Όλα τα μυστικά του προέδρου | Foreign Affairs - Hellenic Edition
Secure Connection

Όλα τα μυστικά του προέδρου

Η ιστορία της καθημερινής προεδρικής ενημέρωσης
Περίληψη: 

Κάθε σύγχρονος πρόεδρος των ΗΠΑ έχει ξεκινήσει την ημέρα του με την Καθημερινή Σύντομη Ενημέρωση του Προέδρου, η οποίο περιέχει τις πιο ευαίσθητες αναφορές πληροφοριών και ανάλυσης του κόσμου. Οι κατάσκοποι της CIA, οι θέσεις ακρόασης της NSA και οι εθνικοί αναγνωριστικοί δορυφόροι συγκεντρώνουν μυστικά για αυτήν, ενώ οι εχθροί της Ουάσιγκτον στέλνουν μυστικούς πράκτορες για να προσπαθήσουν να ξεθάψουν το διαβαθμισμένο περιεχόμενό της.

Ο DAVID PRIESS είναι πρώην αξιωματικών των Μυστικών Υπηρεσιών, διαχειριστής και μέλος της καθημερινής ενημέρωσης στην CIA, όπως και πρώην αξιωματούχος στο Υπουργείο Εξωτερικών. Είναι ο συγγραφέας του βιβλίου The President's Book of Secrets: The Untold History of Intelligence Briefings to America's Presidents from Kennedy to Obama [1] (PublicAffairs, 2016), από το οποίο έχει προσαρμοστεί αυτό το κείμενο.

Κάθε σύγχρονος πρόεδρος των ΗΠΑ έχει ξεκινήσει την ημέρα του με την Καθημερινή Σύντομη Ενημέρωση του Προέδρου (President’s Daily Brief, PDB), η οποίο περιέχει τις πιο ευαίσθητες αναφορές πληροφοριών και ανάλυσης του κόσμου. Οι κατάσκοποι της Κεντρικής Υπηρεσίας Πληροφοριών (Central Intelligence Agency, CIA), οι θέσεις ακρόασης της Εθνικής Υπηρεσίας Ασφαλείας (National Security Agency, NSA) και οι εθνικοί αναγνωριστικοί δορυφόροι συγκεντρώνουν μυστικά για αυτήν, ενώ οι εχθροί της Ουάσιγκτον στέλνουν μυστικούς πράκτορες για να προσπαθήσουν να ξεθάψουν το διαβαθμισμένο περιεχόμενό της.

Στα τελευταία 50 χρόνια, αξιωματούχοι των μυστικών Υπηρεσιών πηγαίνουν στον Λευκό Οίκο πέντε ή έξι φορές την εβδομάδα για να παραδώσουν ιδιοχείρως την PDB στον πρόεδρο -ή, σε ορισμένες κυβερνήσεις, στον σύμβουλο εθνικής ασφαλείας, ο οποίος το πηγαίνει στην συνέχεια στον πρόεδρο. Οι εκτιμήσεις των αναλυτών της CIA (και, από το 2005, η ευρύτερη κοινότητα των Υπηρεσιών πληροφοριών) προετοιμάζουν τον πρόεδρο για επισκέψεις από ξένους και για ταξίδια στο εξωτερικό, προβλέπουν απειλές για την εθνική ασφάλεια και προσδιορίζουν τις ευκαιρίες παγκοσμίως. Αυτό που οι γνώστες αποκαλούν απλά ως «το βιβλίο», αντιπροσωπεύει την υψηλότερη εκπλήρωση της αποστολής των πληροφοριών (στμ: στα αγγλικά intelligence, που έχει την έννοια όχι μόνο των καθαρών πληροφοριών αλλά και του συνδυασμού και της ανάλυσής τους σε ένα «πακέτο» που μεταφράζεται επακριβώς ως «νοημοσύνη», όρος αδόκιμος για το προϊόν των Μυστικών Υπηρεσιών στα νέα ελληνικά]: Να παρέχουν ακριβή, έγκαιρη και αντικειμενική πληροφόρηση από απόρρητες και μη απόρρητες πηγές για να βοηθήσουν τον πρόεδρο να υπερασπιστεί την πατρίδα και να προστατεύσει τα συμφέροντα των ΗΠΑ στο εξωτερικό.

Ωστόσο, η ιστορία της καταγωγής του είναι σε μεγάλο βαθμό άγνωστη.

