Το χλωμό μέλλον της αμερικανο-βρετανικής συμμαχίας | Foreign Affairs - Hellenic Edition
Secure Connection

Το χλωμό μέλλον της αμερικανο-βρετανικής συμμαχίας

Πώς ξηλώνεται η ειδική σχέση

Η εξέχουσα μακροπρόθεσμη απώλεια λόγω του Brexit θα είναι η μειωμένη επιρροή του Ηνωμένου Βασιλείου ως παγκόσμιου ηγέτη, καθώς και η θέση του ως αξιόλογου εταίρου στην λεγόμενη ειδική σχέση. Το Ηνωμένο Βασίλειο μετρούσε πολύ πάνω από το βάρος του σε παγκόσμια κλίμακα, κυρίως διατηρώντας την θέση ενός ικανού παγκόσμιου παίκτη πολύ καιρό μετά την απώλεια της βρετανικής αυτοκρατορίας, με μια μεσαία στρατιωτική δύναμη, κορυφαίες πηγές πληροφοριών, υπερμεγέθη ηγετική θέση στον χρηματοπιστωτικό τομέα, και ένα υψηλών ικανοτήτων διπλωματικό σώμα. Κατά ειρωνικό τρόπο, υπήρξε επίσης σημαντικός ηγέτης της ΕΕ και μέρος του πυρήνα της «τριανδρίας» μαζί με την Γαλλία και την Γερμανία. Τώρα υπάρχει ο κίνδυνος η Σκωτία να εγκαταλείψει το Ηνωμένο Βασίλειο και να επανέλθει στην ΕΕ μόνη της, ενώ η Βόρεια Ιρλανδία σταματά επίσης για να κάνει στρατηγικές σκέψεις, καθώς ακόμη και η συμφωνία ειρήνης της Μεγάλης Παρασκευής του 1998, η οποία έθεσε τέρμα στις δεκαετίες της θρησκευτικής σύγκρουσης, πιθανώς θα υπονομευθεί.

Ρεαλιστικά, με το να αφήσει την ΕΕ, το Ηνωμένο Βασίλειο θα είναι λιγότερο χρήσιμο στην Ουάσιγκτον ως σύμμαχος. Εάν εγκαταλείψει την ενιαία αγορά, η εξασθενημένη οικονομία του θα εξαναγκάσει το Λονδίνο να μειώσει σημαντικά τις δαπάνες για τον στρατό και τις υπηρεσίες πληροφοριών. Μπορεί να επιθυμεί να αντισταθμίσει το Brexit διπλασιάζοντας αυτά που συμβάλλει στο ΝΑΤΟ, αλλά δεν θα είναι σε θέση να το κάνει. Το Υπουργείο Άμυνας του Ηνωμένου Βασιλείου προβλέπεται να χάσει αγοραστική δύναμη 800 εκατομμυρίων δολαρίων από ένα πλήρες Brexit, σύμφωνα με το ίδιο το Υπουργείο.

Εάν οι δύο χώρες πρόκειται να προχωρήσουν στην πλήρη πραγματοποίηση αυτών των αυτοχειριών, η Δύση, συλλογικά, θα γίνει λιγότερο ισχυρή, λιγότερο σταθερή και λιγότερο αξιόπιστη –με την κατάρρευση της μεγάλης εμπορικής συμφωνίας ΗΠΑ-ΕΕ να είναι απλώς το πρώτο θύμα. Ένα μειωμένης ισχύος δυτικό ημισφαίριο θα επηρεάσει αρνητικά τις σχέσεις μεταξύ Ασιατών, Μεσανατολιτών και Αφρικανών, αφενός, και των Ηνωμένων Πολιτειών, του Ηνωμένου Βασιλείου και της Δύσης, αφετέρου. Πιθανότατα, αυτή η πράξη αυτοκαταστροφής θα ενθαρρύνει περαιτέρω την Ρωσία και την Κίνα, για να μην αναφέρουμε την Βόρεια Κορέα και το Ιράν.

Στην Ουάσινγκτον, οι ηγέτες των ΗΠΑ τείνουν να βλέπουν το Ηνωμένο Βασίλειο ως ένα χρήσιμο αντίβαρο στην Γερμανία, έχοντας επίγνωση του αριθμού των γερμανικών επιχειρήσεων που δραστηριοποιούνται στην Ρωσία και του βαθμού στον οποίο η ήπειρος παραμένει εξαρτώμενη από το ρωσικό αέριο. Η Ουάσινγκτον χρειάζεται επίσης τον πιο αξιόπιστο σύμμαχό της για να την βοηθήσει να αντιμετωπίσει μια όλο και πιο επιθετική Κίνα -ιδιαίτερα την προσάρτηση νησιών από τις Φιλιππίνες και το Βιετνάμ, αλλά και την καταστολή της δημοκρατίας στο Χονγκ Κονγκ. Το Ηνωμένο Βασίλειο, για παράδειγμα, ήταν ένα βασικό μέρος της εμπλοκής του ΝΑΤΟ μεταξύ της Κίνας και των Δυτικών συμμάχων στην Ασία.

