Το τέλος τού στρατιωτικο-βιομηχανικού συμπλέγματος

Στα τέλη τού 2013, η Google ανακοίνωσε ότι απέκτησε την Boston Dynamics, μιας εταιρεία μηχανικής και ρομποτικής περισσότερο γνωστή για την δημιουργία τού BigDog, ενός τετράποδου ρομπότ που μπορεί να συνοδεύει τους στρατιώτες σε ανώμαλο έδαφος. Μεγάλο μέρος τής δημοσιότητας που προέκυψε, επικεντρώθηκε στον γίγαντα του Διαδικτύου και το πότε θα αρχίσει να φτιάχνει διάφορα είδη ρομπότ. Αυτό που ήταν μια καλή είδηση για την Google, ωστόσο, αντιπροσώπευε μια σημαντική απώλεια για το Υπουργείο Άμυνας των ΗΠΑ. Παρά το γεγονός ότι η Google συμφώνησε να τιμήσει τις υφιστάμενες αμυντικές δεσμεύσεις τής Boston Dynamics, συμπεριλαμβανομένων των συμβάσεών της με τον αμερικανικό στρατό, το Πολεμικό Ναυτικό και το Σώμα Πεζοναυτών των ΗΠΑ, η εταιρεία ανέφερε ότι δεν μπορεί να συνεχίσει οποιαδήποτε πρόσθετη εργασία για τον στρατό. Στην πράξη, αυτό σημαίνει ότι το Υπουργείο Άμυνας θα μπορούσε να χάσει το πλεονέκτημα στον αναδυόμενο τομέα των αυτόνομων ρομπότ, που κάποτε βρισκόταν σχεδόν αποκλειστικά στον τομέα του.

Δεν αποτέλεσε έκπληξη το γεγονός ότι η Google είχε τα χρήματα για να αγοράσει την Boston Dynamics˙ Η δυνητική ανάπτυξη του αστεριού τής τεχνολογίας και των επενδύσεων στην Έρευνα και Ανάπτυξη (R&D) υπερβαίνει κατά πολύ εκείνη οποιασδήποτε επιχείρησης του αμυντικού τομέα. Η αγοραία αξία της, σχεδόν 400 δισεκατομμύρια δολάρια, είναι πάνω από το διπλάσιο της General Dynamics, της Northrop Grumman, της Lockheed Martin και της Raytheon μαζί. Και με τα 60 δισεκατομμύρια δολάρια που έχει στο χέρι, η Google θα μπορούσε να αγοράσει το σύνολο των μετοχών κάθε μιας από αυτές.

Η Google μπορεί να μην χρειάζεται τις αμυντικές συμβάσεις, αλλά το Πεντάγωνο χρειάζεται περισσότερες και καλύτερες σχέσεις με εταιρείες όπως η Google. Μόνο ο ιδιωτικός τομέας μπορεί να προσφέρει το είδος τής τεχνολογίας αιχμής που έχει δώσει στα στρατεύματα των ΗΠΑ ένα σαφές πλεονέκτημα τα τελευταία 70 χρόνια. Και πέρα από το φλερτ στις εμπορικές εταιρείες, το Πεντάγωνο πρέπει επίσης να προσαρμοστεί σε μια όλο και πιο παγκοσμιοποιημένη αμυντική βιομηχανία, δεδομένου ότι κρίσιμες αμυντικές τεχνολογίες δεν είναι πλέον στην αποκλειστική αρμοδιότητα των εταιριών που εδρεύουν στις ΗΠΑ.

Σκεφτείτε, για παράδειγμα, το F-35 Joint Strike Fighter, ένα αεροσκάφος που αναπτύχθηκε, χρηματοδοτείται, και δοκιμάζεται από εννέα χώρες: Αυστραλία, Καναδάς, Δανία, Ιταλία, Ολλανδία, Νορβηγία, Τουρκία, Ηνωμένο Βασίλειο και Ηνωμένες Πολιτείες. Όπως η απόκτηση της Boston Dynamics από την Google, η ανάπτυξη των F-35 εμπεριέχει τόσο μια ευκαιρία όσο και μια πρόκληση. Από την μια πλευρά, η Ουάσιγκτον χρειάζεται διεθνείς και εμπορικές συνεργασίες για την διατήρηση του προγράμματος ανάπτυξης των όπλων της, το μεγαλύτερο στην ιστορία.