ΚΑΝΟΝΤΑΣ ΤΗΝ ΕΝΗΜΕΡΩΣΗ

Από την γέννησή της στα τέλη του 1964, κατά την διάρκεια κυβέρνηση του προέδρου Λίντον Τζόνσον, η PDB έχει δει την μορφή της, το υψηλής διαβάθμισης περιεχόμενο και τον τρόπο παρουσίασής της να προσαρμόζονται για κάθε νυν αρχηγό. Επειδή η PDB υπήρξε η πιο αυστηρά φυλασσόμενη καθημερινή δημοσίευση επί προσώπου γης, υπάρχουν μόνο ψήγματα της ιστορίας της. Όμως, παρά το απόρρητό τους, πολλά είναι ήδη γνωστά. Για παράδειγμα, κανένας αρχηγός στα πρώτα 150 χρόνια των Ηνωμένων Πολιτειών δεν λάμβανε καμία αντικειμενική ανάλυση των διεθνών γεγονότων από μια ανεξάρτητη Υπηρεσία πληροφοριών. Οι υπουργοί Εξωτερικών και άλλοι σύμβουλοι μπορεί να προσέφεραν εκτιμήσεις επί των διαφόρων εξελίξεων στο εξωτερικό, αλλά εκθέσεις προσαρμοσμένες στις ειδικές ανάγκες και το στυλ του κάθε ενοίκου του Λευκού Οίκου απλά δεν υπήρχαν μέχρι τα μέσα του 20ου αιώνα.

Οι πρώτοι πρόεδροι δεν απέφευγαν συνολικά τις πληροφορίες από το εξωτερικό. Ο πρώτος πρόεδρος των ΗΠΑ, Τζορτζ Ουάσινγκτον, έφερε στο υψηλότερο αξίωμα της χώρας μια προσωπική κατανόηση της δουλειάς, που χρονολογείται από τις ημέρες που χειριζόταν τα καθήκοντα της κατασκοπείας εναντίον της Μεγάλης Βρετανίας ως αρχιστράτηγος του ηπειρωτικού στρατού (Continental army). Ο πρόεδρος Αβραάμ Λίνκολν χρησιμοποιούσε τον Allan Pinkerton, συν-ιδρυτή του Εθνικού Οργανισμού Ντετέκτιβ Pinkerton (Pinkerton National Detective Agency), για να ηγηθεί της συλλογής πληροφοριών του έθνους κατά το μεγαλύτερο μέρος του Εμφυλίου Πολέμου. Ωστόσο, τα καθήκοντα και οι δραστηριότητες των «Pinkertons» και του βραχύβιου Γραφείου Στρατιωτικών Πληροφοριών είχαν ελάχιστα να κάνουν με διεθνή ζητήματα, αντίθετα δίνοντας έμφαση στην μυστική συλλογή πληροφοριών σχετικά με την Συνομοσπονδία, παραμελώντας αυτό που σήμερα θεωρούμε ως ανάλυση. Για τα επόμενα 50 χρόνια, το σύστημα πληροφοριών των ΗΠΑ συνέχισε να υστερεί έναντι των Υπηρεσιών άλλων δυνάμεων του κόσμου, και η εμπειρία του έθνους στον Πρώτο Παγκόσμιο Πόλεμο έσπρωξε τα πράγματα μόνο ελαφρώς προς τα εμπρός όταν ο πρόεδρος Woodrow Wilson επέτρεψε να προκύψει μια μικρή αμερικανική μυστική ομάδα συλλογής πληροφοριών από το εξωτερικό κατά την διάρκεια του πολέμου.

Το 1941, ο πρόεδρος Franklin D. Roosevelt ίδρυσε την πρώτη Υπηρεσία ξένων πληροφοριών του έθνους: Το Γραφείο του Συντονιστή των Πληροφοριών (Office of the Coordinator of Information), το οποίο μεταμορφώθηκε στο Γραφείο Στρατηγικών Υπηρεσιών (Office of Strategic Services, OSS) το επόμενο έτος. Ένα σε μεγάλο βαθμό άγνωστο συστατικό του OSS, το Γραφείο Ερευνών και Αναλύσεων (Ε&Α) αναδείχθηκε ως η πρώτη μη υπουργική αναλυτική μονάδα της χώρας, που συγκέντρωνε πληροφορίες από διπλωμάτες, στρατιωτικές εκθέσεις, διεθνείς πηγές των μέσων ενημέρωσης, και από ακαδημαϊκές έρευνες. Κατά την διάρκεια της αιχμής της προσπάθεια του Ε&Α, σχεδόν χίλιοι πολιτικοί επιστήμονες, ιστορικοί, οικονομολόγοι, γεωγράφοι, χαρτογράφοι και άλλοι, παρήγαγαν περίπου 2.000 μεγάλες εκθέσεις, πολλά περισσότερα σύντομα μνημόνια, και στοίβες γενικών εγχειριδίων σχετικά με άλλες χώρες.

04032016-1.jpg

Η πρώτη Καθημερινή Σύνοψη του προέδρου Τρούμαν, το έγγραφο που γέννησε την President's Daily Brief. CENTRAL INTELLIGENCE AGENCY
---------------------------------------