Γιατί επαναστατεί η ανατολική Ουκρανία

Τις τελευταίες ημέρες, η ένοπλη σύγκρουση στην ανατολική Ουκρανία έχει μπει σε μια νέα φάση. Με μια πολιτική εντολή να κάνει χρήση βίας, καθώς και με τα ρωσικά στρατεύματα να αποσύρονται μερικώς από τα σύνορα, ο Πέτρο Ποροσένκο, ο νεοεκλεγείς πρόεδρος, έχει εντείνει τις επιχειρήσεις της κυβέρνησής του εναντίον των ανταρτών στα ανατολικά και υποσχέθηκε να τερματίσει το αυτονομιστικό κίνημα [1] εκεί εντός «ωρών». Το Κίεβο είδε κάποιες επιτυχίες στο νέο γύρο των εχθροπραξιών, παίρνοντας αρκετές πόλεις υπό τον έλεγχό του. Αλλά οι μάχες έχουν επίσης εκθέσει τις σοβαρές αδυναμίες και στις δύο πλευρές και άφησαν ελάχιστες ελπίδες ότι η ειρήνη θα έρθει σύντομα.

Οι διεθνείς παρατηρητές έχουν την τάση να περιγράφουν την σύγκρουση ως μια εθνοτική διαμάχη, φτιαγμένη και συντονισμένη από τη Μόσχα. Ωστόσο, με το να μεταθέτουν τις αιτίες και τις λύσεις τής σύγκρουσης στις δυνάμεις έξω από την Ουκρανία, η Δύση και το Κίεβο κινδυνεύουν να κάνουν λανθασμένη διάγνωση για την ασθένεια και να γράψουν λάθος θεραπευτική συνταγή. Τα πρώτα δεδομένα υποδηλώνουν ότι η εξέγερση είναι περισσότερο τοπική από όσο διεθνής, και ότι οι εγχώριες ρίζες της είναι περισσότερο οικονομικές παρά εθνοτικές.

ΛΑΝΘΑΣΜΕΝΕΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΕΣ ΓΡΑΜΜΕΣ

Μέχρι τώρα, η πορεία των γεγονότων στην Ουκρανία είναι πολύ γνωστή. Οι φιλο-ρωσικές διαδηλώσεις σάρωσαν εννέα νοτιοανατολικές περιοχές τής Ουκρανίας, αφότου το ουκρανικό κοινοβούλιο ψήφισε την αποπομπή τού προέδρου Βίκτορ Γιανουκόβιτς στις 22 Φεβρουαρίου. Οι συμμετέχοντες κατήγγειλαν τις νέες Αρχές τής Ουκρανίας ως παράνομες, ανέμιζαν περιφερειακές και ρωσικές σημαίες, και -υιοθετώντας τακτικές που χρησιμοποιήθηκαν από τους διαδηλωτές εναντίον τού Γιανουκόβιτς [2] στην δυτική Ουκρανία - κατέλαβαν κυβερνητικά κτίρια. Η αρχική αντίδραση της κυβέρνησης ήταν να συλλάβει τους βασικούς ηγέτες των διαδηλώσεων, καθώς οι υπέρ τής Euromaidan διαδηλωτές οργάνωναν αντιδιαδηλώσεις.

Η στρατηγική αυτή έφτασε σε αδιέξοδο στο Ντόνετσκ και στο Luhansk, δύο επαρχίες στο Donbass, μια ανατολική περιοχή εξόρυξης άνθρακα. Κατά την διάρκεια τεσσάρων εβδομάδων τον Απρίλιο, θυμωμένες αυτονομιστικές συμμορίες και ένοπλοι κατέλαβαν περιφερειακά κεντρικά γραφεία διοίκησης, δημοτικά συμβούλια, εισαγγελίες, αστυνομικά τμήματα, αποθήκες όπλων και πύργους τηλεόρασης σε 32 πόλεις, και δημιούργησαν περίπου 280 μπλόκα [3]. Συναντώντας μικρή αντίσταση - και περιστασιακή υποστήριξη - από την τοπική αστυνομία, οι αντάρτες έχουν ανακηρύξει περιφερειακή αυτονομία και πραγματοποίησαν ένα αμφιλεγόμενο δημοψήφισμα για αυτοδιάθεση στις 11 Μαΐου. Σύμφωνα με συντηρητικές εκτιμήσεις τού Κιέβου [4], η προσέλευση έφτασε το 29%, ή αλλιώς 1,5 εκατομμύρια άνθρωποι. Οι αυτονομιστές εκτίμησαν ότι το 75% των εγγεγραμμένων ψηφοφόρων εμφανίστηκαν στις κάλπες.

