Η ISIS πηγαίνει στην Ασία | Foreign Affairs - Hellenic Edition
Secure Connection

Η ISIS πηγαίνει στην Ασία

Ο εξτρεμισμός από την Μέση Ανατολή δεν εξαπλώνεται μόνο προς την δύση

Με πολλούς τρόπους, η νοτιοανατολική Ασία φαίνεται να βλέπει μια επανάληψη της εμπειρίας της με το Αφγανιστάν στις δεκαετίες τού 1980 και του 1990. Η πιο γνωστή πτυχή είναι η προσπάθεια στρατολόγησης από την ISIS, που διενεργείται κυρίως από νοτιοανατολικούς Ασιάτες συμπαθούντες, και όχι από ηγέτες τής ISIS που εδρεύουν στην Μέση Ανατολή. Το 2012, η ελκυστικότητα της ISIS άρχισε να αναπτύσσεται μεταξύ ομάδων τής κοινωνίας των πολιτών τής Ινδονησίας και της Μαλαισίας που είχαν κινητοποιηθεί για την αντιμετώπιση της ανθρωπιστικής κρίσης στην Συρία με την δημιουργία τοπικών δράσεων ενημέρωσης και συγκέντρωσης χρημάτων. Μέσα σε έναν χρόνο, αρκετοί ισλαμιστές κήρυκες στην Ινδονησία είχαν υποσχεθεί πίστη στο χαλιφάτο τής ISIS, και περίπου μισή ντουζίνα αποφοίτων από το ισλαμικό οικοτροφείο Ngruki τής Ινδονησίας, κατά το παρελθόν ένα ιδεολογικό και στρατολογικό φυτώριο τής Jemaah Islamiyah, πιστεύεται ότι αφέθηκαν να ενταχθούν στην τζιχάντ στην Συρία (συχνά με χρηματοδότηση από την Jemaah Islamiyah και άλλες συνδεδεμένες εξτρεμιστικές ομάδες). Η ISIS έχει επίσης στρατολογήσει ζωηρά στην Μαλαισία μέσω ισλαμικών ομάδων μελέτης, γνωστών ως usrah. Με την σειρά τους, αυτοί οι Μαλαισιανοί στρατολογηθέντες πιστεύεται ότι έχουν προσπαθήσει να κάνουν στρατολογήσεις στην Σιγκαπούρη. Δεν είναι ακόμα γνωστό ακριβώς πόσο επιτυχείς ήταν αυτές οι προσπάθειες στρατολόγησης. Αλλά είναι σαφές ότι η ISIS ήταν σε θέση να προωθήσει την τζιχάντ της μέσω συμπαθούντων, «φυτεμένων» σε τοπικές ισλαμικές κοινότητες και δίκτυα της περιοχής, όπως έκαναν οι Αφγανοί μαχητές σε προηγούμενες δεκαετίες.

