Κουρασμένος από τον κόσμο | Foreign Affairs - Hellenic Edition
Secure Connection

Κουρασμένος από τον κόσμο

Αξιολογώντας τον ΟΗΕ στα 70 του χρόνια

Ωστόσο, η κρίση νομιμοποίησης του ΟΗΕ είναι βαθύτερη από από εκείνη του Συμβουλίου Ασφαλείας. Σε μια εποχή όπου οι ενημερωμένοι λαοί απαιτούν περισσότερη διαφάνεια των δημοσίων οργανισμών, τα Ηνωμένα Έθνη ξεχωρίζουν για την αδιαφάνεια και την έλλειψη λογοδοσίας. Αυτά τα προβλήματα είναι πιο έκδηλα στην Γραμματεία του ΟΗΕ. Ο Μπαν Κι Μουν κέρδισε την στήριξη των ΗΠΑ στην υποψηφιότητά του εν μέρει με την υπόσχεσή του για την αναμόρφωση των απαρχαιωμένων πρακτικών διαχείρισης και την εξάλειψη της διαφθοράς. Παρά ορισμένα επιτεύγματα, όπως η δημιουργία του Γραφείου Υπηρεσιών Εσωτερικής Εποπτείας, ελάχιστα πράγματα έχουν αλλάξει στο πλαίσιο της θητείας του. Τα κράτη-μέλη εξακολουθούν να αντιμετωπίζουν την γραμματεία ως ένα σύστημα λαφύρων, και παραμένει δύσκολο να προσληφθούν και να απολυθούν αξιωματούχοι με βάση την απόδοσή τους. Η διαφθορά παραμένει επίσης διαδεδομένη, όπως πιστοποιείται από την περίπτωση του John Ashe, πρώην πρόεδρου της Γενικής Συνέλευσης του ΟΗΕ, που πρόσφατα κατηγορήθηκε ότι χρησιμοποιούσε την θέση του για να βοηθήσει έναν κατασκευαστή ακινήτων να κερδίσει συμβόλαια για την κατασκευή ενός χορηγούμενου από τον ΟΗΕ συνεδριακού συγκροτήματος -και σύμφωνα με πληροφορίες [15] ενθυλάκωσε 1,3 εκατομμύρια δολάρια για τις υπηρεσίες του. Εν τω μεταξύ, ο ΟΗΕ μόνο πρόσφατα άρχισε να παίρνει στα σοβαρά την αχαλίνωτη σεξουαλική βία που εξασκείται από τις ειρηνευτικές δυνάμεις του ΟΗΕ εναντίον των ίδιων των πληθυσμών τους οποίους έχουν λάβει εντολή να προστατεύσουν, μετά από δεκαετίες που κάνει τα στραβά μάτια στα εγκλήματα αυτά.

Τέλος, υπάρχει η κρίση των επιδόσεων του ΟΗΕ. Ένας αριθμός αποτυχιών υψηλού προφίλ δείχνει ότι ο διεθνής οργανισμός αδυνατεί να ανταποκριθεί στις σημαντικότερες ευθύνες του. Εξετάστε την αποτυχημένη απάντηση του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας, που μέχρι πρόσφατα θεωρείτο ως πρότυπο οργανισμού των Ηνωμένων Εθνών, στο περσινό ξέσπασμα του έμπολα στην Δυτική Αφρική. Ή δείτε την αδυναμία μιας σημαντικής ειρηνευτικής επιχείρησης των Ηνωμένων Εθνών στο Νότιο Σουδάν να αποτρέψει την νεότερη χώρα του κόσμου από το να περιπέσει σε εμφύλιο πόλεμο.