Αλλά η συνήθης εξήγηση των γεγονότων αφήνει ένα ερώτημα αναπάντητο: Γιατί η εξέγερση κορυφώθηκε στο Donbass, αλλά όχι σε άλλες καυτές περιοχές διαμαρτυρίας στην Ουκρανία με μεγάλους ρωσόφωνους πληθυσμούς, όπως το Χάρκοβο και η Οδησσός; Το Χάρκοβο ήταν το επίκεντρο των διαδηλώσεων κατά του Κιέβου πριν από τον Απρίλιο, με αρχικές βίαιες διαδηλώσεις και υποστηρίζει ότι υπέστη διπλάσιες απώλειες από όσες το Ντόνετσκ. Και στις 2 Μαΐου, η Οδησσός ήταν η περιοχή με τις πλέον θανατηφόρες συγκρούσεις από τότε που τερματίστηκαν οι διαδηλώσεις στην Euromaidan, με 48 νεκρούς και εκατοντάδες τραυματίες, κυρίως στην φιλο-ρωσική πλευρά. Ωστόσο, σε καμία περιοχή οι αντίπαλοι της κυβέρνησης δεν προσπάθησαν να ελέγξουν το έδαφος μέσω ένοπλης εξέγερσης ή με την διεξαγωγή δημοψηφίσματος για ανεξαρτησία.

Μεγάλο μέρος τής διαφοράς είναι οικονομικό. Το Donetsk είναι η πιο πυκνοκατοικημένη και βαριά βιομηχανοποιημένη επαρχία τής Ουκρανίας. Οι περιφέρειες Ντόνετσκ και Luhansk αντιπροσωπεύουν το ένα έκτο τής οικονομικής παραγωγής τής χώρας και το μεγαλύτερο μέρος τής μεταλλουργίας, των βαρέων μηχανημάτων και του άνθρακά της. Εξάγουν μέχρι και 70% των τοπικών προϊόντων [5] και η Ρωσία είναι ο μεγαλύτερος πελάτης τους. Με σχεδόν το ήμισυ των εργαζομένων του να κατέχουν βιομηχανικές θέσεις εργασίας, το Donbass χτυπήθηκε περισσότερο από την κατάρρευση της Σοβιετικής Ένωσης και θα υποφέρει πιο πολύ αν επιτευχθεί οποιαδήποτε μελλοντική εμπορική συμφωνία με την ΕΕ.

Πράγματι, αυτή η περιοχή – η «ζώνη τής σκουριάς» τής Ουκρανίας - ήταν σε συνεχή πτώση από το 1991. Πάνω από το ήμισυ των τοπικών ορυχείων άνθρακα έχει κλείσει [6]. Τα αδύναμα δικαιώματα ιδιοκτησίας έχουν αποθαρρύνει νέες επενδύσεις, και η περιοχή μετατράπηκε σταδιακά από έναν καθαρό πάροχο φορολογικών εσόδων σε έναν καθαρό αποδέκτη. Τα νέα μέτρα λιτότητας της Ουκρανίας που παρήγγειλε το ΔΝΤ [7] – τα οποία αναμένεται να αυξήσουν τους φόρους εισοδήματος των φυσικών προσώπων και τους μηνιαίους λογαριασμούς τού φυσικού αερίου - έχουν απλώς ενισχύσει τις τοπικές διαμαρτυρίες. Οι δημοσκοπήσεις δείχνουν ότι, για πολλά χρόνια και σε πολύ μεγαλύτερο βαθμό από ό, τι σε άλλα μέρη τής Ουκρανίας, ισχυρές πλειοψηφίες στο Donbass εκλαμβάνουν το επίπεδο διαβίωσης στην Ρωσία ως ανώτερο από το δικό τους [8].

