Το στοίχημα της Theresa May

Η δεξιά των Συντηρητικών παραμένει η μεγαλύτερη απειλή για μια ενδεχόμενη συμφωνία μεταξύ της ΕΕ και του Ηνωμένου Βασιλείου. Παρακινημένοι από έναν φιλοπόλεμο εθνικιστικό Τύπο, πολλοί Συντηρητικοί βουλευτές ισχυρίζονται ότι θα ήταν καλύτερο για το Ηνωμένο Βασίλειο να αποπεμφθεί από την ΕΕ χωρίς να καταλήξει σε συμφωνία για μια μελλοντική σχέση. Αυτό θα επιτρέψει στο Λονδίνο να αποφύγει παραχωρήσεις σε θέματα όπως το να πληρώσει μη εκπληρωμένες οικονομικές υποχρεώσεις, την μετανάστευση και την συνεχιζόμενη δικαιοδοσία των ευρωπαϊκών δικαστηρίων στο Ηνωμένο Βασίλειο. Αλλά θα σήμαινε επίσης ότι το Ηνωμένο Βασίλειο θα χάσει την προνομιακή πρόσβαση στην αγορά στην οποία αποστέλλει σήμερα το 44% των εξαγωγών του. Η υποστελεχωμένη βρετανική δημόσια υπηρεσία δεν έχει ακόμη επεξεργαστεί πλήρως τις συνέπειες μιας τέτοιας κίνησης, αλλά φαίνεται πιθανό [2] ότι θα ανέρχεται ετησίως περίπου σε 7,2 δισ. δολάρια σε δασμούς για τους Βρετανούς εξαγωγείς.

Η σκληρή στάση της Δεξιάς βασίζεται στις ψευδείς υποσχέσεις της εκστρατείας του «εκτός» [από την ΕΕ], η οποία προώθησε την ιδέα ότι το Ηνωμένο Βασίλειο θα μπορούσε να μειώσει τη μετανάστευση από την ΕΕ διατηρώντας παράλληλα την πρόσβασή του στην κοινή αγορά. Πολλοί υπέρμαχοι του «εκτός» απεικόνισαν την ΕΕ ως σαν να βρίσκεται στο χείλος της κατάρρευσης και, συνεπώς, σαν να είναι απελπισμένη να κάνει παραχωρήσεις προς το Ηνωμένο Βασίλειο. Επίσης υπονόησαν ότι το Λονδίνο θα μπορέσει μετά το Brexit να συνάψει χωριστές διμερείς συμφωνίες με χώρες όπως η Γερμανία. Αλλά με την οικονομία της ευρωζώνης να αναπτύσσεται ταχύτερα από ό, τι τόσο του Ηνωμένου Βασιλείου όσο και των Ηνωμένων Πολιτειών, με το ζήτημα της μεταναστευτικής κρίσης να έχει αποκλιμακωθεί και τις αντι-ευρωπαϊκές πολιτικές δυνάμεις στην Αυστρία, την Γαλλία, την Γερμανία και τις Κάτω Χώρες να έχουν υποχωρήσει, τα ρήγματα στην Ένωση δεν είναι πλέον τόσο προφανή. Σε μια πρόσφατη σύνοδο κορυφής, χρειάστηκαν λιγότερο από 15 λεπτά για να συμφωνήσουν τα κράτη-μέλη στην κοινή τους διαπραγματευτική στάση [3] προς τους Βρετανούς. Η θέση της ΕΕ περιλαμβάνει πολλά σημεία που αποτελούν ανάθεμα για το Ηνωμένο Βασίλειο, συμπεριλαμβανομένου του ότι το Λονδίνο πρέπει να διευθετήσει τις οικονομικές του υποχρεώσεις και να καταλήξει σε μια συμφωνία σχετικά με τα δικαιώματα των πολιτών της ΕΕ που ζουν επί του παρόντος στην χώρα πριν από οποιαδήποτε συζήτηση σχετικά με την μελλοντική σχέση τους.

