντί για την διατήρηση μόνιμων εγκαταστάσεων, οι αμερικανικές αεροπορικές και ναυτικές δυνάμεις πιθανώς θα κάνουν κάποιο χρόνο θητείας στο Μπαχρέιν, το Κατάρ, την Σαουδική Αραβία, τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα και, ενδεχομένως, το Ιράκ. Αυτές οι αναπτύξεις θα επιδείξουν την διαρκή δέσμευση των Ηνωμένων Πολιτειών για τους Άραβες εταίρους τους και θα τους βοηθήσει να αντιμετωπίσουν κοινές απειλές.

Οι Ηνωμένες Πολιτείες μπορούν και πρέπει να διαδραματίσουν κεντρικό ρόλο στην προώθηση της περιφερειακής συνεργασίας για την αντιμετώπιση άλλων κοινών προκλήσεων επίσης. Για παράδειγμα, δεδομένης της διάδοσης των βαλλιστικών πυραύλων στην περιοχή, οι Ηνωμένες Πολιτείες θα πρέπει να συνεχίσουν να δίνουν ιδιαίτερη έμφαση στη συνεργασία με τους εταίρους τους, ή με ομάδες εταίρων, για την ανάπτυξη και την τοποθέτηση συστημάτων αντιπυραυλικής άμυνας. Στην ιδανική περίπτωση, οι Ηνωμένες Πολιτείες θα μπορούσαν να αξιοποιήσουν την ισχυρή διμερή συνεργασία αντιπυραυλικής άμυνας που έχουν με την Σαουδική Αραβία και τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα για να δημιουργήσουν μια πιο αποτελεσματική τοπική αρχιτεκτονική αντιπυραυλικής άμυνας.

Οι Ηνωμένες Πολιτείες θα πρέπει επίσης να συνεχίσουν να συντονίζουν τις περιφερειακές προσπάθειες για την αντιμετώπιση της πειρατείας, την καταπολέμηση της τρομοκρατίας, καθώς και την προστασία της ελευθερίας της ναυσιπλοΐας μέσα και γύρω από τον Περσικό Κόλπο. Για παράδειγμα, το Ναυτικό των ΗΠΑ στο Μπαχρέιν παρέχει σήμερα την υλική υποδομή και την ηγεσία για μια 25μελή μικτή ομάδα ναυτικής δράσης, η οποία επικεντρώνεται στην εξασφάλιση της ασφαλούς διέλευσης των εμπορικών πλοίων από τον Περσικό Κόλπο, τα στενά του Ορμούζ, την Ερυθρά Θάλασσα, τον Κόλπο του Άντεν, την Αραβική Θάλασσα και τον Ινδικό Ωκεανό. Τέτοιες δραστηριότητες βοηθούν την εξασφάλιση της ελεύθερης ροής του εμπορίου και του πετρελαίου και προωθούν τον επιμερισμό των βαρών με την ενίσχυση των ικανοτήτων των περιφερειακών εταίρων.

Κοιτώντας προς το μέλλον, οι Ηνωμένες Πολιτείες θα ήταν σοφό να εξετάσουν με ποιο τρόπο οι πολιτικές αλλαγές που σαρώνουν την περιοχή μπορούν να μεταβάλουν τις εκεί σχέσεις ασφαλείας. Οι δεσμεύσεις μεταξύ στρατών με τις αναδυόμενες δημοκρατίες της περιοχής θα πρέπει να προωθήσουν την υπό πολιτική ηγεσία ανάπτυξη δυνάμεων ασφαλείας προσηλωμένων στην προάσπιση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και του κράτους δικαίου. Η ισχυρή συνεργασία των ΗΠΑ σε θέματα ασφάλειας με τις ένοπλες δυνάμεις των χωρών που πραγματοποιούν μετάβαση προς τη δημοκρατία, κυρίως την Αίγυπτο, μπορεί να παρέχει ένα βαθμό σταθερότητας στις διμερείς σχέσεις αλλά και κάποια επιρροή στις κυβερνήσεις αυτές σε μια περίοδο βαθιάς αλλαγής. Παρ' όλα αυτά, οι Ηνωμένες Πολιτείες θα πρέπει να είναι προετοιμασμένες να προσαρμοστούν και να ρυθμίσουν την στρατιωτική εμπλοκή τους με αυτές τις χώρες καθώς αναδύονται οι νέες κυβερνήσεις εκεί, με βάση τις εκτιμήσεις τους τόσο για τη φύση όσο και για τις δράσεις των κυβερνήσεων αυτών, τον βαθμό στον οποίο συμπίπτουν τα συμφέροντα των ΗΠΑ και οι στρατηγικές της περιοχής με τις δικές τους, και την προθυμία των χωρών αυτών να συνεργαστούν με τις Ηνωμένες Πολιτείες.

