Η αναβίωση του ρωσικού στρατού | Foreign Affairs - Hellenic Edition
Secure Connection

Η αναβίωση του ρωσικού στρατού

Πώς επανισχυροποιήθηκε η Μόσχα

Και έτσι, δύο μήνες μετά τον πόλεμο με την Γεωργία [7], το Κρεμλίνο ξεκίνησε ένα φιλόδοξο πρόγραμμα αμυντικού εκσυγχρονισμού και στρατιωτικής αναδιάρθρωσης. Οι προσπάθειες αυτές, που οι Ρώσοι αξιωματούχοι είχαν προβλέψει ότι θα κοστίσουν περίπου 700 δισ. δολάρια μέχρι το 2020, έχουν ως στόχο να μετατρέψουν τον ρωσικό στρατό από μια μαζική μόνιμη δύναμη σχεδιασμένη για παγκόσμιο πόλεμο μεγάλων δυνάμεων σε μια ελαφρύτερη, πιο κινητική δύναμη κατάλληλη για τοπικές και περιφερειακές συγκρούσεις. Η Μόσχα έχει δεσμευτεί να βελτιώσει το σύστημα διοίκησης και ελέγχου, να βελτιώσει την ετοιμότητα μάχης των στρατευμάτων της, και να μεταρρυθμίσει τις [διαδικασίες για τις] προμήθειες. Και σε μια ριζική ρήξη από ένα μοντέλο που είχε τεθεί σε ισχύ την δεκαετία του 1870, η Ρωσία υιοθέτησε μια ευέλικτη δομή ισχύος που θα της επιτρέψει να αναπτύσσει γρήγορα στρατεύματα κατά μήκος της περιφέρειας της χώρας χωρίς να προχωρά σε μαζική κινητοποίηση.

Η αμυντική βιομηχανία της Ρωσίας, εν τω μεταξύ, άρχισε να προμηθεύει αυτήν την μετασχηματιζόμενη δύναμη με σύγχρονα οπλικά συστήματα και εξοπλισμό. Το 2009, μετά από μια παύση περίπου δύο δεκαετιών, κατά τις οποίες το Κρεμλίνο είχε κόψει συνολικά την χρηματοδότηση εκτός από ασκήσεις επιπέδου λόχου ή τάγματος, οι ρωσικές δυνάμεις άρχισαν να αναλαμβάνουν στρατιωτικές ασκήσεις μεγάλης κλίμακας, συχνά χωρίς προειδοποίηση, για να βελτιώσουν την πολεμική ετοιμότητά τους. Ίσως το πιο σημαντικό, οι Ρώσοι στρατιώτες, ναύτες και αεροπόροι άρχισαν να πληρώνονται σχετικά αξιοπρεπώς. Μέχρι την στιγμή που ξέσπασε η κρίση Ουκρανία, ο στρατός της Ρωσίας ήταν πολύ ισχυρότερος από ό, τι η αποδιοργανωμένη και ελλιπώς εξοπλισμένη δύναμη που είχε συρθεί στην Γεωργία μόλις πεντέμισι χρόνια πριν.

Η ΕΥΡΩΠΗ ΓΙΝΕΤΑΙ ΔΙΠΟΛΙΚΗ

Ο ρωσικός στρατός εξετέλεσε άψογα την επιχείρηση Κριμαία, καταλαμβάνοντας γρήγορα την χερσόνησο με ελάχιστες απώλειες. Σχεδιαγράμματα της κατάληψης πρέπει να υπήρχαν εδώ και χρόνια, τουλάχιστον από τότε που η Ουκρανία εξέφρασε ενδιαφέρον για ένταξη στο ΝΑΤΟ το 2008. Αλλά χρειάστηκε μια μεταρρύθμιση του στρατού, καθώς και ένας αξιοσημείωτος βαθμός συντονισμού μεταξύ των διαφόρων υπηρεσιών και οργανισμών της Ρωσίας, για να πραγματοποιηθούν.