Το μοτίβο τής βίας στο Donbass αντανακλά αυτό το οικονομικό προφίλ. Τα δεδομένα που συγκεντρώνονται από τα ουκρανικά και τα διεθνή ειδησεογραφικά πρακτορεία δείχνουν δυσανάλογα υψηλά επίπεδα διαμαχών στις περιοχές των ανθρακωρυχείων. Ακόμη και μετά την διευθέτηση άλλων παραγόντων (όπως η ρωσική γλώσσα, η αστυνόμευση, η πυκνότητα του πληθυσμού, το έδαφος, οι δρόμοι και η διάχυση από γειτονικές πόλεις), το μέγεθος του τοπικού εργατικού δυναμικού εξόρυξης παραμένει ο ισχυρότερος προγνωστικός δείκτης για την δραστηριότητα των ανταρτών.

Ο ακτιβισμός από βιομηχανικούς εργάτες δεν είναι κάτι νέο στο Donbass. Σε μια γενική απεργία το 1993 [9], οι εργαζόμενοι από τα 230 εκ των 250 ορυχείων τής περιοχής - και από άλλες 400 βιομηχανικές επιχειρήσεις - ζήτησαν δημοψήφισμα για περιφερειακή αυτονομία, στενότερους δεσμούς με την Ρωσία, και την παραίτηση των πολιτικών ηγετών στο Κίεβο. Υπό την πίεση από την κυβέρνηση και από τα διευθυντικά τους στελέχη, το κίνημα των ανθρακωρύχων έχει έκτοτε μειωθεί σε δύναμη και αριθμό, αλλά ο πυρήνας των παραπόνων τους δεν έχει ακόμη αντιμετωπιστεί.

Αυτόν τον Απρίλιο, πολλοί ανθρακωρύχοι τού Ντόνετσκ εισέβαλαν σε κυβερνητικά κτίρια [10], εκφράζοντας παρόμοιες απαιτήσεις. Αλλά η υποστήριξη των ανθρακωρύχων στο ανταρτικό κίνημα δεν υπήρξε ομόφωνη, ιδιαίτερα αφότου οι αντάρτες άρχισαν να λεηλατούν τα ορυχεία [11] και τα χημικά εργοστάσια για να φτιάξουν εκρηκτικά. Και εδώ, ο ρόλος των ολιγαρχών τών τοπικών ορυχείων ήταν επίσης διφορούμενος. Ο Rinat Akhmetov, ένας τοπικός μεγιστάνας τού άνθρακα και του χάλυβα και ο πλουσιότερος άνθρωπος τής Ουκρανίας, αρχικά υποστήριξε σιωπηρά την αναταραχή. Τελικά, όμως, αρνήθηκε να παραδώσει τους εταιρικούς φόρους στους αντάρτες και σχημάτισε μια αντίπαλη πολιτοφυλακή [12] από τους ίδιους τούς υπαλλήλους του.

Το Χάρκοβο και η Οδησσός στερούνται πολλές από αυτές τις ευμετάβλητες δυναμικές. Οι εθνοτικές ρωσικές μειονότητές τους είναι πράγματι μικρότερες - από 21% έως 26%, σε σύγκριση με σχεδόν 40% [13] στο Donbass. Αλλά έχουν επίσης πολύ διαφορετικές οικονομίες. Δεν υπάρχουν ανθρακωρυχεία σε καμία από αυτές τις επαρχίες, ούτε παρόμοιο ιστορικό μαζικής πολιτικής κινητοποίησης, και λιγότεροι πόροι και βιομηχανικοί στόχοι για να τους κατάσχουν και να τους λεηλατήσουν οι αντάρτες. Σε αντίθεση με τις (σε μεγάλο βαθμό επιδοτούμενες, αναποτελεσματικές και εξαγωγικού προσανατολισμού) βιομηχανικές οικονομίες τού Donbass, το Χάρκοβο και η Οδησσός είναι καθαροί εισαγωγείς, και αναμένεται να επωφεληθούν από τους μειωμένους δασμούς, τις χαμηλότερες τιμές, και την πιο ελεύθερη πρόσβαση σε κεφάλαια. Παρά το γεγονός ότι οι περιφέρειες έχουν βαθείς πολιτιστικούς δεσμούς με την Ρωσία - και στην περίπτωση του Χάρκοβο, μακρά και διάτρητα σύνορα - η ένταξη στην ΕΕ αποτελεί μια λιγότερο υπαρξιακή οικονομική απειλή για τον τοπικό πληθυσμό.