Αλλά υπάρχουν επίσης σημαντικές διαφορές μεταξύ της σημερινής τζιχάντ και της προηγούμενης στο Αφγανιστάν εναντίον τής Σοβιετικής Ένωσης. Ενώ ο αγώνας των Αφγανών μουτζαχεντίν ήταν ευρέως αποδεκτός, η ISIS έχει αποδειχθεί εξαιρετικά διχαστική στη νοτιοανατολική Ασία, ακόμη και μεταξύ των εξτρεμιστικών ομάδων, μερικές εκ των οποίων έχουν καυστικά απορρίψει και καταδικάσει την οργάνωση. Κατ’ αρχήν, η Jemaah Islamiyah έχει κατηγορήσει την ISIS ότι είναι Takfir (Μουσουλμάνοι που κρίνουν συναδέλφους τους Μουσουλμάνους ως μη-ισλαμιστές) και απέρριψαν τα μέλη της ως Khawarij (εξτρεμιστές). Άλλες ομάδες, όπως η συντηρητική Majelis Mujahidin Indonesia (Συμβούλιο των Μουτζαχεντίν Ινδονησίας), έχουν αμφιβολίες σχετικά με τα θρησκευτικά διαπιστευτήρια της ISIS, διακηρύσσοντας ότι είναι μια οργάνωση και όχι ένα χαλιφάτο και ως εκ τούτου δεν έχει καμία νόμιμη αξίωση για την νομιμοφροσύνη των Μουσουλμάνων. Επιπλέον, έχουν το επιχείρημα ότι η διαδικασία που ακολούθησε η ISIS για τον διορισμό τού Αμπού Μπακρ αλ-Μπαγκντάντι ως χαλίφη ήταν κατά παράβαση του ισλαμικού νόμου, δεδομένου ότι δεν είχε λάβει χώρα ενώπιον ενός θρησκευτικού συμβουλίου που να αντιπροσωπεύει ολόκληρη την ισλαμική κοινότητα. Όπως ορθώς επισήμανε ο ειδικός στην τρομοκρατία, Sidney Jones, η ύπαρξη αυτής της απόκλισης απόψεων σχετικά με την ISIS αποκαλύπτει μια διάσπαση εντός τής εξτρεμιστικής κοινότητας της Ινδονησίας μεταξύ εκείνων που υποστηρίζουν την ISIS και άλλων οι οποίοι παραμένουν πιστοί στην αλ Κάιντα και στο Μέτωπο al Nusra. Όπως ήταν αναμενόμενο, η άλλη μεγάλη διαφορά από τις ημέρες τής τζιχάντ στο Αφγανιστάν είναι η χρήση των κοινωνικών μέσων μαζικής ενημέρωσης από την ISIS. Η ISIS χρησιμοποιεί με συνέπεια το Twitter και το Facebook για να ενισχύσει το μήνυμά της και να διευρύνει την εμβέλειά του. Επίσης, το γεγονός ότι οι Αρχές τής Ινδονησίας δεν ήταν πρόθυμες να κλείσουν ριζοσπαστικές ιστοσελίδες που μεταφέρουν την προπαγάνδα τής ISIS, όπως η al-Mustaqbal.net, παρά την ήδη επιβληθείσα απαγόρευση της τζιχαντιστικής διδασκαλίας τής οργάνωσης (πιθανότατα λόγω της άστοχης ανησυχίας για την θρησκευτική αξιοπιστία της στα μάτια τής ανοιχτά ριζοσπαστικής ισλαμιστικής κοινότητας), έχει απλώς αυξήσει την προβολή της στην περιοχή.

ΜΕΙΝΕΤΕ ΗΡΕΜΟΙ ΚΑΙ ΠΡΟΧΩΡΗΣΤΕ

Χωρίς να υποτιμάται η απειλή τής ISIS στη νοτιοανατολική Ασία, υπάρχουν παρ’ όλα αυτά όρια για την αποτελεσματικότητα των στρατολογήσεών της στην περιοχή. Παρά τις τεράστιες επενδύσεις από τις αραβικές κυβερνήσεις, κυρίως την Σαουδική Αραβία, στην ισλαμική εκπαίδευση σε όλη τη νοτιοανατολική Ασία κατά την διάρκεια των τελευταίων τριών δεκαετιών, οι lingua francas [κοινές γλώσσες] των μουσουλμανικών κοινοτήτων τής περιοχής παραμένουν τα μαλαισιανά και τα ινδονησιακά, όχι τα αραβικά. Η συντριπτική πλειοψηφία των Μουσουλμάνων στην περιοχή δεν είναι επαρκώς εγγράμματοι στα αραβικά ούτε καν για να εκτιμήσουν την προπαγάνδα τής ISIS χωρίς μετάφραση, πόσω μάλλον για να ενσωματωθούν πλήρως με τους μαχητές τής ISIS στο Ιράκ και την Συρία. Στο Αφγανιστάν, κατά την διάρκεια των δεκαετιών τού 1980 και του 1990, το πρόβλημα αυτό εν μέρει ξεπερνιόταν από την δημιουργία ειδικών στρατοπέδων εκπαίδευσης για τους νοτιοανατολικούς Ασιάτες˙ Αν και η κατάσταση μπορεί να αλλάξει, αυτό δεν φαίνεται να συμβαίνει στην Συρία ή στο Ιράκ αυτήν την στιγμή, όπου οι στρατολογημένοι από την νοτιοανατολική Ασία ρίχνονται στις γραμμές τού μετώπου μαζί με όλους τους άλλους. Δεύτερον, οι Μουσουλμάνοι στην Ινδονησία και τη Μαλαισία απολαμβάνουν κοινωνικές και οικονομικές συνθήκες πολύ καλύτερες από εκείνες των ομοθρήσκων τους στο Levant (ή ακόμα και στην Ευρώπη, όπου υπάρχει μια απτή αίσθηση αποξένωσης και περιθωριοποίησης μεταξύ των μουσουλμανικών πληθυσμών μεταναστών). Σε γενικές γραμμές, οι νοτιοανατολικοί Ασιάτες απλά έχουν λιγότερα κίνητρα για να ταξιδέψουν στην Συρία ή στο Ιράκ.