Οι γεωπολιτικές επιπτώσεις της προωθούμενης λύσης του Κυπριακού

Ο νέος κύκλος συνομιλιών για την επίλυση του Κυπριακού έχει προγραμματισθεί να αρχίσει στις 28 Ιουνίου στην Γενεύη.

Υπάρχουν βάσιμοι φόβοι ότι στην μεγάλη του επιθυμία να εξευρεθεί λύση ο πρόεδρος της Κύπρου, Νίκος Αναστασιάδης, έχει εγκλωβιστεί σε μια διαδικασία ανατολίτικου παζαριού που νομοτελειακά οδηγεί σε λύση κομμένη και ραμμένη στα μέτρα της Τουρκίας.

Οι εσωτερικές πτυχές μιας ενδεχόμενης συμφωνίας έχουν αναλυθεί επαρκώς και η κρούση του κώδωνα του κινδύνου είναι εκκωφαντική.

Ο πρόεδρος της Κύπρου, Νίκος Αναστασιάδης, στην σύνοδο του Ευρωπαϊκού Λαϊκού Κόμματος στις Μάλτα, στις 30 Μαρτίου 2017. REUTERS/Darrin Zammit Lupi
-------------------------------------------------------

Εκείνο που ίσως δεν έχει τονισθεί αρκετά είναι ότι τυχόν λύση επί βάσεως Διζωνικής Δικοινοτικής Ομοσπονδίας, όπως έχουν διαμορφωθεί οι συγκυρίες, θα είναι άκρως καταστροφική τόσο για την Κύπρο όσο και για την Ελλάδα οι οποίες συνεργαζόμενες αποτελούν γεωπολιτικώς την κομβική συμμαχία και τον άξονα ισχύος στην περιοχή της ανατολικής Μεσογείου.

Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι τυχόν λύση υπό το υπάρχον πλαίσιο, θα αποδυναμώσει την συμμαχία Ελλάδος – Κύπρου με επακόλουθο την απαξίωση των δύο κρατών από τους σημερινούς συμμάχους και συνεργάτες κυρίως της περιοχής, εφ’ όσον η Κύπρος ουσιαστικά αποδέχεται εκ των προτέρων ότι σε περίπτωση συμφωνίας η Τουρκία θα είναι ο «μεγάλος αδελφός» της Κύπρου, ότι οι αγωγοί κ.λπ. για την μεταφορά των υδρογονανθράκων και φυσικού αερίου θα διέρχονται από την Τουρκία και ότι η Κύπρος θα είναι ο ομφάλιος λώρος μέσω του οποίου η Τουρκία θα αποκτήσει ουσιαστικό λόγο στα ευρωπαϊκά δρώμενα. Με δεδομένη την ύπαρξη σειράς συμφωνιών μεταξύ της Βόρειας Κύπρου και της Τουρκίας, είναι μάλλον βέβαιο ότι η εκμετάλλευση του φυσικού αερίου και των υδρογονανθράκων θα περιέλθουν στον έλεγχο της Τουρκίας. Η απαρέγκλιτη γραμμή της Τουρκίας είναι ο επανακαθορισμός της ΑΟΖ της Κυπριακής Δημοκρατίας καθώς και της υφαλοκρηπίδας στα δυτικά του νησιού όπου ευρίσκονται κοιτάσματα πετρελαίου και επηρεάζεται η υφαλοκρηπίδα της Ελλάδας.

Στην περίπτωση αυτή, είναι ηλίου φαεινότερο ότι οι αναπτυσσόμενες συμμαχίες με Ισραήλ, Αίγυπτο, Ιορδανία, Λίβανο και λοιπές χώρες της Ανατολικής Μεσογείου με τις οποίες η Κύπρος και η Ελλάδα σφυρηλατούν στενές στρατηγικές σχέσεις θα ατονήσουν, αφ’ ενός μεν διότι η Κύπρος θα θεωρείται πλέον ως εξαρτώμενη από την Τουρκία, αφ’ ετέρου το συμφέρον των χωρών αυτών θα στραφεί προς άλλους σχηματισμούς αφού είναι γνωστό ότι οι σχέσεις τους με την Τουρκία καθίστανται ολοένα και πιο προβληματικές.

