Μην κατηγορείτε τον Corbyn

Οι πρόσφατες εκλογές σε Δυτικές δημοκρατίες έχουν αποτελέσει θέαμα λαϊκών διαφωνιών και πολιτικών συναισθημάτων [2]. Δεν είναι έτσι στο Ηνωμένο Βασίλειο [3]. Η ανακοίνωση της πρωθυπουργού Τερέζα Μέι για τις πρόωρες εκλογές που θα πραγματοποιηθούν στις 8 Ιουνίου δεν ενέπνευσε παρά λίγα περισσότερα από δυσφορία. Δεν θα διεξαχθούν συζητήσεις σε ώρες υψηλής τηλεθέασης μεταξύ της Μέι και της αντιπολίτευσης και δεν θα υπάρξουν πορείες στην πρωτεύουσα, ειδικά υπό το πρίσμα της πρόσφατης τρομοκρατικής επίθεσης στο Μάντσεστερ. Οι περισσότεροι παρατηρητές απλώς υποθέτουν ότι η χώρα κατευθύνεται προς έναν «ξαφνικό θάνατο» [4] -μια σαρωτική νίκη για τους Συντηρητικούς της Μέι εις βάρος του Εργατικού Κόμματος, το οποίο σύμφωνα με πρόσφατες δημοσκοπήσεις [5] θα μπορούσε να χάσει 56 από τις 229 κοινοβουλευτικές έδρες του.

Ο Jeremy Corbyn σε προεκλογική εκδήλωση στο Λονδίνο, τον Μάιο του 2017. NEIL HALL / REUTERS
-----------------------------------------------------------

Ποια είναι η πηγή των κακών προοπτικών των Εργατικών; Η προφανής απάντηση είναι ο Jeremy Corbyn, ο ηγέτης του κόμματος. Ένας παλαιόθεν ακτιβιστής από την αριστερή πτέρυγα των Εργατικών, ο Corbyn θεωρείται ευρέως ως ανίκανος και αναξιόπιστος: Η καθαρή ευνοϊκή δημοτικότητά του μεταξύ των Βρετανών ψηφοφόρων έπεσε από το αρνητικό 25% στο αρνητικό 40% μεταξύ Αυγούστου και Φεβρουαρίου. Μια ηχηρή ήττα τον Ιούνιο θα μπορούσε να αναγκάσει τον Corbyn να κάνει στην άκρη. Για τους επικριτές του, μια νέα ηγεσία του Εργατικού Κόμματος φαίνεται σαν ελπιδοφόρα προοπτική εν μέσω δυσκολιών.

Αλλά η εμμονή στον Corbyn αποκρύπτει μια πιο διαρκή πηγή αδυναμίας για το Εργατικό Κόμμα. Τις τελευταίες δύο δεκαετίες, πολλοί από τους ψηφοφόρους που αποτελούν την παραδοσιακή βάση του Εργατικού Κόμματος έχασαν την πίστη τους στην βρετανική δημοκρατία. Όλο και λιγότεροι συνδέονται με το κόμμα. Από αυτούς που κάνουν, ένα αυξανόμενο ποσοστό δεν πηγαίνει να ψηφίσει.

Η αναγέννηση του Εργατικού Κόμματος θα απαιτήσει κάτι περισσότερο από νέα ηγεσία. Οι Εργατικοί πρέπει να οικοδομήσουν εμπιστοσύνη από κάτω προς τα πάνω και να επανεπενδύσουν στις τοπικές διοικήσεις για να αποκαταστήσουν την πίστη των ψηφοφόρων στην υπόσχεση των δημόσιων υπηρεσιών.

Ένα συγκρότημα κατοικιών στο Λονδίνο, τον Δεκέμβριο του 2015. PETER NICHOLLS / REUTERS
--------------------------------------------

ΧΑΝΟΝΤΑΣ ΤΗΝ ΠΙΣΤΗ

Στο Ηνωμένο Βασίλειο, όπως και σε ολόκληρο τον ανεπτυγμένο κόσμο, η στήριξη υπέρ της δημοκρατίας βρίσκεται σε παρακμή [6]. Το πρόσφατο έργο των πολιτικών επιστημόνων Yascha Mounk και Roberto Stefan Foa [7] απεικόνισε μια «δημοκρατική αποσύνδεση», σύμφωνα με την οποία τα λαϊκά θεμέλια των ώριμων δημοκρατιών διαβρώνονται. Χρησιμοποιώντας στοιχεία από την Έρευνα των Παγκόσμιων Αξιών (World Values Survey) [8], οι Mounk και Foa έδειξαν ότι πάνω από το 15% των Βρετανών πολιτών ηλικίας κάτω των 35 ετών θεωρούν την δημοκρατία ως έναν «κακό» ή «πολύ κακό» τρόπο διαχείρισης μιας χώρας, σε σύγκριση με λιγότερο από 10% των πολιτών άνω των 50 ετών.

