Ενεργειακή νησιωτικότητα | Foreign Affairs - Hellenic Edition
Secure Connection

Ενεργειακή νησιωτικότητα

Μια λαμπρή ιδέα που προσκρούει στην ελληνική γραφειοκρατία

Η καινοτομία τέτοιων έργων αφορά κυρίως στη μεγάλη διείσδυση των ΑΠΕ στο αυτόνομο (ή μη) ασθενές (ως επί το πλείστον) δίκτυο ενός νησιού, και απαιτεί ερευνητική μελέτη και τεχνογνωσία, αφού οι εφαρμογές τέτοιου είδους είναι παγκοσμίως λίγες (σύμφωνα με τα υπάρχοντα στοιχεία υπάρχουν τρία τέτοια νησιά σε ολόκληρο τον κόσμο, ένα στην Αυστραλία, ένα στη Δανία και ένα στη Νορβηγία), οπότε και το ενδιαφέρον αποκτά οικουμενικότητα.

Η πατρίδα μας διαθέτει μεγάλο αριθμό μικρών νησιών, που ο μέχρι σήμερα τρόπος ηλεκτροδότησής τους είναι μέσω αυτόνομων συμβατικών σταθμών ηλεκτροπαραγωγής, είτε στο ίδιο το νησί, είτε σε ένα νησί από μια ομάδα νησιών και η μέσω υποβρυχίων καλωδίων ηλεκτροδότηση των λοιπών.
Αυτός, βέβαια, ο τρόπος ηλεκτροδότησης είναι ζημιογόνος, κυρίως λόγω της τεράστιας αιμορραγίας της εθνικής μας οικονομίας (εισαγόμενα καύσιμα) καθώς και της ευρύτατης περιβαλλοντικής επιβάρυνσης.

Αναδεικνύεται συνεπώς ο στόχος, που είναι η σταδιακή μείωση των αυτόνομων συμβατικών σταθμών ηλεκτροπαραγωγής στα ελληνικά νησιά, και η αντικατάστασή τους από ΑΠΕ, που η «πρώτη ύλη» είναι δωρεάν, είτε πρόκειται για τον άνεμο είτε για τον ήλιο είτε για τα θαλάσσια κύματα.

Η εξέταση, η καταγραφή και η αξιολόγηση των αποτελεσμάτων λειτουργίας των πρώτων συστημάτων που θα λειτουργήσουν, και η ενδεχόμενη βελτιστοποίηση τους, θα αποτελέσουν τη βάση για την εξέλιξη και την προώθηση μιας εναλλακτικής εφαρμογής των ΑΠΕ στα νησιά μας.

Η Ελλάδα, άρχισε να εκφράζει το ενδιαφέρον της για τα πράσινα νησιά, από τις αρχές του 2009. Από τότε μέχρι σήμερα, παρά το ότι η βούληση της Πολιτείας δεν είχε την αναγκαία συνέχεια, γεννήθηκαν δύο (2) σημαντικές δράσεις.

Οι δράσεις αυτές παρουσιάζονται συνοπτικά, με την σειρά αποτελεσματικότητας στην υλοποίησή τους.

ΤΗΛΟΣ «ΠΡΑΣΙΝΟ ΝΗΣΙ»

Η Τήλος είναι ένα νησί των Δωδεκανήσων, και βρίσκεται 22 μίλια ΒΔ. της Ρόδου και 222 μίλια από τον Πειραιά, με έκταση περίπου 64,5 τετραγωνικά χιλιόμετρα και πληθυσμό 790 κατοίκους (απογραφή 2011). Διοικητικά ανήκει στην Περιφερειακή Ενότητα Ρόδου, της Περιφέρειας Νοτίου Αιγαίου.
Ηλεκτροδοτείται με υποβρύχιο καλώδιο από τον αυτόνομο σταθμό παραγωγής ενέργειας (πετρελαϊκής βάσης) της Κω, μέσω της Νισύρου. Η διασύνδεση αυτή έχει αποδειχθεί αναποτελεσματική λόγω των συχνών και σε πολλές περιπτώσεις μακράς διάρκειας διακοπών ρεύματος.

Κι επειδή το αγαθό της ενέργειας αποτελεί απαραίτητη προϋπόθεση για την τουριστική ανάπτυξη, εξαιτίας της προβληματικής ηλεκτροδότησης η τουριστική υποδομή είναι ελάχιστη, παρά την ύπαρξη όμορφων παραλιών και τοπίων.

Στα μέσα του 2014, υπεβλήθη από μια κοινοπραξία 15 Ευρωπαϊκών εταιρειών από 7 διαφορετικές χώρες (Ελλάδα, Γερμανία, Γαλλία, Αγγλία, Ιταλία, Ισπανία, Σουηδία), στο πλαίσιο του Ευρωπαϊκού Προγράμματος HORIZON 2020 (Low Carbon Energy - Local / small – scale storage - LCE-08-2014) η πρόταση «Technology Innovation for the Local Scale, Optimum Integration of Battery Energy Storage (TILOS)». Η πρόταση αυτή, έλαβε βαθμολόγηση 14/15, ισοψηφώντας στην 1Η θέση μεταξύ 87 Ευρωπαϊκών προτάσεων, και εγκρίθηκε η χρηματοδότησή της.

