Ζωή και απώλεια στην Κριμαία | Foreign Affairs - Hellenic Edition
Secure Connection

Ζωή και απώλεια στην Κριμαία

Γράμμα από την Σιμφερόπολη

Είναι αμφίβολο ότι η Ρωσία θα είναι σε θέση να λύσει τα προβλήματα των καταναλωτών τής Κριμαίας. Η εισαγωγή οποιουδήποτε αγαθού στην χερσόνησο από την Ρωσία είναι μια γεωγραφική πρόκληση. Το μοναδικό πλοίο που ενώνει την Κριμαία με την νέα πατρίδα της, το οποίο ξεκινά από μια σκοτεινή γωνιά τού ρωσικού Καυκάσου προς το λιμάνι τού Κερτς, έχει περιορισμένη χωρητικότητα. Χωρά επιβατικά αυτοκίνητα και λεωφορεία, αλλά όχι μεγάλα φορτηγά. Τα μεγάλα φορτηγά μπορούν να προσπαθήσουν να έρθουν μέσω του λιμένα τής Feodosiya, αλλά η ουρά αναμονής μερικές φορές χρειάζεται δύο εβδομάδες για να εξυπηρετηθεί – κάτι απαράδεκτο για οποιαδήποτε φρέσκα είδη διατροφής. Η εξαγωγή αγαθών είναι εξίσου περίπλοκη, και είναι η διαβόητη «samooborona» (στην κυριολεξία «αυτοάμυνα», ένας στρατός κακοποιών που επιδοτείται από το κράτος) που αποφασίζει ποιος θα επιβιβαστεί στο πλοίο. Πρόσφατα, όταν ένα φορτηγό με κονσερβοποιημένα ψάρια δεν επετράπη να ανεβεί στο πλοίο, ο διευθυντής τού εργοστασίου από την Σεβαστούπολη υποστήριξε ότι τα προϊόντα του ήταν πολυαναμενόμενα στην Μόσχα, όπου τα σχετικά εμπορεύματα που προέρχονται από την Δύση έχουν απαγορευτεί. Η samooborona τού είπε ότι οι κονσέρβες μπορούν να περιμένουν.

Η Ουκρανία και η Ρωσία έχουν κάνει ό,τι μπορούν για να κάνουν την ζωή δύσκολη για τους Κριμαιάτες και με άλλους τρόπους, επίσης. Οι ιδιοκτήτες αυτοκινήτων, για παράδειγμα, υποχρεώθηκαν να αλλάξουν πινακίδες κυκλοφορίας από τις ουκρανικές στις ρωσικές. Όμως, τα αυτοκίνητα θα παραμείνουν στο ουκρανικό μητρώο αυτοκινήτων, και στην περίπτωση που ταξιδέψουν στην Ουκρανία, μπορεί να κατασχεθούν ως κλεμμένα. Η Ουκρανία επίσης αρνήθηκε να παραδώσει το κτηματολόγιο [5] και το μητρώο ακινήτων της. Έτσι, Ρώσοι αγοραστές σπιτιών που θέλουν να επωφεληθούν από την αναχώρηση των αντίθετων στην προσάρτηση για να αγοράσουν φθηνά ένα ωραίο σπίτι σε μια υπέροχη παραλία τής Κριμαίας πρέπει να πιστέψουν ότι, κάποια στιγμή, θα φτιαχτούν τα χαρτιά για τη νέα ιδιοκτησία τους. Εν τω μεταξύ, οι περισσότερες συναλλαγές γίνονται σε μετρητά ούτως ή άλλως [6], καθώς οι 80 τράπεζες που λειτουργούσαν στην ουκρανική Κριμαία έχουν φύγει. Οι περίπου δέκα καινούργιες είναι μικρές˙ Όλα τα μεγάλα σχήματα μένουν μακριά από την χερσόνησο, καθώς φοβούνται ότι θα υπαχθούν στις δυτικές κυρώσεις.

Η Ρωσία δεν έχει κάνει τα πράγματα ευκολότερα. Όταν προσάρτησε την Κριμαία, όλοι οι κάτοικοι έγιναν αυτόματα Ρώσοι πολίτες (εκτός αν επέλεγαν διαφορετικά, όπως κατάφεραν να κάνουν περί τα 3.500 άτομα [7] παρά τις δυσκολίες στα υπερπλήρη γραφεία). Ωστόσο, οι ρωσικές Αρχές ήταν απροετοίμαστες για την έκδοση των νέων διαβατηρίων αυτών των συμπατριωτών τους. Ως αποτέλεσμα, στους Κριμαιάτες δόθηκαν διαβατήρια [8] με έναν κωδικό αναγνώρισης από άλλα μέρη τής Ρωσικής Ομοσπονδίας, αν και η κατοικία τους ήταν δηλωμένη στην Κριμαία. Αυτά τα υβριδικά διαβατήρια φαίνονται ύποπτα και στους κατόχους τους έχουν ήδη αρνηθεί τραπεζικές πιστώσεις και ταξιδιωτικές βίζες.

