Το σενάριο των ξένων μαχητών | Foreign Affairs - Hellenic Edition
Secure Connection

Το σενάριο των ξένων μαχητών

Τι αποκαλύπτουν για την αλ Κάιντα ο… ισπανικός εμφύλιος και η επανάσταση του Τέξας

Περίπου 25 χρόνια πριν, έγινε πιο δύσκολο για τους ξένους μαχητές να επιστρέψουν στα σπίτια τους, όταν οι Άραβες μουτζαχεντίν που πολεμούσαν την σοβιετική κατοχή τού Αφγανιστάν σχημάτισαν την αλ Κάιντα. Παρά το γεγονός ότι οι μαχητές αισθάνθηκαν σίγουροι ότι είχαν νικήσει τον Κόκκινο Στρατό και επιτάχυναν την κατάρρευση της υπερδύναμης, ήξεραν ότι οι αραβικές κυβερνήσεις τους, που τους είδαν ως εσωτερική απειλή, δεν θα τους επέτρεπαν να γυρίσουν πίσω. Ως εκ τούτου, έγιναν απάτριδες και πραγματικά διεθνιστές, χρησιμοποιώντας τα δίκτυά τους για να προχωρούν σε ζώνες συγκρούσεων από την Βοσνία μέχρι τις Φιλιππίνες. Έκαναν επίσης παγκόσμιες τις εκκλήσεις τους, μιλώντας για μια παγκόσμια μουσουλμανική κοινότητα που δραστηριοποιείται σε έναν αγώνα για την επιβίωσή της απέναντι σε μια κυριαρχία καθοδηγούμενη από τη Δύση. Πέτυχαν να εντάξουν την κάθε επόμενη σύγκρουση στην οποία εντάχθηκαν σε ένα ενιαίο μέτωπο σε αυτόν τον ευρύτερο πόλεμο.

Η Συρία έχει αλλάξει αυτή την τζιχαντιστική αφήγηση κάπως, από την πάγια γραμμή τής υπεράσπισης των μουσουλμάνων εναντίον των δυτικών δυνάμεων σε μια που σώζει τους αδελφούς σουνίτες από τους αλεβίτες τού καθεστώτος Άσαντ, το οποίο υποστηρίζεται από την σιιτική Χεζμπολάχ και το Ιράν. Οι ξένοι μαχητές που ενώθηκαν στην μάχη τής Δαμασκού περίπου ένα χρόνο αφότου ξέσπασε η εξέγερση, είχαν προηγούμενη εμπειρία από την διεξαγωγή τέτοιου είδους εμφύλιας σύγκρουσης στο Ιράκ. Εφήρμοσαν αμέσως βάναυσες τακτικές, συμπεριλαμβανομένων των βομβιστικών επιθέσεων αυτοκτονίας και των αποκεφαλισμών. Σε απάντηση, περίπου 5.000 μαχητές τής Χεζμπολάχ, μαζί με άλλους ξένους σιίτες μαχητές, πήραν τα όπλα προς υποστήριξη του συριακού στρατού.

Δεδομένου ότι η Συρία είναι ακριβώς το είδος τής ακυβέρνητης περιοχής που προσελκύει ξένους μαχητές, και επειδή πολύ λίγοι από τους σουνίτες μαχητές εκεί θα ήταν ευπρόσδεκτοι στην πατρίδα τους από τις δικές τους κυβερνήσεις αν εγκατέλειπαν το πεδίο τής μάχης, οι περισσότεροι έχουν ελάχιστα κίνητρα για να τα παρατήσουν και να φύγουν. Για να γίνει κατανοητό το τι θα μπορούσε να συμβεί μετά στην Συρία, το παρελθόν φαίνεται να είναι ο καλύτερος προγνωστικός παράγοντας για το μέλλον, δεδομένου ότι οι διακρατικές ομάδες μαχητών συνειδητά μιμούνται η μια την άλλη. Όσο απίθανο κι αν φαίνεται, οι διεθνικοί αντάρτες το 1836 στην Επανάσταση του Τέξας, στον Ισπανικό Εμφύλιο Πόλεμο την περίοδο 1936-1939, και στον Ισραηλινό πόλεμο της Ανεξαρτησίας το 1948 ενέπνευσαν την ανάπτυξη των μουτζαχεντίν στο Αφγανιστάν το 1980, από τους οποίους προέρχονται απ’ ευθείας οι τζιχαντιστικές ομάδες τής δεκαετίας του 2010.

