Να μείνω ή να φύγω; | Foreign Affairs - Hellenic Edition
Secure Connection

Να μείνω ή να φύγω;

Η κρίση του Brexit

Ακόμα και σύμφωνα με τα πιο αισιόδοξα σενάρια, τα τρία τέταρτα των οικονομολόγων σε μια πρόσφατη δημοσκόπηση των Financial Times [48] συμφώνησαν ότι το Ηνωμένο Βασίλειο έχει να κερδίσει πολύ λίγα από την έξοδό του από την Ευρωπαϊκή Ένωση. Περισσότερο από το 40% των βρετανικών εξαγωγών πηγαίνουν στην ενιαία ευρωπαϊκή αγορά. Για να διατηρήσει το Ηνωμένο Βασίλειο την πρόσβαση στην αγορά αυτή, θα πρέπει να συμφωνήσει να εφαρμόζει όλες τις οδηγίες και τους κανονισμούς της ΕΕ, όπως ακριβώς είναι αναγκασμένες να κάνουν σήμερα και οι ξένες [προς την ΕΕ] Ελβετία και Νορβηγία [49]. Με άλλα λόγια, το Ηνωμένο Βασίλειο θα χάσει όλη την επιρροή του στην νομοθεσία της ΕΕ, αλλά θα πρέπει και πάλι να την ακολουθεί. Και ακόμη και με μια συμφωνία ελεύθερων συναλλαγών με την Ευρωπαϊκή Ένωση, νέα εμπόδια εισόδου στην αγορά θα εγερθούν σταδιακά, ιδιαίτερα σε εκείνους τους τομείς (όπως οι χρηματοπιστωτικές υπηρεσίες) όπου το Ηνωμένο Βασίλειο διαθέτει συγκριτικό πλεονέκτημα και μεγάλο εμπορικό πλεόνασμα έναντι των άλλων χωρών-μελών της ΕΕ. Φυσικά, το Λονδίνο θα παραμείνει το ηγετικό οικονομικό κέντρο της Ευρώπης, βραχυπρόθεσμα και μεσοπρόθεσμα, όμως χωρίς μια απρόσκοπτη πρόσβαση στην ενιαία αγορά, θα μπορούσε σταδιακά να χάσει κάποια από την γοητεία του.

Εκτός της Ένωσης, το Ηνωμένο Βασίλειο θα πρέπει να επαναδιαπραγματευτεί όλες τις τρέχουσες συμφωνίες ελευθέρου εμπορίου με τον υπόλοιπο κόσμο, και θα εξωθεί από τις εν εξελίξει διαπραγματεύσεις Συνεργασίας Διατλαντικού Εμπορίου και Επενδύσεων (Transatlantic Trade and Investment Partnership) με τις Ηνωμένες Πολιτείες. Το Ηνωμένο Βασίλειο μόνο του είναι πιθανό να κερδίσει λιγότερο ελκυστικούς όρους από ό, τι θα απολάμβανε ως μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης -του μεγαλύτερου οικονομικού μπλοκ στον κόσμο. Οι άμεσες ξένες επενδύσεις θα υποφέρουν καθώς οι επενδυτές θα στρέψουν την προσοχή τους σε χώρες όπως η Γερμανία, η Ιρλανδία και η Ολλανδία που διασφαλίζουν πλήρη πρόσβαση στην ενιαία αγορά της ΕΕ.

02032016-2.jpg

Κονκάρδες με συνθήματα που ενθαρρύνουν τους ανθρώπους να εγκαταλείψουν την ΕΕ προς πώληση σε ένα στασίδι στο εαρινό συνέδριο του κόμματος UKIP, στο Llandudno, στην Βρετανία, στις 27 Φεβρουαρίου του 2016. PHIL NOBLE / REUTERS
----------------------------------------

