Οι φιλοδοξίες τής ISIS στην Δύση | Foreign Affairs - Hellenic Edition
Secure Connection

Οι φιλοδοξίες τής ISIS στην Δύση

Γιατί η Ευρώπη και οι Ηνωμένες Πολιτείες θα μπορούσαν να είναι ο επόμενος στόχος τής μαχητικής οργάνωσης

Τον Ιανουάριο φέτος, ο πρόεδρος των ΗΠΑ Μπαράκ Ομπάμα ρωτήθηκε [1] για να σχολιάσει την κατάληψη της ιρακινής πόλης Φαλούτζα από την οργάνωση «Ισλαμικό Κράτος τού Ιράκ και της al-Sham» (ISIS). Σχεδόν 100 Αμερικανοί στρατιώτες είχαν πεθάνει πολεμώντας τούς αντάρτες εκεί μια δεκαετία νωρίτερα, αλλά η απάντηση του Ομπάμα ήταν επιπόλαιη: «αν μια ομάδα αρχάριων φορέσει στολές των Λέικερς αυτό δεν τους κάνει Kobe Bryant». Η ISIS, με άλλα λόγια, ήταν μικρού διαμετρήματος - δεν αποτελούσε πρόβλημα των Ηνωμένων Πολιτειών.

Πάμε γρήγορα έξι μήνες προς τα εμπρός: Η ISIS έχει αναλάβει ένα κομμάτι εδάφους στο μέγεθος της Ιορδανίας και στην συνέχεια το ανακήρυξε ως ισλαμικό χαλιφάτο. Η πρόοδός της την έχει βοηθήσει να αποκτήσει περισσότερους μαχητές, όπλα και χρήματα. Σχεδόν εν μία νυκτί, έχει μεταμορφωθεί από τρομοκρατική ομάδα σε τρομοκρατικό στρατό. Και φαίνεται ότι προτίθεται να μπλέξει με την Δύση. Νωρίτερα φέτος, ο Abu Bakr al-Baghdadi, ο επικεφαλής τής ISIS, προειδοποίησε [2] τις Ηνωμένες Πολιτείες ότι «σύντομα θα είμαστε σε άμεση αντιπαράθεση» και συνέχισε λέγοντας «προσέξτε μας, γιατί είμαστε κοντά σας, παρακολουθώντας». Στα τέλη τού περασμένου μήνα, η ISIS εξέδωσε άλλη μια ανακοίνωση [3] απειλώντας να επιτεθεί στις Ηνωμένες Πολιτείες.

Ξαφνικά, η κατανόηση του Ομπάμα για την κατάσταση στο Ιράκ (καθώς και στην Δυτική Αφρική και στην Συρία) ως «τοπικές διαμάχες για την εξουσία», όπως τις χαρακτήρισε τον Ιανουάριο, φαίνεται στην καλύτερη περίπτωση αφελής και στην χειρότερη περίπτωση ως επικίνδυνα λανθασμένη. Ωστόσο, ο σκεπτικισμός του για την ISIS φαίνεται αμετάβλητος. Σε μια συνέντευξη στις 22 Ιουνίου [4] στο «Face the Nation», ο Ομπάμα υποστήριξε ότι «υπάρχουν πολλές ομάδες εκεί έξω οι οποίες ίσως έχουν πιο προηγμένα άμεσα σχέδια εναντίον των Ηνωμένων Πολιτειών». Με άλλα λόγια, η ταμπέλα τής «ομάδας αρχαρίων» τους έχει κολλήσει.

Αυτό είναι ένα πρόβλημα. Η ISIS - και οι προηγούμενες ενσαρκώσεις της, η «αλ Κάιντα στο Ιράκ» (AQI) και το «Ισλαμικό Κράτος τού Ιράκ» (ISI) - είναι επιθετική, επεκτατική, και εγκυμονεί πραγματικούς κινδύνους. Μπορεί για την ώρα να επικεντρώνει την προσοχή της στο Ιράκ, αλλά μακροπρόθεσμα οι φιλοδοξίες της είναι πολύ ευρύτερες. Για παράδειγμα, σε ένα βίντεο [5] που κυκλοφόρησε [6] λίγο μετά την πτώση τής Μοσούλης, ένας Βρετανός τζιχαντιστής διακηρύσσει ότι η ISIS «δεν καταλαβαίνει από σύνορα» και θα παλέψει «οπουδήποτε θελήσει να μας στείλει ο σεΐχης μας [Baghdadi]». Συγκεκριμένα ανέφερε ως στόχους το Ιράκ, την Ιορδανία, τον Λίβανο και την Συρία.

