Οι ΗΠΑ ανοίγουν το φυσικό αέριο | Foreign Affairs - Hellenic Edition
Secure Connection

Οι ΗΠΑ ανοίγουν το φυσικό αέριο

Η καλόπιστη ενεργειακή υπερδύναμη;

Ωστόσο, καθώς το LNG θα πλημμυρίζει την παγκόσμια αγορά, πολύ περισσότερο αμερικανικό φυσικό αέριο θα κατευθυνθεί προς την Ευρώπη, και θα δημιουργήσει σοβαρές προκλήσεις για την Ρωσία. Κατά τα τελευταία αρκετά χρόνια, η Ρωσία έχει στοιχηματίσει σε τεράστια στρατηγικά έργα αγωγών φυσικού αερίου, όπως το εξαιρετικά αμφιλεγόμενο Nord Stream 2, που συνδέει την Ρωσία με την Γερμανία παρακάμπτοντας την Ουκρανία˙ το έργο Turkish Stream, που προορίζεται να συνδέσει την Ρωσία με την Τουρκία και την Νοτιοανατολική Ευρώπη˙ Και το σύστημα αγωγών Power of Siberia που συνδέει την Ανατολική Σιβηρία με την Κίνα. Στην εποχή του φθηνού, ευέλικτου και άφθονου υγροποιημένου φυσικού αερίου, ωστόσο, η Ρωσία δύσκολα μπορεί να δικαιολογήσει τα μεγάλα κόστη αυτών των μεγα-σχεδίων, ιδιαίτερα εάν θα αποφέρουν στην Μόσχα μικρό γεωπολιτικό όφελος.

08032016-1.jpg

Ένας εργαζόμενος περπατά στην κορυφή των αγωγών στο κεντρικό διυλιστήριο του ουγγρικού πετρελαϊκού και φυσικού αερίου ομίλου MOL, στον Δούναβη, στην Szazhalombatta, τον Οκτώβριο του 2013. LASZLO BALOGH / REUTERS
--------------------------------------------

Την ίδια στιγμή, η Ρωσία άργησε να μπει στο παιχνίδι του LNG. Η Gazprom επικεντρώθηκε στην ανάπτυξη σχεδίων στρατηγικών αγωγών και στην Novatek, τον μεγαλύτερο ανεξάρτητο παραγωγό φυσικού αερίου της Ρωσίας, χορηγήθηκε μόνο μια άδεια εξαγωγής υγροποιημένου φυσικού αερίου το 2013. Ως αποτέλεσμα, η Ρωσία είναι πιθανό να ολοκληρώσει μόνο ένα επιπλέον έργο υγροποιημένου φυσικού αερίου μέχρι το τέλος της δεκαετίας. Οι λίγοι άλλοι προτεινόμενοι τερματικοί [σταθμοί] είναι πιθανό να αναβληθούν καθώς το σημερινό κύμα των αμερικανικών και αυστραλιανών σχεδίων, και η χαμηλή τιμή των συμβάσεων παροχής φυσικού αερίου με ρήτρα πετρελαίου, τους έχει καταστήσει μη ανταγωνιστικούς.

Από τότε που ξέσπασε η κρίση στην Ουκρανία το 2014, η Ευρώπη έχει εντείνει τις προσπάθειές της να μειώσει την ευαισθησία της στις μεταβολές των ρωσικών προμηθειών φυσικού αερίου, που αποτελούν περισσότερο από το 40% των ευρωπαϊκών εισαγωγών φυσικού αερίου. Τον Φεβρουάριο του 2016, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή δημοσίευσε την πιο πρόσφατη στρατηγική ενεργειακής ασφάλειάς της, την Ευρωπαϊκή Ενεργειακή Ένωση, μια προσπάθεια να δημιουργήσει μιας κοινή αγορά ενέργειας σε ολόκληρη την Ευρώπη. Επανέλαβε προηγούμενες εκκλήσεις για να προστεθούν περισσότερες διασυνδέσεις αγωγών και δυνατότητες αντίστροφης ροής, κάτι που θα επιτρέψει στο αέριο να ταξιδεύει πιο αποτελεσματικά από χώρα σε χώρα. Και κάλεσε για περισσότερους τερματικούς [σταθμούς] υποδοχής υγροποιημένου φυσικού αερίου, έτσι ώστε οι ευρωπαϊκές χώρες να μπορούν να εισάγουν φυσικό αέριο που αποστέλλεται από τις Ηνωμένες Πολιτείες και αλλού. Τέτοιοι τερματικοί μπορούν να χρησιμεύσουν ως μοχλός στις διαπραγματεύσεις με τους προμηθευτές: Η Λιθουανία πρόσφατα έχτισε έναν νέο τερματικό σταθμό εισαγωγής υγροποιημένου φυσικού αερίου και τον χρησιμοποίησε για να διαπραγματευτεί μια έκπτωση 25% από την Gazprom.