Η επιχείρηση στην Κριμαία δεν ήταν ένας πόλεμος πληγμάτων, αλλά η πραγματική μάχη ακολούθησε λίγες εβδομάδες αργότερα στην Donbas. Αντί να διατάξει μια τεράστια διασυνοριακή εισβολή στην ανατολική Ουκρανία όπως η Μόσχα είχε εμμέσως απειλήσει και το Κίεβο φοβόταν, η κυβέρνηση Πούτιν κατέφυγε σε μια τακτική γνωστή στην Δύση ως «υβριδικός πόλεμος»: Η παροχή υλικοτεχνικής και πληροφοριακής υποστήριξης των φιλο-ρώσων αυτονομιστών στην Donbas ενώ διεξάγονται στρατιωτικές ασκήσεις κοντά στα ουκρανικά σύνορα για να κρατήσουν το Κίεβο εκτός ισορροπίας. Η Μόσχα όντως έστειλε εν ενεργεία Ρώσους αξιωματικούς στην ανατολική Ουκρανία, μερικοί από τους οποίους ήταν φαινομενικά σε άδεια. Αλλά το μεγαλύτερο μέρος του προσωπικού που παρείχε η Ρωσία στην χώρα αποτελείτο από εθελοντές, και οι τακτικές ρωσικές μονάδες επιχειρούσαν εκεί μόνο περιστασιακά.

Την ίδια στιγμή, η Ρωσία προειδοποίησε τις χώρες του ΝΑΤΟ: Μείνετε έξω από την σύγκρουση, αλλιώς μπορεί να σας επηρεάσει επίσης. Ρωσικά πολεμικά αεροσκάφη -τα οποία το 2007 είχαν ξαναρχίσει περιπολίες όπως εκείνα της εποχής του Ψυχρού Πολέμου σε όλο τον κόσμο- περιτριγύριζαν τα σύνορα του Ηνωμένου Βασιλείου, των Ηνωμένων Πολιτειών, καθώς και αρκετών σκανδιναβικών χωρών, και πήγαιναν κοντά σε Δυτικά αεροπλάνα πάνω από την Βαλτική και τη Μαύρη Θάλασσα. Ο Πούτιν αργότερα παραδέχτηκε στην ρωσική τηλεόραση ότι είχε μελετήσει ακόμη και να θέσει τις πυρηνικές δυνάμεις της Ρωσίας σε υψηλή επιφυλακή για να υπερασπιστεί τα συμφέροντά της στην Ουκρανία.

Η Ρωσία επωφελήθηκε από την εκστρατεία της Ουκρανίας με διάφορους τρόπους. Το τέχνασμα επέτρεψε στην Μόσχα να ενσωματώσει την Κριμαία, και άφησε το Κίεβο να φοβάται μια εισβολή πλήρους κλίμακας, κάτι που έκανε τη νέα ουκρανική ηγεσία να εγκαταλείψει την ιδέα της χρησιμοποίησης όλων των διαθέσιμων δυνάμεων της χώρας για να καταστείλει την αυτονομιστική εξέγερση στην Donbas. Επίσης, αμφισβήτησε ευθέως την κυριαρχία των ΗΠΑ στην περιοχή, τρομοκρατώντας μερικές από τις γειτονικές χώρες της Ρωσίας, ιδιαίτερα τις χώρες της Βαλτικής, οι οποίες φοβούνται ότι η Μόσχα θα μπορούσε να ξεκινήσει παρόμοιες ενέργειες για την υποστήριξη των δικών τους μειοψηφικών ρωσικών πληθυσμών. Ωστόσο, με το να προκαλέσουν ακόμα πιο βαθιά εχθρότητα προς την Ρωσία, όχι μόνο μεταξύ των ελίτ της Ουκρανίας, αλλά και μεταξύ του ευρύτερου πληθυσμού της, οι στρατιωτικές ενέργειες της Ρωσίας στην Ουκρανία είχαν επίσης ένα σημαντικό μειονέκτημα.

Η χρήση βίας από την Μόσχα για να αλλάξει τα σύνορα και να προσαρτήσει εδάφη δεν σηματοδότησε τόσο την επανεμφάνιση της realpolitik στην Ευρώπη -τα Βαλκάνια και ο Καύκασος είδαν αυτή την στρατηγική λογική να κυριαρχεί στην δεκαετία του 1990 και τα πρώτα χρόνια του αιώνα- όσο χρησίμευσε ως ένδειξη της προθυμίας και της ικανότητας της Ρωσίας να ανταγωνιστεί στρατιωτικά με το ΝΑΤΟ. Το 2014 η ευρωπαϊκή ασφάλεια έγινε και πάλι διπολική.

Ο ΠΟΥΤΙΝ ΣΠΑΕΙ ΤΟ ΚΑΛΟΥΠΙ