Εκτός νυμφώνος στο Αμμάν

Σήμερα, η Μουσουλμανική Αδελφότητα στην Αίγυπτο έχει γονατίσει, αν δεν έχει καταστραφεί εντελώς. Αφότου ο αιγυπτιακός στρατός καθαίρεσε τον πρόεδρο Μοχάμεντ Μόρσι, έναν υψηλόβαθμο γραφειοκράτη τής Αδελφότητας, τον Ιούλιο, τα δικαστήρια της Αιγύπτου τον κατηγόρησαν για μια σειρά εγκλημάτων και ο στρατός επετέθη πυροβολώντας πάνω από χίλιους υποστηρικτές του και συλλαμβάνοντας μεγάλο μέρος τής ηγεσίας τής Αδελφότητας. Την περασμένη εβδομάδα, ένα αιγυπτιακό δικαστήριο εξέδωσε διαταγή για συνολική διάλυση της οργάνωσης και κατάσχεσε τα περιουσιακά της στοιχεία, απαγορεύοντας «όλες τις δραστηριότητες» στο ηλικίας 85 ετών ισλαμικό κίνημα. Όσο άσχημα κι αν είναι τα πράγματα για την αιγυπτιακή Αδελφότητα, ωστόσο, δεν είναι ο μόνος κλάδος τού οργανισμού που αντιμετωπίζει προβλήματα. Μετά από περισσότερο από δύο χρόνια αραβικών εξεγέρσεων που έφεραν πολιτικά κέρδη στους ισλαμιστές στην Τυνησία, στην Λιβύη, στην Συρία, και, τουλάχιστον προσωρινά, στην Αίγυπτο, οι Αδελφοί Μουσουλμάνοι στην Ιορδανία βρίσκονται στην δίνη τής δικής τους κρίσης.

Ούσα κάποτε μια ισχυρή φωνή για εκλογική μεταρρύθμιση, μια ζωηρή επικριτής τής διαφθοράς στο παλάτι και η μεγαλύτερη αντίπαλος της οικονομικής εξομάλυνσης με το Ισραήλ, τον τελευταίο καιρό η ιορδανική Αδελφότητα έχει δει την τοπική επιρροή και το κύρος της να διαβρώνονται. Κι άλλοι ισλαμιστές, επίσης, το βρίσκουν δύσκολο να προσελκύσουν την προσοχή τού κοινού. Κάποιες ομάδες στο ιορδανικό κοινοβούλιο, μη φίλα προσκείμενες στην Αδελφότητα, προσπάθησαν να προωθήσουν ένα νομοσχέδιο για «εναρμόνιση» της νομοθεσίας με την σαρία. Η κίνηση απέτυχε [1], συγκεντρώνοντας μόλις 27 από τις συνολικά 150 ψήφους. Σίγουρα, οι αυταρχικές τάσεις τής αιγυπτιακής Μουσουλμανικής Αδελφότητας, το αυτοκρατορικό στιλ, και η οικονομική κακοδιαχείριση συνέβαλαν στην αποξένωση της οργάνωσης από τον λαό. Ωστόσο, σε αντίθεση με την Αίγυπτο, όπου ο στρατός είχε την τελική ευθύνη για την αποτυχία τής οργάνωσης, στην Ιορδανία η οπισθοδρόμηση της Αδελφότητας προέκυψε τόσο από τα πλήγματα που κατάφερε στον εαυτό της όσο και από την μεταβαλλόμενη δυναμική τής τοπικής ισλαμικής πολιτικής.