Και είναι όντως στόχοι: Η οργάνωση έχει ήδη επιτεθεί σε όλες αυτές τις χώρες κατά την τελευταία δεκαετία. Το 2004, ο ηγέτης τής AQI, Αμπού Μουσάμπ αλ Ζαρκάουι, βοήθησε [7] στην δημιουργία τής «Ταξιαρχίας τού Αμπντουλάχ Αζάμ» με τον ειδικό σκοπό τής διεξαγωγής μαχών στην Ανατολική Μεσόγειο και την ευρύτερη Μέση Ανατολή. Τον Νοέμβριο του 2005, η AQI σκότωσε [8] 57 ανθρώπους σε επιθέσεις αυτοκτονίας στο Αμμάν τής Ιορδανίας. Έξι χρόνια αργότερα, θα στόχευε και πάλι το Αμμάν. Αυτή την φορά, όμως, οι Αρχές εμπόδισαν την ομάδα, η οποία είχε λάβει βοήθεια [9] από την ISI στο να σχεδιάσει μια σειρά από επιθέσεις. Στα μέσα τού 2011, ο Mohammed al-Joulani, μέλος τής ISI, έφτιαξε την οργάνωση al-Nusra Front (Μέτωπο της al-Nusra, ANF), η οποία πολεμά την κυβέρνηση του Μπασάρ αλ-Άσαντ στην Συρία και ιδρύθηκε με χρηματοδότηση [10] από την ISI. Και φέτος, η ISIS πραγματοποίησε μια σειρά από επιχειρήσεις στον Λίβανο. Μόνο τον Ιούνιο, ανέλαβε την ευθύνη [11] για την επίθεση με παγιδευμένο αυτοκίνητο στην Βηρυτό και δύο [12] βομβιστικές επιθέσεις αυτοκτονίας [13].

Αυτές δεν είναι οι ενέργειες μιας τοπικά εστιασμένης οργάνωσης. Αντίθετα, αυτές είναι ενέργειες μιας ομάδας που, όπως η αλ Κάιντα πριν από αυτήν, θέλει να δημιουργήσει μια βάση στην Ανατολική Μεσόγειο από την οποία να επεκτείνει την επιρροή της σε όλη την περιοχή - και όχι μόνο. Το πραγματικό ερώτημα, λοιπόν, είναι ποιος είναι ο επόμενος σταθμός τής ISIS. Και σε αντίθεση με τον Ομπάμα, ορισμένοι Ευρωπαίοι ηγέτες αρχίζουν να ανησυχούν. Σε μια συνέντευξη στα τέλη Ιουνίου στο Reuters, ο Gilles de Kerchove [14], συντονιστής τής αντιτρομοκρατικής δράσης τής Ευρωπαϊκής Ένωσης, είπε ότι είναι «πολύ πιθανό ότι η ISIS ... ετοιμάζεται, εκπαιδεύεται και κατευθύνει κάποιους από τους ξένους μαχητές να εξαπολύσουν επιθέσεις στην Ευρώπη ή έξω από την Ευρώπη». Και σε ομιλία του στην Βουλή των Κοινοτήτων, ο Βρετανός πρωθυπουργός Ντέιβιντ Κάμερον [15] προειδοποίησε ότι «καθώς προσπαθούν να καταλάβουν εδάφη», οι ριζοσπάστες «σχεδιάζουν επίσης να μας επιτεθούν εδώ, στο σπίτι μας, στο Ηνωμένο Βασίλειο».

