Το κακό στοίχημα της Μέι | Foreign Affairs - Hellenic Edition
Secure Connection

Το κακό στοίχημα της Μέι

Τι θα κοστίσει στην Βρετανία η απώλεια της πλειοψηφίας του συντηρητικού κόμματος

Δεδομένου ότι τόσο οι Συντηρητικοί της Μέι όσο και το Εργατικό Κόμμα του Jeremy Corbyn δέχθηκαν το αποτέλεσμα του δημοψηφίσματος του Brexit και διεξήγαγαν προεκλογικές εκστρατείες σχετικά με τον έλεγχο της μετανάστευσης, είναι δύσκολο να φανταστεί κανείς ότι η χώρα δεν θα εγκαταλείψει την ενιαία αγορά. Εκεί που μπορεί να υπάρχει περισσότερο περιθώριο ελιγμών είναι στην τελωνειακή ένωση, πράγμα που θα είχε το πρόσθετο πλεονέκτημα να αποφευχθούν τα σκληρά σύνορα μεταξύ της Δημοκρατίας της Ιρλανδίας και της Βόρειας Ιρλανδίας. Αλλά το να καταλήξουμε στο συμπέρασμα ότι ένα λεγόμενο μαλακό Brexit είναι πλέον πιο πιθανό, είναι στην χειρότερη περίπτωση επικίνδυνο και στην καλύτερη αφελές. Η παραμονή στην τελωνειακή ένωση σημαίνει αποδοχή της αρμοδιότητας του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου, συνέχιση της καταβολής σημαντικών ποσών στον προϋπολογισμό της ΕΕ και παραίτηση από την ευκαιρία υπογραφής ανεξάρτητων διμερών εμπορικών συμφωνιών, ενώ δεν θα υπάρχει η δυνατότητα επιρροής σε μελλοντικές εμπορικές συμφωνίες της ΕΕ. Πράγματι, αν αυτό είναι που προσφέρεται, πολλοί άνθρωποι στο Ηνωμένο Βασίλειο μπορεί δικαίως να αναρωτιούνται εάν το παιχνίδι άξιζε τον κόπο. Τώρα που έχει ενεργοποιηθεί το άρθρο 50, θα είναι απίστευτα δύσκολο -αν όχι πολιτικά αδύνατο- το Λονδίνο να προσπαθήσει να το απενεργοποιήσει. Με άλλα λόγια, το τρένο του Brexit έφυγε από τον σταθμό, αλλά ο προορισμός παραμένει άγνωστος.

Ο CORBYN ΚΑΙ ΤΟ ΜΕΛΛΟΝ ΤΗΣ ΑΡΙΣΤΕΡΑΣ

Το πιο εκπληκτικό αποτέλεσμα των γενικών εκλογών είναι η απίθανη άνοδος του ηγέτη της εργατικής τάξης, Jeremy Corbyn. Ένας παλιομοδίτης φλογερός αριστερός -στο καλούπι του γερουσιαστή Bernie Sanders στις Ηνωμένες Πολιτείες ή του ακροαριστερού πρώην προεδρικού υποψήφιου Jean-Luc Mélenchon στην Γαλλία- ο Κόρμπιν έχει δείξει ότι είναι ένας τρομερός αγωνιστής. Η ήπια ιδιοσυγκρασία του και το συνεργατικό στίγμα του στην προεκλογική εκστρατεία αντιπαρατέθηκε έντονα με την επιθετική προώθηση της «ισχυρής και σταθερής» ηγεσίας της Μέι. Η αυθεντικότητα του Κόρμπιν ως αριστερός πολιτικός, που υποστηρίζει ανενδοίαστα προοδευτικές πολιτικές επί της φορολογίας και των δαπανών, προσέλκυσε τους νέους ψηφοφόρους που ανησυχούν για το ότι θα πνιγούν στα χρέη και για την αυξανόμενη έλλειψη ευκαιριών. Το 40% των ψήφων, ήταν το καλύτερο αποτέλεσμα των Εργατικών από το 2001.

Η απίθανη επιτυχία του Corbyn απέδειξε ότι υπάρχει πράγματι ένα μέλλον για την αριστερά και ότι δεν χρειάζεται να συμπεριλάβει το είδος των πρακτικών «τρίτου δρόμου» του πρώην προέδρου των ΗΠΑ, Μπιλ Κλίντον και του πρώην πρωθυπουργού της Βρετανίας, Τόνι Μπλερ. Ένα σύγχρονο σοσιαλδημοκρατικό κόμμα μπορεί πράγματι να συνδυάσει μια προοδευτική κοινωνική ατζέντα για το φύλο και την φυλή, ενώ ταυτόχρονα αντιμετωπίζει τα αυξανόμενα επίπεδα ανισότητας, την χρόνια στασιμότητα των μισθών και τα αυξανόμενα επίπεδα φτώχειας και να προσφέρει πιο ενεργή κρατική παρέμβαση και ριζοσπαστικά μέτρα αναδιανομής [πλούτου]. Οι σοσιαλδημοκράτες σε όλη την Δυτική Ευρώπη και στην Βόρεια Αμερική θα βάλουν το μήνυμα του Corbyn στην καρδιά τους και θα ενθαρρυνθούν να αμφισβητήσουν την εκλαμβανόμενη σοφία του οικονομικού status quo.

