Το επόμενο μέτωπο κατά του ISIS | Foreign Affairs - Hellenic Edition
Secure Connection

Το επόμενο μέτωπο κατά του ISIS

Ο σωστός τρόπος για παρέμβαση στην Λιβύη

Ο σχεδιασμός στις Δυτικές πρωτεύουσες φαίνεται να έχει άγνοια αυτών των προκλήσεων. Δύο επιλογές είναι επί του παρόντος στο τραπέζι: Ένα πρόγραμμα κατάρτισης για να στηθούν νέες στρατιωτικές μονάδες πιστές στην κυβέρνηση και μια προσπάθεια αντιτρομοκρατίας που να επικεντρώνεται στην παροχή βοήθειας προς τις δυνάμεις εκείνες στο έδαφος που θα είναι πιο ικανές και πιο πρόθυμες να αντιμετωπίσουν το ISIS. Καμιά επιλογή από τις δύο δεν προσφέρει μια λύση στο πρόβλημα του φραξιονισμού στον τομέα ασφάλειας της Λιβύης -και αμφότερες θα μπορούσαν να κάνουν τα πράγματα χειρότερα.

Το εκπαιδευτικό πρόγραμμα βασίζεται στην εσφαλμένη παραδοχή ότι η Λιβύη δεν διαθέτει έμπειρους μαχητές. Στην πραγματικότητα, έχει έλλειμμα από κυβερνήσεις που να μπορούν να φέρουν τους εξειδικευμένους μαχητές υπό κρατικό έλεγχο. Μια Δυτική προσπάθεια κατάρτισης το 2013-14 για την οικοδόμηση ενός εθνικού στρατού -την λεγόμενη δύναμη γενικής χρήσης- απέτυχε επειδή δεν υπήρχαν εθνικές δομές για να συμμετάσχουν οι στρατολογηθέντες: Αντίπαλα πολιτικά συμφέροντα στους λιβυκούς κρατικούς θεσμούς είχαν μετατρέψει τον τομέα της ασφάλειας σε ένα συνονθύλευμα φατριών πολιτοφυλακών. Ένα άλλο πρόγραμμα κατάρτισης κινδυνεύει να επαναλάβει απλώς αυτό το σφάλμα, εκτός κι αν το Συμβούλιο Προεδρίας μπορεί να συμφωνήσει σε ένα ρεαλιστικό χάρτη πορείας για την δημιουργία ενός ενιαίου και επαγγελματικού στρατού. Στην καλύτερη περίπτωση, οι προσπάθειες αυτές θα οδηγήσουν σε έναν αξιόπιστο στρατό για να τον χρησιμοποιούν οι μελλοντικές κυβερνήσεις. Αλλά δεν θα μπορούσε να προσφέρει μια άμεση απάντηση στην επείγουσα απειλή από το ISIS.

11022016-2.jpg

Γενική άποψη της τάφρου που αποτελεί μέρος φράγματος κατά μήκος των συνόρων με την Λιβύη, όπως φαίνεται από την Sabkeht Alyun, στην Τυνησία, στις 6 Φεβρουαρίου 2016. Η Τυνησία έχει ολοκληρώσει ένα φράγμα 125 μιλίων κατά μήκος των συνόρων της με την Λιβύη σε μια προσπάθεια να κρατήσει μακριά τους ισλαμιστές μαχητές. ZOUBEIR SOUISSI / REUTERS
--------------------------------------------

Εν τω μεταξύ, οι Δυτικές κυβερνήσεις θα επιδιώξουν να στηρίξουν τις υπάρχουσες δυνάμεις εναντίον του ISIS. Και εκεί είναι που έγκειται το πρόβλημα. Παρέχοντας βοήθεια σε ένοπλες ομάδες κατά του ISIS, οι Δυτικές ειδικές επιχειρήσεις θα μπορούσαν να ενδυναμώσουν φραξιονιστές αντιπάλους και να μειώσουν τα κίνητρα για πολιτική συμφιλίωση. Ένα προηγούμενο πρόγραμμα αντιτρομοκρατικής βοήθειας είναι διδακτικό στο θέμα αυτό. Η αμερικανική αντιτρομοκρατική εκπαίδευση του 2012 - 13 επικεντρώθηκε στο 22ο Λιβυκό Τάγμα Ειδικών Επιχειρήσεων, μια μονάδα που, κατά την ομολογία του ίδιου του διοικητή της, προερχόταν αυστηρά από ορισμένες πόλεις των δυτικών ορέων και του οποίου ο ορισμός περί τρομοκρατικών κατέληξε να περιλαμβάνει και τους δικούς του αντιπάλους.

Επιπλέον, η πλοήγηση μέσα στο συνονθύλευμα των ανταγωνιστικών απαιτήσεων της πολιτοφυλακής θα είναι μια αποθαρρυντική πρόκληση. Στήνοντας μια φυσική παρουσία στο έδαφος μιας συγκεκριμένης φατρίας, οι Δυτικές δυνάμεις ειδικών επιχειρήσεων θα μπορούσαν να δημιουργήσουν την εντύπωση ότι παίρνουν το μέρος κάποιου, προκαλώντας τους αντιπάλους να αναζητήσουν συμμαχίες αντιστάθμισης. Ο κίνδυνος μιας τέτοιας αναποδιάς είναι ιδιαίτερα τρομερός στην Σύρτη. Οι πιο ισχυρά εξοπλισμένες πολιτοφυλακές για την απελευθέρωση της Σύρτης από τον έλεγχο του ISIS είναι από την κοντινή παράκτια πόλη της Μισράτα. Αλλά μια ξεκάθαρη αμερικανική και ευρωπαϊκή συνεργασία με την Μισράτα θα είναι ανταγωνιστική με τον πληθυσμό της Σύρτης, ο οποίος το 2011 υπέστη κακοποίηση όταν πολιτοφυλακές από την Μισράτα λεηλάτησαν την περιοχή. Με την ίδια λογική, η ταυτόχρονη Δυτική υποστήριξη παραστρατιωτικών ομάδων στα ανατολικά της Σύρτης, όπως η Φρουρά των Πετρελαϊκών Εγκαταστάσεων υπό τον Ibrahim Jadran, θα μπορούσε να καταλήξει με αυτές τις πολιτοφυλακές να γυρίζουν τα όπλα τους εναντίον των αντιπάλων τους από την Misrata σε έναν καυγά για τους πετρελαϊκούς πόρους της περιοχής.

Η Δυτική επέμβαση [9] -ιδίως οι αεροπορικές επιδρομές- θα μπορούσε να θέσει σε κίνηση άλλες απρόβλεπτες συνέπειες, επίσης. Μια παρατεταμένη εκστρατεία Δυτικών αεροπορικών επιδρομών και η ορατή παρουσία των Δυτικών στρατευμάτων θα μπορούσαν να απειλήσουν την εύθραυστη βάση στην οποία στηρίζεται η νέα ενωτική κυβέρνηση. Τέτοιες παρεμβάσεις [10] θα παραδώσουν νέα πυρομαχικά σε καταστροφείς και αρνητές, οι οποίοι θα κατηγορούν τη νέα κυβέρνηση ότι παραδίδει λιβυκή κυριαρχία. Ομοίως, το ISIS και η αλ Κάιντα θα αποκτήσουν νέο υλικό για τον μύλο της προπαγάνδας τους. Στην πραγματικότητα, η Δυτική προσδοκία ότι η νέα κυβέρνηση εθνικής ενότητας θα ζητήσει βοήθεια από το εξωτερικό είναι πιθανόν υπερεκτιμημένη -ακριβώς επειδή η κυβέρνηση πρέπει να κατανοήσει τους κινδύνους.

11022016-3.jpg

Καπνός από φωτιά πετρελαίου στο Es Sider, στην Ρας Λανούφ, στην Λιβύη, στις 6 Ιανουαρίου 2016. Οι πυροσβέστες έχουν σβήσει δύο πυρκαγιές σε δεξαμενές αποθήκευσης πετρελαίου στον τερματικό σταθμό Ρας Λανούφ, αλλά πυρκαγιές συνεχίζουν σε πέντε δεξαμενές στο κοντινό λιμάνι του Es Sider μετά από επιθέσεις μαχητών του ISIS εκείνη την εβδομάδα. REUTERS
-----------------------------------------

Ο ΣΩΣΤΟΣ ΤΡΟΠΟΣ ΤΗΣ ΠΑΡΕΜΒΑΣΗΣ