Πώς θα έρθει η νίκη στο Ιράκ | Foreign Affairs - Hellenic Edition
Secure Connection

Πώς θα έρθει η νίκη στο Ιράκ

Γιατί οι αεροπορικές επιθέσεις ίσως να μην είναι αρκετές
Περίληψη: 

Αφότου η ISIS ανασχεθεί με αεροπορικές επιδρομές, οι Ηνωμένες Πολιτείες θα πρέπει να εξετάσουν τι θα επακολουθήσει. Και εδώ, ο Ομπάμα θα πρέπει να είναι δίκαιος προς τους επικριτές του και να αποφύγει να υπονοήσει ότι εκείνοι που είναι υπέρ τού να κάνει περισσότερα θέλουν να επιστρέψουν στην αποστολή τής περιόδου2003-2011 στο Ιράκ. Στην πραγματικότητα, υπάρχουν πολλές επιλογές ανάμεσα σε μια ολομέτωπη χρήση των αμερικανικών μάχιμων δυνάμεων και των περιορισμένων μέσων που χρησιμοποιούνται τις τελευταίες ημέρες.

Ο MICHAEL O’HANLON είναι βασικός συνεργάτης στο Center for 21st Century Security and Intelligence και διευθυντής ερευνών στo Πρόγραμμα Διεθνούς Πολιτικής στο Brookings Institution.

Την περασμένη εβδομάδα, ο πρόεδρος των ΗΠΑ, Μπαράκ Ομπάμα, ανακοίνωσε την απόφασή του για την αερομεταφορά τροφής και νερού στα μέλη τής απομονωμένης μειονότητας Yezidi στα βουνά Sinjar του Ιράκ, και να χρησιμοποιήσει πυρά αέρα-εδάφους κατά σχηματισμών τού «Ισλαμικού Κράτους τού Ιράκ και της al-Sham» (ISIS) που κινείται εναντίον μονάδων Κούρδων κοντά στο Ερμπίλ, την πρωτεύουσα της περιφέρειας του Κουρδιστάν. Μέχρι στιγμής, η στρατηγική τού Ομπάμα είναι καλά ισορροπημένη και τουλάχιστον εν μέρει επιτυχής• Τα δεινά των Yezidi φαίνονται λιγότερο δύσκολα από ό, τι πριν από λίγες ημέρες, και οι εισβολές τής ISIS στο Κουρδιστάν έχουν οδηγηθεί προς το παρόν σε αδιέξοδο, ίσως ακόμη και εν μέρει αντιστράφηκαν σε ορισμένες περιοχές.

Η αυτοσυγκράτηση του Ομπάμα στην παροχή μεγάλης βοήθειας στην κεντρική κυβέρνηση του Ιράκ στην Βαγδάτη επίσης ήταν συνετή, δεδομένου ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες, με το να βοηθήσουν πολύ γρήγορα τον πρωθυπουργό Νούρι αλ-Μαλίκι, θα σπαταλούσαν την μόχλευση που θα μπορούσαν να χρησιμοποιήσουν για να πείσουν την κυβέρνηση του Ιράκ να βρει έναν διαφορετικό και καλύτερο πρωθυπουργό. Άλλωστε, είναι ο Μαλίκι που κυβέρνησε τόσο άσχημα ώστε οι κύριοι σουνίτες πολιτικοί και φυλετικοί ηγέτες συναίνεσαν στην πρόοδο της ISIS αντί να συνεργαστούν με έναν άνθρωπο που έβλεπαν όλο και περισσότερο ως δικτάτορα για να σταματήσει την πορεία τής βάναυσης οργάνωσης. Ο ιρακινός στρατός πιθανότατα δεν θα είναι πρόθυμος να αναλάβει υπό τον Μαλίκι τον ρόλο του για την αποκατάσταση της ασφάλειας στην σουνιτική αραβική ενδοχώρα τού Ιράκ, γι’ αυτό θα ήταν ανοησία οι Ηνωμένες Πολιτείες να προσπαθήσουν πάρα πολλά, ενώ αυτός εξακολουθεί να καθοδηγεί την χώρα.

Με άλλα λόγια, οι επικριτές τού Ομπάμα θα πρέπει να του δώσουν λίγο χώρο και λίγο χρόνο. Με τα χρόνια, ο καθένας στις Ηνωμένες Πολιτείες, συμπεριλαμβανομένου του προέδρου, των περισσότερων από τους επικριτές του και σίγουρα των περισσότερων από εμάς στην κοινότητα των think tank, είχαμε πολλές ευκαιρίες να είμαστε τόσο σωστοί όσο και λάθος για το Ιράκ και την Συρία. Και, όποιες και αν ήταν αυτές οι προηγούμενες συζητήσεις, η κατάληψη μεγάλων τμημάτων τού Ιράκ και της Συρίας από την ISIS αποτελεί μια σοβαρή απειλή για την εθνική ασφάλεια των ΗΠΑ, που πρέπει να αντιμετωπιστεί με τους δικούς της όρους - όπως η κυβέρνηση Ομπάμα φαίνεται να έχει συνειδητοποιήσει.

