Φατάχ – Χαμάς: Μια δύσκολη προσέγγιση

Παρ’ όλ’ αυτά, τόσο η Φατάχ όσο και η Χαμάς απέδειξαν τα τελευταία επτά χρόνια ότι δεν στάθηκαν στο ύψος τού ιστορικού τους ρόλου. Δεν συνεργάσθηκαν για το κοινό καλό τού παλαιστινιακού λαού, υποθάλποντας έριδες και διαμάχες που ανάγονταν σε ιδιοτελή πολιτικά και οικονομικά συμφέροντα. Η εκτόξευση κατηγοριών ένθεν κακείθεν περί εθνικής μειοδοσίας, οικονομικής ατασθαλίας και διαφθοράς αποτελούν σημαντικό κομμάτι τής πολιτικής ενδοπαλαιστινιακής πραγματικότητας. Έτι περαιτέρω, οι δυνάμεις ασφαλείας τής Παλαιστινιακής Αρχής δεν δίστασαν όλα αυτά τα χρόνια να παίξουν τον ρόλο τού Ποντίου Πιλάτου, προκειμένου να συλληφθούν από τον ισραηλινό στρατό σημαίνοντα στελέχη τής Χαμάς που ζούσαν στις παλαιστινιακές πόλεις τής Δυτικής Όχθης. Παράλληλα, η Χαμάς έδειχνε να τηρεί εκπληκτική μετριοπάθεια τόσο σε πολιτικές δηλώσεις όσο και σε πράξεις, κάθε φορά που η ισραηλινή αεροπορία κατάφερνε και εκτελούσε Παλαιστίνιους που δεν επρόσκειντο στους κόλπους της.

Η πραγματικότητα είναι ότι τόσο η Παλαιστινιακή Αρχή όσο και η Χαμάς διατηρούσαν όλα αυτά τα χρόνια κανάλια επικοινωνίας με τις ισραηλινές δυνάμεις ασφαλείας, οι οποίες εκμεταλλεύονταν την αδυναμία και των δύο οργανώσεων να θέτουν υπό τον πλήρη έλεγχό τους τον πληθυσμό που διοικούσαν. Το συγκεκριμένο αυτό υπόβαθρο δεν είναι δυνατόν ούτε να λησμονηθεί ούτε ιστορικά να διαγραφεί με την πρόσφατη υπογραφή τής συμφωνίας επαναπροσέγγισης Φατάχ και Χαμάς. Υπάρχουν πολλά στελέχη τόσο της Χαμάς όσο και άλλων μικρότερων παλαιστινιακών ενόπλων οργανώσεων που είτε έχουν εκτελεσθεί είτε έχουν φυλακισθεί, όχι μόνο από τις ισραηλινές αρχές ασφαλείας αλλά και από δυνάμεις ασφαλείας των οποίων ηγούνταν παλαιστίνιοι ομοεθνείς τους. Δεδομένου, μάλιστα, του μεγέθους τής παλαιστινιακής κοινωνίας, αυτά τα γεγονότα δεν είναι δυνατόν να λησμονηθούν εύκολα ή να χαθούν στο ανώνυμο πλήθος.

Ως εκ τούτου, εάν προσπαθήσουμε να ιεραρχήσουμε τις δυσκολίες που η ενιαία παλαιστινιακή ηγεσία θα κληθεί να αντιμετωπίσει, ως αποτέλεσμα της πρόσφατης συμφωνίας επαναπροσέγγισης Φατάχ και Χαμάς, στην κορυφή τής λίστας των θεμάτων προς επίλυση παραδόξως δεν θα είναι ούτε η πρόοδος των ειρηνευτικών διαπραγματεύσεων με το Ισραήλ ούτε οι σχέσεις με τις ΗΠΑ, την ΕΕ και τις άλλες αραβικές χώρες ούτε καν η παραπαίουσα οικονομία της Παλαιστινιακής Αρχής και της Χαμάς. Στην πρώτη θέση τής λίστας θα είναι η αντιμετώπιση του πικρού παρελθόντος τού εθνικού διχασμού που προκάλεσαν, εξέθρεψαν και καλλιέργησαν όλα αυτά τα χρόνια οι δύο παράλληλες παλαιστινιακές ηγεσίες και τα βαθιά τραύματα που προκάλεσαν στην παλαιστινιακή κοινωνία, στον απλό πολίτη που καλείτο να επιβιώσει μέσα σε συνθήκες πολιτικού διπολισμού, προσπαθώντας να διαλέξει εάν θα παίξει τον ρόλο του καταδότη, του θύτη ή του θύματος.

Η ενιαία παλαιστινιακή ηγεσία, είτε το θέλει είτε όχι, θα κληθεί αργά ή γρήγορα να αντιμετωπίσει ρεαλιστικά και στην πράξη το πολύ πρόσφατο διχαστικό της παρελθόν. Η εύκολη λύση θα είναι μια πολιτική «ανώνυμου ξεκαθαρίσματος λογαριασμών». Μια τέτοια «εύκολη» επιλογή, όμως, θα διαιωνίσει τον διχασμό και θα αποδυναμώσει τον κοινό εθνικό σκοπό. Από την άλλη, η δύσκολη λύση θα είναι να αποδοθούν «τα του Καίσαρος τω Καίσαρι», με καθαρές πολιτικές και δημόσιες διαδικασίες, με σκοπό να διαλευκανθούν οι σκοτεινές γωνίες τής εξουσίας που οδήγησαν σε έναν διχασμό αδελφοκτόνο και επώδυνο, που η παλαιστινιακή κοινωνία έζησε στο πετσί της τα τελευταία 7 χρόνια τής πολιτικής τής διαίρεσης.

Δεν διαφαίνονται ακόμα οι ενδείξεις που θα διαφωτίσουν ποιαν ατραπό θα επιλέξει η συνεργασία μεταξύ τής «πολιτικώς ορθής» Παλαιστινιακής Αρχής τής Ραμάλα και της «θερμοκέφαλης ισλαμιστικής» Χαμάς τής Λωρίδας τής Γάζας. Σε αυτό ακριβώς το λεπτό σημείο, όμως, έγκεινται και οι πιθανότητες ουσιαστικής και μακροπρόθεσμης βιωσιμότητας της πολιτικής τους συνύπαρξης και της εν γένει ενότητας του παλαιστινιακού λαού.

Copyright © 2002-2012 by the Council on Foreign Relations, Inc.
All rights reserved.

Μπορείτε να ακολουθείτε το «Foreign Affairs, The Hellenic Edition» στο TWITTER στη διεύθυνση www.twitter.com/foreigngr αλλά και στο FACEBOOK, στη διεύθυνση www.facebook.com/ForeignAffairs.gr