Προετοιμαζόμενοι για την εξέλιξη του ISIS

Η πρόσφατη τρομοκρατική δράση στην Ισπανία και ο μέχρι στιγμής αναπόδεικτος ισχυρισμός του ISIS ότι οι επιτιθέμενοι ήταν «στρατιώτες του Ισλαμικού Κράτους» ώθησαν και πάλι την οργάνωση στην πρώτη γραμμή της προσοχής του κόσμου -μια θέση που το ISIS έχει καταλάβει εδώ και χρόνια. Πράγματι, το καλοκαίρι του 2014, ερωτήθηκα κατά την διάρκεια μιας ακρόασης στο Κογκρέσο εάν το Ισλαμικό Κράτος (που ονομάζεται επίσης ISIS), το οποίο εκείνη την εποχή κατέλαβε την Μοσούλη και απειλούσε την Erbil, θα μπορούσε να καταλάβει την Βαγδάτη. Ως τότε αναπληρωτής διευθυντής των εθνικών υπηρεσιών πληροφοριών, απάντησα ότι η κοινότητα των πληροφοριών δεν πίστευε ότι μια τέτοια κατάληψη ήταν εύλογη, δεδομένου ότι γνωρίζαμε για την ισχύ του προσωπικού του ISIS και για την συντριπτική ιρακινή στρατιωτική και σιιτική παραστρατιωτική παρουσία στην πόλη. Δεν είμαι βέβαιος ότι η απάντησή μου έπεισε κανέναν˙ το άγχος για τα γρήγορα κέρδη του ISIS στο πεδίο της μάχης, η πρωτόγνωρη ικανότητά του να συγκεντρώνει δυνάμεις και να χτυπά σε ευάλωτες τοποθεσίες και η απόκτηση τεράστιου στρατιωτικού εξοπλισμού από τους υποχωρούντες Ιρακινούς στρατιώτες ήταν χειροπιαστές.

Ένας αστυνομικός στέκεται δίπλα σε οδικό μπλόκο, αφότου ένα φορτηγό έπεσε σε πεζούς, κοντά στην λεωφόρο Las Ramblas στο κέντρο της Βαρκελώνης, στην Ισπανία, στις 17 Αυγούστου 2017. REUTERS
-------------------------------------------------------------

Όπως αποδείχθηκε, το ISIS μπόρεσε να πυροδοτήσει εκατοντάδες βόμβες αυτοκινήτων και φορτηγών μέσα στην Βαγδάτη τα επόμενα χρόνια, αλλά ποτέ δεν αποτέλεσε σοβαρή απειλή για την πόλη. Αλλά η ερώτηση που μου απηύθυναν απεικόνιζε απόλυτα τον βαθύ φόβο που έφερε το ISIS στο Ιράκ και την βαθιά απαισιοδοξία για την ικανότητα της ιρακινής κυβέρνησης (ακόμη και με στρατιωτική βοήθεια από τις ΗΠΑ) να το νικήσει.

Η αντίληψη του ISIS ως στρατιωτικού μεγαθήριου έχει αλλάξει δραματικά από τότε, χάρη στην πρόοδο που επιτεύχθηκε εναντίον της ομάδας μέσω της δουλειάς δύο αμερικανικών διοικήσεων˙ των στρατιωτικών, διπλωματικών και μυστικών υπηρεσιών των Ηνωμένων Πολιτειών˙ και ενός συνασπισμού εξωτερικών εταίρων, ιδίως του ιρακινού στρατού και των κουρδικών δυνάμεων ασφαλείας.

Σε σύγκριση με την κορύφωση της εδαφικής του επιρροής τον Αύγουστο του 2014, το ISIS δεν επιχειρεί πλέον σε περισσότερα από τα δύο τρίτα του κατοικημένου εδάφους που ήλεγχε κάποτε στο Ιράκ και την Συρία και η οργάνωση θα χάσει πιθανώς το οχυρό της και συμβολική πρωτεύουσά του, την Raqqah πριν από το τέλος του έτους. Ταυτόχρονα, η βάση των εσόδων του ISIS έχει αποδεκατιστεί, χιλιάδες μαχητές του έχουν σκοτωθεί και ο αριθμός των ξένων μαχητών που συρρέουν υπό την σημαία του ISIS στο Ιράκ και την Συρία έχει καταλήξει να είναι ελάχιστος. (Ορισμένες εκτιμήσεις αναφέρουν μόλις 50 νεο-στρατολογηθέντες κάθε μήνα). Πράγματι, καθώς ο κόσμος σηματοδοτεί την επέτειο των τριών ετών από την εδαφική κορύφωση του ISIS, φαίνεται σχεδόν βέβαιο ότι το φυσικό χαλιφάτο θα χαθεί σύντομα, τουλάχιστον στο προβλέψιμο μέλλον.