Και η ISIS όντως έχει διασυνδέσεις με τις προηγούμενες επιθέσεις στην Ευρώπη. Το 2007, ένας Βρετανός γιατρός που είχε πολεμήσει στο Ιράκ πραγματοποίησε βομβιστική επίθεση με αυτοκίνητο στο αεροδρόμιο της Γλασκώβης. Αργότερα προέκυψε [16] ότι ο ίδιος και ο συνεργός του, ο οποίος είχε επίσης φυτέψει αυτοκίνητα-βόμβες στο West End τού Λονδίνου, είχαν τα τηλέφωνα των μελών τής ISI στα κινητά τους. Αξιωματούχοι τής Αντιτρομοκρατικής χαρακτήρισαν [16] τις επιθέσεις στην Γλασκόβη και το Λονδίνο «την πιο κοντινή συνεργασία» μεταξύ της ISI και Δυτικών μαχητών μέχρι σήμερα.

Ο χαρακτηρισμός αυτός ανατράπηκε το 2010, όταν συνελήφθη ένα ανώτερο επιχειρησιακό στέλεχος της ISI, το οποίο παραδέχθηκε στις ιρακινές δυνάμεις ότι η ISI προετοιμαζόταν [17] για να πραγματοποιήσει μια επίθεση στην Δύση, στο τέλος τού έτους. Αργότερα εκείνη την χρονιά, ο Taimour Abdulwahab al-Abdaly, ένας γεννημένος στο Ιράκ μαχητής, οργάνωσε [18] μια επίθεση αυτοκτονίας στην Στοκχόλμη, στην Σουηδία. Πιστεύεται ότι είχε εκπαιδευτεί [17] από την ISI στη Μοσούλη για τρεις μήνες πριν από την επίθεση, και τζιχαντιστικές ιστοσελίδες ισχυρίστηκαν ότι [19] ήταν συνδεδεμένος με την ομάδα. Πράγματι, η επίθεση του Abdaly ήταν πιθανώς εμπνευσμένη από - και αφιερωμένη στην - ISI. Σε ένα ηχητικό μήνυμα που κυκλοφόρησε μετά τον θάνατό του, ανέφερε ως κίνητρο για τις πράξεις του τα υποτιμητικά για τον Προφήτη Μωάμεθ σκίτσα τού Σουηδού καλλιτέχνη Lars Vilks. Η ISI είχε προσφέρει [20] 150 χιλιάδες δολάρια σε όποιον σκοτώσει τον σκιτσογράφο. Όπως ήταν αναμενόμενο, η ISI εξήρε [21] την παρεπόμενη αποστολή αυτοκτονίας τού al-Abdaly.

Μια άλλη διασύνδεση μεταξύ της ISIS και της Ευρώπης εμφανίστηκε τον Ιούνιο του 2013, όταν το ιρακινό Υπουργείο Άμυνας ανακοίνωσε [22] ότι συνέλαβε μέλη ενός τρομοκρατικού κυττάρου στην Βαγδάτη, που είχε αποπειραθεί να κατασκευάσει χημικά όπλα για να τα περάσει λαθραία στον Καναδά, τις Ηνωμένες Πολιτείες και την Ευρώπη. Στην συνέχεια, τον Ιούνιο του 2014, ο Mehdi Nemmouche, ένας Γάλλος πολίτης για τον οποίο οι γαλλικές μυστικές υπηρεσίες πιστεύουν ότι [23] εντάχθηκε στην ISIS στην Συρία το 2012, πυροβόλησε και σκότωσε τρεις ανθρώπους στο Εβραϊκό Μουσείο στις Βρυξέλλες. Το όπλο του βρέθηκε τυλιγμένο [24] σε μια σημαία τής ISIS.

Είτε η ISIS κατευθύνει είτε απλώς εμπνέει τις επιθέσεις αυτές, αναδύεται ως μια ανησυχητική τάση. Κατά την τελευταία δεκαετία, η ιρακινή ομάδα πραγματοποίησε επιθέσεις σε τέσσερις χώρες τής Μέσης Ανατολής και συνδέθηκε με άλλες τρεις στην Ευρώπη. Έχει προσφέρει χρηματική αμοιβή για την δολοφονία Ευρωπαίων και φέρεται να σχεδίαζε να περάσει λαθραία χημικά όπλα στην Δύση.