ΜΙΑ ΠΡΟΩΘΗΜΕΝΗ ΣΤΑΣΗ ΠΟΥ ΒΛΕΠΕΙ ΣΤΟ ΜΕΛΛΟΝ

Καθώς οι Ηνωμένες Πολιτείες επαναπροσδιορίζουν την παγκόσμια στρατιωτική στάση τους, πρέπει να συνεχίσουν να συνεργάζονται στενά με τους συμμάχους τους στο ΝΑΤΟ. Σε μια εποχή όπου το μεγαλύτερο μέρος της Ευρώπης περικόπτει τους αμυντικούς προϋπολογισμούς του, οι Ηνωμένες Πολιτείες θα πρέπει να παραμείνουν βαθιά εμπλεκόμενες για να βεβαιωθούν ότι οι εταίροι τους εξακολουθούν να επωμίζονται το μερίδιό τους από το συλλογικό αμυντικό βάρος. Μια δεκαετία στρατιωτικών επιχειρήσεων στο Αφγανιστάν ενίσχυσε τις μαχητικές ικανότητες του ΝΑΤΟ και αναβάθμισε την ικανότητά του να συνεργάζεται σε πολιτικό επίπεδο, κάτι το οποίο ήταν απολύτως κρίσιμο για την έγκαιρη και ενιαία αντίδρασή του στη Λιβύη. Αλλά, όπως ο Ivo Daalder, ο μόνιμος αντιπρόσωπος των ΗΠΑ στο ΝΑΤΟ, και οΤζέιμς Σταυρίδης, ο ανώτατος Συμμαχικός Διοικητής στην Ευρώπη, πρόσφατα παρατηρήθηκαν σε αυτές τις σελίδες («Τα κέρδη του ΝΑΤΟ στη Λιβύη», Απρίλιος 2012) [2], η αποστολή στην Λιβύη αποκάλυψε, επίσης, την ανάγκη για βελτίωση της διαλειτουργικότητας στο υψηλότερο επίπεδο. Για να διατηρηθεί υγιής η συμμαχία, οι Ηνωμένες Πολιτείες θα πρέπει να κάνουν μια προσπάθεια να βελτιωθεί η συντονισμένη προσέγγιση και ο σχεδιασμός στο ΝΑΤΟ. Τα μέλη της συμμαχίας θα πρέπει να επενδύσουν στον εκσυγχρονισμό των δυνατοτήτων και να δεσμευτούν να διατηρήσουν μια ενοποιημένη εκπαίδευση.

Η ασφάλεια και η σταθερότητα της Ευρώπης δεν απαιτούν πλέον τον αριθμό των αμερικανικών δυνάμεων εδάφους που σταθμεύουν σήμερα εκεί. Η νέα αμυντική στάση του Ομπάμα θα αντιμετωπίσει αυτή την ανισορροπία. Δύο βαριές ταξιαρχίες, από περίπου 3.500 στρατιώτες η κάθε μία, θα πρέπει να εγκαταλείψουν την περιοχή, αφήνοντας να εκπαιδεύονται με τις συμμαχικές δυνάμεις εδάφους, μια αερομεταφερόμενη ταξιαρχία και μια ταξιαρχία τεθωρακισμένων Stryker, οι οποίες αμφότερες είναι ελαφρύτερες και πιο ευέλικτες. Η μείωση θα αντισταθμιστεί από τη μεγαλύτερη συμβολή των ΗΠΑ στην Δύναμη Αντίδρασης του ΝΑΤΟ, μια πολυεθνική δύναμη ειδικών αποστολών στην γη, τον αέρα και τη θάλασσα, που είναι έτοιμη για ταχεία ανάπτυξη.

Οι Ηνωμένες Πολιτείες θα διαθέσουν επίσης ένα πρόσθετο τάγμα στρατού με έδρα τις ΗΠΑ για τακτική εκ περιτροπής εκπαίδευση από τις Ηνωμένες Πολιτείες προς την Ευρώπη. Εν τω μεταξύ, οι Ηνωμένες Πολιτείες θα αξιοποιήσουν το συγκριτικό τους πλεονέκτημα σε high-end δυνατότητες, για παράδειγμα, με την εφαρμογή της σταδιακής και προσαρμοστικής προσέγγισης του προέδρου Ομπάμα για την ευρωπαϊκή βαλλιστική πυραυλική άμυνα και την παροχή «διοίκησης και ελέγχου» επί των υποδομών, της τεχνολογίας για εκπαίδευση, και των δυνατοτήτων αερογέφυρας και ανεφοδιασμού στον αέρα.

