Χάνοντας στο Αφγανιστάν | Foreign Affairs - Hellenic Edition
Secure Connection

Χάνοντας στο Αφγανιστάν

Νέα στοιχεία του Πενταγώνου αποκαλύπτουν ότι δεν υπάρχει τέλος στον πιο μακροχρόνιο πόλεμο της Αμερικής

Η ακαδημαϊκή έρευνα διαπιστώνει ότι οι συγκρούσεις στις οποίες είναι διαθέσιμη ξένη βοήθεια για τους αντάρτες, τείνουν να είναι πιο σοβαρές και να διαρκούν περισσότερο από ό, τι τα άλλα είδη του εμφυλίου πολέμου. Επιπλέον, το ορεινό ανάγλυφο και η χρηματοδότηση από το λαθρεμπόριο μπορούν να συμβάλουν σημαντικά [3] στην επιμονή της εμφύλιας σύγκρουσης. Στο Αφγανιστάν, η συνεχής υποστήριξη που παρέχεται από την Διεύθυνση Δι-υπηρεσιακών Πληροφοριών του Πακιστάν, το άσυλο που παρέχεται από τα βουνά Hindu Kush, και η χρηματοδότηση από ιδιωτικές δωρεές από «πολίτες από την Σαουδική Αραβία, το Πακιστάν, το Ιράν και ορισμένες χώρες του Περσικού Κόλπου» [4] καθώς και τα έσοδα από το εμπόριο οπίου, δείχνουν ότι οι αντάρτες Ταλιμπάν έχουν πολλά περισσότερα χρόνια αγώνα ακόμα μπροστά τους.

Τα στοιχεία του Υπουργείου Άμυνας από την σύγκρουση στο Αφγανιστάν υποστηρίζουν αυτή την θέση. Παρά τις προσπάθειες των Ηνωμένων Πολιτειών για την ειρήνευση της χώρας, τα επίπεδα της βίαιης αστάθειας που υπάρχουν σήμερα εκεί υπερβαίνουν κατά πολύ εκείνα που παρατηρήθηκαν κατά τα πρώτα επτά χρόνια της σύγκρουσης. (Τα στοιχεία επισκιάζονται κάπως από την εποχικότητα των μαχών στο Αφγανιστάν, κάτι που ευθύνεται για ένα σημαντικό ποσό της μεταβολής της έντασης των συγκρούσεων. Τα δεδομένα, ως εκ τούτου, παρουσιάζονται τόσο υπό την μορφή ακατέργαστων χρονοσειρών όσο και ως αναλυτική τάση).

03102016-2.jpg

Εβδομαδιαία Ανταρτική Βία σε Ολόκληρο το Αφγανιστάν, Ιανουάριος 2002 -Δεκέμβριος 2015. Η διακεκομμένη γραμμή προσεγγίζει την ημερομηνία κατά την οποία ο αριθμός των στρατιωτών των ΗΠΑ στο Αφγανιστάν έφτασε στο ανώτερο επίπεδο των περίπου 100.000 ατόμων.
----------------------------

03102016-3.jpg

Τάση από Εποχικά Αναλυμένες Χρονοσειρές με Χρήση Τοπικής Πολυωνυμικής Παλινδρόμησης της Ανταρτικής Βίας σε ολόκληρο το Αφγανιστάν, Ιανουάριος 2002 - Δεκέμβριος 2015.
--------------------------------

ΜΑΚΡΟΒΙΟ

Εκτός από την αναμενόμενη διάρκεια ζωής των Ταλιμπάν, πιθανώς δεν μπορεί να ματαιωθεί και η συνεχιζόμενη εξάπλωσή τους σε ολόκληρο το Αφγανιστάν. Στα τέλη του 2013, μεγάλο μέρος του κόσμου παρακολουθούσε με δυσπιστία καθώς μαχητές του ISIS (επίσης γνωστού ως Ισλαμικό Κράτος) κατέλαβαν ιρακινές στρατιωτικές μονάδες που είχαν λάβει [5] δεκάδες δισεκατομμύρια δολάρια σε προγράμματα κατάρτισης και προηγμένα όπλα από τις Ηνωμένες Πολιτείες. Σήμερα, το ISIS διεκδικεί μεγάλη μερίδα του εδάφους σε ολόκληρο το Ιράκ και την Συρία (αν και έχει χάσει πρόσφατα τον έλεγχο [6] μέρος των εδαφών του).

