Φλερτάροντας στην Σερβία | Foreign Affairs - Hellenic Edition
Secure Connection

Φλερτάροντας στην Σερβία

Ο χορός του Αλεξάνταρ Βούτσιτς μεταξύ Ρωσίας και Δύσης

Ο πρωθυπουργός της Σερβίας Αλεξάνταρ Βούτσιτς τοποθετεί λουλούδια κατά την διάρκεια τελετής για την 20η επέτειο της σφαγής της Σρεμπρένιτσα στο Ποτοτσάρι, κοντά στη Σρεμπρένιτσα, στη Βοσνία και Ερζεγοβίνη, στις 11 Ιουλίου 2015. ANTONIO BRONIC / REUTERS
----------------------

Ο Βούτσιτς ωστόσο μπλέχτηκε σε μια εγχώρια διαμάχη για την εξουσία [12] με τον νυν πρόεδρο της Σερβίας Τόμισλαβ Νίκολιτς, συν-ιδρυτή του Προοδευτικού Κόμματος της Σερβίας ο οποίος έχασε ισχύ στο εσωτερικό του κόμματος έναντι του Βούτσιτς, και με τον πρώην πρωθυπουργό Ίβιτσα Ντάτσιτς, ο οποίος ήταν πρωθυπουργός πριν τον Βούτσιτς και τώρα αναφέρεται σε αυτόν. Επίσης περιμένει «στην γωνία» ο Βόισλαβ Σέσελι, ο πρώην συνάδελφος από το Ριζοσπαστικό Κόμμα και τώρα πολιτικός αντίπαλος, ο οποίος, αφού έχει απελευθερωθεί από το Δικαστήριο Εγκλημάτων Πολέμου της Χάγης για ιατρικούς λόγους, για άλλη μια φορά πήρε το τιμόνι του Ριζοσπαστικού Κόμματος της Σερβίας και υποσχέθηκε να ασχοληθεί πολιτικά με τον Βούτσιτς και άλλους πρώην συμμάχους που τον άφησαν στην Χάγη για μια δεκαετία [13].

Όπως και πολλοί άλλοι Ευρωπαίοι ηγέτες, ο Βούτσιτς είναι επίσης υπό πίεση από το κοινό, δεδομένου ότι ορισμένες από τις επώδυνες οικονομικές μεταρρυθμίσεις [14] που υλοποιούνται δεν έχουν ακόμη αποδώσει ουσιαστικά αποτελέσματα [15]. Επικριτές του πρωθυπουργού έχουν κρίνει αυτές τις μεταρρυθμίσεις ως μέσο για την καθιέρωση ψευδούς αξιοπιστίας προς την Δύση [16] και τον κατηγορούν ότι χρησιμοποιεί την καταπολέμηση της διαφθοράς για να εξαλείψει τους αντιπάλους του. Οι αδύναμοι δημοκρατικοί μηχανισμοί της Σερβίας και το ισχυρό σύστημα πατρωνίας [στην χώρα] σημαίνουν ότι τα ποσοστά αποδοχής του Βούτσιτς από μόνα τους δεν είναι αρκετά για να εξασφαλίσουν την θέση του στην εξουσία. Για να παραμείνει πολιτικά βιώσιμος, χρειάζεται υποστήριξη από το εξωτερικό για να νομιμοποιήσει και να στερεοποιήσει την εξουσία του.

14092015-3.jpg

Ο πρωθυπουργός της Σερβίας Αλεξάνταρ Βούτσιτς βρίσκεται κάτω από τις εικόνες των Εβραίων που σκοτώθηκαν στο Ολοκαύτωμα κατά την διάρκεια της επίσκεψής του στην Αίθουσα των Ονομάτων στο Ιστορικό Μουσείο του Ολοκαυτώματος Yad Vashem στην Ιερουσαλήμ, την 1η Δεκεμβρίου 2014. AMMAR AWAD / REUTERS
--------------------------------------

ΜΕΤΑ ΑΠΟ ΠΡΟΣΕΚΤΙΚΟΤΕΡΗ ΕΞΕΤΑΣΗ

Οι Δυτικοί ηγέτες, χαρούμενοι με την φιλοδυτική ρητορική Βούτσιτς, αισθάνονται ότι αυτός αποτελεί ένα πιθανό προπύργιο κατά των ριζοσπαστικών φωνών της Σερβίας και μπορεί να είναι λιγότερο διατεθειμένοι να εξετάσουν προσεκτικά το πώς θα διοικεί την χώρα. Λίγοι μπορεί να νοιάζονται ότι ο Βούτσιτς, τώρα ένας ένθερμος μετριοπαθής και φιλοδυτικός ηγέτης, ήταν μια από τις πιο ριζοσπαστικές αντι-δυτικές φωνές του έθνους μόλις πριν από δέκα χρόνια -αρκεί ο ίδιος να οδηγεί την χώρα μακριά από την Ρωσία και προς την Δύση.