Οπότε, τι σημαίνει αυτό για την βραχυπρόθεσμη στρατηγική και τις προοπτικές της οργάνωσης, και για τις επιλογές των Αμερικανών πολιτικών που ενδέχεται να εξετάσουν ώστε να διαβρώσουν περαιτέρω την επιρροή της οργάνωσης; Όπως και στην εκστρατεία για την Μοσούλη, είναι σαφές ότι το ISIS προτίθεται να δώσει σκληρή μάχη για την Raqqah, πιθανόν τραβώντας τη μάχη για αρκετούς μήνες ακόμη. Αυτό αναμφισβήτητα θα προκαλέσει σημαντική περαιτέρω καταστροφή της υποδομής της Raqqah και την απώλεια περισσότερων αθώων ζωών, αλλά η τελική μοίρα του ISIS στην Raqqah είναι στο σημείο αυτό σχεδόν σίγουρα προδιαγεγραμμένη.

Οι διαθέσιμες πληροφορίες για την μετά την Raqqah εποχή, δείχνουν ότι το ISIS πιθανόν θα συγκεντρώσει τις δυνάμεις του στην Συρία κατά μήκος της μέσης της κοιλάδας του ποταμού Ευφράτη, κυρίως από τα νότια της Raqqah μέσω της Dayr az Zawr και προς την Al Qaim κατά μήκος των ιρακινών συνόρων. Η περιοχή αυτή είναι πλούσια σε πετρέλαιο και έχει παραμείνει έξω από τον κρατικό έλεγχο της Συρίας για αρκετά χρόνια, καθιστώντας την μια ελκυστική εναλλακτική λύση για την ομάδα.

Στο Ιράκ, το ISIS πιθανότατα θα αναγκαστεί να υποχωρήσει σε μικρούς θύλακες εδάφους κατά μήκος των δυτικών συνόρων με την Συρία, συμπεριλαμβανομένης της Anbar, και να επικεντρωθεί σε άλλες περιοχές όπου υπάρχουν υπολείμματα δυνάμεων, όπως κοντά στην Hawijah (ένα από μακρού χρόνου οχυρό του ISIS που βρίσκεται 30 μίλια δυτικά του Kirkuk) και γύρω από τα κοιτάσματα πετρελαίου της Bayji. Από αυτές τις υπόλοιπες οχυρώσεις, το ISIS θα συνεχίσει να πραγματοποιεί περιοδικές επιθέσεις εναντίον των τοπικών δυνάμεων ασφαλείας, να διεξάγει επιθέσεις αυτοσχέδιων εκρηκτικών μηχανισμών (IED) εντός και γύρω από την Βαγδάτη και να κάνει ό, τι είναι δυνατό για να φοβίσει τον τοπικό πληθυσμό υπενθυμίζοντάς του ότι η ήττα της οργάνωσης είναι μόνο μια προσωρινή υποχώρηση.

Κατά συνέπεια, λοιπόν, είναι πολύ πιθανό ότι το μεγαλύτερο μέρος των υπολοίπων μαχητών και των πόρων του ISIS θα βρίσκεται στην Συρία μέχρι το τέλος του τρέχοντος έτους και ότι αυτοί οι μαχητές θα προσπαθήσουν να εγκατασταθούν εκεί απέναντι σε αυτό που γνωρίζουν ότι θα είναι η αυξημένη πίεση είτε από τις δυνάμεις που υποστηρίζονται από τις ΗΠΑ είτε από το συριακό καθεστώς και τους Ρώσους και Ιρανούς συμμάχους του.