Είναι εμφανής η προσπάθεια της Τουρκίας να δημιουργήσει ιδίαν προηγμένη πολεμική βιομηχανία, να αποκτήσει ένα τεράστιο αεροπορικό στόλο από F-35, να προχωρήσει στην ναυπήγηση αεροπλανοφόρου και στην λειτουργία τριών πυρηνικών σταθμών από διαφορετικούς προμηθευτές για να είναι αδύνατος ο έλεγχος του υλικού που είναι αναγκαίο για την παραγωγή πυρηνικού οπλοστασίου. Διεξάγει τεράστια προσπάθεια να καταστεί περιφερειακή υπερδύναμη και, εν καιρώ, πυρηνική δύναμη –ήδη πειραματίζεται με κατασκευές και εκτοξεύσεις βαλλιστικών πυραύλων.

Εκτός της αύξησης της πολεμικής της ισχύος, η Τουρκία προωθεί την δημιουργία μουσουλμανικού τόξου που θα ελέγχεται από την ίδια και θα καλύπτει τις χώρες που αποτελούσαν τμήματα της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας. Η πολιτική αυτή απέτυχε στις χώρες της Ανατ. Μεσογείου και της Ανατολής, αλλά πετυχαίνει στα Βαλκάνια. Ενδεικτικό είναι το γεγονός ότι ο Ερντογάν επενέβη προσφάτως ανοικτά στην Αλβανία υπέρ του νυν πρωθυπουργού, Edi Rama, ο οποίος ακολουθεί τυφλά την τουρκική πολιτική κατά της Ελλάδος –όρα περίπτωση υφαλοκρηπίδας και «Τσάμηδων».

Για να αντιληφθούμε την κομβική σημασία της Κύπρου στην γεωπολιτική σκακιέρα θα ανατρέξουμε εν τάχει στην ιστορία.

Η Κύπρος εξελληνίστηκε πλήρως μετά τον Τρωικό Πόλεμο με την εγκατάσταση των Αχαιών. Ως ένα κομβικά στρατηγικό νησί κατελήφθη στη συνέχεια από τις πλείστες κύριες δυνάμεις της εποχής, τους Ασσύριους, Αιγύπτιους και Πέρσες, ακολουθεί ο Μέγας Αλέξανδρος το 333 π.Χ. Αργότερα περνούν από την Κύπρο οι Πτολεμαίοι και ακολουθεί η Ρωμαϊκή περίοδος (58 π.Χ. – 330 μ.Χ.) και στην συνέχεια, με τον διαχωρισμό της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας, γίνεται επαρχία του Βυζαντίου για τα επόμενα 800 χρόνια. Κατά την περίοδο αυτή και για περίπου 300 χρόνια (649 μ.Χ. – 965 μ.Χ.) υπέστη συνεχείς εκτεταμένες καταστροφικές επιδρομές μουσουλμανικών στρατών από την Μέση Ανατολή. Ο Ριχάρδος ο Λεοντόκαρδος κατακτά την Κύπρο το 1191 μ.Χ., μεταβιβάζει τον έλεγχο της νήσου στους Ναΐτες, οι οποίοι στην συνέχεια την πωλούν στους Λουζινιανούς και δημιουργείται το Βασίλειο της Κύπρου. Το 1489 το Βασίλειο παραχωρείται στην Βενετία. Το 1571 η Κύπρος κατακτάται από την Οθωμανική Αυτοκρατορία μέχρι το 1878, οπότε παραχωρείται στην Μεγάλη Βρετανία με την Συνθήκη της Κωνσταντινουπόλεως επί ενοικίω ως αντάλλαγμα για την υποστήριξή της κατά της Ρωσίας και, αργότερα, το 1914 προσαρτάται στην Βρετανική Αυτοκρατορία και ανακηρύσσεται επισήμως αποικία το 1925. Το 1923 η Τουρκία, με την Συνθήκη της Λωζάνης αποποιείται κάθε δικαιώματος και βλέψεώς της επί της Κύπρου.

Από την απλή απαρίθμηση των κατακτήσεων της Κύπρου ανά τους αιώνες, όλες ανεξαιρέτως από κράτη που άφησαν ιστορία και προήγαγαν το εμπόριο, τον εποικισμό και τον πολιτισμό, γίνεται αντιληπτή η σπουδαιότητα της θέσης της Κύπρου στην ευρύτερη περιοχή της ανατολικής Μεσογείου. Είναι μοναδικό φαινόμενο κράτους που να έχει αλλάξει τόσους πολλούς κατακτητές.

Για να επικεντρωθούμε στο θέμα μας, αρκεί να παραθέσουμε δύο πρόσφατα παραδείγματα που ερμηνεύουν την έλξη που εκπέμπει η Κύπρος: