Προετοιμαζόμενοι για την εξέλιξη του ISIS

Η πρόσφατη τρομοκρατική δράση στην Ισπανία και ο μέχρι στιγμής αναπόδεικτος ισχυρισμός του ISIS ότι οι επιτιθέμενοι ήταν «στρατιώτες του Ισλαμικού Κράτους» ώθησαν και πάλι την οργάνωση στην πρώτη γραμμή της προσοχής του κόσμου -μια θέση που το ISIS έχει καταλάβει εδώ και χρόνια. Πράγματι, το καλοκαίρι του 2014, ερωτήθηκα κατά την διάρκεια μιας ακρόασης στο Κογκρέσο εάν το Ισλαμικό Κράτος (που ονομάζεται επίσης ISIS), το οποίο εκείνη την εποχή κατέλαβε την Μοσούλη και απειλούσε την Erbil, θα μπορούσε να καταλάβει την Βαγδάτη. Ως τότε αναπληρωτής διευθυντής των εθνικών υπηρεσιών πληροφοριών, απάντησα ότι η κοινότητα των πληροφοριών δεν πίστευε ότι μια τέτοια κατάληψη ήταν εύλογη, δεδομένου ότι γνωρίζαμε για την ισχύ του προσωπικού του ISIS και για την συντριπτική ιρακινή στρατιωτική και σιιτική παραστρατιωτική παρουσία στην πόλη. Δεν είμαι βέβαιος ότι η απάντησή μου έπεισε κανέναν˙ το άγχος για τα γρήγορα κέρδη του ISIS στο πεδίο της μάχης, η πρωτόγνωρη ικανότητά του να συγκεντρώνει δυνάμεις και να χτυπά σε ευάλωτες τοποθεσίες και η απόκτηση τεράστιου στρατιωτικού εξοπλισμού από τους υποχωρούντες Ιρακινούς στρατιώτες ήταν χειροπιαστές.

Ένας αστυνομικός στέκεται δίπλα σε οδικό μπλόκο, αφότου ένα φορτηγό έπεσε σε πεζούς, κοντά στην λεωφόρο Las Ramblas στο κέντρο της Βαρκελώνης, στην Ισπανία, στις 17 Αυγούστου 2017. REUTERS
-------------------------------------------------------------

Όπως αποδείχθηκε, το ISIS μπόρεσε να πυροδοτήσει εκατοντάδες βόμβες αυτοκινήτων και φορτηγών μέσα στην Βαγδάτη τα επόμενα χρόνια, αλλά ποτέ δεν αποτέλεσε σοβαρή απειλή για την πόλη. Αλλά η ερώτηση που μου απηύθυναν απεικόνιζε απόλυτα τον βαθύ φόβο που έφερε το ISIS στο Ιράκ και την βαθιά απαισιοδοξία για την ικανότητα της ιρακινής κυβέρνησης (ακόμη και με στρατιωτική βοήθεια από τις ΗΠΑ) να το νικήσει.

Η αντίληψη του ISIS ως στρατιωτικού μεγαθήριου έχει αλλάξει δραματικά από τότε, χάρη στην πρόοδο που επιτεύχθηκε εναντίον της ομάδας μέσω της δουλειάς δύο αμερικανικών διοικήσεων˙ των στρατιωτικών, διπλωματικών και μυστικών υπηρεσιών των Ηνωμένων Πολιτειών˙ και ενός συνασπισμού εξωτερικών εταίρων, ιδίως του ιρακινού στρατού και των κουρδικών δυνάμεων ασφαλείας.

Σε σύγκριση με την κορύφωση της εδαφικής του επιρροής τον Αύγουστο του 2014, το ISIS δεν επιχειρεί πλέον σε περισσότερα από τα δύο τρίτα του κατοικημένου εδάφους που ήλεγχε κάποτε στο Ιράκ και την Συρία και η οργάνωση θα χάσει πιθανώς το οχυρό της και συμβολική πρωτεύουσά του, την Raqqah πριν από το τέλος του έτους. Ταυτόχρονα, η βάση των εσόδων του ISIS έχει αποδεκατιστεί, χιλιάδες μαχητές του έχουν σκοτωθεί και ο αριθμός των ξένων μαχητών που συρρέουν υπό την σημαία του ISIS στο Ιράκ και την Συρία έχει καταλήξει να είναι ελάχιστος. (Ορισμένες εκτιμήσεις αναφέρουν μόλις 50 νεο-στρατολογηθέντες κάθε μήνα). Πράγματι, καθώς ο κόσμος σηματοδοτεί την επέτειο των τριών ετών από την εδαφική κορύφωση του ISIS, φαίνεται σχεδόν βέβαιο ότι το φυσικό χαλιφάτο θα χαθεί σύντομα, τουλάχιστον στο προβλέψιμο μέλλον.