Εν τω μεταξύ, οι δημόσιες δηλώσεις και ενέργειες του ISIS, ενδεχομένως συμπεριλαμβανομένης της πρόσφατης επίθεσης στην Βαρκελώνη, παρέχουν έναν σαφή οδικό χάρτη για τις προθέσεις της οργάνωσης αλλού. Οι δύο άμεσοι στόχοι του ISIS είναι να συνεχίσει να προσπαθεί να εμπνέει (ή τουλάχιστον να διεκδικεί την ευθύνη για) τις τρομοκρατικές επιθέσεις στην Δύση και ταυτόχρονα να εμβαθύνει τον συνδετικό ιστό μεταξύ του πυρήνα του ομίλου και πολλών ξένων κόμβων του, κυρίως εκείνων που λειτουργούν στο Αφγανιστάν (κατά μήκος των συνόρων με το Πακιστάν), την Λιβύη, το Σινά και τη Νοτιοανατολική Ασία (ιδιαίτερα στις Φιλιππίνες).

Μια γυναίκα ανάβει κερί σε αυτοσχέδιο μνημείο την ημέρα μετά την τρομοκρατική επίθεση στην Las Ramblas στην Βαρκελώνη της Ισπανίας, στις 18 Αυγούστου 2017. SERGIO PEREZ / REUTERS
------------------------------------------------------------------

Στο μέτωπο των μηνυμάτων, οι ηγέτες του ISIS υποβαθμίζουν ήδη τις παραλυτικές εδαφικές απώλειες που έχει υποστεί η οργάνωση, κι αντί γι' αυτό διαλαλούν τις όποιες επιθέσεις διεξάγονται στο όνομά του, υπογραμμίζοντας την ανάγκη να συνεχιστεί η αντίσταση και προτρέποντας τους πιστούς να προγραμματιστούν για μια μακρά μάχη με τους σταυροφόρους.

Έχοντας αυτό υπόψη, υπάρχουν μερικοί τρόποι για να συνεχιστεί η υποβάθμιση του ISIS και να αντιμετωπιστεί το επόμενο στάδιο στην εξέλιξη της ομάδας. Πρώτον, οι Ηνωμένες Πολιτείες πρέπει να τελειώσουν την Raqqa. Αυτός είναι ένας σαφής στόχος της διοίκησης του Trump και, κατά την γνώμη μου, απολύτως σωστή προτεραιότητα. Η Raqqah ήταν η πρώτη μεγάλη πόλη που κατάφερε να καταλάβει το ISIS στην πορεία της ανόδου της ισχύος του, αναγνωρίζεται από τους οπαδούς της οργάνωσης ως πρωτεύουσα του χαλιφάτου και αναφέρεται ως ότι είναι ένας κόμβος εξωτερικού σχεδιασμού και επιχειρήσεων. Η κατάληψη της πόλης δεν θα εμποδίσει το ISIS να διεξάγει επιθέσεις στην περιοχή και ειδικά στην Ευρώπη, αλλά θα καταστήσει τα χτυπήματα αυτά πολύ δυσκολότερα. Το ISIS είναι προσαρμοστικό και ανθεκτικό, αλλά η απώλεια της πόλης ως βάσης των επιχειρήσεων θα πονέσει τόσο επιχειρησιακά όσο και ψυχολογικά, δεδομένου ότι θα υπονομεύσει το αφήγημα ότι η οργάνωση διαθέτει [ακόμη] την εύνοια της μάχης.

Δεύτερον, οι Ηνωμένες Πολιτείες θα πρέπει να προβλέψουν νέες απειλές. Οι ηγέτες του ISIS αναγνωρίζουν αναμφισβήτητα την επισφαλή στρατιωτική θέση της οργάνωσης τόσο στο Ιράκ όσο και στην Συρία και πιθανόν να ξοδεύουν πολύ χρόνο και μόχθο προσπαθώντας να σχεδιάσουν νέες τακτικές και στόχους, καθώς και επιλογές για την χρήση των υφιστάμενων δυνατοτήτων με δημιουργικούς τρόπους. Είτε πρόκειται για μια νέα χρήση εκρηκτικών σε οχήματα είτε για χρήση drones για το σφυροκόπημα ενός στόχου (ενδεχομένως ένα αεροσκάφος της συμμαχίας), το ISIS γνωρίζει ότι πρέπει να γίνει δημιουργικό και η Δύση θα πρέπει να προβλέψει μια σειρά καινοτόμων τακτικών από την οργάνωση κατά τους ερχόμενους μήνες. Προφανώς δεν υπάρχει χρόνος για εφησυχασμό και οι αναλυτές και σχεδιαστές της άμυνας και των πληροφοριών θα θέλουν να ξοδέψουν χρόνο ώστε να σκεφτούν τις «χειρότερου σεναρίου» επιλογές του ISIS για να αντεπιτεθεί.

