Η τελευταία Στρατηγική Εθνικής Ασφάλειας του Ομπάμα

Τούτων λεχθέντων, αν κι η φιλοσοφία της Εθνικής Στρατηγικής Ασφάλειας είναι βάσιμη –ηγεσία των ΗΠΑ σε ισχυρό πολυμερές σύστημα, στρατηγική υπομονή, και ρεαλιστικοί υπολογισμοί στην υπηρεσία μιας παγκόσμιας τάξης που ωφελεί τόσο τις Ηνωμένες Πολιτείες όσο και όλους τους υπόλοιπους- το έγγραφο αυτό δεν καταφέρνει να περιγράψει αυτήν την στρατηγική στην πράξη. Ίσως αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι, σε πολλά σημεία, υπάρχει αναντιστοιχία ανάμεσα στα λόγια της στρατηγικής και στην δράση (ή αδράνεια) των ΗΠΑ.

Το τρέχον σχέδιο απόσυρσης από το Αφγανιστάν δεν αντικατοπτρίζει αυτήν την στρατηγική υπομονή. Οι ενέργειες των ΗΠΑ μέχρι σήμερα στην Ουκρανία δεν συμβαδίζουν με τους δεδηλωμένους στόχους για «αποτροπή της ρωσικής επιθετικότητας, παραμονή σε εγρήγορση για τις στρατηγικές της ικανότητες και βοήθεια των συμμάχων και των εταίρων στην αντίσταση κατά του ρωσικού εξαναγκασμού σε μακροπρόθεσμη βάση, εάν αυτό είναι απαραίτητο». Ο συριακός εμφύλιος πόλεμος και οι μαζικές δολοφονίες αμάχων κατά την διάρκεια των τελευταίων ετών έρχονται σε αντίθεη με την πρόθεση που εξέφρασαν οι Ηνωμένες Πολιτείες να «δράσουν προληπτικά πριν οι καταστάσεις αυτές αποκτήσουν δραματικές συνέπειες».

Οι επικριτές διαμαρτυρήθηκαν επίσης δικαίως ότι ένα μεγάλο μέρος της Εθνικής Στρατηγικής Ασφάλειας μοιάζει με χριστουγεννιάτικη λίστα φιλοδοξιών χωρίς ιεράρχηση. Η εξουσία των ΗΠΑ δεν είναι απεριόριστη, όπως τονίζει με σαφήνεια η στρατηγική ˑ οπότε, τί μπαίνει στην κορυφή των προτεραιοτήτων; Η στρατηγική αποτυγχάνει σε ό, τι αφορά την λήψη δύσκολων αποφάσεων. Αλλά, ίσως, το μεγαλύτερο εμπόδιο για την στρατηγική του Ομπάμα είναι ότι αυτή η συνετή, στοχαστική προσέγγιση έρχεται απλά σε αντίθεση με την πραγματικότητα τόσο της αμερικανικής, όσο και της διεθνούς πολιτικής. Ο ρυθμός των παγκόσμιων γεγονότων δεν περιμένει πάντα τα γρανάζια της αμερικανικής πολιτικής να γυρίσουν. Συχνά, η πιο συνετή δράση πρέπει να είναι επίσης γρήγορη και αποφασιστική. Η εφαρμογή ρωμαλέων προσπαθειών για την ενίσχυση μιας μετριοπαθούς συριακής αντιπολίτευσης το 2011 ή το 2012, πριν ξεσπάσει ο πόλεμος ανάμεσα στις φατρίες της Τζιχάντ, θα μπορούσε αναμφισβήτητα να τοποθετήσει τις Ηνωμένες Πολιτείες και τους εταίρους της σε πολύ ισχυρότερη θέση σήμερα, γεγονός που θα συνέβαινε και με μια πιο αποφασιστική δράση κατά του Ισλαμικού Κράτους του Ιράκ και της αλ-Σαμ (ISIS) όσο αποκτούσε δυναμική στις αρχές Ιουνίου 2014.

