Ο αδιάφθορος Πούτιν | Foreign Affairs - Hellenic Edition
Secure Connection

Ο αδιάφθορος Πούτιν

Γιατί οι κατηγορίες περί Παναμά δεν θα σταθούν
Περίληψη: 

Κατά τα φαινόμενα, υπάρχουν ελάχιστες ελπίδες ότι η ρωσική κοινωνία θα μπορέσει ποτέ να κινηθεί για να ξυπνήσει και να αποτινάξει έναν τύραννο που φαίνεται να αντλεί δύναμη από το θράσος των αρνήσεών του.

Ο GREGORY FEIFER είναι ο συγγραφέας του βιβλίου με τίτλο Russians: The People Behind the Power.

Η μεγαλύτερη έκπληξη για την ρωσική αντίδραση στην διαρροή των Panama papers [1] ήρθε με την μορφή μιας αφίσας που απεικονίζει τον Ρώσο πρόεδρο Βλαντιμίρ Πούτιν [2] ως θολωμένο από ναρκωτικά πρωταγωνιστή όπως παίχτηκε από τον Johnny Depp στην κινηματογραφική έκδοση του βιβλίου του Hunter S. Thompson «Fear and Loathing in Las Vegas» (Φόβος και παράνοια στο Λας Βέγκας) -πλήρης, με το καπέλο «Παναμά», τα αεροπορικά γυαλιά ηλίου, και κρατώντας τσιγάρο. Κοσμώντας μια κεντρική στάση λεωφορείου στην Μόσχα για αρκετές ώρες πριν την αφαιρέσουν οι Αρχές, η αφίσα έγραφε «Ποιος Παναμάς;».

Η σπάνια δημόσια εμφάνιση αμφισβήτησης χρησιμοποιήθηκε κυρίως για να επιστήσει την προσοχή στην απάθεια του ευρέως κοινού -αυτό δεν αποτελεί έκπληξη σε μια χώρα όπου η κρατική προπαγάνδα τροφοδοτεί την ευρέως διαδεδομένη υποψία ότι οι περισσότερες εξελίξεις είναι ξένες συνωμοσίες εναντίον της Μητέρας Ρωσίας. Ακόμη και ως Δυτική φαντασία, ωστόσο, οι αποκαλύψεις από τα έγγραφα που διέρρευσαν [3] θα πίεζαν αυτήν την ευπιστία˙ πάνω απ’ όλα, οι πληροφορίες αποκάλυψαν ότι μια χούφτα ατόμων από τον στενό κύκλο του Πούτιν που μετέφεραν τουλάχιστον 2 δισ. δολάρια μέσω υπεράκτιων εταιρειών της Καραϊβικής, περιλαμβάνει τον Sergei Roldugin, έναν σκοτεινό τσελίστα από την Αγία Πετρούπολη ο οποίος είναι ο νονός μιας από τις κόρες του Πούτιν.

Η απάντηση του προέδρου ήταν ακόμα πιο απίστευτη. Απορρίπτοντας τις κατηγορίες εναντίον του Roldugin ως μέρος ενός αμερικανικού σχεδίου να υπονομεύσει την ρωσική ενότητα αμφισβητώντας έναν ταπεινό μουσικό, είπε ότι ο παλιός του φίλος απλώς είχε βάλει στην άκρη μετρητά που είχε κερδίσει τίμια και τα οποία προτίθετο να χρησιμοποιήσει για να αγοράσει [μουσικά] όργανα για να τα δωρίσει για φιλανθρωπικούς σκοπούς.

21042016-1.jpg

Ένας άνδρας περπατά δίπλα από την αφίσα που απεικονίζει τον Ρώσο Πρόεδρο Βλαντιμίρ Πούτιν και γράφει «Ποιος Παναμάς;» σε μια στάση λεωφορείου στην Μόσχα, στις 6 Απριλίου 2016. SERGEI KARPUKHIN / REUTERS
------------------------------------------

Όταν μια αιτιολόγηση αυτού του επιπέδου αστειότητας αρκεί για να απορριφθούν τέτοιες καταδικαστικές, έστω και έμμεσες, αποδείξεις μαζικής διαφθοράς -και τούτο σε μια εποχή που ο Πούτιν έχει ήδη επιβαρύνει την χώρα του με μια παρατεταμένη ύφεση, διεθνή απομόνωση και καταστολή- υπάρχουν ελάχιστες ελπίδες ότι η κοινωνία θα μπορέσει ποτέ να κινηθεί για να ξυπνήσει και να αποτινάξει έναν τύραννο που φαίνεται να αντλεί δύναμη από το θράσος των αρνήσεών του.

