Πρόεδρος για τον λαό

Φέτος, οι εκστρατείες για την προεδρία ήταν μάλλον υποθέσεις τρίτης κατηγορίας. Περιλάμβαναν υποψηφίους που λίγοι ψηφοφόροι γνώριζαν και τηλεοπτικές συζητήσεις που ακόμα λιγότεροι παρακολούθησαν. Η έλλειψη προσοχής φάνηκε να υπονομεύει τις υποσχέσεις ότι η εκλογή διαδικασία θα αυξήσει την συμμετοχή τού κοινού και την ενίσχυση της δημοκρατίας στην ΕΕ, όπως το έκαναν η χαμηλή προσέλευση των ψηφοφόρων και οι νίκες των εξτρεμιστικών και ευρωσκεπτικιστικών κομμάτων. Παρ’ όλα αυτά, δεν υπάρχει λόγος να πιστεύει κανείς ότι την επόμενη φορά η διαδικασία θα προσελκύσει ισχυρότερους υποψηφίους, περισσότερη προσοχή από τα μέσα ενημέρωσης, και πολύ μεγαλύτερο ενδιαφέρον από το κοινό.

Κατ’ αρχήν, οι εθνικοί ηγέτες και τα εθνικά πολιτικά κόμματα σίγουρα θα συντονιστούν. Αυτή την φορά, πολλοί από αυτούς φαινόταν να πιάστηκαν απροετοίμαστοι από την προσπάθεια του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου να πάρει τον έλεγχο του διορισμού τού προέδρου. Είχαν ελάχιστες δικαιολογίες. Το κοινοβούλιο από το 2009 είχε δηλώσει την πρόθεσή του να κάνει αυτή την κίνηση και ήταν σαφές ότι οι μεγάλες πολιτικές ομάδες θα έπρεπε να ορίσουν τους υποψηφίους τους έναν χρόνο πριν από τις εκλογές. Με δεδομένη την προσοχή που προσήλκυσε αυτή η διαδικασία στα τελικά της στάδια, οι εθνικές κυβερνήσεις και οι αρχηγοί των κομμάτων είναι πιθανό να προσπαθήσουν να παίξουν έναν πολύ πιο ενεργό ρόλο στην επιλογή των υποψηφίων για την προεδρία την επόμενη φορά. Αυτό το είδος τής εμπλοκής μεταξύ των εθνικών πολιτικών και της σε επίπεδο ΕΕ πολιτικής, θα ενισχύσει σίγουρα την ευρωπαϊκή δημοκρατία.

ΕΝΙΣΧΥΕΤΑΙ Η BREXIT;

Πίσω στο Ηνωμένο Βασίλειο, η ευρωπαϊκή στρατηγική τού Κάμερον βρίσκεται σε ένα χάος. Με το ένα του μάτι στις εθνικές εκλογές τού Μαΐου τού 2015, ο Κάμερον προσπαθεί να ανακόψει την άνοδο του Κόμματος Ανεξαρτησίας τού Ηνωμένου Βασιλείου (UKIP) και να κρατήσει ενωμένο το δικό του Συντηρητικό Κόμμα, το οποίο είναι πιο διαιρεμένο από ποτέ σχετικά με το ζήτημα της συμμετοχής στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Ο Κάμερον έχει προσπαθήσει να αναβάλει το «ερώτημα για την Ευρώπη», όπως λέγεται, με την υπόσχεση ότι, αν το κόμμα του επικρατήσει στις εκλογές τού Μαΐου τού 2015, θα επαναδιαπραγματευτεί την σχέση τής χώρας του με την ΕΕ και το 2017 θα οργανώσει ένα δημοψήφισμα «εντός ή εκτός». Το δημοψήφισμα θα επιτρέψει στους Βρετανούς ψηφοφόρους να αποφασίσουν κατά πόσον το Ηνωμένο Βασίλειο θα παραμείνει μέλος τής Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Όταν η αποτυχημένη προσπάθεια του Κάμερον να εμποδίσει τον Γιουνκέρ από το να γίνει πρόεδρος έσκασε στα χέρια του, απλώς ανέδειξε την βρετανική απομόνωση εντός τής ΕΕ και μάλλον ενίσχυσε την θέση των ευρωσκεπτικιστών. Παρ’ όλα αυτά, μια Brexit – η τοξική επιλογή τού Κάμερον κατά την διάρκεια της διαδικασίας επιλογής προέδρου - παραμένει εξαιρετικά απίθανη.