Από την άλλη πλευρά, η δημόσια ανακοίνωση του Ομπάμα για τους ελιγμούς και τα χρονοδιαγράμματα της απόσυρσης από το Αφγανιστάν μπορεί να αποτελεί καλή ερμηνεία της εσωτερικής πολιτικής των ΗΠΑ, αλλά έρχεται σε αντίθεση [11] με την στρατηγική υπομονή που είναι απαραίτητη για να εξασφαλιστεί η επιτυχία μιας μακροχρόνιας αποστολής σταθεροποίησης. Επίσης, αντιτίθεται στην συνετή στρατηγική που περιλαμβάνεται στην Εθνική Στρατηγική Ασφαλείας.

Πρόσφατες ανακοινώσεις σχετικά με την στρατιωτική βοήθεια προς την Ουκρανία, την άδεια χρήσης στρατιωτικής βίας εναντίον του ISIS και τους υπαινιγμούς για μεταστροφή της κατάστασης στο Αφγανιστάν μπορεί να σηματοδοτήσουν μια αναγνώριση αυτών των αναντιστοιχιών. Με δύο χρόνια να απομένουν στον Λευκό Οίκο, ίσως το έγγραφο αυτό να σηματοδοτήσει κάποιες διορθώσεις στην πορεία.

Τελικά, η σύνταξη και δημοσίευση μιας νέας Εθνικής Στρατηγικής Ασφαλείας μπορεί να αποτελεί ένα εγγενώς αντιφατικό εγχείρημα, που αντιπαραθέτει τις μεγάλες στρατηγικές επιδιώξεις με τις αμήχανες και άβολες γεωπολιτικές πραγματικότητες (ο καθηγητής του Πανεπιστημίου του Duke, Peter Feaver, παρέχει εξαιρετικές απόψεις [12] για μερικές από τις προκλήσεις που αντιμετώπισε κατά την διάρκεια της σύνταξης της δεύτερης στρατηγικής του Τζορτζ Μπους του νεότερου). Μια από τις σημαντικότερες λειτουργίες του εγγράφου είναι η γραφειοκρατική, η οποία παρέχει άγκιστρα που μπορούν να χρησιμοποιήσουν οι υποψιασμένες εκτελεστικές Υπηρεσίες για να επισπεύσουν τις δικές τους πρωτοβουλίες και να δημιουργήσουν επιμέρους στρατηγικές, που θα παρέχουν τις λεπτομέρειες που επιθυμούν τόσοι πολλοί επικριτές. Το έγγραφο αυτό μπορεί να είναι χρήσιμο, φυσικά, αλλά δεν θα αποτελέσει το θέατρο συναντήσεων υψηλού επιπέδου, επιβλητικών δρύινων τραπεζιών, και ζωηρών ψυχροπολεμικών φράσεων, όπως «ανάσχεση» ή «ύφεση» (détente) που υπονοεί ένας τίτλος όπως εκείνος της «Στρατηγικής Εθνικής Ασφάλειας».

Η δεύτερη Στρατηγική Εθνικής Ασφάλειας του προέδρου εκφράζει πίστη σε μια ειρηνική και βασισμένη σε κανόνες διεθνή τάξη ˑ επιβεβαιώνει επίσης το γεγονός ότι τίποτα από αυτά δεν μπορεί να συμβεί χωρίς την ηγεσία των Ηνωμένων Πολιτειών. Για τους μελετητές που επιδιώκουν να εντοπίσουν ευρύτερα θέματα στο πλαίσιο της στρατηγικής της εξωτερικής πολιτικής του προέδρου, το έγγραφο υπόσχεται μια καλή ιστορική αξία. Αλλά το να περιμένει κανείς να δώσει οριστικές απαντήσεις σε κάθε κρίση που σιγοβράζει αυτή την στιγμή σε όλον τον κόσμο –αυτό θα ήταν ιδιαίτερα απαιτητικό από οποιαδήποτε ΣΕΑ.

Copyright © 2002-2014 by the Council on Foreign Relations, Inc.
All rights reserved.

Στα αγγλικά: http://www.foreignaffairs.com/articles/143207/janine-davidson/obamas-las...