Τον Ιανουάριο 2015 υπεγράφη η σχετική σύμβαση, με χρονική διάρκεια πλήρους υλοποίησης 48 μηνών.
Πέραν της ευρωπαϊκής χρηματοδότησης, έχει δεσμευτεί η ιδιωτική επένδυση ύψους 4.000.000 ευρώ, για την υλοποίηση της κατασκευής των απαραίτητων ενεργειακών μονάδων και των προτεινόμενων εγκαταστάσεων και συστημάτων από τα αποτελέσματα της ερευνητικής εργασίας.

Σκοπός του ερευνητικού τμήματος και στόχος όλων των μελών της κοινοπραξίας του έργου TILOS, είναι η μελέτη και η λειτουργική ανάπτυξη – µε την εκφρασμένη τοπική υποστήριξη – του πρώτου παγκοσμίως έξυπνου καινοτόμου νησιωτικού μικροδικτύου ηλεκτροδότησης, στο νησί της Τήλου, για την επίτευξη αυξημένης διείσδυσης ΑΠΕ και για την εξασφάλιση της βέλτιστης λειτουργίας σύγχρονων συστημάτων αποθήκευσης ενέργειας, ώστε κατ΄ ελάχιστον να καλύπτονται οι ανάγκες σε ηλεκτρική ενέργεια των κατοίκων της κοινότητας των Λιβαδιών (~500 κάτοικοι).

Το έξυπνο μικροδίκτυο θα βασίζεται σε ένα υβριδικό σχήμα ΑΠΕ (αιολικά και φωτοβολταϊκά) και προηγμένης τεχνολογίας συσσωρευτές, και θα υιοθετεί στρατηγικές διαχείρισης της ζήτησης, αλληλεπιδρώντας µε το ηλεκτρικό σύστημα Νισύρου-Κω µέσω της υφιστάμενης ηλεκτρικής διασύνδεσης. Τέλος, θα ενσωματώνει πλήρως ένα αυτοματοποιημένο λογισμικό ενεργειακής διαχείρισης και επικοινωνίας, που θα δημιουργηθεί.

Οι σύγχρονοι συσσωρευτές θα αποτελούν την καρδιά του συστήματος, ικανοποιώντας την μέγιστη διείσδυση ΑΠΕ και υψηλά επίπεδα ενεργειακής αυτονομίας για το έξυπνο μικροδίκτυο (~100%) αλλά και για ολόκληρο το νησί της Τήλου (>60%) τις μεταφορές πράσινης ενέργειας προς το σύστημα Νίσυρος-Κως υπό εγγυημένους όρους, την ευστάθεια του τοπικού ηλεκτρικού μικροδικτύου και τις επικουρικές υπηρεσίες προς το δίκτυο του συστήματος Νίσυρος-Κως.

Στόχος του επενδυτικού τμήματος του έργου TILOS είναι η εγκατάσταση των μονάδων ΑΠΕ καθώς και η υλοποίηση των αποτελεσμάτων του ερευνητικού ως άνω τμήματος, με αποτέλεσμα την δημιουργία μιας ολοκληρωμένης και πιστοποιημένης ενεργειακής λύσης, µε δυνατότητα εφαρμογής σε πλήθος νησιών µε διαφορετικά χαρακτηριστικά, ώστε να εξασφαλίζεται η ενεργειακή αυτονομία αλλά και η βέλτιστη συνεργασία μεταξύ σχημάτων αποθήκευσης ενέργειας και ηλεκτρικής διασύνδεσης.

Τα εθνικά οφέλη είναι ότι:

- Θα αξιοποιηθεί Ευρωπαϊκή χρηματοδότηση ύψους 11 εκατ. ευρώ, εξασφαλίζοντας ταυτόχρονα πρόσθετη ιδιωτική επένδυση ύψους 4 εκάτ. ευρώ.

- Θα επιτευχθούν αυξημένα επίπεδα ενεργειακής αυτονομίας για την Τήλο, εξοικονομώντας σημαντικές ποσότητες καυσίμου και αποφεύγοντας, μέσω της αυξημένης διείσδυσης ΑΠΕ, ετήσιο κόστος συμβατικής ηλεκτροπαραγωγής της τάξεως των 350.000 ευρώ.

- Θα αναδειχθεί η εναλλακτική πρόταση για την μείωση του ετήσιου κόστους ηλεκτροδότησης των νησιωτικών περιοχών που εκτιμάται περί το 1 δισ. ευρώ.