Σύμφωνα με μια μελέτη τού 2012 από την εταιρεία συμβούλων Booz & Company (νυν Strategy&), περισσότερο από το ένα τρίτο τού ποσού που δαπανά το Πεντάγωνο σε προμήθειες και υπηρεσίες πηγαίνει σε μη παραδοσιακές εταιρείες όπως η Apple και η Dell. Από την άλλη πλευρά, η παρωχημένη διαδικασία προμηθειών τού Υπουργείου Άμυνας καθιστά δύσκολο για τις νέες επιχειρήσεις να εισέλθουν στην αμερικανική αγορά. Το Πεντάγωνο δεν έχει την πολυτέλεια να κρατήσει στην θέση τους αυτούς τους φραγμούς εισόδου στην αγορά, ειδικά όταν ο στρατός των ΗΠΑ στηρίζεται σε τόσο μεγάλο βαθμό σε μη παραδοσιακούς προμηθευτές για να έχει ένα πλεονέκτημα έναντι των πιθανών αντιπάλων του.

Μαζί, η εμπορευματοποίηση και η παγκοσμιοποίηση - σε συνδυασμό με την μείωση των αμυντικών δαπανών των ΗΠΑ - έχουν εγκαινιάσει μια νέα εποχή για την αμυντική βιομηχανία των ΗΠΑ. Στο παρελθόν, η βιομηχανία έχει προσαρμοστεί καλά στις αλλαγές, επιτρέποντας στις Ηνωμένες Πολιτείες να διατηρούν την στρατιωτική κυριαρχία τους. Ως απάντηση στις σημερινές μεταβολές, όμως, το Πεντάγωνο κάνει ένα αργό ξεκίνημα.

ΕΝ ΑΡΧΗ

Κατά την διάρκεια των δύο τελευταίων αιώνων, η αμυντική βιομηχανία των ΗΠΑ γνώρισε τρεις διαφορετικές εποχές. Στην πρώτη, η οποία διήρκεσε από το1787 ως το 1941, ο τομέας αποτελείτο σε μεγάλο βαθμό από κρατικά οπλοστάσια και ναυπηγεία, συμπληρωμένα από την εμπορική βιομηχανία μόνο σε περιόδους πραγματικής σύγκρουσης (κατά την διάρκεια του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου, για παράδειγμα).

Η τεράστια κλίμακα του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου και η αφθονία του σε νέες πολεμικές τεχνολογίες, ωστόσο, απαίτησε μια δραματική αλλαγή. Το 1942, ο πρόεδρος Φραγκλίνος Ρούσβελτ ίδρυσε το Συμβούλιο Πολεμικής Παραγωγής, μια ομοσπονδιακή Υπηρεσία επιφορτισμένη να επιστρατεύει στην υπηρεσία τού πολέμου τις μεγαλύτερες αμερικανικές βιομηχανικές επιχειρήσεις, κυρίως εκείνες στην αυτοκινητοβιομηχανία. Στην αρχή τού εικοστού αιώνα, οι αμυντικές δαπάνες ήταν κατά μέσο όρο περίπου το 1% του ΑΕΠ, αυξημένο στο μόλις 3% το 1930. Κατά την διάρκεια του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου, ωστόσο, οι αμυντικές δαπάνες εκτοξεύθηκαν, σε περίπου 40% του ΑΕΠ, και η άμυνα έγινε η μεγαλύτερη βιομηχανία τής χώρας. Ως αποτέλεσμα, οι Ηνωμένες Πολιτείες συγκλόνισαν τους αντιπάλους τους με την βιομηχανική ικανότητα και ισχύ τους.

Μετά το τέλος τού πολέμου, η Ουάσιγκτον δεν διέλυσε την αμυντική βιομηχανία που είχε αναπτυχθεί. Αντ’ αυτού, οι μεγάλοι, διαφοροποιημένοι βιομηχανικοί όμιλοι που είχαν παραγάγει αμυντικό εξοπλισμό κατά την διάρκεια του πολέμου, συμπεριλαμβανομένης της Boeing και της General Motors, διατήρησαν τα αμυντικά τμήματά τους. Οι εταιρείες αυτές, στις οποίες εντάχθηκαν τα επόμενα χρόνια η AT & T, η General Electric και η IBM, πέρασαν εύκολα την τεχνολογία στις αγορές. Υποστηριζόμενες οικονομικά από το Πεντάγωνο και επωφελούμενες από μακρές περιόδους παραγωγής, δημιούργησαν τεχνολογίες που κυμαίνονται από τα μη επανδρωμένα αεροσκάφη μέχρι τους φακούς νυχτερινής όρασης, μερικές από τις οποίες τελικά έμπαιναν στην καθημερινή ζωή των πολιτών. Σήμερα, για παράδειγμα, τα περισσότερα αυτοκίνητα διαθέτουν GPS, και λίγοι Αμερικανοί θα μπορούσαν να ζήσουν χωρίς το Διαδίκτυο – αμφότερες καινοτομίες που αρχικά χρηματοδοτήθηκαν από το Πεντάγωνο.