Καθώς οι Βρυξέλλες δεν λυγίζουν, οι Βρετανοί δεξιόστροφοι πολιτικοί και οι εφημερίδες [τους] έχουν ανταποκριθεί κατηγορώντας την ΕΕ για αυτό που βλέπουν ως αδιαλλαξία και υποδεικνύοντας ότι η πρωθυπουργός πρέπει να «συντρίψει τους σαμποτέρ» [4] που, όπως λένε, θέλουν να υπονομεύσουν μια συμφωνία. Απειλώντας ότι θα εγκαταλείψει τις συνομιλίες και θα κατευθύνει τα πυρά στους εγχώριους αντιπάλους της, η May τώρα φλερτάρει με αυτά τα πολιτικά πάθη, ακόμα κι αν ελπίζει να τα παραγκωνίσει τελικά. Αλλά και τα άλλα 27 κράτη-μέλη της ΕΕ έχουν επίσης εσωτερική πολιτική. Μετά την εκλογή του Εμμανουέλ Μακρόν στην Γαλλία και την πιθανή επανεκλογή της Γερμανίδας καγκελαρίου Άνγκελα Μέρκελ τον Σεπτέμβριο, τόσο το Παρίσι όσο και το Βερολίνο θα απορροφηθούν από τις δικές τους προτεραιότητες για να προωθήσουν την οικονομική μεταρρύθμιση επιδιώκοντας την σταθερότητα και την ανάπτυξη της ευρωζώνης. Δεσμεύονται από τα δικά τους εθνικά συμφέροντα, καθώς και από εκείνα της Ένωσης σαν σύνολο, για να κρατήσουν μια σκληρή στάση έναντι μιας χώρας που έχει επιλέξει να καθίσταται όλο και πιο άσχετη με τις μελλοντικές ανησυχίες τους.

Υπάρχει επίσης ο κίνδυνος ότι ο όλο και πιο δηλητηριώδης τόνος του βρετανικού πολιτικού λόγου θα σκληρύνει τις καρδιές των άλλων ευρωπαϊκών εκλογικών σωμάτων και, συνεπώς, των κυβερνήσεών τους ως προς το Ηνωμένο Βασίλειο. Η γερμανική κυβέρνηση, ως ο υπεύθυνος πληρωμών της Ευρώπης, υπόκειται σε σοβαρές εγχώριες πιέσεις να μην αφήσει το Ηνωμένο Βασίλειο να διαλύσει τον οικονομικό διακανονισμό του Brexit με τον τρόπο που ισχυρίζονται ότι μπορούν να κάνουν οι Βρετανοί πολιτικοί. Εν τω μεταξύ, η Πολωνία, η οποία υπό διαφορετικές συνθήκες μπορεί να ήταν ένας από τους κύριους υποστηρικτές ενός φιλικού Brexit, έχει πρωτίστως να προστατεύσει τα συμφέροντα της μεγάλης πολωνικής διασποράς στο Ηνωμένο Βασίλειο. Αυτή η βρετανική προσωρινή παραμονή στην σκληρή προεκλογική ρητορική ενόψει των πρόωρων εκλογών σημαίνει ότι οι σοβαρές συζητήσεις για τέτοια θέματα δεν μπορούν να ξεκινήσουν μέχρι τον Ιούνιο, χάνοντας δύο μήνες της σύντομης διετούς περιόδου εντός της οποίας το Λονδίνο πρέπει να καταλήξει σε συμφωνία με την ΕΕ για τις μελλοντικές σχέσεις τους.

Εάν το παιχνίδι της Μay αποδώσει, θα είναι σε θέση να δαμάσει την δεξιά πλευρά του κόμματός της, να επιτύχει μια ευνοϊκή και μετριοπαθή συμφωνία με την ΕΕ και να προχωρήσει στις επόμενες εκλογές το 2022 ως η πρωθυπουργός που κατάφερε ένα επιτυχημένο Brexit. Ωστόσο, κινδυνεύει να τα χάσει όλα, αν συνεχίσει να συμπεριφέρεται ως Boudicca όταν οι Βρυξέλλες αρνούνται να ακολουθήσουν το σενάριο που θέλουν οι Βρετανοί εθνικιστές. Το στοίχημα τόσο για την πρωθυπουργό όσο και για την χώρα είναι υψηλό. Τόσο η May όσο και η χώρα γενικά, σύντομα θα πρέπει να σταματήσουν τα προεκλογικά, να αξιολογήσουν ειλικρινά τα χαρτιά που έχουν στο χέρι και να αρχίσουν να διαπραγματεύονται.

Copyright © 2017 by the Council on Foreign Relations, Inc.
All rights reserved.

Στα αγγλικά: https://www.foreignaffairs.com/articles/united-kingdom/2017-05-15/theres...