Οπότε, τι σημαίνει αυτό για την βραχυπρόθεσμη στρατηγική και τις προοπτικές της οργάνωσης, και για τις επιλογές των Αμερικανών πολιτικών που ενδέχεται να εξετάσουν ώστε να διαβρώσουν περαιτέρω την επιρροή της οργάνωσης; Όπως και στην εκστρατεία για την Μοσούλη, είναι σαφές ότι το ISIS προτίθεται να δώσει σκληρή μάχη για την Raqqah, πιθανόν τραβώντας τη μάχη για αρκετούς μήνες ακόμη. Αυτό αναμφισβήτητα θα προκαλέσει σημαντική περαιτέρω καταστροφή της υποδομής της Raqqah και την απώλεια περισσότερων αθώων ζωών, αλλά η τελική μοίρα του ISIS στην Raqqah είναι στο σημείο αυτό σχεδόν σίγουρα προδιαγεγραμμένη.

Οι διαθέσιμες πληροφορίες για την μετά την Raqqah εποχή, δείχνουν ότι το ISIS πιθανόν θα συγκεντρώσει τις δυνάμεις του στην Συρία κατά μήκος της μέσης της κοιλάδας του ποταμού Ευφράτη, κυρίως από τα νότια της Raqqah μέσω της Dayr az Zawr και προς την Al Qaim κατά μήκος των ιρακινών συνόρων. Η περιοχή αυτή είναι πλούσια σε πετρέλαιο και έχει παραμείνει έξω από τον κρατικό έλεγχο της Συρίας για αρκετά χρόνια, καθιστώντας την μια ελκυστική εναλλακτική λύση για την ομάδα.

Στο Ιράκ, το ISIS πιθανότατα θα αναγκαστεί να υποχωρήσει σε μικρούς θύλακες εδάφους κατά μήκος των δυτικών συνόρων με την Συρία, συμπεριλαμβανομένης της Anbar, και να επικεντρωθεί σε άλλες περιοχές όπου υπάρχουν υπολείμματα δυνάμεων, όπως κοντά στην Hawijah (ένα από μακρού χρόνου οχυρό του ISIS που βρίσκεται 30 μίλια δυτικά του Kirkuk) και γύρω από τα κοιτάσματα πετρελαίου της Bayji. Από αυτές τις υπόλοιπες οχυρώσεις, το ISIS θα συνεχίσει να πραγματοποιεί περιοδικές επιθέσεις εναντίον των τοπικών δυνάμεων ασφαλείας, να διεξάγει επιθέσεις αυτοσχέδιων εκρηκτικών μηχανισμών (IED) εντός και γύρω από την Βαγδάτη και να κάνει ό, τι είναι δυνατό για να φοβίσει τον τοπικό πληθυσμό υπενθυμίζοντάς του ότι η ήττα της οργάνωσης είναι μόνο μια προσωρινή υποχώρηση.

Κατά συνέπεια, λοιπόν, είναι πολύ πιθανό ότι το μεγαλύτερο μέρος των υπολοίπων μαχητών και των πόρων του ISIS θα βρίσκεται στην Συρία μέχρι το τέλος του τρέχοντος έτους και ότι αυτοί οι μαχητές θα προσπαθήσουν να εγκατασταθούν εκεί απέναντι σε αυτό που γνωρίζουν ότι θα είναι η αυξημένη πίεση είτε από τις δυνάμεις που υποστηρίζονται από τις ΗΠΑ είτε από το συριακό καθεστώς και τους Ρώσους και Ιρανούς συμμάχους του.