ΚΑΤΑΚΕΡΜΑΤΙΣΜΕΝΟΙ ΑΛΛΑ ΟΧΙ ΑΔΥΝΑΜΟΙ

Παρά τους ισχυρισμούς τού Κιέβου ότι οι αντάρτες λαμβάνουν εντολές απευθείας από την ρωσική κυβέρνηση για να προχωρούν [14], η εξέγερση στην Donbass παραμένει εκπληκτικά κατακερματισμένη. Η αυτοαποκαλούμενη Λαϊκή Δημοκρατία στο Ντόνετσκ και το Luhansk είναι «οργάνωση – ομπρέλα» που περιλαμβάνει διάφορα πολιτικά κόμματα και αρκετές δεκάδες πολιτοφυλακές, συμπεριλαμβανομένων της Λαϊκής Πολιτοφυλακής τού Donbass, του Ρωσικού Block, της Φρουράς τής Νεολαίας, της Oplot, της Russkaya Obshchina, και των μελών των ήδη διαλυμένων «ΜΑΤ», Μπέρκουτ. Αυτές οι ομάδες είναι ενωμένες στην αντίθεσή τους σε αυτό που αποκαλούν «φασιστική χούντα στο Κίεβο», αλλά σε τίποτε άλλο. Μια εισροή παράνομων μαχητών από άλλες περιοχές τής Ουκρανίας, την Κριμαία και την Ρωσία - συμπεριλαμβανομένων βετεράνων του στρατού, εκκεντρικών θιασωτών τής στρατιωτικής ιστορίας, Κοζάκων τού ποταμού Ντον και μαχητών από την Τσετσενία και την Οσετία - έχει επίσης κάνει την εξέγερση δύσκολο να ελεγχθεί. Προς το παρόν, η αποκέντρωση είναι μια από τις πηγές τής δύναμης των ανταρτών: η εξάλειψη της πολιτοφυλακής στο Slovyansk ίσως να έχει μικρή άμεση επίδραση στις μάχες στο Luhansk. Αλλά, μακροπρόθεσμα, είναι πιθανό να κάνουν το Donbass δύσκολο να κυβερνηθεί, ανεξάρτητα από το ποια πλευρά θα εξασφαλίσει τη νίκη.

Ως στρατιωτική οντότητα, οι εξεγερμένοι είναι δύσκολο να ταξινομηθούν. Με την συνολική τους δύναμη να υπολογίζεται σε 10.000 μαχητές [15], οι αυτονομιστές έχουν χρησιμοποιήσει τόσο συμβατικές όσο και αντάρτικες τακτικές. Μεγάλες μονάδες 300 ανταρτών πολιόρκησαν ουκρανικές στρατιωτικές βάσεις [16], και μικρότερες μονάδες έστησαν σημεία ελέγχου, έκαναν ενέδρες κατά στρατιωτικών αποστολών και κράτησαν υπόπτους για πληροφοριοδότες τής κυβέρνησης. Το να επιχειρούν στα ανοιχτά, όμως, τους έχει εκθέσει σε όλο το βάρος τής ουκρανικής δύναμη πυρός. Σε αντίθεση με τα δάση και την αγροτική ύπαιθρο της δυτικής Ουκρανίας, όπου οι εθνικιστές αντάρτες πολέμησαν κάποτε έναν μακρό και αιματηρό πόλεμο [17] ενάντια στην Σοβιετική Ένωση, το ανοικτό έδαφος της ανατολικής Ουκρανίας προσφέρει λίγη φυσική προστασία. Με εκατοντάδες αντάρτες να έχουν αναφερθεί ως νεκροί [18] σε πρόσφατα αεροπορικά χτυπήματα, η φθορά έχει αρχίσει να φαίνεται. Στο προπύργιο του κινήματος στο Slovyansk στην επαρχία Ντόνετσκ, οι αυτονομιστές έχουν χάσει τον έλεγχο του πύργου τής τηλεόρασης και των περισσότερων δρόμων που οδηγούν στην πόλη, ενώ οι κυβερνητικές δυνάμεις ανακατέλαβαν την πόλη Krasny Liman. Ωστόσο, η μάχη δεν έχει τελειώσει, με τους αντάρτες να συνεχίζουν να επεκτείνουν το τεράστιο δίκτυο των σημείων ελέγχου και των αμυντικών θέσεών τους σε όλη την περιοχή.