Μετά τις πρόσφατες επιτυχίες της, η ISIS είναι πιθανό να προσελκύσει εκατοντάδες νέους μαχητές στο νέο της ασφαλές καταφύγιο στο Ιράκ. Με άλλα λόγια, το ίδιο πράγμα που η -υπό αμερικανική ηγεσία- συμμαχία αγωνίστηκε τόσο σκληρά να καταπολεμήσει στο Αφγανιστάν, αναδύεται στο Ιράκ. Οι φιλοδοξίες τής ISIS δεν θα πρέπει να θεωρείται ότι θα σταματήσουν στα ιρακινά και συριακά σύνορα, και οι δεσμοί της με τις επιθέσεις στην Ευρώπη θα πρέπει να ληφθούν σοβαρά υπόψη. Οι δυτικές κυβερνήσεις δεν έχουν άλλη επιλογή από το να προετοιμαστούν για την εποχή που αυτή η «ομάδα αρχαρίων» αρχίσει να έχει πολύ περισσότερα κοινά με τους Lakers από όσα πολλοί φαντάζονταν προηγουμένως.

Copyright © 2002-2012 by the Council on Foreign Relations, Inc.
All rights reserved.

Στα αγγλικά: http://www.foreignaffairs.com/articles/141611/robin-simcox/isis-western-...

Σύνδεσμοι:
[1] http://www.newyorker.com/reporting/2014/01/27/140127fa_fact_remnick?curr...
[2] http://www.ibtimes.com/isis-attack-america-leader-abu-bakr-al-baghdadi-m...
[3] http://justpaste.it/fzaz
[4] http://www.cbsnews.com/news/face-the-nation-transcripts-june-22-2014-rub...
[5] http://news.sky.com/story/1286159/brit-jihadi-film-leaves-family-heartbr...
[6] http://www.dailymail.co.uk/news/article-2666421/British-jihadist-swapped...
[7] http://www.longwarjournal.org/archives/2012/05/us_adds_abdullah_azz_2.php
[8] http://www.nytimes.com/2005/11/10/international/middleeast/10jordan.html
[9] http://www.washingtonpost.com/world/national-security/in-jordanian-terro...
[10] http://www.memri.org/report/en/0/0/0/0/0/0/7119.htm
[11] http://edition.cnn.com/2014/01/04/world/meast/lebanon-unrest/
[12] http://www.mcclatchydc.com/2014/06/20/230996/new-attack-in-lebanon-refle...
[13] http://www.nbcnews.com/news/world/isis-suicide-bomber-blows-part-beirut-...
[14] http://uk.reuters.com/article/2014/06/19/uk-iraq-security-kerchove-idUKK...
[15] http://www.theguardian.com/politics/2014/jun/18/david-cameron-iraq-crisi...
[16] http://www.nytimes.com/2007/12/14/world/europe/14london.html?pagewanted=...
[17] http://www.memri.org/report/en/print5033.htm
[18] http://www.reuters.com/article/2011/01/07/us-iraq-sweden-bomber-idUSTRE7...
[19] http://www.theguardian.com/world/2010/dec/13/stockholm-suicide-bomber-lu...
[20] http://abcnews.go.com/International/story?id=3607577
[21] http://www.theguardian.com/world/2010/dec/13/stockholm-bomber-praised-is...
[22] http://www.longwarjournal.org/archives/2013/06/iraq_breaks_up_al_qa.php
[23] http://www.nytimes.com/2014/06/02/world/europe/suspect-arrested-in-jewis...
[24] http://www.bbc.co.uk/news/world-europe-27654505

Μπορείτε να ακολουθείτε το «Foreign Affairs, The Hellenic Edition» στο TWITTER στη διεύθυνση www.twitter.com/foreigngr αλλά και στο FACEBOOK, στη διεύθυνση www.facebook.com/ForeignAffairs.gr