Παρά την δραματική ενίσχυση του UKIP στις ευρωεκλογές τού περασμένου μήνα, έρευνες από το YouGov, αναφέρουν ότι, στην πραγματικότητα, η δημόσια στήριξη για να παραμένει το Ηνωμένο Βασίλειο μέλος τής ΕΕ έχει αυξηθεί κατά τα τελευταία χρόνια και μόλις έφτασε στο υψηλότερο επίπεδο που έχει καταγραφεί υπό την κυβέρνηση Κάμερον. Πρόσφατες μελέτες έχουν καταδείξει το πιθανό οικονομικό κόστος μιας Brexit, και τα βρετανικά επιχειρηματικά συμφέροντα στηρίζουν απόλυτα την συμμετοχή στην ΕΕ. Εάν το Εργατικό Κόμμα κερδίσει τις βρετανικές εκλογές τού 2015, δεν θα υπάρχει δημοψήφισμα «εντός ή εκτός», και ακόμη κι αν οι Συντηρητικοί κερδίσουν, παραμένει πιθανό οι ηγέτες τού κόμματος να κάνουν εκστρατεία υπέρ τού «εντός» και ότι οι ψηφοφόροι θα τους υποστηρίξουν.

Παρά το γεγονός ότι οι ηγέτες τής ΕΕ αντιλαμβάνονται μερικές φορές το Ηνωμένο Βασίλειο ως έναν ενοχλητικό εταίρο, αναγνωρίζουν ότι μια Brexit θα αποτελούσε ένα σημαντικό πλήγμα για το γόητρο και το κύρος τής ΕΕ, και θα εργαστούν σθεναρά για να την αποφύγουν. Αν και σίγουρα δεν θα επιτρέψουν στην χώρα να ασκεί βέτο ή να αποχωρεί από όλες τις πολιτικές στις οποίες αντιτίθεται, θα είναι πρόθυμοι να υιοθετήσουν κάποιες μεταρρυθμιστικές πρωτοβουλίες τού Κάμερον και να του προσφέρουν κάποιες (ίσως συμβολικές) παραχωρήσεις, έτσι ώστε να μπορεί ισχυριστεί εγχωρίως ότι έχει «επαναδιαπραγματευθεί» την σχέση τής χώρας του με την Ευρώπη. Ως δωράκι στον Κάμερον, οι ηγέτες τής ΕΕ δήλωσαν την Παρασκευή ότι θα προσπαθήσουν να αντιμετωπίσουν τις βρετανικές ανησυχίες σχετικά με την μελλοντική ανάπτυξη της ΕΕ και ότι θα επανεξετάσουν την διαδικασία διορισμού τού προέδρου. Παρά το γεγονός ότι μπορεί να αυξήσουν την συμμετοχή των εθνικών κυβερνήσεων στον ορισμό προέδρου την επόμενη φορά, θα είναι απίθανο να διακόψουν την σχέση μεταξύ της πανευρωπαϊκής εκλογικής διαδικασίας και της προεδρίας τής επιτροπής, που μόλις καθιέρωσε το ευρωκοινοβούλιο.

Copyright © 2002-2012 by the Council on Foreign Relations, Inc.
All rights reserved.

Στα αγγλικά: http://www.foreignaffairs.com/articles/141609/r-daniel-kelemen/president...

Μπορείτε να ακολουθείτε το «Foreign Affairs, The Hellenic Edition» στο TWITTER στη διεύθυνση www.twitter.com/foreigngr αλλά και στο FACEBOOK, στη διεύθυνση www.facebook.com/ForeignAffairs.gr