Ερωτηθέντες σχετικά με τις προοπτικές αν, με τα θέματα να είναι τόσο ζοφερά, η πολιορκούμενη αντιπολίτευση θα μπορέσει τελικά να καταφέρει να πείσει τους Ρώσους, εκείνοι μεταξύ των ολίγων εναπομεινάντων επικριτών του Πούτιν συνήθως απαντούν με ύβρεις και με την επανάληψη της μακρόχρονης συμφωνίας ότι οι ανεξάρτητοι πολιτικοί είναι απελπιστικοί, άχρηστοι, ηττημένοι.

Ίσως. Οι γενναίοι, πολύπαθοι ηγέτες της αντιπολίτευσης έχουν εξουδετερωθεί με φυλάκιση, εξορία, γελοιοποίηση και δολοφονίες. Το κίνημα έλαβε ένα ακόμα χτύπημα νωρίτερα αυτόν τον μήνα, όταν το ρωσικό κρατικό τηλεοπτικό κανάλι προέβαλε βίντεο από έναν άλλο κορυφαίο σημαιοφόρο, τον πρώην πρωθυπουργό Mikhail Kasyanov, από μια κρυφή κάμερα που έδειχνε τον παντρεμένο πατέρας δύο παιδιών να φαίνεται σε ερωτικές περιπτύξεις με την βοηθό του. Ακόμη χειρότερα για ένα κίνημα του οποίου οι πικροί αλληλοεξοντωτικοί διαπληκτισμοί έχουν κάνει το έργο του Κρεμλίνου πολύ πιο εύκολο, φαινόταν επίσης να κακολογεί άλλους ηγέτες της αντιπολίτευσης, ένας από τους οποίους στην συνέχεια απαίτησε από τον Kasyanov να αποχωρήσει από τον συνασπισμό τους.

Ένα άλλο τηλεοπτικό κανάλι ακολούθησε μερικές ημέρες αργότερα με την μετάδοση ενός γράμματος που όπως υποστήριξε αποδείκνυε ότι αμερικανικές και βρετανικές μυστικές Υπηρεσίες είχαν στρατολογήσει τον σταυροφόρο της καταπολέμησης της διαφθοράς, Alexei Navalny, με την βοήθεια του Αμερικανού διαχειριστή κεφαλαίων και επικριτή του Πούτιν, William Browder. Σε μια άλλη επίδειξη απροκάλυπτου ή άθλιου ερασιτεχνισμού, ωστόσο, τα έγγραφα που ο σταθμός προσέφερε ως αποδεικτικά στοιχεία ήταν γεμάτα με κραυγαλέα λάθη στην αγγλική γλώσσα που κάποιος που έχει τα αγγλικά ως μητρική γλώσσα δεν θα μπορούσε ποτέ να κάνει -αλλά που οι Ρώσοι συνήθως κάνουν.

Τέτοια ανικανότητα θα ήταν κωμική ήταν οι στόχοι δεν είναι τόσο επιβλαβείς. Με τον Πούτιν και τον εσωτερικό κύκλο του να συγκεντρώνουν παράνομα δισεκατομμύρια, βασιζόμενοι σε αυταρχισμό και προπαγάνδα που κάνει το παλιό είδος της κομμουνιστικής εποχής να φαίνεται αστραφτερό και λογικό, είναι πιο σημαντικό από ποτέ για τις Δυτικές χώρες να κάνουν ό, τι μπορούν για να υπονομεύσουν το παιχνίδι της Μόσχας.

Το Υπουργείο Οικονομικών των ΗΠΑ λέει ότι ήδη ψάχνει μέσα από τα εκατομμύρια των εγγράφων των Panama Papers [4] για πληροφορίες σχετικά με οποιονδήποτε μπορεί να έχει βοηθήσει το Κρεμλίνο να αποφύγει τις Δυτικές κυρώσεις. Τα ονόματά τους μπορεί να προστεθούν στην μαύρη λίστα τον Ιούνιο, όταν οι χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης πρόκειται να ψηφίσουν για το αν θα επεκτείνουν τις κυρώσεις τους. Αλλά υπάρχουν περισσότερα να γίνουν. Άνθρωποι όπως ο Roldugin (ο τσελίστας) και άλλοι, πιστεύεται ότι βοηθούν το καθεστώς του Πούτιν να κρύψει δισεκατομμύρια τα οποία θα έπρεπε να υπόκεινται στο «πάγωμα» περιουσιακών στοιχείων και σε απαγόρευση χορήγησης βίζα, και το Κρεμλίνο θα πρέπει γενικά να αντιμετωπίζεται ως η εγκληματική οργάνωση που είναι.