Σφύρα και άκμονας | Foreign Affairs - Hellenic Edition
Secure Connection

Σφύρα και άκμονας

Πώς θα νικηθεί το ISIS

Το ερώτημα που πλανάται, ωστόσο, είναι αν οι τακτικές επιτυχίες έφθασαν να γίνουν στρατηγικές. Είναι στο επίπεδο της στρατηγικής επιτυχίας που υπήρξε η μεγαλύτερη ασάφεια και σύγχυση. Κάποιοι επικριτές υποστηρίζουν ότι η αεροπορική ισχύς απέτυχε να αχρηστεύσει και να καταστρέψει το ISIS, κάτι που αποτελεί την απόδειξη, λένε, ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες χρειάζονται μια νέα στρατηγική. Ωστόσο, η ταχεία εξάλειψη του ISIS δεν είναι ένας ρεαλιστικός στόχος για την αεροπορική δύναμη, ή οποιαδήποτε στρατιωτική εκστρατεία για το θέμα αυτό.

Ένα πιο λογικό κριτήριο είναι κατά πόσον οι εναέριες δυνάμεις ήταν σε θέση να αμβλύνουν την ικανότητα του ISIS να καταλαμβάνει και να κατέχει έδαφος. Στο κάτω-κάτω, το ISIS έχει δύο πρωταρχικούς στόχους: Την επέκτασή του και την παγίωση του ελέγχου του. Από την άποψη αυτή, η αεροπορική εκστρατεία έχει καταφέρει σημαντική επιτυχία στην άμβλυνση της επιθετικής επέκτασης της περιμέτρου τού ISIS, αλλά απέτυχε να αντιμετωπίσει την αμυντική στρατηγική τής παγιοποίησης του ISIS στις περιοχές σουνιτικής πλειοψηφίας.

ΤΑΚΤΙΚΟΣ ΘΡΙΑΜΒΟΣ

(Pape, Ruby, Bauer)

Τον Ιούνιο και τον Ιούλιο, το ISIS πέτυχε εκπληκτικές νίκες όταν κατέλαβε σημαντικές περιοχές σουνιτικής πλειοψηφίας, ιδίως στην Μοσούλη, την δεύτερη μεγαλύτερη πόλη τού Ιράκ. Σε αυτό το σημείο, το ISIS απείλησε να αναπτύξει ταχύτατα τους τομείς ελέγχου του στις κουρδικές περιοχές τού βορειοανατολικού Ιράκ και σε περιοχές σιιτών μέσα και γύρω από την Βαγδάτη, καθώς μετακινήθηκε προς την Ιρμπίλ, το Φράγμα της Μοσούλης, Sinjar, και στα νότια της Βαγδάτης. Δεδομένης της πρόσφατης απώλειας της Μοσούλης και της κατάρρευσης των Ιρακινών Δυνάμεων Ασφαλείας στην πόλη αυτή, υπήρχε λόγος ανησυχίας ότι, χωρίς διεθνή παρέμβαση, το ISIS θα κέρδιζε περισσότερο έδαφος.

Η αεροπορική εκστρατεία των ΗΠΑ ξεκίνησε τον Αύγουστο και γρήγορα σταμάτησε την επέκταση του ISIS πέρα από τις περιοχές σουνιτικής πλειοψηφίας. Η αεροπορική ισχύς ήταν ένα πολύτιμο εργαλείο για τον περιορισμό τής δυνητικής επέκτασης του ISIS για τρεις λόγους. Κατ’ αρχάς, μπορούσε να ελίσσεται για την υπεράσπιση διαφόρων περιοχών, ανάλογα με τον βαθμό τής προσπάθειας που το ISIS επέλεγε να ασκεί εναντίον τους. Δεύτερον, οι αμερικανικές εναέριες δυνάμεις είναι ιδιαίτερα αποτελεσματικές στην καταστροφή συγκεντρωμένων και μαζικών εχθρικών στρατιωτικών μονάδων, και έτσι περιόρισε την ποσότητα των δυνάμεων που θα μπορούσε να αναπτύξει το ISIS σε οποιαδήποτε μάχη. Τρίτον, οι αμερικανικές εναέριες δυνάμεις μπόρεσαν να λειτουργήσουν σε στενή συνεργασία με τις τοπικές δυνάμεις εδάφους, τόσο ενισχύοντας το ηθικό τους όσο και λειτουργώντας ως πολλαπλασιαστής δυνάμεων στις συμπλοκές σε συγκεκριμένο έδαφος.