Αν η χωρητικότητα των ΗΠΑ σε υγροποιημένο φυσικό αέριο και η παραγωγή ευρωπαϊκού [αερίου] αμφότερα υπολείπονται των προσδοκιών, η Ρωσία μπορεί να είναι σε θέση να διατηρήσει τον όγκο των εξαγωγών της στην Ευρώπη, χωρίς να προβεί σε σημαντικές παραχωρήσεις. Το πιο πιθανό σενάριο, ωστόσο, είναι ότι η Ρωσία θα προσπαθήσει να διατηρήσει το μερίδιο αγοράς της με την μείωση των τιμών της και με την χρήση των περισσότερων από 150 δισεκατομμύρια κυβικών μέτρων ετήσιας χαμηλού κόστους πλεονάζουσας παραγωγικής ικανότητας για να παραγκωνίσει από την ευρωπαϊκή αγορά τις εισαγωγές από τις ΗΠΑ.

Αν συμβεί αυτό, οι εξαγωγές του αμερικανικού υγροποιημένου φυσικού αερίου μπορεί να έχουν το παράδοξο αποτέλεσμα να αυξήσουν την εξάρτηση της Ευρώπης από την Ρωσία σχετικά με το φυσικό αέριο. Ωστόσο, οι Ευρωπαίοι καταναλωτές θα δουν τις ήδη χαμηλές τιμές του φυσικού αερίου να μειώνονται ακόμη περισσότερο εάν η Ρωσία αποφασίσει να ξεκινήσει έναν «πόλεμο τιμών» στο αμερικανικό LNG. Εφ’ όσον υπάρχει πλεόνασμα προσφοράς υγροποιημένου φυσικού αερίου και οι Ηνωμένες Πολιτείες παραμένουν περιθωριακός προμηθευτής, η ίδια η ύπαρξη της εξαγωγικής ικανότητας αμερικανικού υγροποιημένου φυσικού αερίου θα μπορούσε να καλύψει αποτελεσματικά τις ευρωπαϊκές τιμές spot φυσικού αερίου στο μεταβλητό κόστος της παροχής αμερικανικού υγροποιημένου φυσικού αερίου προς την Ευρώπη, ακόμη και αν πρακτικά λίγο αμερικανικό αέριο φθάσει στην Ευρώπη.

Εξίσου σημαντικό, η επιλογή για την εισαγωγή αμερικανικού υγροποιημένου φυσικού αερίου θα βοηθήσει την Ευρώπη να μειώσει την γεωπολιτική επιρροή της Ρωσίας. Αν η Ρωσία επρόκειτο να απειλεί να κλείνει τις στρόφιγγες, μια πιο διασυνδεδεμένη και ολοκληρωμένη ευρωπαϊκή αγορά φυσικού αερίου θα μπορούσε να φέρει πιο εύκολα εναλλακτικές πηγές φυσικού αερίου.

08032016-2.jpg

Ένα φτιαγμένο στην Ιαπωνία πλοίο μεταφοράς υγροποιημένου φυσικού αερίου (LNG) κοντά σε ένα εργοστάσιο LNG στη νήσο Σαχαλίνη, κοντά στην πόλη Korsakov, στην Ρωσία, τον Φεβρουάριο του 2009. SERGEI KARPUKHIN / REUTERS
--------------------------------------