Οι πρόσφυγες και η υγειονομική κρίση της Ελλάδας | Foreign Affairs - Hellenic Edition
Secure Connection

Οι πρόσφυγες και η υγειονομική κρίση της Ελλάδας

Η παραμέληση των μεταναστών θα μπορούσε να οδηγήσει σε επιδημία

Αυτοί οι ασθενείς χρειάζονται τις υπηρεσίες ειδικών, πράγμα που σημαίνει ότι πρέπει να έχουν πρόσβαση στο ελληνικό σύστημα υγείας. Ωστόσο, δεν υπάρχει σχέδιο που να παρέχει ή να πληρώνει για την θεραπεία τους, και τα πολιορκούμενα ελληνικά νοσοκομεία έχουν αφεθεί να αναλάβουν το κόστος. Ακόμα και η μεταφορά σε κάποιο νοσοκομείο είναι βεβαρημένη: Οι ΜΚΟ ρισκάρουν να παραβιάσουν τους νόμους περί λαθρεμπορίου στην Ελλάδα, αν μεταφέρουν με το αυτοκίνητο τους μετανάστες χωρίς χαρτιά. (Στις αρχές της άνοιξης, ένας οδηγός από τους Γιατρούς Χωρίς Σύνορα συνελήφθη επειδή έκανε ακριβώς αυτό). Λίγοι διαμένοντες σε καταυλισμούς μπορούν να αντέξουν οικονομικά ταξί ή λεωφορείο, οπότε η μόνη τους επιλογή, ακόμα και για συνθήκες μη-έκτακτης ανάγκης, είναι να καλέσουν ένα ασθενοφόρο (που πληρώνεται από την κυβέρνηση), κάτι που αφήνει τους ασθενείς κολλημένους στο νοσοκομείο χωρίς δρόμο επιστροφής προς τους καταυλισμούς τους μετά την λήψη της θεραπείας.

Κάνοντας τα πράγματα χειρότερα, τα νοσοκομεία στην Ελλάδα βρίσκονται σε κακή κατάσταση, έχοντας πληγεί από χρόνια λιτότητας [6]. Από τότε που η ελληνική οικονομική κρίση ξεκίνησε το 2009, ο προϋπολογισμός υγειονομικής περίθαλψης της χώρας έχει μειωθεί κατά το ήμισυ [7]. Είκοσι χιλιάδες Έλληνες γιατροί έχουν εγκαταλείψει την χώρα από τότε, και υπάρχει χρηματοδότηση για να αντικαθίσταται μόνο ένας από κάθε πέντε που συνταξιοδοτούνται. Στο Νοσοκομείο Παπαγεωργίου στην Θεσσαλονίκη, την δεύτερη μεγαλύτερη πόλη στην Ελλάδα, τα στεντ για αγγειακές χειρουργικές επεμβάσεις είναι περιορισμένα, έξι από τα 14 χειρουργεία είναι κλειστά, το νοσηλευτικό προσωπικό σε νυχτερινές βάρδιες έχει μειωθεί κατά το ήμισυ, και οι θερμοκοιτίδες στην μονάδα εντατικής θεραπείας νεογνών δεν έχουν αναβαθμιστεί εδώ και 25 χρόνια. Στο Ιπποκράτειο Γενικό Νοσοκομείο Θεσσαλονίκης, ένα από τα μεγαλύτερα δημόσια νοσοκομεία στην Ελλάδα, το χρώμα ξεφλουδίζει από βλογιοκομμένους τοίχους σε κομμάτια μεγέθους παραθύρων, και υπάρχει μια τρύπα εβδομήντα εκατοστών στην οροφή που στάζει καφέ υγρό πάνω στο δάπεδο του σκοτεινού λόμπι. Η δυσωδία από τις τουαλέτες μπορεί να ανιχνευθεί από τριάντα μέντα μακριά.

Αυτά τα νοσοκομεία δεν έχουν πρόβλεψη για μεταφραστές για τους μετανάστες που αναζητούν περίθαλψη εκεί. Ούτε οι ιατρικές Μη Κυβερνητικές Οργανώσεις μπορούν να αντέξουν να θυσιάσουν τους ελάχιστους μεταφραστές τους για την πολλών ωρών αναμονή που αποτελεί χαρακτηριστικό των ελληνικών αιθουσών εκτάκτων περιστατικών. Και παρ’όλο που η ελληνική κυβέρνηση έχει δηλώσει ότι θα πληρώσει για την επείγουσα περίθαλψη των μεταναστών, οι γιατροί δεν είναι τόσο σίγουροι. «Το Υπουργείο [Υγείας] λέει ότι πρέπει να τους προσφέρουμε φροντίδα», μου είπε τον Ιούνιο ο Βασίλης Ταρλατζής, καθηγητής μαιευτικής και γυναικολογίας στο Παπαγεωργίου. «Αλλά τότε στείλαμε τον λογαριασμό στο Υπουργείο, και τον πρόσθεσε στην υπάρχουσα λίστα των απλήρωτων λογαριασμών». Η κυβέρνηση οφείλει ήδη στο Παπαγεωργίου 220 εκατομμύρια δολάρια. Στην πραγματικότητα, η υγεία πολλών μεταναστών στην Ελλάδα εξαρτάται από το αν κακοπληρωμένοι, καταπονημένοι κλινικοί γιατροί του νοσοκομείου αισθάνονται να θέλουν να δωρίσουν τον χρόνο τους για να παρακολουθήσουν ασθενείς των οποίων δεν μιλούν την γλώσσα.