Με άλλα λόγια, η αεροπορική εκστρατεία των ΗΠΑ κατάφερε να αμβλύνει την δυναμική τού ISIS προς κουρδικά και σιιτικά εδάφη, χρησιμοποιώντας μια στρατηγική που ονομάζεται «σφυρί και αμόνι». Η στρατηγική έβαλε το ISIS σε ένα παράδοξο αδιέξοδο: Θα μπορούσε είτε να επιλέξει να συγκεντρώσει τις δυνάμεις του για την επίτευξη τοπικής υπεροχής έναντι αντιτιθέμενων χερσαίων στρατευμάτων και στην συνέχεια να αποδεκατιστεί από το «σφυρί» των εναέριων δυνάμεων των Ηνωμένων Πολιτειών• Ή θα μπορούσε να αποφύγει αεροπορικές επιδρομές διασπείροντας τις δυνάμεις του σε μικρές μονάδες και έτσι να είναι ευάλωτο να ηττηθεί από τις αντίπαλες δυνάμεις εδάφους, το «αμόνι». Είτε έτσι είτε αλλιώς, το ISIS χάνει.

ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΟ ΑΔΙΕΞΟΔΟ

(Pape, Ruby, Bauer)

Ωστόσο, η τρέχουσα αεροπορική εκστρατεία απέτυχε να αποτρέψει την ενοποίηση του ελέγχου τού ISIS επί των σουνιτικών περιοχών στο Ιράκ και την Συρία. Από τα μέσα τού καλοκαιριού, το ISIS έχει κάνει εδαφικά κέρδη, κυρίως στην Χιτ, στο Ραμάντι, στην Raqqah, και σε άλλες περιοχές βαθιά μέσα στην σουνιτική ενδοχώρα. Σε απάντηση, υπήρξαν αεροπορικές επιδρομές εναντίον των δομών διοίκησης και ελέγχου τού ISIS και στις πετρελαϊκές επιχειρήσεις που παράγουν εισόδημα [για το ISIS], χτυπήματα που περιορίζονταν κυρίως από τις υπάρχουσες πληροφορίες. Ωστόσο, αυτά τα χτυπήματα ενάντια σε οικονομικούς στόχους και στόχους διοίκησης έχουν κάνει μικρή διαφορά, και το να χτυπηθούν και πάλι δεν θα άλλαζε την κατάσταση.

Οι αεροπορικές επιδρομές εναντίον των ηγετών τού ISIS και της οικονομικής βάσης του είναι απίθανο να αποδυναμώσουν σοβαρά την οργάνωση. Σίγουρα, αυτές οι τακτικές «αποκεφαλισμού» μπορούν, με την πάροδο του χρόνου, να σκοτώσουν ηγέτες και να καταστρέψουν πολύτιμα οικονομικά περιουσιακά στοιχεία - ζημίες που θα μπορούσαν να διαταράξουν τις δραστηριότητες της οργάνωσης. Ωστόσο, χωρίς πρόσθετα μέτρα εκμετάλλευσης αυτής της αναστάτωσης όταν συμβαίνει, η οργάνωση μπορεί απλώς να επιλέγει τους νέους ηγέτες της και να δημιουργεί περισσότερους πόρους, καθιστώντας ελάχιστο τον συνολικό στρατηγικό αντίκτυπο του «αποκεφαλισμού». Από το 2006, οι Ηνωμένες Πολιτείες έχουν σκοτώσει τους τελευταίους τρεις ηγέτες τού ISIS και τους δυνητικούς αντικαταστάτες τους, και κάθε φορά, ένας νέος ηγέτης αναδυόταν με λίγο κόπο.