Το τρίτο βήμα θα αποτρέψει την δημιουργία νέων ασφαλών καταφυγίων. Δεδομένων των βίαιων «από σπίτι σε σπίτι» συγκρούσεων που χρειάζονται για να ξεριζωθεί το ISIS από την Μοσούλη, την Ράκκα και την Σύρτη, είναι σημαντικό να καταβληθεί κάθε δυνατή προσπάθεια για να αποτραπεί το ενδεχόμενο το ISIS να καταλάβει και να εγκατασταθεί σε οποιοδήποτε άλλο μεγάλο πληθυσμιακό κέντρο. Αυτό θα απαιτήσει αμερικανικές πληροφορίες, άμυνα και διπλωματικές υπηρεσίες που θα επικεντρωθούν στην αναγνώριση τυχόν αναδυόμενων ασφαλών καταφυγίων του ISIS. Οι Ηνωμένες Πολιτείες θα πρέπει επίσης να δράσουν γρήγορα, είτε μέσω των εταίρων της συμμαχίας, των τοπικών υπηρεσιών ασφαλείας είτε ανεξάρτητα, εάν το ISIS φανεί να κερδίζει έδαφος σε ένα μεγάλο πληθυσμιακό κέντρο οπουδήποτε στον κόσμο. Ένα σαφές μάθημα που αποκομίστηκε τα τελευταία τρία χρόνια είναι ότι είναι πολύ πιο εύκολο να αντιμετωπιστεί το ISIS όταν προσπαθεί να εδραιώσει την επιρροή σε μια περιοχή και όχι αφότου βρήκε τον χρόνο να ιδρύσει κυβερνητικά θεσμικά όργανα, να τρομοκρατήσει τον τοπικό πληθυσμό και να αναγκάσει τους νέους να ενταχθούν στις τάξεις του, να αποσπάσει πόρους από την τοπική οικονομία, τα ναρκοθετήσει και να παγιδεύσει μεγάλους οδικούς άξονες προσέγγισης, να συσσωρεύσει όπλα και προμήθειες και να σχεδιάσει διαδρομές διαφυγής, ειδικά για τους ηγέτες της ομάδας.

Τέταρτον, οι Ηνωμένες Πολιτείες πρέπει να βελτιώσουν το αντι-ISIS αφήγημά τους. Το ISIS ήταν αρκετά επιδέξιο στην δημιουργία μιας παγκόσμιας εικόνας και στην προσαρμογή της στις μεταβαλλόμενες συνθήκες. Η καλή μηνυματοδότηση θα είναι κρίσιμη για την μακροπρόθεσμη επιτυχία εναντίον της ομάδας (ιδιαίτερα η προσπάθεια να μειωθεί η ελκυστικότητά της μεταξύ των νέων Μουσουλμάνων), αλλά αυτό εξακολουθεί, δυστυχώς, να είναι ένας τομέας σχετικής αδυναμίας μέσα στην κυβέρνηση των ΗΠΑ. Το ζήτημα έχει συζητηθεί εδώ και πολλά χρόνια στο Συμβούλιο Εθνικής Ασφάλειας και έχουν καταβληθεί πολλές προσπάθειες για την επίλυσή του. Δυστυχώς, η πρόοδος εξακολουθεί να είναι μόνο βαθμιαία. Αυτό συμβαίνει, κατά την άποψή μου, σε μεγάλο βαθμό εξαιτίας πολύπλοκων (και δυνητικά απαρχαιωμένων) περιορισμών για την ανταλλαγή πληροφοριών και λόγω περιορισμών για την τελική χρήση τους, καθώς και για μια σειρά από γραφειοκρατικές παρακάμψεις [στην μεταβίβαση των πληροφοριών].