03102016-4.jpg

Εβδομαδιαία Ανταρτική Βία σε ολόκληρο το Αφγανιστάν Κατά Τύπο Μεγάλης Επίθεσης, Ιανουάριος 2002 - Δεκέμβριος 2015. (DF = άμεσα πυρά˙ IDF = έμμεσα πυρά˙ IED = αυτοσχέδιος εκρηκτικός μηχανισμός˙ SAFIRE = πυρά επιφάνειας-αέρος).
---------------------------------

Μετά από αυτά τα γεγονότα στο Ιράκ, το φάσμα των δυνάμεων των Ταλιμπάν να εκτοπίζουν με τον ίδιο τρόπο τους Αφγανούς στρατιώτες διαγράφεται μεγαλύτερο τώρα από ό, τι σε οποιαδήποτε άλλη στιγμή κατά την διάρκεια της σύγκρουσης. Η συνεχιζόμενη στρατιωτική εμπλοκή των ΗΠΑ στο Αφγανιστάν παρέχει έτσι την ελπίδα ότι οι αφγανικές δυνάμεις μπορεί να διατηρήσουν τον έλεγχο της χώρας τους. Και αν οι Ταλιμπάν μπορεί να αναχαιτιστούν, όπως υποστηρίζουν ο Πετρέους και οι συνάδελφοί του, τότε το ακυβέρνητο έδαφος -ο τύπος που οι ριζοσπαστικές εξτρεμιστικές οργανώσεις θα μπορούσαν να προσπαθήσουν να εκμεταλλευτούν προς όφελός τους- θα πρέπει να διατηρείται σε ένα ελάχιστο, μειώνοντας την τρομοκρατική απειλή που αντιμετωπίζουν οι Ηνωμένες Πολιτείες.

Υπάρχει κάποια λογική σε αυτό το τελευταίο επιχείρημα. Οι βίαιες πολιτικές οργανώσεις, πράγματι φαίνεται να αποτελούν μεγαλύτερο κίνδυνο όταν έχουν πρόσβαση σε έδαφος. Όπως εξηγεί ο καθηγητή του Princeton, Jacob Shapiro, στο βιβλίο του The Terrorist’s Dilemma [7], οι οργανώσεις χωρίς έδαφος αντιμετωπίζουν σημαντικά «προβλήματα εντολέα-εντολοδόχου» [στμ: principal-agent problem, όταν ο εντολοδόχος αναγκάζεται να δράσει σε αντίθεση με τις επιθυμίες του εντολέα], ιδιαίτερα με την μορφή περιορισμών στις επικοινωνίες, που εμποδίζουν την αποτελεσματικότητά τους.

Ωστόσο, υπάρχουν δύο προβλήματα με αυτή την γενική γραμμή του επιχειρήματος. Πρώτον, είναι απίθανο η εξάπλωση των Ταλιμπάν στο Αφγανιστάν να μπορεί να εκμηδενιστεί. Παρά την τρέχουσα και συνεχιζόμενη παρουσία των Ηνωμένων Πολιτειών στο Αφγανιστάν, οι Ταλιμπάν αμφισβητούν τον έλεγχο [8] ολόκληρων επαρχιών από την αφγανική κυβέρνηση, συμπεριλαμβανομένης της Κανταχάρ και της Ουρουζγκάν. Εν τω μεταξύ, ο Ειδικός Γενικός Επιθεωρητής για την Ανασυγκρότηση του Αφγανιστάν (Special Inspector General for Afghanistan’s Reconstruction) ανέφερε πρόσφατα [9] ότι, από τον Ιανουάριο του τρέχοντος έτους, η αφγανική κυβέρνηση έχει χάσει τον έλεγχο ενός επιπλέον 5% των περιοχών της. Ελέγχει τώρα μόνο το 65,6% των εδαφών. Μια άλλη πηγή εκτιμά ότι το ένα πέμπτο του εδάφους του Αφγανιστάν είναι «ελεγχόμενο ή διεκδικούμενο» από τους Ταλιμπάν [10].

03102016-5.jpg

Εβδομαδιαίες Εντοπισμένες Περιπτώσεις «Τρομοκρατικής Δραστηριότητας» («στρατολόγηση τρομοκρατών», «εκπαίδευση τρομοκρατών» ή «τρομοκρατικές τακτικές και διαδικασίες») σε ολόκληρο το Αφγανιστάν, Ιανουάριος 2002 - Δεκέμβριος 2015.
------------------------------------