Τελικά, σε άλλες περιοχές, όπου λίγες αμερικανικές δυνάμεις σταθμεύουν μόνιμα, η καθημερινή στρατιωτική στάση των Ηνωμένων Πολιτειών θα είναι προσαρμοσμένη για την αντιμετώπιση υψηλής προτεραιότητας αποστολών, όπως η αντιμετώπιση του βίαιου εξτρεμισμού και η ανάσχεση της παράνομης διακίνησης. Όπως έκανε σαφές η νέα στρατηγική οδηγία του Υπουργείου Άμυνας, σε αυτές τις περιοχές, «όποτε είναι δυνατόν, θα αναπτύξουμε καινοτόμα, χαμηλού κόστους, καθώς και μικρού αποτυπώματος προσεγγίσεις για την επίτευξη των στόχων της ασφάλειάς μας, στηριζόμενοι σε ασκήσεις, εκ περιτροπής παρουσία και συμβουλευτικές ικανότητες».

Στην Αφρική, για παράδειγμα, ο στρατός μπορεί να αναπτύξει συστηματικά μικρές ομάδες Ειδικών Δυνάμεων που θα συνεργάζονται με τους τοπικούς εταίρους για την καταπολέμηση της τρομοκρατίας. Στην Αμερική, οι δυνάμεις των ΗΠΑ θα συνεχίσουν να εκπαιδεύουν τους ομολόγους τους στο Μεξικό και την Κολομβία και σε όλη την Κεντρική Αμερική για να σταματήσουν το εμπόριο ναρκωτικών. Αλλού, μικρά αποσπάσματα αμερικανικού στρατιωτικού προσωπικού θα πρέπει να συνεχίσουν να υποστηρίζουν τις τοπικές υπηρεσίες επιβολής του νόμου στις προσπάθειές τους για την ενίσχυση του κράτους δικαίου. Και σε δεκάδες χώρες, οι Ηνωμένες Πολιτείες θα διατηρήσουν το Κρατικό Πρόγραμμα Συνεργασίας, μέσω του οποίου η Εθνική Φρουρά μιας συγκεκριμένης πολιτείας των ΗΠΑ θα αναπτύσσει μια μακροπρόθεσμη σχέση με τον στρατό μιας ξένης χώρας για να βοηθά στην οικοδόμηση των ικανοτήτων του στρατού μέσω κοινών δραστηριοτήτων. Η παγκόσμια στάση των Ηνωμένων Πολιτειών θα πρέπει να υποστηρίζεται από έτοιμες και ικανές δυνάμεις στο εσωτερικό της χώρας, οι οποίες θα είναι διαθέσιμες για αναπτύξεις ρουτίνας στο εξωτερικό, από την Αρκτική μέχρι το Κέρας της Αφρικής.

Ο στρατηγικός αναπροσανατολισμός από τον Ομπάμα αναγνωρίζει σωστά τον ρόλο που παίζει ο στρατός των ΗΠΑ στην προώθηση της σταθερότητας και την διασφάλιση των εθνικών συμφερόντων των ΗΠΑ σε όλο τον κόσμο. Μια παρατεταμένη στρατιωτική παρουσία των ΗΠΑ σε περιοχές «κλειδιά» έχει εξασφαλίσει την παγκόσμια σταθερότητα και ενίσχυσε τις ένοπλες δυνάμεις πολλών συμμάχων χωρών. Η προστασία των συμφερόντων των ΗΠΑ τώρα και στο μέλλον θα απαιτήσει, επίσης, μακροπρόθεσμα, τη στρατηγική προωθημένη δέσμευση. Σε αυτό το σημείο καμπής, ο πρόεδρος πρέπει να αντισταθεί στις εκκλήσεις για λιτότητα και να συνεχίσει να υπερασπίζεται τον μοναδικό ηγετικό ρόλο των Ηνωμένων Πολιτειών στον κόσμο.

Copyright © 2002-2012 by the Council on Foreign Relations, Inc.
All rights reserved.

Στα αγγλικά: http://www.foreignaffairs.com/articles/137717/michele-flournoy-and-janin...

Συνδέσεις:
[1] http://www.foreignaffairs.gr/articles/68626/joseph-m-parent-kai-paul-k-m...
[2] http://www.foreignaffairs.gr/articles/68790/ivo-h-daalder-kai-james-g-st...

Μπορείτε να ακολουθείτε το «Foreign Affairs, The Hellenic Edition» στο TWITTER στη διεύθυνση www.twitter.com/#!/foreigngr αλλά και στο FACEBOOK, στη διεύθυνση www.facebook.com/ForeignAffairs.gr