Η Αλβανία τού Εντί Ράμα | Foreign Affairs - Hellenic Edition
Secure Connection

Η Αλβανία τού Εντί Ράμα

Οι προοπτικές μετά τις πρόσφατες εκλογές

Στην επίμονη κατάφαση τής αλβανικής επιλογής προς την Ευρώπη θα μπορούσε ίσως να δει κανείς και μια δεύτερη ανάγνωση −ερμηνεία, αν τοποθετηθεί στο ευρύτερο πλαίσιο των διεθνών ισορροπιών και των δεδομένων που χαρακτηρίζουν την περιοχή και όχι μόνο. Δεν πρέπει να λησμονούμε ότι το 1992 η Αλβανία του Σαλί Μπερίσα (τότε) έγινε δεκτή ως μέλος τής Ισλαμικής Διάσκεψης, μια επιλογή που αμφισβητήθηκε έντονα ακόμη και στο εσωτερικό τής χώρας, δεν επικυρώθηκε ούτε από το αλβανικό Κοινοβούλιο, αλλά και προκάλεσε προβληματισμό στο ευρωπαϊκό περιβάλλον [6]. Αργότερα, βέβαια, έγιναν προσπάθειες η αρνητική εικόνα που είχε δημιουργηθεί να ατονήσει και η ίδια η Αλβανία υποβάθμισε την συμμετοχή της στον ρόλο τού απλού παρατηρητή. Έκτοτε, οι κυβερνήσεις προσπαθούν να διαβεβαιώσουν με κάθε τρόπο τους Ευρωπαίους προς τους οποίους απευθύνονται, για την απαρέγκλιτη προσήλωση προς το ευρωπαϊκό δημοκρατικό πλουραλιστικό ιδανικό και την αποχή από οποιαδήποτε κίνηση (ή και σκέψη ακόμη) ανοχής προς τον ισλαμικό φονταμενταλισμό. Η ευρωπαϊκή επιλογή για την χώρα, επομένως, δηλώνεται και αποδεικνύεται με κάθε τρόπο και σε κάθε ευκαιρία.

Πέραν της Ευρώπης δε, ο συνασπισμός του Δημοκρατικού Κόμματος έσπευσε να αξιοποιήσει προεκλογικά και το μεγάλο επίτευγμα της περιόδου διακυβέρνησής του, την ένταξη δηλαδή της Αλβανίας στο ΝΑΤΟ το 2009, επίσης διακηρυγμένο στόχο από τις αρχές τής δεκαετίας του 1990 και την πτώση του κομουνιστικού καθεστώτος των Τιράνων. Στη χώρα τονίστηκε κατ’ επανάληψη ο νέος στρατηγικός ρόλος που καλείται να παίξει στην περιοχή, ως προπύργιο της ειρήνης και της σταθερότητας. Όταν δε, τον Φεβρουάριο του 2013, η εικόνα αυτή βρέθηκε να κινδυνεύει ύστερα από τις καυστικές επισημάνσεις των ΗΠΑ πως η προεκλογική διαδικασία ολίσθαινε σε ιδιαίτερα εθνικιστικές ατραπούς επιτρέποντας επικίνδυνη όξυνση του εσωτερικού κλίματος και αποσχιστικές ρητορείες [7], οι πολιτικοί άντρες των Τιράνων έσπευσαν να συμμορφωθούν ρίχνοντας τους τόνους τής αντιπαράθεσης.

ΟΙ ΕΚΛΟΓΕΣ

Εξήντα έξι συνολικά κόμματα (αριθμός ρεκόρ) και δύο ανεξάρτητοι υποψήφιοι αναμετρήθηκαν στις εκλογές της 23ης Ιουνίου, με το μεγαλύτερο μέρος από αυτά να συμμετέχει σε έναν από τους δύο αντίπαλους συνασπισμούς: 25 κόμματα στην «Συμμαχία για την Απασχόληση, την Πρόοδο και την Ενσωμάτωση» υπό την ηγεσία τού Δημοκρατικού Κόμματος και 37 στην «Συμμαχία για την Ευρωπαϊκή Αλβανία» των σοσιαλιστών. Μόνον οι δύο συνασπισμοί κατόρθωσαν τελικά να εξασφαλίσουν την είσοδό τους στο Κοινοβούλιο, αφού ξεπέρασαν το προβλεπόμενο από τον εκλογικό νόμο ως ελάχιστο 5% των ψήφων. Τα υπόλοιπα κόμματα, που δεν έλαβαν το απαιτούμενο 3%, έμειναν τελικά εκτός της αλβανικής Βουλής.