Οι δημοσιογράφοι που ασχολούνται με τα θέματα αυτά θέτουν τον εαυτό τους σε κίνδυνο. Το Κέντρο για την Ερευνητική Δημοσιογραφία [9] έχασε τον εξοπλισμό του όταν τα γραφεία του, τα οποία ενοικίαζε από την Τηλεόραση της Μαύρης Θάλασσας (γνωστή ως Chernomorka) υπέστησαν έφοδο. Λίγοι θαρραλέοι δημοσιογράφοι παραμένουν στην χερσόνησο προσπαθώντας να δουλέψουν. Αλλά όταν δεν αντιμετωπίζουν φυσικό κίνδυνο - πολλοί έχουν δαρθεί [10] και παρενοχληθεί – οι ιστοσελίδες τους υποφέρουν [11] από ψηφιακές επιθέσεις. Δεν είναι περίεργο, λοιπόν, ότι πολλοί δημοσιογράφοι έφυγαν από την χερσόνησο όταν μπόρεσαν.

Αλλά τα παράδοξα, τα προβλήματα, και ακόμη και οι διώξεις δεν θα είναι η θρυαλλίδα για μια Κριμαϊκή Άνοιξη. Δημιουργούν επιμέρους προβλήματα που θα πρέπει να επιλυθούν ξεχωριστά. Όπως η γκρίζα και κουραστική ζωή στην πρώην ΕΣΣΔ, οι καθημερινές γραφειοκρατικές μάχες θα γίνουν τόσο αφόρητες ώστε κάθε ενέργεια που απαιτείται για εξέγερση θα δαπανηθεί στις διαδικασίες που θέτουν εκεί οι νέες ρωσικές Αρχές, εν μέρει λόγω ανικανότητας, εν μέρει επίτηδες.

ΟΙ ΤΑΤΑΡΟΙ ΚΑΙ ΠΑΛΙ

Η ζωή είναι άσχημη για όλους τους Κριμαιάτες, αλλά κανενός δεν είναι σε χειρότερη κατάσταση από όσο της μειονότητας των Τατάρων [12], η οποία αντιπροσωπεύει περίπου το 13% του πληθυσμού τής χερσονήσου.

Είναι απίθανο ότι πολλοί Τάταροι συμμετείχαν στο δημοψήφισμα του Μαρτίου ή στις εκλογές τού Σεπτεμβρίου˙ Καθώς αυτές οι ψηφοφορίες δεν υπόκειντο σε ανεξάρτητο έλεγχο, δεν μπορούν να επαληθευτούν ούτε τα αποτελέσματά τους, ούτε η προσέλευση. Αρκεί να πούμε, όμως, ότι σε πολλά χωριά των Τατάρων τα εκλογικά τμήματα δεν μπήκαν καν στον κόπο να ανοίξουν.

ΟΙ ρωσικές Αρχές δεν διασκέδαζαν [13]. Ο εκφοβισμός, η παρενόχληση και η ολοκληρωτική καταστολή [14] ακολούθησαν. Ένα από τα πρώτα χτυπήματα ήταν σκληρό: Η Ρωσία εξόρισε από την Κριμαία για πέντε χρόνια τον αδιαφιλονίκητο ηγέτη των Τατάρων τής Κριμαίας, Mustapha Dzhemilev [15], ο οποίος πέρασε χρόνια στις Σοβιετικές φυλακές και τα στρατόπεδα για τον ακτιβισμό του. Ο ίδιος δεν μασάει τα λόγια του για την προσάρτηση: «Αυτό ήταν μια πράξη πολιτικής ληστείας στο φως τής ημέρας και στο κέντρο τής Ευρώπης». Ο Refat Chubarov, ο επικεφαλής τού Mejilis (το κυβερνών σώμα των Τάταρων τής Κριμαίας) έχει υπαχθεί στην ίδια απαγόρευση και τώρα προεδρεύει των συνεδριάσεων του Mejilis από το Κίεβο, μέσω διαδικτύου. Η εξορία έχει μια ιδιαίτερη σημασία για τους Τάταρους τής Κριμαίας. Στις 18 Μαΐου 1944, με διαταγές τού Ιωσήφ Στάλιν, ολόκληρος ο πληθυσμός τους (180.000 άτομα) απελάθηκαν [16] από την χερσόνησο στην Κεντρική Ασία. Οι ίδιοι ή τα παιδιά τους επιτράπηκε να επιστρέψουν μόλις στην δεκαετία τού 1990, μετά από παραχώρηση της περεστρόικα.