Μια επιτυχής ανασυγκρότηση

Στις 19 Δεκεμβρίου 2012, οι Νοτιοκορεάτες επέλεξαν τον επόμενο πρόεδρο τους και όπως οι περισσότερες δημοσκοπήσεις έδειξαν υπήρξε ένα μικρό προβάδισμα για την Παρκ Γκεούν- Χιέ, του συντηρητικού κόμματος «Νέα Σύνορα», επί του Μουν Χάε- ιν, του Φιλελεύθερου Δημοκρατικού Ενωμένου Κόμματος (DUP). Όταν ο τρίτος, ανεξάρτητος φιλελεύθερος υποψήφιος, ο Αν Τσεόλ-Σου, αποσύρθηκε από τον προεκλογικό αγώνα στα τέλη Νοεμβρίου, οι εκλογές έγιναν μια παραδοσιακή αναμέτρηση μεταξύ ενός δεξιού και ενός αριστερού κόμματος. (Η Νότια Κορέα έχει συχνά σημαντικό προεδρικό υποψήφιο από τρίτο κόμμα, έτσι αυτό είναι κάτι ασυνήθιστο). Όμως, οι εκλογές κρίθηκαν με μικρή διαφορά. Αυτή θα έπρεπε να είναι η χρονιά που θα κέρδιζε η Αριστερά, δεδομένου ότι τα ποσοστά αποδοχής του σημερινού προέδρου, του συντηρητικού Λι Μιούνγκ- μπακ, μαράζωναν στο 20% . Ωστόσο, η Πάρκ έχει πραγματοποιήσει μια μετριοπαθή εκστρατεία, αποστασιοποιούμενη από μερικές από τις πιο σκληρές θέσεις της κυβέρνησης Λι, τόσο στην εξωτερική όσο και στην εσωτερική πολιτική. Η Νότια Κορέα μπορεί να τείνει προς τα αριστερά, αλλά η αριστερά θα χρειαστεί να περιμένει άλλα πέντε χρόνια για να διεκδικήσει την προεδρία.

Η ΕΠΙΤΗΡΗΣΗ ΤΩΝ ΓΕΙΤΟΝΩΝ

Στη Νότια Κορέα, όπως και στις περισσότερες δημοκρατίες, τα εσωτερικά ζητήματα συχνά καθορίζουν τα αποτελέσματα των εκλογών. Βέβαια, δεδομένης της κοντινής απόστασης της Νότιας Κορέας από την εκκεντρική Βόρεια Κορέα, η εξωτερική πολιτική παίζει αναπόφευκτα έναν ρόλο στην πολιτική. Αλλά είναι πολύ μικρότερος από ό, τι θα μπορούσαν να φανταστούν οι ξένοι. Η πρόσφατη εκτόξευση πυραύλων της Πιονγκγιάνγκ, για παράδειγμα, δεν φαίνεται να έχει επηρεάσει σημαντικά τις ψήφους.

Ένας λόγος για αυτό, είναι η αυξανόμενη λαϊκή συναίνεση υπέρ της δέσμευσης με την Βόρεια Κορέα. Εδώ και δέκα χρόνια, οι διαδοχικές κυβερνήσεις στη Σεούλ επιδιώκουν αυτό που ονομάστηκε «Πολιτική της Λιακάδας», η οποία επέκτεινε την βοήθεια προς τη Βόρεια Κορέα και αποσιώπησε τις επικρίσεις για τις σοβαρές παραβιάσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων του εν λόγω καθεστώτος. Μετά την εκλογή του Λι το 2007, ο νέος πρόεδρος, ο οποίος ήταν ιδεολογικά και προσωπικά κοντά στον Τζορτζ Μπους, ανέτρεψε την «Πολιτική της Λιακάδας» και επέβαλλε αυστηρούς όρους για την βοήθεια προς τη Βόρεια Κορέα. Όπως ήταν αναμενόμενο, η Πιονγκγιάνγκ αντέδρασε οργισμένα και προσπάθησε να φοβερίσει την Σεούλ για να επιστρέψει στην άνευ όρων βοήθεια, βυθίζοντας ένα αντιτορπιλικό της Νότιας Κορέας και βομβαρδίζοντας μια μικρή νησιωτική πόλη το 2010. Οι περισσότερες δυτικές δυνάμεις υποστήριξαν την επιθετική στροφή του Λι, θεωρώντας ότι η «Πολιτική της Λιακάδας», αν και ίσως άξιζε μια δοκιμή το 1990, τελικά είχε αποτύχει. Η Βόρεια Κορέα που απάντησε τόσο βίαια, επιβεβαίωσε τη θέση της στον «άξονα του κακού» και υπογράμμισε τη σημασία της συμμαχίας ΗΠΑ-Νότιας Κορέας.