Ωστόσο, μόλις οι Ηνωμένες Πολιτείες μπορέσουν να επιλύσουν αυτό το πρόβλημα, υπάρχει μια σειρά από ευκαιρίες ανταλλαγής μηνυμάτων που ίσως θα θέλαμε να εκμεταλλευτούμε, συμπεριλαμβανομένου του τέλους του φυσικού χαλιφάτου και κάθε συνοδευτικής θρησκευτικής υποχρέωσης για την υποστήριξή του, της φυσικής καταστροφής και της ανθρώπινης δυστυχίας που η διακυβέρνηση του ISIS άφησε στο πέρασμά της (κυρίως στους τοπικούς μουσουλμανικούς πληθυσμούς) από το Ιράκ μέχρι την Λιβύη και την Συρία και τη Νοτιοανατολική Ασία, τον ηρωικό ρόλο που έπαιξαν οι μουσουλμανικές αμυντικές δυνάμεις (κυρίως στο Ιράκ) στην κατανίκηση της οργάνωσης και τις ανύπαρκτες ευκαιρίες που αντιμετωπίζουν οι νεαροί Μουσουλμάνοι που προσπαθούν να ενταχθούν στο ISIS οπουδήποτε στον κόσμο.

Εν τω μεταξύ, οι Ηνωμένες Πολιτείες θα πρέπει επίσης να οικοδομήσουν ικανότητα συνεταιρισμού. Η χώρα προφανώς δεν μπορεί να εξοπλίσει όλες τις στρατιωτικές υπηρεσίες ή τις υπηρεσίες ασφαλείας που απειλούνται από το ISIS ή να ανοικοδομήσει πλήρως κάθε πόλη που έχει καταστρέψει η οργάνωση, αλλά θα επωφεληθεί από την παροχή στοχευμένης οικονομικής και υλικοτεχνικής υποστήριξης εκεί όπου είναι περισσότερο απαραίτητη. Η εξαιρετικά επιτυχημένη συνεργασία με την υπηρεσία καταπολέμησης της τρομοκρατίας του Ιράκ αποτελεί πρότυπο παραγωγικής αμυντικής συνεργασίας και η συνεχής δέσμευση ανώτερου επιπέδου με τον πρωθυπουργό Haider al-Abadi σε μια σειρά πολιτικών, οικονομικών και ανθρωπιστικών ζητημάτων αξίζει επίσης να εξομοιωθεί κι αλλού. Εν πάση περιπτώσει, είναι ξεκάθαρο μετά την αμερικανική εμπειρία στο Ιράκ με τον πρωθυπουργό Nouri al-Maliki, ότι η αποδέσμευση και η εμπιστοσύνη μόνο με βάση την σοφία και το πνεύμα της καλής θέλησης και της συμφιλίωσης μεταξύ των ηγετών σε χώρες που βρίσκονται σε κίνδυνο, είναι μια στρατηγική που θα είμαστε σοφοί αν την αποφύγουμε.

Επιπλέον, δεν υπάρχει πιο σημαντικό βήμα που θα μπορούσε να ληφθεί για να μειωθεί η ελκυστικότητα του ISIS παγκοσμίως από το να βοηθήσουν οι Ηνωμένες Πολιτείες να εξομαλυνθεί η αντιπαράθεση σουνιτών-σιτιών που δυστυχώς υπογραμμίζει την ελκυστικότητα της οργάνωσης, ιδιαίτερα μεταξύ των σουνιτικών πληθυσμών που αισθάνονται να απειλούνται από την σιιτική πολιτική εξουσία. Δυστυχώς, αυτές οι εντάσεις δείχνουν μόνο να αυξάνονται τροφοδοτημένες από τον φόβο λόγω της αυξανόμενης περιφερειακής επιρροής του Ιράν και του ρόλου του στην τροφοδότηση συγκρούσεων των πληρεξουσίων από την Συρία μέχρι την Υεμένη. Χωρίς να καταβληθούν προσπάθειες που θα βοηθήσουν την προώθηση της βελτίωσης των σχέσεων μεταξύ του Ιράν και της Σαουδικής Αραβίας, η ικανότητα των Ηνωμένων Πολιτειών να στραγγίξουν το βάλτο των δυνητικών στρατολογημένων του ISIS θα είναι περιορισμένη.