Ο εκλογικός αντίκτυπος αυτής της δημοκρατικής αποσύνδεσης δεν είναι ομοιόμορφος. Τις τελευταίες δύο δεκαετίες, η πίστη των Βρετανών ψηφοφόρων στην δημοκρατία έχει διαβρωθεί ασύμμετρα. Από το 1998, σύμφωνα με τα στοιχεία της Βρετανικής Έρευνας για τις Κοινωνικές Διαθέσεις (British Social Attitudes Survey), το ποσοστό των ψηφοφόρων των Εργατικών που πιστεύουν ότι «δεν αξίζει να ψηφίσουν» σχεδόν διπλασιάστηκε από 4,6% σε 8,8% το 2015. Την ίδια περίοδο, το ποσοστό των ψηφοφόρων των Συντηρητικών οι οποίοι δεν πιστεύουν στις εκλογές μειώθηκε από 5,8% σε μόλις 3,6%. Τα μοτίβα είναι εντυπωσιακά: Πολλοί πολιτικοί επιστήμονες, όπως ο Ian McAllister [9] και η Margit Tavits [10], έχουν δείξει ότι οι υποστηρικτές των νικητήριων κομμάτων τείνουν να γίνονται λιγότερο πολιτικά απαθείς, όχι περισσότερο. Αυτά τα αποτελέσματα δείχνουν ότι, στην πορεία των κυβερνήσεων των Εργατικών της περιόδου 1997 έως 2010, διατηρήθηκε η αντίθετη τάση. Η επίπτωση αυτής της ανισορροπίας είναι ότι οι Συντηρητικοί πρέπει να κάνουν λιγότερες προεκλογικές εκδηλώσεις από όσες οι Εργατικοί για να κινητοποιήσουν τον ίδιο αριθμό ψηφοφόρων.

Οι περισσότερες εγχώριες πολιτικές της Μέι δεν είναι δημοφιλείς. Μόνο το 13% των Βρετανών ψηφοφόρων υποστηρίζουν τις περικοπές δαπανών που ξεκίνησε η κυβέρνησή της και μόνο το 21% υποστηρίζουν την αυξανόμενη συμμετοχή του ιδιωτικού τομέα στην Εθνική Υπηρεσία Υγείας. Οι εμβληματικές κοινωνικές πολιτικές των Εργατικών, αντίθετα, απολαμβάνουν την υποστήριξη της πλειοψηφίας. Το 71% των Βρετανών ψηφοφόρων υποστηρίζουν την αύξηση του κατώτατου μισθού κατά 10 λίρες και το 62% θέλουν να αυξήσουν τους φορολογικούς συντελεστές στους πλουσιότερους Βρετανούς πολίτες. Υπάρχει όμως μια παγίδα: Οι ψηφοφόροι αποχωρούν από την εκλογική πολιτική όχι μόνο σύμφωνα με τις κομματικές τους διασυνδέσεις, αλλά και σύμφωνα με τις προτιμήσεις τους για την κοινωνική πολιτική. Και εδώ, οι τάσεις τείνουν προς όφελος της Μέι. Εξετάστε το ζήτημα της αναδιανομής του πλούτου. Από το 1998 έως το 2010, οι Βρετανοί που υποστηρίζουν την αναδιανομή απείχαν από ψηφοφορίες με ρυθμό διπλάσιο από εκείνους που δεν την υποστηρίζουν. Παρά την ευρεία αντίθεση με την ατζέντα της Μέι, οι Συντηρητικοί έχουν το πάνω χέρι.

Η ΑΠΑΘΕΙΑ ΤΩΝ ΠΑΡΕΥΡΙΣΚΟΜΕΝΩΝ