Οι αμφιλεγόμενοι Κούρδοι | Foreign Affairs - Hellenic Edition
Secure Connection

Οι αμφιλεγόμενοι Κούρδοι

Έχει δίκιο η Τουρκία να φοβάται το PKK στο Κομπανί;
Περίληψη: 

Οι Κούρδοι έχουν ένα δίκιο να κακολογούν την Τουρκία για την αδράνειά της στο Kobani, όπως ακριβώς και οι Τούρκοι έχουν δίκιο να επιμένουν ότι ο κουρδικός πόνος στην Συρία δεν έχει δώσει την άδεια στο ΡΚΚ να σκοτώνει πολίτες ή στρατιώτες εκτός υπηρεσίας στην Τουρκία.

Ο PIOTR ZALEWSKI είναι ελεύθερος ρεπόρτερ για το Time, το Foreign Policy και το The National, μεταξύ άλλων, με έδρα του την Κωνσταντινούπολη. Μπορείτε να τον ακολουθείτε στο Twitter @p_zalewski.

Στις 23 Οκτωβρίου, τρεις Τούρκοι στρατιώτες εκτός υπηρεσίας πυροβολήθηκαν σε ένα πολυσύχναστο δρόμο στην Γιουκσέκοβα, μια μικρή, τραχιά πόλη στη νοτιοανατολική επαρχία Χακάρι. Την επόμενη μέρα, επίσης, στα νοτιοανατολικά, ένα μέλος μιας τουρκικής παραστρατιωτικής ομάδα βρέθηκε δεμένος σε ένα στύλο σε μια άδεια έκταση, με το σώμα του γεμάτο τρύπες από σφαίρες. Οι τουρκικές Αρχές κατηγόρησαν αμέσως το Κουρδικό Εργατικό Κόμμα (ΡΚΚ), μια μαχητική οργάνωση της οποίας οι εχθροί περιλαμβάνουν τον τουρκικό στρατό και, εσχάτως, το Ισλαμικό Κράτος τού Ιράκ και της αλ-Σαμ (ISIS). Οι δολοφονίες πιστεύεται ότι είναι εκδίκηση για τους θανάτους τριών μαχητών τού ΡΚΚ που συμμετείχαν σε επίθεση σε έναν υδροηλεκτρικό σταθμό μια ημέρα πριν. Το PKK αρνήθηκε γρήγορα οποιαδήποτε ανάμειξη. Αλλά δεν πέρασε πολύς καιρός μέχρι που άλλος ένας εκτός υπηρεσίας στρατιώτης, ο οποίος ψώνιζε τρόφιμα με την σύζυγό του, πυροβολήθηκε από μασκοφόρους δράστες στο Ντιγιαρμπακίρ, βασικό προπύργιο του κουρδικού πολιτικού κινήματος. Πέθανε στις 30 Οκτωβρίου.

Στις δυτικές πρωτεύουσες, οι μετοχές τού ΡΚΚ έχουν αρχίσει να ανεβαίνουν. Η ομάδα έχει αναδειχθεί ως μια από τις λίγες δυνάμεις που επιθυμούν και είναι σε θέση να χειριστούν το ISIS. Αυτό το καλοκαίρι, εκατοντάδες μαχητές της συνέρρεαν από τα οχυρά τους στα βουνά προς το βόρειο Ιράκ για να σταματήσουν τους τζιχαντιστές από το να καταλάβουν το Ερμπίλ, την πρωτεύουσα της Κουρδικής Περιφερειακής Κυβέρνησης. Στην γειτονική Συρία, το παρακλάδι τού ΡΚΚ, το Κόμμα Δημοκρατικής Ένωσης (PYD), ετοιμαζόταν για περισσότερο από ένα χρόνο να πολεμήσει ενάντια στο ISIS. Στην πόλη Kobani, σε πλήρη θέα των τηλεοπτικών καμερών και των άπραγων τουρκικών τανκς από την άλλη πλευρά των συνόρων, οι μαχητές τού PYD, συνεπικουρούμενοι από τις αμερικανικές αεροπορικές επιδρομές, έχουν αντισταθεί σε μια πολιορκία από το ISIS ήδη στην έβδομη εβδομάδα της.

Ακόμα και η Ουάσιγκτον, η οποία συνεχίζει να χαρακτηρίζει το PKK ως τρομοκρατική ομάδα, έχει αρχίσει να αγκαλιάζει την ομάδα ως ένα σημαντικό πλεονέκτημα στον πόλεμο εναντίον τού ISIS. Στις 19 Οκτωβρίου, οι Ηνωμένες Πολιτείες έριξαν από αέρος ελαφρύ οπλισμό στις οπλισμένες κουρδικές μονάδες υπεράσπισης του Kobani. Ο υπουργός Εξωτερικών, Τζον Κέρι, υπερασπίστηκε την κίνηση, επισημαίνοντας ότι το να γίνει κάτι διαφορετικό θα ήταν «ανεύθυνο» και «ηθικά πολύ δύσκολο». Αξιωματούχοι των ΗΠΑ, εν τω μεταξύ, επιβεβαίωσαν ότι είχαν ξεκινήσει συνομιλίες με το PYD, υποστηρίζοντας ότι παρά τους εμφανείς δεσμούς της με το PKK η συριακή οργάνωση παρέμεινε ένα ξεχωριστό (διάβαζε: μη-τρομοκρατικό) παράρτημα. Και μεταξύ των συμβούλων στην Ουάσινγκτον, αρχίζουν να γίνονται ρουτίνα οι εκκλήσεις να αφαιρεθεί το PKK από τον αμερικανικό κατάλογο των τρομοκρατικών οργανώσεων.

