Το δέλεαρ των φορολογικών παραδείσων της Ευρώπης | Foreign Affairs - Hellenic Edition
Secure Connection

Το δέλεαρ των φορολογικών παραδείσων της Ευρώπης

Γιατί επιβραδύνεται η φορολογική μεταρρύθμιση

Η Μάλτα, ένας άλλος φορολογικός παράδεισος, είναι διαβόητη για το ότι είναι ένα καθαρά διοικητικό ορμητήριο για πολυεθνικές εταιρείες που επωφελούνται από τον βολικό φορολογικό κώδικα της χώρας. Σε μια έκθεση που ανατέθηκε από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, ο Tommaso Faccio, λέκτορας στην Λογιστική και την Φορολογία στην Σχολή Επιχειρήσεων στο Πανεπιστήμιο Nottingham, εκτίμησε ότι η Μάλτα είχε εισροή περίπου 262 εκατομμύρια δολάρια το 2015 σε φορολογικά έσοδα από πολυεθνικές εταιρείες που έχουν συστήσει μια διοικητική θυγατρική στην χώρα. Ωστόσο, το ποσό της πίστωσης φόρου που χορήγησε εκείνον τον χρόνο ήταν συνολικά περίπου 4,6 δισεκατομμύρια δολάρια, δηλαδή 4,6 δισεκατομμύρια δολάρια σε απώλεια φορολογικών εσόδων για άλλες κυβερνήσεις σε όλη την Ευρώπη και σε όλο τον κόσμο.

Παρά το γεγονός ότι η Ευρώπη έχει θέσει σε εφαρμογή ένα μακρύ κατάλογο προτεινόμενων από τον ΟΟΣΑ μεταρρυθμίσεων με στόχο να θέσουν εκτός νόμου αυτές τις τεχνικές μετατόπισης κερδών, ο φόβος παραμένει ότι αυτές οι μεταρρυθμίσεις είναι διάστικτες από κενά. Για την φορολογία εταιρικών θυγατρικών σε χώρες όπως η Μάλτα, η οδηγία αντι-φορολογικής αποφυγής (Anti-Tax Avoidance Directive) της ΕΕ, που υιοθετήθηκε το 2016, κάνει λόγο μόνο για τα φορολογούμενα κέρδη που έχουν μετατοπιστεί σε ένα κράτος χαμηλής φορολογίας αν η φορολογική επιβάρυνση της εταιρείας στο εν λόγω κράτος είναι λιγότερη από το 40% εκείνης που θα ήταν στο κράτος της μητρικής εταιρείας. Για παράδειγμα, εάν μια εταιρεία είχε έδρα στην Βουλγαρία, όπου το ποσοστό εταιρικού φόρου είναι 10%, και στην συνέχεια μετατόπιζε τα κέρδη της σε μια θυγατρική σε μια άλλη ευρωπαϊκή χώρα, η εταιρεία θα πληρώσει βουλγαρικούς φόρους επί των κερδών της θυγατρικής της, μόνο αν είχαν φορολογηθεί με κάτω από 4% (το οποίο είναι το 40% επί του 10%).

Σύμφωνα με τους επικριτές, όπως ο Giegold, το όριο αυτό είναι πολύ χαμηλό για να ανακτηθούν τα χαμένα φορολογικά έσοδα και να ενθαρρύνει την μείωση των φορολογικών συντελεστών των επιχειρήσεων με στόχο την προσέλκυση πολυεθνικών εταιρειών. «Το σχήμα του 40% παρέχει ένα κίνητρο για τα κράτη-μέλη της ΕΕ να μειώσουν τους δικούς τους φορολογικούς συντελεστές, προκειμένου να παρακαμφθεί η φορολόγηση των κερδών της θυγατρικής στην τρίτη χώρα», είπε.

Το πιο προφανές αντίδοτο για το δίκτυο των φορολογικών παραδείσων στην Ευρώπη είναι η εφαρμογή της CCCTB. Αυτό το φορολογικό καθεστώς θα κατανείμει το μέγεθος της φορολογικής επιβάρυνσης της επιχείρησης, σύμφωνα με την πραγματική οικονομική της δραστηριότητα σε μια χώρα (δηλαδή, η αξία των ενσώματων ακινητοποιήσεων, του εργατικού δυναμικού και των πωλήσεών της σε μια συγκεκριμένη χώρα). Τα λεγόμενα κράτη- γραμματοκιβώτια όπως το Λουξεμβούργο και η Μάλτα, όπου καταγράφονται κέρδη ξεπερνούν κατά πολύ το πραγματικό επίπεδο της οικονομικής δραστηριότητας στις χώρες αυτές, θα βρεθούν να χάνουν περισσότερο εξαιτίας της CCCTB.