Παρά το γεγονός ότι ο πρόεδρος ήταν σωστός στο να χρησιμοποιήσει μόνο περιορισμένη δύναμη αέρος μέχρι στιγμής (ακόμη και προειδοποιώντας ταυτόχρονα ότι η εμπλοκή των ΗΠΑ στο Ιράκ θα μπορούσε να διαρκέσει για μήνες), πρέπει να αποφύγει κάθε αίσθημα εφησυχασμού που μπορεί να περιορίσει τον ρόλο των Ηνωμένων Πολιτειών σε μετριοπαθείς δράσεις που γίνονται αρκετές χιλιάδες πόδια ψηλά στον αέρα. Προς το παρόν, ο μόνος ρεαλιστικός στόχος των ΗΠΑ στο Ιράκ είναι να αποτραπεί η περαιτέρω πρόοδος της ISIS. Αλλά, τελικά, ο συλλογικός στόχος των Ηνωμένων Πολιτειών, του Ιράκ, και άλλων στην περιοχή θα πρέπει να είναι να απωθήσουν πλήρως την ριζοσπαστική και βάναυση οργάνωση, η οποία έχει δεσμευτεί για την δημιουργία ενός χαλιφάτου σε μεγάλο μέρος τής ευρύτερης Μέσης Ανατολής και ακόμη και σε τμήματα της Ευρώπη, και είναι πρόθυμη να χρησιμοποιήσει βίαιες τακτικές για να επιτύχει τους στόχους της. Σε αυτή την οργάνωση απλά δεν μπορεί να επιτραπεί να παραμείνει στην εξουσία σε μεγάλα τμήματα του Ιράκ και της Συρίας επ’ αόριστον.

Ωστόσο, το να εμποδιστεί η ISIS από το να καταλάβει περαιτέρω έδαφος στις ζώνες των σιιτών και των Κούρδων θα είναι πολύ πιο εύκολο από το να απελευθερωθεί η γη που ελέγχει ήδη. Η κατάσταση είναι ιδιαίτερα απλή στο Κουρδιστάν. Εκεί, οι πολιτικά ενοποιημένες και στρατιωτικά συνεκτικές δυνάμεις «πεσμεργκά» δεν έχουν καμία συμπάθεια για την ISIS και εντοπίζουν εύκολα τους μαχητές της που πέρασαν μέσα στην αυτόνομη περιοχή. Το κύριο πρόβλημα είναι ότι η ISIS είναι καλύτερα οπλισμένη και, αυτή την στιγμή, πιο επιθετική από ό, τι οι κουρδικές δυνάμεις. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο ήταν σε θέση να κάνει επιδρομές σε περιοχές κοντά στο Ερμπίλ, το οποίο έχει έναν σημαντικό πληθυσμό και ένα προξενείο των ΗΠΑ. Αλλά για να προωθηθεί βαθύτερα στην περιοχή, η ISIS θα πρέπει να χρησιμοποιεί τους δρόμους που οι δυνάμεις των ΗΠΑ και οι Κούρδοι μπορούν εύκολα να παρακολουθούν και, αν οι Ηνωμένες Πολιτείες είναι πρόθυμες να βοηθήσουν με την παροχή της απαιτούμενης δύναμης πυρός, μπορούν επίσης να προστατεύσουν. Περαιτέρω, όταν η ISIS βομβαρδίζει τις τακτικές θέσεις των «πεσμεργκά» με πυροβολικό, παρέχει σημάδια που οι δυνάμεις των ΗΠΑ μπορούν να καταγράψουν πριν απαντήσουν με πυρά. Καθώς οι Ηνωμένες Πολιτείες συνεχίζουν την αεροπορική εκστρατεία τους, κατά πάσα πιθανότητα θα πρέπει να βοηθήσουν να εξοπλιστούν οι κουρδικές δυνάμεις - και πρέπει να το πράξουν αμέσως, ανεξάρτητα από το τι συμβαίνει στην Βαγδάτη. Αυτός ίσως είναι ο μόνος σημαντικός τομέας στον οποίο η σημερινή αυτοσυγκράτηση του Ομπάμα είναι απερίσκεπτη. Αλλά, κατά τα άλλα, η συνολική δυναμική στο Κουρδιστάν είναι πολλά υποσχόμενη.

Το να εμποδιστεί η ISIS από περαιτέρω επιθέσεις στους Yezidi μπορεί να αποδειχθεί λίγο πιο δύσκολο. Εδώ, είναι πιθανό ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες μπορεί να χρειαστεί να εξετάσουν την τακτική ανάπτυξη εκατοντάδων στρατιωτών ως προσωρινή δύναμη φραγμού για να αποφευχθεί μια μικρής κλίμακας γενοκτονία τις επόμενες εβδομάδες. Αλλά, προς το παρόν, δεν φαίνεται ότι οποιαδήποτε τέτοια κίνηση είναι απαραίτητη, διότι η ISIS δεν φαίνεται να κινείται εναντίον τού εξαθλιωμένου πληθυσμού με έναν αφοσιωμένο τρόπο. Ακόμη και αν καταστεί αναγκαίο, μια τέτοια ανάπτυξη [δυνάμεων] θα μπορούσε να είναι περιορισμένης κλίμακας και πεδίου εφαρμογής.