Η απάντηση του Κιέβου στην εξέγερση έχει γίνει όλο και πιο δυναμική, αλλά παραμένουν βασικά προβλήματα. Τον Μάρτιο, ο εκτελών χρέη υπουργού Άμυνας της Ουκρανίας ανακοίνωσε ότι μόνο 6.000 άνδρες από τις ένοπλες δυνάμεις τής χώρας [19] ήταν έτοιμοι για μάχη. Κατά την αρχική προσπάθεια του Κιέβου να ξαναπάρει το Slovyansk, μια από τις πιο ικανές από αυτές τις μονάδες - η 25η Αερομεταφερόμενη Ταξιαρχία από το Dnipropetrovsk, επανδρωμένη σε μεγάλο βαθμό με στρατιώτες από τα ανατολικά - αρνήθηκε να εκτελέσει τις διαταγές [20] και παρέδωσε έξι τεθωρακισμένα οχήματα στους αντάρτες. Από τότε, το Κίεβο έχει στηριχθεί όλο και περισσότερο σε μια νεοσυσταθείσα Εθνική Φρουρά, μια εθελοντική δύναμη πρώην αντι-Γιανουκοβιτσικών διαδηλωτών και μονάδων αυτοάμυνας από την Euromaidan.

Αντίθετα από τους κανονικούς στρατιωτικούς ομολόγους τους, πολλοί νεοσύλλεκτοι τής Εθνικής Φρουράς είναι από την δυτική Ουκρανία και έχουν λίγους δεσμούς με την περιοχή στην οποία μάχονται τώρα. Αυτά τα δημογραφικά στοιχεία είναι κάτι τόσο θετικό όσο και αρνητικό. Παρά το γεγονός ότι οι άνδρες αυτοί έχουν υψηλά κίνητρα και ενιαία ιδεολογία, δεν μπόρεσαν να ανταπεξέλθουν στο τοπικό δίκτυο γνώσεων και πληροφοριών των ανταρτών. Οι πρώτες προσπάθειες να εισβάλουν σε πόλεις που είχαν καταλάβει οι αντάρτες εμποδίστηκαν από πυρά ελεύθερων σκοπευτών, βόμβες στους δρόμους και πλήθη οργισμένων αμάχων. Αυτές τις μέρες, εκτός από την λειτουργία των σημείων ελέγχου και την διεξαγωγή περιστασιακών επιδρομών, η Εθνική Φρουρά γενικά μείνει κοντά στα στρατόπεδά της, και υφίσταται συχνές επιθέσεις από τους αντάρτες.