Αλλά, εσωτερικά, πραγματοποιείται μια αλλαγή από γενιά σε γενιά σχετικά με το θέμα της Βόρειας Κορέας. Από τη δεκαετία του 1990, οι Νοτιοκορεάτες, ιδίως οι νέοι, έχουν γίνει πιο ειρηνικοί και υποστηρικτικές της διπλωματικής προσέγγισης με τον Βορρά. Αυτό εξηγεί, σε μεγάλο βαθμό, γιατί τα ποσοστά αποδοχής του Λι έχουν βυθιστεί. Μια δημοσκόπηση τον Ιανουάριο του 2012 που έκανε το νοτιοκορεατικό υπουργείο Ενοποίησης, διαπίστωσε ότι το 60% των Νοτιοκορεατών πιστεύουν ότι η κυβέρνησή τους είναι πολύ σκληρή στην αντιμετώπιση της Βόρειας Κορέας. Ακόμα και μετά από το ναυάγιο του πλοίου της Νότιας Κορέας, κυκλοφόρησαν ευρέως θεωρίες συνωμοσίας ότι οι Αμερικανοί ή η κυβέρνηση του Λι το είχε βυθίσει για να ξεσηκώσει το συναίσθημα κατά της Βόρειας Κορέας. Και μετά τον βομβαρδισμό του νησιού, μια άμεση δημοσκόπηση από την εφημερίδα «Κουκμίν» διαπίστωσε ότι ο μισός πληθυσμός κατηγορούσε τον Λι ότι προκαλεί την Βόρεια Κορέα σε επιθετική συμπεριφορά.

Αυτό το δημόσιο αίσθημα αντανακλάται στο ύφος της εκστρατείας της Παρκ, η οποία έχει κινηθεί μακριά από την συνήθη επιθετική ρητορική των συντηρητικών. Η Παρκ υπόσχεται να ασχοληθεί με την οικοδόμηση εμπιστοσύνης με τη Βόρεια Κορέα, συμπεριλαμβανομένης της συνέχισης της βοήθειας που είχε αναστείλει ο Λι (αλλά, οι όροι που θα υπάρξουν είναι ασαφείς). Η ίδια πρότεινε, επίσης, μια συνάντηση κορυφής με τον νέο ηγέτη της Βόρειας Κορέας, Κιμ Τζονγκ Ουν. Αυτό είναι ένα μικρό στοίχημα: η συντηρητική, ηλικιωμένη βάση της, καθώς και τα δεξιά μέσα ενημέρωσης, είναι ακόμα αρκετά αντι-κομμουνιστικά. Αλλά οι συντηρητικοί ψηφοφόροι δεν έχουν πουθενά αλλού να στραφούν. Ο μόνος αντίπαλος της Παρκ, ο Μουν, έχει δεσμευτεί να αναβιώσει την «Πολιτική της Λιακάδας». Σε κάθε περίπτωση, το γεγονός ότι και οι δύο υποψήφιοι ενεργούν φιλειρηνικά δείχνει ότι η νέα γενιά Νοτιοκορεατών έχει αρχίσει να αποδέχεται την ημι-μονιμότητα της διαίρεσης Βορρά-Νότου και είναι απρόθυμη να διακινδυνεύσει την ευημερία του Νότου έναντι της αντιπαράθεσης με τον Βορρά ή προσπαθειών αλλαγής του καθεστώτος.

Ένα άλλο ζήτημα εξωτερικής πολιτικής που κρύβεται στο παρασκήνιο της προεκλογικής εκστρατείας είναι η γεωπολιτική δέσμευση της Νότιας Κορέας μεταξύ των Ηνωμένων Πολιτειών και της Κίνας. Η Κορέα ανέκαθεν ήταν μια περικυκλωμένη χώρα μέσης ισχύος – «μια γαρίδα μεταξύ φαλαινών», όπως λέει μια παραδοσιακή κορεατική παροιμία. Έτσι η συμμαχία της Νότιας Κορέας με τις Ηνωμένες Πολιτείες ενισχύει την κυριαρχία της Σεούλ σε μια σκληρή γειτονιά. Αλλά η Κίνα είναι πλέον η μεγαλύτερη αγορά για τις εξαγωγές της Κορέας και ασκεί μεγάλη επιρροή στην Βόρεια Κορέα. Ως εκ τούτου, όλοι οι υποψήφιοι είχαν δεσμευτεί υπέρ της βελτίωσης των σχέσεων με την Κίνα. Η διαχείριση των εντάσεων μεταξύ Ουάσινγκτον και Πεκίνου θα αποδειχθεί ένα δύσκολο θέμα εξωτερικής πολιτικής για δεκαετίες.