Αυτό που θα μπορούσε κάποιος να χαρακτηρίσει εξίσου εντυπωσιακό είναι το γεγονός πως, σπάζοντας την παράδοση των τελευταίων αναμετρήσεων, όλες οι πλευρές έσπευσαν σχετικά γρήγορα να αναγνωρίζουν με δημόσιες δηλώσεις τους τα εκλογικά αποτελέσματα. Στην συγκεκριμένη περίπτωση, αυτό είχε ιδιαίτερη αξία σε ό,τι αφορά τον ηττημένο των εκλογών Σαλί Μπερίσα, ο οποίος ανέλαβε μάλιστα προσωπικά την ευθύνη για την ήττα και δεσμεύτηκε να αποχωρήσει από την ηγεσία του Δημοκρατικού Κόμματος, θέση την οποία ανέλαβε πλέον ο υπ’ αριθμόν δύο στην ιεραρχία, ο 39χρονος Lulzim Basha, δήμαρχος Τιράνων από το 2011 και πρώην υπουργός Εξωτερικών (2007-09) και Εσωτερικών (2009-11).

Σε ό,τι αφορά την ελληνική μειονότητα, αυτή στήριξε δύο διακριτούς κομματικούς σχηματισμούς: το Κόμμα της Ένωσης των Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων (PBDNj) που συμμετείχε στο συνασπισμό υπό τον νικητή Εντί Ράμα και έλαβε 14.722 ψήφους ή ποσοστό 0,85% και εξέλεξε έναν βουλευτή στην περιφέρεια της Αυλώνας (είχε συγκροτήσει ψηφοδέλτια σε 11 εκλογικές περιφέρειες), το γνωστό και δραστήριο μέλος τής μειονότητας, Βαγγέλη Ντούλε, που κατείχε και κατά το παρελθόν βουλευτική έδρα. Αξίζει να σημειωθεί, ωστόσο, ότι στις εκλογές του 2009 το ΚΕΑΔ είχε λάβει 18.078 ψήφους ή ποσοστό 1,19%.

Επίσης, το Κόμμα τής Εθνικής Ελληνικής Μειονότητας για το Μέλλον (MEGA) που συμμετείχε στον συνασπισμό υπό τον Σαλί Μπερίσα και έλαβε 3.305 ψήφους ή 0,19% και δεν εξέλεξε κανέναν βουλευτή στις τέσσερις περιφέρειες στις οποίες συγκρότησε ψηφοδέλτια. Βεβαίως, αρκετοί ελληνικής καταγωγής βουλευτές εξασφάλισαν την εκλογή τους στο νέο αλβανικό Κοινοβούλιο μέσω της συμμετοχής τους στα υπόλοιπα κόμματα της χώρας, ονόματα επίσης γνωστά από το παρελθόν.

Δεν θα πρέπει, ωστόσο, να διαφύγει της ελληνικής προσοχής το γεγονός ότι, στον αντίποδα της ισχνής μειονοτικής εκπροσώπησης στην αλβανική Βουλή, το γνωστό για την υποστήριξή του προς τους Τσάμηδες της Αλβανίας και για τη βαθιά ανθελληνική ρητορική του «Κόμμα για τη Δικαιοσύνη, την Ενσωμάτωση και την Ενότητα» (Partia për Drejtësi, Integrim dhe Unitet - PDIU) βγήκε ιδιαίτερα ενισχυμένο από τις πρόσφατες εκλογές, αποκομίζοντας 44.957 ψήφους ή ποσοστό 2,61%. Το αποτέλεσμα αυτό το ανέδειξε τρίτη δύναμη στην «Συμμαχία για την Απασχόληση, την Πρόοδο και την Ενσωμάτωση» και του εξασφάλισε 4 βουλευτές στη νέα Βουλή, που εκπροσωπούν τις περιφέρειες Τιράνων, Φίερι, Ελμπασάν και Αυλώνας, περιοχές δηλαδή της μέσης και νότιας Αλβανίας. Το ποσοστό αυτό καθίσταται ακόμη πιο εντυπωσιακό αν λάβει κανείς υπόψη του ότι μόλις το 2009 το PDIU (τότε PDI), παρά το γεγονός ότι συμμετείχε στον συνασπισμό που είχε κερδίσει τις εκλογές, είχε λάβει μόλις 14.477 ψήφους ή ποσοστό 0,95%. Πρόκειται για ένα καινούριο δεδομένο που σηματοδοτεί, αν όχι επίσημες πολιτικές, τουλάχιστον τάσεις τής αλβανικής κοινωνίας.

Η ΝΕΑ ΚΥΒΕΡΝΗΣΗ