Πριν από ένα χρόνο, θα ήταν δύσκολο να φανταστεί κανείς την σημερινή κατάσταση της ιορδανικής Αδελφότητας. Η δύναμη της ομάδας αυξανόταν ραγδαία, καθώς συμμετείχε σε εκρηκτικές διαδηλώσεις μαζί με φυλετικές και κοσμικές δυνάμεις τής αντιπολίτευσης κατά τής υποτιθέμενης διαπλοκής τής κυβέρνησης του βασιλιά Αμπντάλα, κατά τής οικονομικής ανέχειας και των περικοπών των επιδοτήσεων. Αλλά, μέχρι το τέλος του περασμένου έτους, αυτός ο χαλαρός συνασπισμός των αντιπολιτευτικών δυνάμεων είχε ξεφτίσει, και οι διαδηλωτές, ίσως φοβούμενοι το αιγυπτιακό - ή ακόμα και το συριακό - χάος, σταμάτησαν να βγαίνουν στους δρόμους. Τον Ιανουάριο, μετά την αποτυχία της να υποχρεώσει τον βασιλιά Αμπντάλα να αναμορφώσει έναν δυσμενή εκλογικό νόμο, η Αδελφότητα μποϊκοτάρισε τις βουλευτικές εκλογές με την σκέψη να υπονομεύσει τη νομιμοποίηση των εκλογών. Αλλά, χωρίς την συμμετοχή τής Αδελφότητας, ένα άλλο λιγότερο προβεβλημένο, αυτοαποκαλούμενο ως μετριοπαθές ισλαμικό πολιτικό κόμμα, γνωστό ως Κόμμα Wasat (Κόμμα του Κέντρου), παρεμβλήθηκε και κέρδισε 16 από τις 150 έδρες, εξασφαλίζοντας την μεγαλύτερη κοινοβουλευτική ομάδα. Ως αποτέλεσμα, η Αδελφότητα έχασε το δικαίωμα που είχε να θεωρεί ότι αποτελεί την ηγεσία των ισλαμιστών στο βασίλειο.

Ακόμη και με αυτό το χτύπημα, το κύρος τής Αδελφότητας παρέμεινε κάπως αυξημένο χάρη στην αναταραχή στην γειτονική Συρία. Για κάποια περίοδο, φαινόταν ότι η Μουσουλμανική Αδελφότητα της Συρίας ήταν στα πρόθυρα μιας αναγέννησης καθώς το καθεστώς τού Μπασάρ αλ-Άσαντ ήταν κοντά στην κατάρρευση. Στη δεκαετία του 1980, το καθεστώς τού Χάφεζ αλ-Άσαντ αντιμετώπισε μια εξέγερση της οποίας ηγήθηκε η Αδελφότητα, σκοτώνοντας δεκάδες χιλιάδες Σύρους Αδελφούς και καθιστώντας την ένταξη στην σουνιτική οργάνωση κεφαλαιώδες αδίκημα. Η Αδελφότητα είχε ορκιστεί εκδίκηση από καιρό. Η πιθανή ανάδυσή της στη Συρία θα είχε εξαιρετικά αρνητικές επιπτώσεις για την υποστηριζόμενη από τη Δύση μοναρχία στην Ιορδανία, αναμφίβολα ενθαρρύνοντας την Αδελφότητα στην χώρα, ίσως και οδηγώντας σε διασυνοριακές παρεμβάσεις. Στην πραγματικότητα, λίγο μετά την εκλογή τού Μόρσι στην Αίγυπτο, η Αδελφότητα παρενέβαινε στην πολιτική τής Ιορδανίας ορμώμενη από το Κάιρο και την Ντόχα: τον Ιανουάριο του 2012, ανάγκασε τον Abdul Majid Thunaybat - ένα ανώτερο στέλεχος του ιορδανικού κλάδου - να παραιτηθεί [2] από την θέση του στην Γερουσία τής Ιορδανίας, στην οποία είχε διοριστεί από τον βασιλιά. Αλλά, η προοπτική τής ανάδυσης της Αδελφότητας στην Ιορδανία δεν κράτησε. Προσομοιάζοντας πολύ με την αντίδραση στις βομβιστικές επιθέσεις σε ένα ξενοδοχείο στο Αμμάν το 2005 που άφησαν 60 νεκρούς και ουσιαστικά ανάσχεσαν την υποστήριξη προς την Αλ Κάιντα στο βασίλειο, η εμφάνιση συνδεδεμένων με την Αλ Κάιντα μαχητών στον εμφύλιο πόλεμο της Συρίας «στέγνωσε» τον λαϊκό ενθουσιασμό για την Αδελφότητα στην Ιορδανία.