23102015-3.jpg

Ένα ελικόπτερο των Ηνωμένων Εθνών απογειώνεται στην ανατολική Σιέρα Λεόνε κατά την διάρκεια της επιδημίας έμπολα της χώρας, τον Δεκέμβρη του 2014. BAZ RATNER / REUTERS
------------------

Όταν πρόκειται για την αξιοπιστία, ο ΟΗΕ είναι συχνά ο χειρότερος εχθρός του εαυτού του. Οι εκπρόσωποί του έχουν την τάση να εκφράζουν φιλόδοξες υψηλόφρονες επιδιώξεις που υπερβαίνουν την ικανότητα του διεθνούς οργανισμού να τις επιτύχει. Οι νέοι Βιώσιμοι Αναπτυξιακοί Στόχοι [16] (Sustainable Development Goals, SDGs), οι οποίοι εγκρίθηκαν ομόφωνα από την Γενική Συνέλευση των Ηνωμένων Εθνών, είναι ένα τέτοιο παράδειγμα. Αυτό το σύνολο των δεκαεπτά στόχων, σε συνδυασμό με τους υπερβολικούς σε αριθμό 169 ξεχωριστούς στόχους, είναι μια λίστα επιθυμιών για υψηλόφρονες φιλοδοξίες. Ο πρώτος στόχος φιλοδοξεί να «εξαλείψει την φτώχεια σε όλες τις μορφές της, παντού» μέχρι το 2030 -σε μόλις 15 χρόνια από τώρα. Ένας άλλος προτείνει να «εξασφαλιστούν οι βιώσιμες μορφές παραγωγής και κατανάλωσης» κατά το ίδιο χρονικό διάστημα. Με το να ανεβάζουν τον πήχη τόσο ψηλά, οι Βιώσιμοι Αναπτυξιακοί Στόχοι κινδυνεύουν να φλερτάρουν με τον κυνισμό, καθώς οι χώρες δεν πετυχαίνουν τους [ενδιάμεσους] στόχους τους. Και με την συμπερίληψη τόσων στόχων στην συμβουλευτική προς πολλαπλές ομάδες συμφερόντων, οι Βιώσιμοι Αναπτυξιακοί Στόχοι παρέχουν λίγη καθοδήγηση ως προς το πώς οι χώρες πρέπει να δώσουν προτεραιότητα. Εδώ, όπως και αλλού, τα σφάλματα του ΟΗΕ ανήκουν στα κράτη-μέλη του, τα οποία αντιμετώπισαν τον ΟΗΕ ως χωματερή για τα δικά τους ανεπίλυτα προβλήματα.

ΠΟΙΟΣ ΦΤΑΙΕΙ

Σε κάποιο βαθμό, δεν έχει νόημα να επικρίνεται ο ΟΗΕ στο σύνολό του για το χάος στην Συρία, όπου οι ηρωικοί εργαζόμενοι στις ανθρωπιστικές οργανώσεις του ΟΗΕ βοηθούν εκατομμύρια [ανθρώπους] από τους εσωτερικά εκτοπισμένους και τους πρόσφυγες. Πράγματι, η αποτυχία να τερματιστεί ο βάναυσος πόλεμος εκεί αντανακλά τις ασυμβίβαστες θέσεις των τριών Δυτικών μελών του Συμβουλίου Ασφαλείας με εκείνες της Ρωσίας που συχνά υποστηρίζεται από την Κίνα, η οποία την συνέδραμε με τέσσερα διπλά βέτο απέναντι σε μια πιο διεκδικητική ατζέντα κατά του καθεστώτος του Μπασάρ αλ Άσαντ. Ωστόσο, η αποτυχία του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ να εγκρίνει την δράση κατά του Άσαντ οφείλεται επίσης σε μια απογοητευτική διαρθρωτική πραγματικότητα της Χάρτας των Ηνωμένων Εθνών, η οποία προσδίδει σε κάθε ένα από τα πέντε μόνιμα μέλη του Συμβουλίου Ασφαλείας το δικαίωμα αρνησικυρίας ώστε να εξασφαλιστεί ότι ο διεθνής οργανισμός δεν θα χρησιμοποιηθεί σε αντίθεση με ό, τι πιστεύουν ότι είναι ζωτικής σημασίας για τα εθνικά τους συμφέροντα. Αυτή η πρόβλεψη για το βέτο δημιουργεί τεράστια απογοήτευση, αλλά έχει συχνά ασκηθεί από τις Ηνωμένες Πολιτείες (αν μη τι άλλο για να προστατεύσουν το Ισραήλ). Όπως παρατήρησε ο υφυπουργός Cordell Hull [17] κατά την διάσκεψη στο Dumbarton Oaks το 1944, χωρίς το βέτο οι Ηνωμένες Πολιτείες δεν θα παρέμεναν «ούτε για μια μέρα» στον παγκόσμιο οργανισμό.