Τίποτα από αυτά δεν έχει ακουστεί ιδιαίτερα καλά στην Άγκυρα. Παρότι η Τουρκία έχει διεξαγάγει επί δύο χρόνια ειρηνευτικές συνομιλίες με τον φυλακισμένο αρχηγό τού PKK, Αμπντουλάχ Οτσαλάν, η χώρα συνεχίζει να βλέπει την ομάδα ως την πρωταρχική απειλή για την ασφάλειά της. Έχει ανοίξει τις πόρτες της σε περίπου 200.000 χωρικούς που προσπαθούν να ξεφύγουν από τις μάχες γύρω από το Kobani, αλλά αρνήθηκε εκκλήσεις από Κούρδους τής Τουρκίας και Δυτικές κυβερνήσεις να βοηθήσει να εξοπλιστούν οι άνδρες και οι γυναίκες που υπερασπίζονται την πόλη. Την περασμένη εβδομάδα, η Άγκυρα φάνηκε να αλλάζει πορεία, επιτρέποντας σε 150 Κούρδους ενόπλους από το βόρειο Ιράκ, γνωστούς ως Peshmerga, να αναπτυχθούν στο Kobani μέσω τής Τουρκίας. Όταν οι Ηνωμένες Πολιτείες διέταξαν την από αέρος προμήθεια των πυρομαχικών στο Kobani, ωστόσο, η κυβέρνηση φώναξε λάθος. «Οι ΗΠΑ το έκαναν αυτό χωρίς εμάς», δήλωσε την περασμένη εβδομάδα ο πρόεδρος της Τουρκίας, Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν. «Τους είπα ότι η ενίσχυση που στέλνετε πρόκειται να πάει σε τρομοκρατική ομάδα».

Ο Ερντογάν το έχει προχωρήσει τόσο πολύ ώστε να εξισώσει τους υπερασπιστές τού Kobani με τους επιτιθέμενους σε αυτό. «Για μας, το ISIS είναι το ίδιο με το ΡΚΚ», είπε κατά την διάρκεια ενός ταξιδιού στην Λετονία στις αρχές Οκτωβρίου. Οι Δυτικές πρωτεύουσες αγανάκτησαν, βέβαια, αλλά απέτυχαν να παρατηρήσουν ότι ο Τούρκος ηγέτης είχε εκφράσει ένα συναίσθημα ευρέως διαδεδομένο στην πατρίδα του. Για τους υποστηρικτές τού κυβερνώντος, ισλαμικών καταβολών, Κόμματος Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης (ΑΚΡ) και της κοσμικής αντιπολίτευσης επίσης, η μερική αποκατάσταση του ΡΚΚ στις Ηνωμένες Πολιτείες, στην Ευρώπη και στον διεθνή Τύπο ήταν δύσκολο να χωνευτεί. Ακόμα κι αν οι Τούρκοι καταδικάσουν άμεσα το ISIS, είναι πολύ λιγότερο πρόθυμοι από την Δύση να αγκαλιάσουν το PKK ως το «καλό παιδί», ή ακόμη και ως το μικρότερο από τα δύο κακά. Σε μια δημοσκόπηση που δημοσιεύθηκε στις αρχές Νοεμβρίου, το 43,7% των Τούρκων εκλαμβάνει το PKK ως την μεγαλύτερη απειλή για την χώρα τους από όσο το ISIS, σε σύγκριση με το 41,6% που πιστεύουν το αντίθετο.

Όσο κι αν οι Τούρκοι και οι Κούρδοι θα ήθελαν να το αμφισβητήσουν, ο πόλεμος μεταξύ του PKK και του τουρκικού κράτους, όπως και οι περισσότερες συγκρούσεις, έχει δημιουργήσει πολλά περισσότερα θύματα από όσο ήρωες. Στην κορύφωση των μαχών, οι τουρκικές δυνάμεις ασφαλείας έκαψαν εκατοντάδες κουρδικά χωριά, βασάνισαν χιλιάδες ακτιβιστές και υποστηρικτές τού ΡΚΚ, και «εξαφάνισαν» αμέτρητους περισσότερους μέσω εξωδικαστικών εκτελέσεων. Μέχρι τα τέλη τής δεκαετίας τού 1990, η κυβέρνηση της Τουρκίας αρνείτο στους Κούρδους τα πιο βασικά πολιτιστικά δικαιώματα, συμπεριλαμβανομένου του δικαιώματος να μιλούν την δική τους γλώσσα δημοσίως.

Το PKK, από την πλευρά του, σκότωσε και απήγαγε Τούρκους αμάχους, συμπεριλαμβανομένων των εθνοτικών Κούρδων που επέλεξαν να συμπαραταχθούν με το κράτος. Η οργάνωση στρατολόγησε επίσης παιδιά και κατέστειλε ανελέητα τις αντίπαλες παρατάξεις. Ο Οτσαλάν ο ίδιος ήταν γνωστό ότι τιμωρούσε όποιον αμφισβητούσε την εξουσία του πάνω στην οργάνωση, συχνά με θάνατο.