Η ΜΕΓΑΛΗ ΒΡΕΤΑΝIΑ ΕΠΙΣΤΡΕΦΕΙ

Αν και το μέλλον του Ηνωμένου Βασιλείου -ή της Ένωσης των Άγγλων, Ουαλών, Σκώτων και Βορειο-ιρλανδών- δεν φαινόταν ποτέ πιο εύθραυστο από τότε που έγινε το δημοψήφισμα του Brexit τον Ιούνιο του 2016, οι γενικές εκλογές του Ιουνίου του 2017 φαίνεται να αναστρέφουν την δυναμική της ανεξαρτησίας της Σκωτίας. Σε κάποιο βαθμό, η Nicola Sturgeon, η αρχηγός του Εθνικού Κόμματος της Σκωτίας, είχε μια ακόμη χειρότερη νύχτα από την Theresa May. Όχι μόνο το SNP έχασε μεγάλα ονόματα όπως ο πρώην αρχηγός Alex Salmond και ο σημερινός αναπληρωτής αρχηγός Angus Robertson, αλλά πρέπει να αντιμετωπίσει και την ισχυρότερη υπέρ της Ένωσης επίδοση του Συντηρητικού Κόμματος στην Σκωτία από το 1983, όπως και την αναβίωση των -υπέρ της Ένωσης- Εργατικών και Φιλελεύθερων Δημοκρατών. Φαίνεται ασφαλές να πούμε ότι ένα δεύτερο δημοψήφισμα για την ανεξαρτησία της Σκωτίας είναι εκτός συζήτησης στο άμεσο μέλλον. Η Σκωτία θα εγκαταλείψει την ΕΕ ως αναπόσπαστο τμήμα του Ηνωμένου Βασιλείου.

Η κατάσταση περιπλέκεται ακόμα περισσότερο για την Βόρειο Ιρλανδία, όπου οι πιο μετριοπαθείς δυνάμεις τόσο στις Ενωσιακές όσο και στις Ρεμπουμπλκανικές πλευρές έχασαν όλες τις έδρες τους προς χάριν του πιο ριζοσπαστικού DUP, που ιδρύθηκε από τον εξαιρετικά ενωσιακό Ian Paisley και το Sinn Fein, τον πολιτικό βραχίονα του Ιρλανδού Δημοκρατικού Στρατού, υπό την ηγεσία του Gerry Adams. Κατά ειρωνικό τρόπο, η άτυπη συμπερίληψη του DUP σε μια μειοψηφική κυβέρνηση Tory κάνει τα σκληρά σύνορα μεταξύ της Ιρλανδίας και της Βόρειας Ιρλανδίας μια πραγματική δυνατότητα, παρ’ όλο που το DUP θέλει να το αποφύγει με κάθε κόστος. Τόσο το DUP όσο και το Sinn Fein έχουν πλέον αποκλίνουσες απόψεις για το μέλλον της Βόρειας Ιρλανδίας και οι διαπραγματεύσεις του συνασπισμού στο Ulster παραμένουν αδιέξοδες. Η προοπτική της κυριαρχίας πάνω σε μια ενωμένη Ιρλανδία έχει γίνει έτσι κάτι λιγότερο από ένα μακρινό όνειρο για το Sinn Fein μετά τις εκλογές του Ιουνίου του 2017.

ΧΑΟΣ ΚΑΙ ΤΡΟΜΟΣ

Είναι προφανές να πούμε ότι η Μέι υπολόγισε πολύ άσχημα. Η ισχυρή και σταθερή ηγεσία κατέληξε να είναι αδύναμη και ταραγμένη. Το Συντηρητικό Κόμμα έχει μια ανελέητη οδό όταν πρόκειται για ηττημένους και ασταθείς ηγέτες: Συνήθως περνούν χωρίς επισημότητες στην ανυπαρξία και σχετικά γρήγορα. Η Μέι, μετά από λιγότερο από έναν χρόνο στην εξουσία, θα μπορούσε να καταλήξει όπως η Μάργκαρετ Θάτσερ μετά από έντεκα χρόνια. Δεν είναι σαφές ότι μια μειοψηφική κυβέρνηση μπορεί να κάνει τους απαραίτητους συμβιβασμούς με τις Βρυξέλλες για να εξασφαλίσει μια καλή συμφωνία για το Ηνωμένο Βασίλειο. Δεν είναι επίσης σαφές πόσο πολύ καιρό η Μέι θα βρίσκεται στο τιμόνι ενός τόσο εύθραυστου υπουργικού συμβουλίου. Το μέλλον της είναι πλέον αβέβαιο.