Η διεθνής κοινότητα σπανίως έχει υποστηρίξει ξένους μαχητές, δεδομένου ότι απειλούν την κυριαρχία των επιμέρους κρατών και την αρχή τής ιθαγένειας και της εθνικής στρατιωτικής θητείας. Τα κράτη που εμπλέκονται σε επίσημες ειρηνευτικές διευθετήσεις έχουν αναγάγει την αποβολή των ξένων μαχητών σε προϋπόθεση για συνομιλίες, όπως στην Ισπανία, την δεκαετία τού 1930 και στην Βοσνία και το Πακιστάν την δεκαετία τού 1990. Αλλά με την ανάδυση της αλ Κάιντα και την τελευταία μετενσάρκωσή της στην Συρία, οι ξένοι μαχητές είναι λιγότερο πιθανό να είναι υποστηριζόμενοι από κράτη από όσο ήταν στο παρελθόν - και, επομένως, είναι πιο δύσκολο να απομακρυνθούν με διαπραγματεύσεις.

Οποιεσδήποτε άλλες διεθνείς προσπάθειες για να εμποδιστεί η ροή νέων ξένων μαχητών στην Συρία είναι πιθανό να είναι και μάταιες και αντιπαραγωγικές. Τα σύνορα δεν γίνεται να σφραγίζονται και η κυκλοφορία των όπλων δεν μπορεί να ελεγχθεί σε μια χώρα όπου διαφορετικές ομάδες - η κυβέρνηση, ο Ελεύθερος Συριακός Στρατός, οι σκληροπυρηνικοί ισλαμιστές και οι Κούρδοι αντάρτες – διεκδικούν τον έλεγχο σε διαφορετικά σημεία διέλευσης των συνόρων και σε διαφορετικά τμήματα της χώρας. Ομοίως, η αποτροπή των μαχητών από το να επιστρέψουν στις πατρίδες του, όταν η μάχη έχει τελειώσει, θα είναι ένα στρατηγικό λάθος. Οι κυβερνήσεις έχουν δίκιο να ανησυχούν για την ριζοσπαστικοποίηση, αλλά οι μαχητές που επιστρέφουν στον τόπο τους είναι επίσης πιθανό να φέρουν μαζί τους ιστορίες απογοήτευσης που θα μπορούσαν να υπονομεύσουν αποτελεσματικά τα προγράμματα στρατολογήσεων. Όπως και με το ίδιο το τέλμα τής Συρίας, η καλύτερη απάντηση για τις κυβερνήσεις των χωρών των οποίων οι πολίτες έχουν φύγει για να πολεμήσουν εκεί, είναι η άγρυπνη ανάσχεση. Όπως και προηγούμενοι ξένοι μαχητές πριν από αυτούς, οι εθελοντές στην Συρία είναι εκεί για να διεξάγουν αυτό που εκλαμβάνουν ως έναν αμυντικό πόλεμο. Έτσι, η χρήση των διδαγμάτων τού παρελθόντος, και πάνω απ’ όλα η προσπάθεια να μειωθεί η αντίληψη ότι μια συγκεκριμένη εθνοτική ή θρησκευτική ομάδα βρίσκεται κάτω από άμεση απειλή, ίσως να είναι ο καλύτερος τρόπος για να σπάσει ο κύκλος των στρατολογήσεων.

Copyright © 2002-2012 by the Council on Foreign Relations, Inc.
All rights reserved.

Στα αγγλικά: http://www.foreignaffairs.com/articles/141107/david-malet/foreign-fighte...

Μπορείτε να ακολουθείτε το «Foreign Affairs, The Hellenic Edition» στο TWITTER στη διεύθυνση www.twitter.com/foreigngr αλλά και στο FACEBOOK, στη διεύθυνση www.facebook.com/ForeignAffairs.gr