Ώρα να γίνουμε σκληροί με την Σαουδική Αραβία | Foreign Affairs - Hellenic Edition
Secure Connection

Ώρα να γίνουμε σκληροί με την Σαουδική Αραβία

Η εκτέλεση του Nimr al-Nimr και τι πρέπει να γίνει γι’ αυτό

Τέταρτον, η σαουδαραβική υποστήριξη για την ειρηνευτική διαδικασία μεταξύ Ισραηλινών και Παλαιστινίων κάποτε θεωρείτο ως κρίσιμης σημασίας για την επίτευξη μιας λύσης δύο κρατών. Αλλά η ειρηνευτική διαδικασία είναι στην καλύτερη περίπτωση στην εντατική, και η Σαουδική Αραβία έχει πρόσφατα αγκαλιάσει την Χαμάς, μια οργάνωση που βρίσκεται ακόμα στον αμερικανικό κατάλογο των τρομοκρατών. Οι αχνές ελπίδες για μια λύση δύο κρατών αύριο, δεν είναι λόγος για να χαϊδεύεται η Σαουδική Αραβία σήμερα.

Τέλος, οι αμερικανικές κυβερνήσεις πάντα φοβούνται ότι μια δημόσια διαφωνία με την μοναρχία θα μπορούσε να ενθαρρύνει τους αντιπάλους της, οι οποίοι είναι ως επί το πλείστον αντιδραστικοί και μπορεί να δράσουν ακόμα πιο ανεύθυνα από τους Σαουδάραβες κυβερνήτες. Οι Ηνωμένες Πολιτείες έχουν κολλήσει σε μια «business as usual» προσέγγιση με το βασίλειο, παρά τα μειονεκτήματά της, από φόβο ότι η βασιλική οικογένεια είναι το τελευταίο προπύργιο εναντίον μιας κυριαρχίας των ριζοσπαστικών ισλαμιστών. Αν και αυτό είναι μια μακροπρόθεσμη ανησυχία πολλών παρατηρητών της Σαουδικής Αραβίας, παραμένει ένα εξαιρετικά απίθανο σενάριο όσο οι Σαουδάραβες κυβερνήτες έχουν την υποστήριξη του σαουδαραβικού στρατού και της Εθνικής Φρουράς.

Για τους λόγους αυτούς, οι επιπλέον διαβεβαιώσεις και πωλήσεις εξελιγμένων όπλων θα έχουν μικρό θετικό αντίκτυπο στην σαουδαραβική συμπεριφορά˙ το να ειπωθεί στους Σαουδάραβες να «πάνε να πνιγούν» θα ήταν μια απερίσκεπτη και ακραία υπερβολική αντίδραση που θα μπορούσε να υπονομεύσει την αξιοπιστία των ΗΠΑ και σε άλλους εταίρους της Μέσης Ανατολής. Αντ’ αυτού, ο Ομπάμα θα πρέπει να ενημερώσει τον Salman κατ’ ιδίαν ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες είναι δυσαρεστημένες από την συνεργασία τους με την Σαουδική Αραβία στον τομέα της ασφάλειας και ότι αναμένουν μεγαλύτερη σαουδαραβική συνεργασία για την προστασία των κοινών συμφερόντων. Μέχρι η Ουάσιγκτον να δει από το Ριάντ την λήψη αποτελεσματικότερων και επιθετικότερων ενεργειών για την καταπολέμηση του ISIS, την πάταξη των ιδιωτικών δωρητικών δικτύων που χρηματοδοτούν και υποστηρίζουν την τζιχαντιστική αίτια, την αποκλιμάκωση των εντάσεων με το Ιράν, την μείωση του σεχταρισμού και την αντιμετώπιση των εγχώριων απειλών κατά της σταθερότητας, οι Ηνωμένες Πολιτείες θα αναστείλουν την παράδοση όλης της υποστήριξης επιμελητείας και πληροφοριών προς τις σαουδαραβικές δυνάμεις στην Υεμένη.

Οι Ηνωμένες Πολιτείες έχουν σημαντική επιρροή στο βασίλειο˙ το μόνο που χρειάζεται είναι η πολιτική βούληση για να την χρησιμοποιήσουν. Οι σαουδαραβικές ένοπλες δυνάμεις εξαρτώνται σε μεγάλο βαθμό από όπλα, κατάρτιση, υποστήριξη εφοδιασμού και πληροφοριών από τις ΗΠΑ. Οι Ηνωμένες Πολιτείες παρέχουν επίσης σημαντική εκπαίδευση και υποστήριξη προς τις δυνάμεις του σαουδαραβικού Υπουργείου Εσωτερικών και για την προστασία των υποδομών ζωτικής σημασίας. Η βασιλική οικογένεια εξακολουθεί να αποδίδει μεγάλη σημασία στις αμερικανικές διασυνδέσεις της, συμβολιζόμενες σε μεγάλο βαθμό από τις πωλήσεις όπλων των ΗΠΑ, και αντιλαμβάνεται ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες αποτελούν τον τελικό εγγυητή της ασφάλειάς της. Οι Σαουδάραβες ηγέτες φοβούνται ήδη την σκέψη ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες αναζητούν μια πιο κανονική σχέση με το Ιράν και χρειάζονται την στήριξη των ΗΠΑ περισσότερο από ποτέ καθώς οι σχέσεις τους με την Τεχεράνη επιδεινώνονται. Η εφαρμογή όλης αυτής της μόχλευσης θα μπορούσε να συμβάλει στην τόσο αναγκαία αλλαγή της σαουδαραβικής συμπεριφοράς.