Κατά ειρωνικό τρόπο, η Ουκρανία έχει αντιμετωπίσει αυτές τις προκλήσεις αντιγράφοντας μια σελίδα από το σενάριο της Ρωσίας στην Τσετσενία: περικυκλώνοντας ανήσυχες πόλεις για να αποτρέψουν την διαφυγή και την ενίσχυση, χρησιμοποιώντας βαρύ πυροβολικό και αεροπορική δύναμη για να αποδυναμώσουν τον εχθρό, και στέλνοντας μονάδες ελαφρού πεζικού τής Εθνικής Φρουράς για να σαρώσει την περιοχή από εναπομείναντες θύλακες αντίστασης. Όμως, όπως η Ρωσία, το 1995, η Ουκρανία δεν έχει την εκπαίδευση και τα όπλα για να διεξάγει πόλεμο σε μια πυκνοκατοικημένη περιοχή. Εικόνες τηλεκατευθυνόμενων βλημάτων να χτυπούν κτίρια κατοικίας, σχολεία και νοσοκομεία παρείχαν τροφή στην ρωσική προπαγάνδα. Καθώς οι τακτικές τού Κιέβου προσήλκυσαν περισσότερη κριτική από τους δυτικούς δημοσιογράφους [21] και τις ομάδες για τα ανθρώπινα δικαιώματα [22], η σημερινή διεξαγωγή τού πολέμου επίσης απειλεί να διαβρώσει την αρχικά συντριπτική διεθνή υποστήριξη για το νέο καθεστώς τής Ουκρανίας.

ΔΙΠΛΩΜΑΤΙΑ

Για να ανακτήσει τον έλεγχο του Donbass, το Κίεβο θα χρειαστεί μια νέα προσέγγιση. Ο βαρύς βομβαρδισμός θα κάνει λίγα περισσότερα από το να εκτοπίσει και να αποξενώσει τους πολίτες. Και σε πολιτικό επίπεδο, οι μεταβατικές Αρχές τής Ουκρανίας έχουν δεμένα τα χέρια τους με το να ονοματίσουν τις πολιτοφυλακές τού Donbass - και τους πολιτικούς υποστηρικτές τους - ως τρομοκράτες υποστηριζόμενους από τους Ρώσους, γεγονός που αποκλείει την δυνατότητα διαπραγμάτευσης.

Σε βραχυπρόθεσμο επίπεδο, το Κίεβο δεν μπορεί να κερδίσει τον πόλεμο χωρίς περισσότερους τοπικούς συμμάχους. Ένας τρόπος για να τους βρει είναι να εκμεταλλευτεί τις διαιρέσεις που αναφύονται στο εσωτερικό τής εξέγερσης - μεταξύ των επιμέρους διοικητών των πολιτοφυλακών [23] καθώς και μεταξύ των ιθαγενών ανταρτών και των Ρώσων που έφθασαν στην περιοχή κατά την διάρκεια των τελευταίων μηνών. Αλλά μακροπρόθεσμα, η λύση είναι οικονομική. Το Κίεβο θα πρέπει να πείσει το μεγάλο βιομηχανικό εργατικό δυναμικό τής περιοχής ότι έχει να χάσει περισσότερα με την εξέγερση από όσα με την συνεργασία. Και, το πιο σημαντικό, θα πρέπει να τους πείσει ότι η νέα κυβέρνηση είναι στο πλευρό τους.

Το πρώτο από αυτά τα μηνύματα είναι μακράν το πιο εύκολο να πείσει: Τα ανθρακωρυχεία και τα εργοστάσια χάλυβα δεν μπορούν να λειτουργήσουν όταν οι σιδηρόδρομοι είναι κλειστοί και τα σύνορα είναι σε μεγάλο βαθμό στρατιωτικοποιημένα. Θα είναι ένα πολύ πιο δύσκολο έργο να διαβεβαιώσουν τους ανθρακωρύχους και τους εργαζόμενους στον χάλυβα ότι η μακροπρόθεσμη οικονομική προοπτική τους εξυπηρετείται καλύτερα σε μια ενοποιημένη Ουκρανία, ιδιαίτερα αν η Ουκρανία συνεχίζει την πορεία τής ευρωπαϊκής ενσωμάτωσης. Για να είναι αξιόπιστο ένα τέτοιο διάβημα, ο Poroshenko θα πρέπει να κάνει δύσκολες επιλογές, πολλές από αυτές μη δημοφιλείς για τους ψηφοφόρους του. Η κυβέρνησή του μπορεί να πρέπει να διαπραγματευτεί με τους αντάρτες για την αποκέντρωση συνταγματικών, νομοθετικών, εκτελεστικών και δικαστικών λειτουργιών. Το Κίεβο, μπορεί επίσης να επιτρέψει την περιφερειακή αυτονομία σε θέματα εμπορίου, χρησιμοποιώντας την Βοσνία και το Χονγκ Κονγκ ως πιθανά μοντέλα.

