Η μάχη για την Μοσούλη | Foreign Affairs - Hellenic Edition
Secure Connection

Η μάχη για την Μοσούλη

Γιατί διαρκεί περισσότερο από το αναμενόμενο
Περίληψη: 

Καθώς ξεκινά το 2017, δεν υπάρχει πραγματικό χρονοδιάγραμμα για την ολοκλήρωση της σκληρότερης μάχης κατά του ISIS, της μάχης στην Μοσούλη, από την εποχή της ίδρυσης της οργάνωσης. Και, παρότι η ανακατάληψη της Μοσούλης από το ISIS θα είναι το πιο σημαντικό στρατηγικό πλήγμα για την τρομοκρατική οργάνωση μέχρι σήμερα, η καταπολέμηση του ISIS πιθανότατα θα διαρκέσει για μερικά χρόνια ακόμη.

Ο RIYADH MOHAMMED είναι ερευνητικός δημοσιογράφος και κάλυψε τον πόλεμο στο Ιράκ, την διαφθορά, το ISIS, και την Μέση Ανατολή για την εφημερίδα The New York Times και τον ιστότοπο The Fiscal Times. Τα άρθρα του εμφανίστηκαν επίσης στην International Herald Tribune, την The Boston Globe, την The Los Angeles Times και το The Huffington Post, μεταξύ άλλων.

Καθώς η μάχη για την ανακατάληψη της Μοσούλης από το Ισλαμικό Κράτος (επίσης γνωστό ως ISIS) εκτείνεται στον τέταρτο μήνα της, ο ιρακινός στρατός έχει κερδίσει εύσημα από τις μακρινές γωνιές του πλανήτη. Ο Αμερικανός ταξίαρχος Rick Uribe δήλωσε [1] ότι οι ιρακινές δυνάμεις είναι «στο αποκορύφωμά τους» και «θα συνεχίσουν να βελτιώνονται, λόγω των μαθημάτων που μαθαίνουν σε καθημερινή βάση». Παρ’ όλα αυτά, η μάχη αναμένεται να διαρκέσει πολλούς μήνες.

ΠΡΟΠΥΡΓΙΟ ΤΟΥ ISIS

Τον Ιούνιο του 2014, το ISIS κατέλαβε την Μοσούλη, την δεύτερη μεγαλύτερη πόλη του Ιράκ στα βόρεια, στέλνοντας κύματα σοκ σε ολόκληρο τον κόσμο. Μέσα σε λίγες μέρες, τέσσερα τμήματα του ιρακινού στρατού και οι αστυνομικές δυνάμεις σε τέσσερις επαρχίες κατέρρευσαν, αφήνοντας στο ISIS τον έλεγχο του ενός τρίτου του Ιράκ. Εκατομμύρια πολίτες εκτοπίστηκαν, και οι Χριστιανοί αναγκάστηκαν να φύγουν. Μέσα σε έναν μήνα, το ISIS θα αποκτούσε τον έλεγχο του ενός τρίτου της Συρίας, και θα κήρυττε ένα ισλαμικό χαλιφάτο [2], το όνειρο κάθε ισλαμιστή εξτρεμιστή. Σύντομα το ISIS απειλούσε το Ερμπίλ, την πρωτεύουσα της περιφέρειας του ιρακινού Κουρδιστάν, κάτι που προκάλεσε τις Ηνωμένες Πολιτείες να ξεκινήσουν αεροπορικές επιδρομές για να προστατεύσουν την πόλη.

Στον απόηχο των εντυπωσιακών πρώτων επιτυχιών του, περίπου 40.000 τρομοκράτες [3] από περισσότερες από 100 χώρες ταξίδεψαν στην Συρία και το Ιράκ για να ενταχθούν στο ISIS. Η προπαγανδιστική μηχανή του παρήγαγε όχι λιγότερα από 100 βίντεο το μήνα που μεταδόθηκαν από δεκάδες χιλιάδες λογαριασμούς μέσων κοινωνικής δικτύωσης. Το ISIS συνεχίζει να βγάζει εκατομμύρια δολάρια στην Συρία και το Ιράκ, και οι εδαφικές επιχειρήσεις του έχουν επεκταθεί στο Αφγανιστάν, το Καμερούν, το Τσαντ, την Αίγυπτο, την Λιβύη, τον Νίγηρα, τη Νιγηρία και την Τυνησία.

Εν τω μεταξύ, η Μοσούλη έχει παραμείνει το μεγαλύτερο ελεγχόμενο από το ISIS πληθυσμιακό κέντρο ακόμα και παρ’όλη την ιρακινή αντεπίθεση για να το ανακαταλάβουν. Είναι κοντά στην Συρία, την Τουρκία και το Κουρδιστάν, είναι το σπίτι του ήμισυ των πρώην αξιωματικών του ιρακινού στρατού, και παράγει περισσότερο σιτάρι και ζωικό κεφάλαιο από όσο οποιαδήποτε άλλη επαρχία του Ιράκ -οι στρατιωτικοί και εμπορευματικοί πόροι από τους οποίους το ISIS αντλεί την δύναμή του. Αν η Μοσούλη δεν ανακαταληφθεί, το ISIS δεν θα ηττηθεί ποτέ. Αν η πόλη μπορέσει να ανακαταληφθεί, διάλυση της οργάνωσης θα είναι διαθέσιμη.