Τέλος, οι Ηνωμένες Πολιτείες πρέπει να αποφύγουν τον φόβο. Μια πρόσφατη μελέτη από το [Κέντρο Ερευνών] Pew διαπίστωσε ότι το ISIS εντοπίζεται σε όλο τον κόσμο ως μια από τις δύο κορυφαίες (μαζί με την αλλαγή του κλίματος) απειλές για την εθνική ασφάλεια στον κόσμο σήμερα. Στις Ηνωμένες Πολιτείες, σχεδόν τα τρία τέταρτα των ερωτηθέντων αναγνώρισαν το ISIS ως σημαντική απειλή για την ασφάλειά μας, σε σύγκριση με μόνο το 47% εκείνων που ένιωθαν απειλούμενοι από την ισχύ και την επιρροή της Ρωσίας και το 41% από της Κίνας. Δεδομένων των τεράστιων στρατιωτικών και επιχειρησιακών προκλήσεων που αντιμετωπίζει το ISIS, καθώς και της ξεκάθαρης και παρούσας απειλής που θέτει η Ρωσία και η Κίνα για τις Ηνωμένες Πολιτείες, είναι δίκαιο να αναρωτηθούμε αν έχουμε να κάνουμε με μια περίπτωση πληθωρισμού απειλής όταν πρόκειται για το ISIS. Πράγματι, δεν είναι βέβαιο ότι το ISIS είναι καν η πιο ανησυχητική τρομοκρατική οργάνωση που αντιμετωπίζουν οι Ηνωμένες Πολιτείες παγκοσμίως, δεδομένου ότι η αλ Κάιντα και οι θυγατρικές της στην Συρία και την Υεμένη έχουν κατά πάσα πιθανότητα πολύ περισσότερες δυνατότητες για την διεξαγωγή επιχειρήσεων στις Ηνωμένες Πολιτείες από ό, τι το ISIS.

Αυτό προφανώς δεν σημαίνει ότι το ISIS έχει εξαλειφθεί ως απειλή για τα συμφέροντα των ΗΠΑ ή ότι η χώρα δεν πρέπει να ανησυχεί για την ικανότητα του ISIS να εμπνέει ή να διεξάγει επιθέσεις εναντίον πολιτών στο εσωτερικό και στο εξωτερικό. Αντίθετα, είναι σημαντικό να θέσουμε την πρόκληση της οργάνωσης σε ένα ρεαλιστικό πλαίσιο εντός του οποίου μπορεί να οικοδομηθεί μια υγιής πολιτική εθνικής ασφάλειας.

Μετά από τρία χρόνια καταπολέμησης αυτής της μορφής του ISIS, είναι σαφές ότι η οργάνωση είναι στριμωγμένη στην γωνία, ότι αντιμετωπίζει τεράστιες στρατιωτικές και επιχειρησιακές προκλήσεις που θα είναι δύσκολο να ξεπεραστούν και ότι είναι απολύτως εντός των ικανοτήτων των Ηνωμένων Πολιτειών να καταφέρουν στο ISIS μια σειρά πρόσθετων χτυπημάτων αν συνεχίσουν [οι ΗΠΑ] να εργάζονται υπομονετικά, με σύνεση, θαρραλέα και σύμφωνα με τις αξίες του και τους διεθνείς συνεργάτες τους.

Και όποτε οι αναπόφευκτες επιθέσεις και η ωμή κτηνωδία της οργάνωσης κάνουν τους περισσότερους από εμάς να οπισθοχωρούμε από φόβο ή απέχθεια, είναι πάντα συνετό να θυμηθούμε την παρατήρηση του Winston Churchill στην Καναδική Βουλή των Κοινοτήτων το 1941 ότι «Δεν πορευθήκαμε καθ' όλη την διαδρομή των αιώνων, διασχίζοντας ωκεανούς, βουνά και πεδιάδες επειδή είμαστε φτιαγμένοι από ζάχαρη». Η αποτελεσματική αντιμετώπιση της επόμενης εξέλιξης των δυνατοτήτων και της ολέθριας ιδεολογίας του ISIS δεν θα είναι εύκολη, αλλά είναι ασφαλώς εφικτή.

Copyright © 2017 by the Council on Foreign Relations, Inc.
All rights reserved.

Στα αγγλικά: https://www.foreignaffairs.com/articles/2017-08-18/preparing-isis-30

Μπορείτε να ακολουθείτε το «Foreign Affairs, The Hellenic Edition» στο TWITTER στην διεύθυνση www.twitter.com/foreigngr αλλά και στο FACEBOOK, στην διεύθυνση www.facebook.com/ForeignAffairs.gr και στο linkedin στην διεύθυνση https://www.linkedin.com/company/foreign-affairs-the-hellenic-edition