Το χειρότερο από όλα, ο περιορισμός της μετανάστευσης της ΕΕ θα ήταν πολύ δαπανηρός για την βρετανική οικονομία: Ο αρθρογράφος των Financial Times, Martin Sandbu, υπολόγισε ότι κάθε Ανατολικο-ευρωπαίος μετανάστης [50] ο οποίος έφτασε στο Ηνωμένο Βασίλειο στην δεκαετία του 2000 συνέβαλε κατά μέσο όρο σχεδόν 14.000 δολάρια σε φορολογικά οφέλη της χώρας κατά την διάρκεια της δεκαετίας (ενώ κάθε ιθαγενής πολίτης κόστισε στην χώρα κάτι λιγότερο από 21.000 δολάρια κατά την ίδια περίοδο). Εάν ένα Brexit επρόκειτο να συμβεί, οι εργαζόμενοι της ΕΕ στην Βρετανία θα μπορούσαν να περιπέσουν σε ένα νομικό τέλμα, με πολλούς να αποφασίσουν να επιστρέψουν στην πατρίδα τους. Το νομικό καθεστώς των περίπου δύο εκατομμυρίων Βρετανών πολιτών που ζουν στην υπόλοιπη Ευρωπαϊκή Ένωση θα μπορούσε επίσης να τεθεί υπό αμφισβήτηση.

Από την άποψη της ασφάλειας, είναι δύσκολο να κάνει κάποιος την υπόθεση ότι το Ηνωμένο Βασίλειο με κάποιο τρόπο θα είναι πιο ασφαλές αν εγκαταλείψει την Ευρωπαϊκή Ένωση. Πολλές πιθανές απειλές για την εθνική ασφάλεια, όπως η ισλαμική τρομοκρατία, η ασφάλεια στον κυβερνοχώρο, και τα δίκτυα του διεθνούς εγκλήματος εξετάζονται συλλογικά σε επίπεδο ΕΕ. Όπως έχει πει ο διευθυντής της Europol, Robert Wainwright, εκτός της Ευρωπαϊκής Ένωσης το Ηνωμένο Βασίλειο θα το βρει πιο δύσκολο «να προστατεύσει τους πολίτες από την τρομοκρατία και το οργανωμένο έγκλημα». [51] Παρά το γεγονός ότι ένα ανεξάρτητο Ηνωμένο Βασίλειο θα παραμείνει μέλος του ΝΑΤΟ και μόνιμο μέλος του Συμβουλίου Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών, θα χάσει τον ηγετικό του ρόλο στη νεοσύστατη εξωτερική πολιτική της Ευρωπαϊκής Ένωσης -μια προσπάθεια που έχει αποδείξει πρόσφατα την αποτελεσματικότητά της με την επιβολή συλλογικών κυρώσεων κατά της Ρωσίας ως αντίδραση στην επιθετικότητά της στην Ουκρανία. Όπως τόνισε ο Κάμερον κατά την διάρκεια συζήτησης στην Βουλή των Κοινοτήτων μετά την συνάντηση των Βρυξελλών [52], «το μόνο πρόσωπο που [μπορούσα] να σκεφτώ ότι θα ήθελε [η Βρετανία] να αποχωρήσει από την ΕΕ, είναι ο Βλαντιμίρ Πούτιν». Χωρίς την βρετανική ηγεσία, η πολιτική κοινή ασφάλειας και άμυνας της Ευρωπαϊκής Ένωσης θα παραπαίει, και η ιστορία έχει δείξει ότι το Ηνωμένο Βασίλειο δεν μπορεί να απομονωθεί για πολύ καιρό από την ανασφάλεια και τις συγκρούσεις στην ευρωπαϊκή ήπειρο.

Τέλος, κάποιοι επισημαίνουν την σημερινή μεταναστευτική κρίση και το ξήλωμα της [χωρίς διαβατήρια] ζώνης Σένγκεν ως τους λόγους που το Ηνωμένο Βασίλειο θα πρέπει να αποχωρήσει από την Ευρωπαϊκή Ένωση. Πράγματι, ο χώρος Σένγκεν είναι σε κατάσταση χάους, και στα σύνορα της ΕΕ η ασφάλεια είναι βαθιά προβληματική. Αλλά ως έχει, το Ηνωμένο Βασίλειο ήδη ελέγχει τα σύνορά του. Έχει επιλέξει να μείνει έξω από την ζώνη Σένγκεν, και δεν αντιμετωπίζει μια απαίτηση να ενταχθεί στο μέλλον. Και από την άποψη της παράνομης μετανάστευσης, μια αποχώρηση από την Ευρωπαϊκή Ένωση δεν θα εμποδίσει τους απελπισμένους πρόσφυγες που κατοικούν στην «ζούγκλα» του Καλαί [53] από το να προσπαθήσουν να κάνουν το ταξίδι πέρα από το κανάλι.

ΩΡΑ ΑΠΟΦΑΣΕΩΝ