Οι διαπραγματεύσεις, φυσικά, θα πρέπει να διεξάγονται από θέση ισχύος. Και ο Ποροσένκο είχε την τύχη να αναλάβει την εξουσία αφότου η στρατιωτική δυναμική έχει μετατοπιστεί υπέρ τού Κιέβου, αλλά και πριν αναδυθούν μερικές από τις αναπόφευκτες αρνητικές πτυχές τής μετάβασης της χώρας. Αλλά αν συνεχιστούν οι σημερινές τάσεις, οι ενέργειες του Κιέβου είναι πιο πιθανό να μειώσουν την διαπραγματευτική του ισχύ αντί να την ενισχύσουν. Ακόμη και αν οι ουκρανικές δυνάμεις καταφέρουν να οδηγήσουν τους αντάρτες έξω από τις κύριες πόλεις, μπορεί να χρειαστεί μια δυνητικά παρατεταμένη εκστρατεία αντιεξέγερσης για να ξαναγυρίσει η περιοχή στον πλήρη έλεγχό τους. Ένας τέτοιος πόλεμος θα επιφέρει πιθανώς μια μακρά εμπλοκή, μια διόγκωση του ρεύματος των προσφύγων, και μια σημαντική απώλεια πολιτικής στήριξης και κεφαλαίων. Το παράθυρο της διπλωματίας κλείνει.

Copyright © 2002-2012 by the Council on Foreign Relations, Inc.
All rights reser ved.

Στα αγγλικά: http://www.foreignaffairs.com/articles/141561/yuri-m-zhukov/rust-belt-ri...

Σύνδεσμοι:
[1] http://www.kyivpost.com/content/politics/poroshenko-pledges-to-step-up-a...
[2] http://www.rferl.org/content/beyond-kyiv-regional-protesters/25242538.html
[3] http://bit.ly/1q2sSpT
[4] http://www.unian.net/politics/916842-turchinov-v-tak-nazyivaemom-referen...
[5] http://www.segodnya.ua/regions/donetsk/doneckaya-oblast-nahoditsya-na-kr...
[6] http://miningwiki.ru/wiki/Список:Закрытые_шахты_Украины
[7] http://www.forbes.com/sites/kenrapoza/2014/03/28/ukraine-welcomes-imf-au...
[8] http://www.razumkov.org.ua/ukr/poll.php?poll_id=850
[9] http://lifedon.com.ua/home/10189-shahterskie-bunty-20-let-spustya.html
[10] http://www.theguardian.com/world/2014/apr/12/east-ukraine-protesters-min...
[11] http://www.obzor.lg.ua/news/shakhtery36113
[12] http://www.washingtonpost.com/world/steelworkers-help-keep-uneasy-calm-i...
[13] http://bit.ly/1kZbXT7
[14] http://bit.ly/1uVpD3F
[15] http://sprotyv.info/ru/news/898-na-donbasse-oruduyut-10-tys-terroristov-...
[16] http://www.washingtonpost.com/world/ukrainian-troops-abandon-outpost-aft...
[17] http://scholar.harvard.edu/zhukov/publications/population-resettlement-w...
[18] http://sprotyv.info/ru/news/836-na-donbasse-za-den-unichtozheno-300-terr...
[19] http://www.theglobeandmail.com/news/world/ukraine-forms-new-defence-forc...
[20] http://www.thedailybeast.com/articles/2014/04/17/the-ukrainian-army-is-c...
[21] http://bit.ly/UrOXS7
[22] http://bit.ly/1jhTkV7
[23] http://bit.ly/SxfWJX

Μπορείτε να ακολουθείτε το «Foreign Affairs, The Hellenic Edition» στο TWITTER στη διεύθυνση www.twitter.com/foreigngr αλλά και στο FACEBOOK, στη διεύθυνση www.facebook.com/ForeignAffairs.gr