Δεν υπάρχει καμία εγγύηση ότι μια πιο επιθετική προσέγγιση θα μπορούσε να λειτουργήσει, αλλά είναι σχεδόν βέβαιο ότι η Σαουδική Αραβία θα συνεχίσει να ενεργεί με τρόπους που βλάπτουν τα συμφέροντα των ΗΠΑ, εάν δεν υπάρξει ένα κόστος για να πληρώσει. Είναι δυνατόν, ακόμη και πιθανόν ο Salman να αποκρούσει τον Ομπάμα και να αντεπιτεθεί με κάποιο τρόπο ως απάντηση στον τερματισμό της στρατιωτικής βοήθειας των ΗΠΑ στον πόλεμο στην Υεμένη. Ως εναλλακτική προς την ομπρέλα ασφαλείας των ΗΠΑ, το Ριάντ θα μπορούσε να συνάψει μεγάλες συμφωνίες για όπλα με άλλες χώρες. Αλλά είναι απίθανο να θέσει την σαουδαραβική ασφάλεια στα χέρια της Ρωσίας [15], τον κύριο υποστηρικτή του προέδρου της Συρίας Μπασάρ αλ-Ασάντ, ή ακόμα και στης Κίνας [16], η οποία επιμελώς καλλιεργεί στενές διπλωματικές, ενεργειακές και εμπορικές σχέσεις με το Ιράν και είναι απρόθυμη να αναλάβει δεσμεύσεις για την ασφάλεια άλλων χωρών. Το Ηνωμένο Βασίλειο και η Γαλλία θα πουλήσουν με χαρά περισσότερα όπλα στους Σαουδάραβες, αλλά καμία χώρα δεν μπορεί να αντικαταστήσει την δέσμευση ασφάλειας των ΗΠΑ. Ούτε είναι πιθανό να κλίνουν πολύ προς την Σαουδική Αραβία για να μην θέσουν σε κίνδυνο την εκκολαπτόμενη προσέγγισή τους με το Ιράν.

Υπάρχει επίσης ο κίνδυνος ότι η Σαουδική Αραβία θα μπορούσε να ακολουθήσει ένα πρόγραμμα πυρηνικών όπλων [17], εάν χάσει την εμπιστοσύνη της στην εγγύηση ασφάλειας από τις ΗΠΑ. Αυτό θα ήταν μια πολύ δραστική απάντηση, ωστόσο, με αρνητικές συνέπειες διπλωματικές, οικονομικές και ασφαλείας. Η πιο πιθανή αντίδραση του Ριάντ θα ήταν να κόψει την βοήθεια στην αντιτρομοκρατία που ωφελεί περισσότερο τις Ηνωμένες Πολιτείες από όσο τους Σαουδάραβες˙ είναι επίσης πιθανό ότι το Ριάντ θα μπορούσε να γίνει πιο δύσκολος εταίρος στις ειρηνευτικές διαπραγματεύσεις της Συρίας, αν και οι θέσεις του είναι πιο πιθανό να καθοδηγηθούν από τα σαουδαραβικά συμφέροντα και τις προτεραιότητες στην Συρία παρά τις ευρύτερες σχέσεις του με τις Ηνωμένες Πολιτείες.

Αυτοί είναι σοβαροί κίνδυνοι, αλλά θα πρέπει να σταθμιστούν έναντι του κόστους μιας σχέσης με την Σαουδική Αραβία που υπονομεύει την ασφάλεια των ΗΠΑ και είναι τελικά μη βιώσιμη. Όταν οι πολιτικές ενός συμμάχου απειλούν σημαντικά εθνικά συμφέροντα -και όταν τα θετικά κίνητρα δεν έχουν παραγάγει την επιθυμητή αλλαγή συμπεριφοράς- τότε οι Ηνωμένες Πολιτείες πρέπει να χρησιμοποιήσουν την ισχύ τους για να εξαναγκάσουν τις απαραίτητες αλλαγές. Οι Ηνωμένες Πολιτείες έχουν φτάσει σε αυτήν την από μακρού χρόνου αναμενόμενη στιγμή: Η Σαουδική Αραβία να αντιμετωπίσει τις συνέπειες.