Το ερώτημα παραμένει, ωστόσο, αν πραγματικά το κάνει. Όταν ο Βούτσιτς ρωτήθηκε αν θα χρησιμοποιήσει την ειδική σχέση της Σερβίας με την Ρωσία για να μεσολαβήσει κατά της κλιμάκωσης στην Ουκρανία, η απάντησή του ήταν κάτι λιγότερο από πειστική. «Στρατηγικός μας στόχος είναι να ενταχθούμε στην ΕΕ, αλλά θέλουμε να διατηρήσουμε καλές σχέσεις με την Ρωσία. Η Σερβία είναι μια μικρή χώρα και δεν έχει καμία επίδραση στην Ρωσία», είπε. «Γνωρίζουμε την θέση μας».

Επιπλέον, η Σερβία, που υποτίθεται ότι είναι σε πορεία προς την ένταξή της στην ΕΕ, έχει αρνηθεί να συμμετάσχει στις ρωσικές κυρώσεις από τον ευρωπαϊκό συνασπισμό [17]. Η Μόσχα υποσχέθηκε ένα πενταετές δάνειο 800 εκατομμυρίων δολαρίων για την αναβάθμιση των σιδηροδρόμων της Σερβίας το 2013, και το Βελιγράδι απολαμβάνει εκατομμύρια σε έσοδα από τις εξαγωγές της προς την Ρωσία. Όταν ρωτήθηκε γιατί η Σερβία δεν προσχώρησε στις ευρωπαϊκές κυρώσεις, είπε, «Δεν μπορούμε να επιβάλουμε κυρώσεις: Πρέπει να τρώμε. Δεν εννοούμε να το παίξουμε και με τις δύο πλευρές». Και όμως, τα αντιφατικά μηνύματα έχουν δημιουργήσει αυτήν ακριβώς την εντύπωση.

Εν τω μεταξύ, ο Βούτσιτς ήταν προσεκτικός στο να περιποιείται τον πρόεδρο της Ρωσίας Βλαντιμίρ Πούτιν. Πριν από την επίσκεψη του Βούτσιτς στην Ουάσινγκτον τον Μάιο, ο Ρώσος υπουργός Εξωτερικών Σεργκέι Λαβρόφ επισκέφθηκε το Βελιγράδι [18]. Το περασμένο καλοκαίρι, ο Βούτσιτς επισκέφθηκε τον Πούτιν στην Μόσχα για να συζητήσουν τους στενούς οικονομικούς δεσμούς της Σερβίας με την Ρωσία [19]. Και τον περασμένο Οκτώβριο, ο Πούτιν ταξίδεψε στο Βελιγράδι [20] για την υπογραφή συμφωνιών με την Σερβία σχετικά με εμπορική, στρατιωτική και τεχνική συνεργασία, μεταξύ άλλων τομέων. Όταν ο Πούτιν έφτασε στο Βελιγράδι, προσκλήθηκε σε μια στρατιωτική παρέλαση [21] που γιόρτασε την συμμετοχή της Σοβιετικής Ένωσης στην απελευθέρωση της Γιουγκοσλαβίας κατά την διάρκεια του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου. Αντίθετα, όταν εκλήθη στην γιορτή της 4ης Ιουλίου στην αμερικανική πρεσβεία στο Βελιγράδι φέτος το καλοκαίρι, ο Βούτσιτς αρνήθηκε να αναβάλει μια κοινοβουλευτική συνεδρίαση [22] που απέτρεψε πολλούς κυβερνητικούς αξιωματούχους από το να παραστούν.

Για να καταλάβουν πού οδηγεί ο Βούτσιτς την Σερβία, οι Δυτικοί ηγέτες πρέπει να συνειδητοποιήσουν ότι η αυτοσυντήρηση βρίσκεται στην κορυφή της πολιτικής του ατζέντας. Παρά το γεγονός ότι είναι τώρα υπέρ της δημοκρατίας, ως υπουργός Πληροφοριών υπό τον πρώην ηγέτη της Γιουγκοσλαβίας Σλόμπονταν Μιλόσεβιτς, ο Βούτσιτς ήταν γνωστός για την σκληρή καταστολή των φωνών της αντιπολίτευσης [6] στα μέσα μαζικής ενημέρωσης. Έχει αποκληθεί Ρωσόφιλος [23] από το The Economist, και κάποτε διαμαρτυρήθηκε για την σύλληψη των εγκληματιών πολέμου Ράντοβαν Κάρατζιτς και Ράτκο Μλάντιτς. [24]