Η υγεία του ελληνικού λαού έχει ήδη επιδεινωθεί. Μεταξύ του 2008 και του 2010, το ποσοστό βρεφικής θνησιμότητας στην χώρα αυξήθηκε κατά περισσότερο από 40%, και οι νέες μολύνσεις από HIV στους χρήστες ενέσιμων ναρκωτικών αυξήθηκαν από λιγότερες από 50 την περίοδο 2008-2010 σε σχεδόν 800 την περίοδο 2011-2012. Αλλά αυτές οι τάσεις, και τα κρούσματα ανεμοβλογιάς, δυσεντερίας και ψώρας που έχουν σημειώσει οι ιατρικές ΜΚΟ σε καταυλισμούς όπως το Ελληνικό, είναι ίσως μόνο η κορυφή του παγόβουνου. Ο πραγματικός αντίκτυπος του αποτυχημένου συστήματος υγείας της χώρας δεν θα γίνει σαφής παρά μέχρι να ξεσπάσει μια αρκετά μεγάλη επιδημία.

Αυτό γιατί το σύστημα υγειονομικής περίθαλψης της κυβέρνησης έχει χειροτερέψει, και το ίδιο η ικανότητα της Ελλάδας για την ανίχνευση της εξάπλωσης νόσων. Οι ειδικοί στο κορυφαίο ελληνικό νοσοκομείο πνευμονικών παθήσεων στην Αθήνα ανέφεραν αυτόν τον μήνα ότι από τις πάνω από 300 περιπτώσεις φυματίωσης που το νοσοκομείο είχε αντιμετωπίσει το 2012, λιγότερες από 60 είχαν αναφερθεί σε κυβερνητικές Αρχές δημόσιας υγείας, όπως απαιτείται από την ελληνική νομοθεσία.

29072016-2.jpg

Δωρισμένα φάρμακα γεμίζουν τα ράφια του ενός αυτοσχέδιου φαρμακείου στην Αθήνα, τον Μάιο του 2012. YORGOS KARAHALIS / REUTERS
--------------------------------------------------

ΜΙΑ ΚΑΤΑΣΤΡΟΦΗ ΤΗΣ ΔΗΜΟΣΙΑΣ ΥΓΕΙΑΣ

Η αποτυχία της ΕΕ να προστατέψει την υγεία των μεταναστών στην Ελλάδα είναι μια προβλέψιμη συνέπεια της πολιτικής της ΕΕ [8]. Οι μεταναστευτικοί κανόνες της ΕΕ είχαν σχεδιαστεί να διαχειριστούν την ραγδαία ξενοφοβία και μια ανερχόμενη ακροδεξιά, όχι να υπερασπιστούν τα δικαιώματα των προσφύγων στην προστασία και την ανθρώπινη μεταχείριση. Αυτός είναι ο λόγος που επιτρέπουν [να υπάρχουν] κλειστά σύνορα και κάνουν τα στραβά μάτια για την αδυναμία της Ελλάδας να προστατεύσει τους εκτοπισμένους.

Το γεγονός ότι οι μετανάστες θα υπόκεινται σε κακή νοσοκομειακή περίθαλψη και ακατάλληλες συνθήκες στην Ελλάδα ήταν σαφές χρόνια πριν η συμφωνία ΕΕ-Τουρκίας τους παγιδεύσει σε αυτή την χώρα. Ξεκινώντας το 2010, σε αντάλλαγμα για τα κεφάλαια διάσωσης, η Ευρωπαϊκή Ένωση και το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο ζήτησαν βαθιές περικοπές που κατέστρεψαν τα ελληνικά νοσοκομεία σε σημείο που ήταν αναγκαίες κινήσεις φιλανθρωπίας για να τα βοηθήσουν να στηριχθούν [9]. Αυτά τα νοσοκομεία προφανώς είχαν φτωχά εφόδια για να διαχειριστούν τις ανάγκες υγείας των ευπαθών, τραυματισμένων προσφύγων από την αρχή της μεταναστευτικής κρίσης.