ΒΑΖΟΝΤΑΣ ΦΡΕΝΟ ΣΤΗΝ ΜΕΤΑΡΡΥΘΜΙΣΗ

Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο φιλόδοξες μεταρρυθμίσεις όπως η CCCTB αντιμετωπίζουν μια σειρά από ανηφορικές μάχες, συμπεριλαμβανομένης της εσωτερικής αντίστασης από φορολογικούς παραδείσους όπως η Μάλτα, ειδικά καθώς προεδρεύει τώρα στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο. Ο ρόλος αυτός δίνει στην χώρα ένα δίκαιο βαθμό επιρροής προς την κατεύθυνση της ευρωπαϊκής νομοθεσίας το 2017, και μερικοί νομοθέτες στις Βρυξέλλες έχουν πει ότι η προεδρία της Μάλτας παρουσιάζει μια αναπόφευκτη σύγκρουση συμφερόντων [5] όταν πρόκειται για το πέρασμα κανόνων ενάντια στο ξέπλυμα χρήματος και την CCCTB. Η Μάλτα, εν τω μεταξύ, απέρριψε τους ισχυρισμούς αυτούς, υποστηρίζοντας ότι «το μοναδικό» σύστημά της για την φορολογία εταιρειών είναι απολύτως συμβατό με το πνεύμα και το γράμμα των ευρωπαϊκών φορολογικών νόμων. Υπερασπίστηκε επίσης το ιστορικό της στο να ψηφίζει και να εφαρμόζει φορολογικά σύνολα [νόμων] αφότου ανέλαβε την προεδρία του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου τον Ιανουάριο.

Κατά την συνεδρίαση του Απριλίου στη Μάλτα, ο πρόεδρός της, ο Μαλτέζος υπουργός Οικονομικών Edward Scicluna, επέμεινε στην συμπερασματική ομιλία του ότι η άτυπη συνάντηση δεν αποτελεί μια «επιβράδυνση» στην στήριξη της Ευρωπαϊκής Ένωσης προς αυστηρότερους φορολογικούς κανόνες. Ωστόσο, τόνισε επίσης ότι ήρθε η ώρα για ρεαλισμό ως απάντηση στην απειλή ανταγωνιστικών εταιρικών φορολογικών περικοπών στο Ηνωμένο Βασίλειο, για παράδειγμα. Η Βρετανίδα πρωθυπουργός, Theresa May, έχει προτείνει μείωση των φορολογικών συντελεστών για τις επιχειρήσεις στο 10% -κάτι που θα τους κάνει τους χαμηλότερους στο G-20- προκειμένου να προσελκύσει επιχειρήσεις μόλις ολοκληρώσει τις διαπραγματεύσεις του Brexit. Οι μειώσεις αυτές θα μπορούσαν να αφήσουν τα ευρωπαϊκά έθνη σε ανταγωνιστικά μειονεκτική θέση αν πιέσουν προς τα εμπρός πολύ γρήγορα στην φιλόδοξη μεταρρύθμιση εταιρικού φόρου, υποστήριξε. Στο πλαίσιο της συνεδρίασης κεκλεισμένων των θυρών στη Μάλτα, μια χορωδία φωνών υπό την ηγεσία του Λουξεμβούργου συμφώνησε θερμά.

Αυτή την στιγμή, οι υπουργοί της ΕΕ φαίνονται διατεθειμένοι να προχωρήσουν σε ένα σχέδιο αναμονής καθώς περιμένουν εκείνο που θα έλθει αφότου ολοκληρωθούν οι διαπραγματεύσεις του Brexit μέσα στα επόμενα δύο χρόνια και το κατά πόσον ο πρόεδρος των ΗΠΑ, Donald Trump, θα τηρήσει τις υποσχέσεις του για φορολογικές μεταρρυθμίσεις. Οι υπέρμαχοι της δίκαιης φορολογίας, ωστόσο, υποστηρίζουν ότι μια τέτοια αναμονή θα διατηρήσει απλώς το status quo προς όφελος των πλουσιότερων του κόσμου. «Όταν οι κυβερνήσεις χάνουν τα φορολογικά έσοδα,» έγραψε ο Oxfam σε μια πρόσφατη έκθεση [6], «οι απλοί πολίτες πληρώνουν το τίμημα: Τα σχολεία και τα νοσοκομεία χάνουν χρηματοδότηση και ζωτικές δημόσιες υπηρεσίες κόβονται. Την ίδια στιγμή, η αύξηση των κερδών, ως αποτέλεσμα χαμηλότερης εταιρικής φορολογίας ωφελεί τους πλούσιους μετόχους των εταιρειών, μόνο αυξάνοντας περαιτέρω το χάσμα μεταξύ πλουσίων και φτωχών».