ΛΑΝΘΑΣΜΕΝΟ ΣΧΕΔΙΟ

Σε ένα e-mail, ένας Αμερικανός στρατηγός ο οποίος διοικούσε τις αμερικανικές δυνάμεις στο Ιράκ επαίνεσε τις ιρακινές δυνάμεις αντιτρομοκρατίας για τις επιδόσεις τους στην Μοσούλη. «Νομίζω ότι η επιχείρηση ήταν αρκετά εντυπωσιακή, αν και με πολύ σκληρή μάχη και δύσκολη, όπως είναι όλες οι μάχες στις μεγάλες πόλεις όπου γίνεται μια σημαντική προσπάθεια για να αποφευχθεί ο θάνατος αμάχων και οι ζημιές σε υποδομές», είπε, μιλώντας υπό τον όρο της ανωνυμίας, επειδή δεν ήθελε να σχολιάσει την εξελισσόμενη εκστρατεία.

Αλλά κάτω από την φωτεινή εικόνα υπάρχει μια άσχημη πραγματικότητα: Η πολυαναμενόμενη μάχη της Μοσούλης στηριζόταν σε ένα ελαττωματικό στρατηγικό σχέδιο. Εξαρτάτο από την εσφαλμένη υπόθεση ότι το ISIS θα είχε αποδυναμωθεί μετά από μια σειρά ήττες στο Ιράκ και την Συρία κατά το τελευταίο έτος και ως εκ τούτου δεν θα αγωνιζόταν για πολύ καιρό για να κρατήσει την πόλη. Υπ’ αυτή την άποψη, θεωρήθηκε προτιμότερο να μην απομονωθεί η πόλη εντελώς. Κάτι τέτοιο θα εξοικονομούσε ζωές αμάχων και στρατιωτικούς πόρους, αφήνοντας τους μαχητές του ISIS να υποχωρήσουν και να βρουν τις δικές τους οδούς διαφυγής από την Μοσούλη.

Αυτό το σχέδιο για την Μοσούλη ήταν το αποτέλεσμα της ιρακινο-αμερικανικής στρατιωτικής συνεργασίας, σύμφωνα με τον Kadhim al-Waeli, έναν ειδικό σύμβουλο της υπό αμερικανική ηγεσία συμμαχίας κατά του ISIS μέχρι το Νοέμβριο του 2016. Είχε σχεδιαστεί [4] από τον αντιστράτηγο Abdul Amir al-Lami, τον γενικό διοικητή των ιρακινών δυνάμεων που συμμετέχουν στην μάχη, και τον στρατηγό Sean MacFarland, τον διοικητή της αμερικανικής συμμαχίας ενάντια στο ISIS. Ο Ιρακινός πρωθυπουργός Haider al-Abadi διέταξε μια επαναξιολόγηση του σχεδίου αφότου περίπου 100 Ιρακινοί στρατιώτες σκοτώθηκαν ή τραυματίστηκαν σε μια μάχη [5] σε ένα νοσοκομείο στην Μοσούλη στις αρχές Δεκεμβρίου. Σύμφωνα με το Υπουργείο Άμυνας των ΗΠΑ, ο υπουργός Άμυνας των ΗΠΑ, Ash Carter, ο οποίος επισκέφθηκε την Βαγδάτη τον ίδιο μήνα, φέρεται να συζήτησε [6] την αλλαγή των στρατιωτικών σχεδίων με τον Abadi.

Πριν από την μάχη, ο Hisham al-Hashimi, ειδικός σε θέματα του ISIS στο Ιρακινό Εθνικό Συμβούλιο Ασφαλείας, εκτίμησε ότι οι δυνάμεις του ISIS στην Μοσούλη αριθμούσαν περίπου 5.500 μαχητές. Ο Rayan al-Hadidi, ένας πολιτικός ακτιβιστής από την Μοσούλη, δήλωσε ότι η τρομοκρατική ομάδα είχε παρατάξει στην πόλη τρία ειδικά τάγματα οπλισμένα με μικρά όπλα. Αυτά τα τάγματα είχαν εκπαιδευτεί για περισσότερο από ένα χρόνο ώστε να αποκρούσουν μια ιρακινή κατάληψη της πόλης. Πέρα από τάγματα στους δρόμους, «υπάρχει επίσης η Ταξιαρχία αλ Φαρούκ, η οποία είναι μια ταξιαρχία αρμάτων που αποτελείται από πρώην αξιωματικούς του ιρακινού στρατού που χρησιμοποιούν κατασχεμένα τανκς του ιρακινού και του συριακού στρατού». Ο Hadidi προειδοποίησε επίσης ότι το ISIS είχε συγκεντρώσει μια ομάδα 120 ελεύθερων σκοπευτών για να επανδρώσουν τις στέγες της πόλης.