Το Ηνωμένο Βασίλειο διαδραματίζει επίσης πρωταγωνιστικό ρόλο στο κυνήγι των υπολειμμάτων της αλ Κάιντα και στην καταπολέμηση του Ισλαμικού Κράτους (ή ISIS) στο Ιράκ και την Συρία, για να μην αναφέρουμε τις προσπάθειες των στρατευμάτων του και των πολιτικών εμπειρογνωμόνων στο Αφγανιστάν. Ο αριθμός των βρετανικών στρατευμάτων και η χρηματοδότηση των ΜΚΟ και των προγραμμάτων βοήθειας στο Αφγανιστάν θα μειωθούν σχεδόν σίγουρα με το Brexit. Επιπλέον, η Γαλλία τα τελευταία χρόνια έχει αρχίσει να δείχνει πιο αξιόπιστη στους ηγέτες των ΗΠΑ εξαιτίας της συνεχούς παγκόσμιας ηγεσίας της -από την στρατιωτική της επιχείρηση στο Μάλι έως τις ειρηνευτικές της προσπάθειες στην Μέση Ανατολή και μέχρι την πρωτόγνωρη διπλωματία του προέδρου Emmanuel Macron στην Λιβύη και την ανατολικο-κεντρική Ευρώπη.

Με την συμβατική αποτροπή στην Ευρώπη να έχει εκμηδενιστεί από την προσάρτηση της Κριμαίας το 2014 από την Ρωσία και με το καθεστώς (που χρησιμοποιεί χημικά όπλα) του προέδρου Bashar al-Assad να φαίνεται όλο και πιο ασφαλές στην Συρία, η δεξιόστροφη μετατόπιση των εθνικών πολιτικών στην Δύση αποσπά την προσοχή από το ξεκίνημα μιας στρατηγικά ασύνετης και αυτο-επιβληθείσας μείωσης της ισχύος και της επιρροής της Δύσης στην παγκόσμια σκηνή. Ευτυχώς, οι Γάλλοι απέφυγαν να ακολουθήσουν τον ίδιο δρόμο με το Ηνωμένο Βασίλειο και τις Ηνωμένες Πολιτείες. Η Γαλλία και ο εταίρος της στην ΕΕ, η Γερμανία, είναι πλέον τα καλύτερα στοιχήματα για την προάσπιση της φιλελεύθερης διεθνούς τάξης.

ΤΙ ΕΠΙΦΥΛΑΣΣΕΙ ΤΟ ΜΕΛΛΟΝ

Είναι τόσο ειρωνικό και τραγικό το γεγονός ότι το Ηνωμένο Βασίλειο, που τώρα βρίσκεται σε μια αναμφισβήτητα ταπεινωτική κατάσταση, υποστηρίζει την μείωση του διεθνούς ρόλου των ΗΠΑ από την διοίκηση του Trump, γεγονός που με την σειρά του θα βλάψει ζωτικά συμφέροντα της βρετανικής εθνικής ασφάλειας. Κατά τον ίδιο τρόπο, η Ουάσινγκτον βλάπτει τον σύμμαχό της, ζητωκραυγάζοντας για ένα σκληρό Brexit και για την αποδυνάμωση της ΕΕ. Ακόμα κι αν αυτή η δυναμική συμβάλλει στην διευκόλυνση της εμπορικής συμφωνίας που η Μέι επιθυμεί απεγνωσμένα, μια τέτοια συμφωνία δεν θα περιγραφεί κατά κανένα τρόπο με ακρίβεια ως θρίαμβος. Αντ’ αυτού, θα συμβολίζει την έντονη πολιτική παρακμή των δύο χωρών και την ιστορική τους ειδική σχέση.

Τώρα που το Ηνωμένο Βασίλειο υποχωρεί πολιτικά πίσω το κανάλι [της Μάγχης], θα μπορούσε επίσης να σκοντάψει και ο θαυμασμός που έχουν οι Αμερικανοί για την χώρα. Το Ηνωμένο Βασίλειο γίνεται γρήγορα όλο και λιγότερο ευδιάκριτο, και πολύ πιο μπερδεμένο. Σε μια τέτοια εποχή, είναι δύσκολο να θυμηθούμε ότι ήταν ο Winston Churchill που έκανε έκκληση για πρώτη φορά για τις «Ηνωμένες Πολιτείες της Ευρώπης». Αν το Ηνωμένο Βασίλειο επρόκειτο ποτέ να αναρωτηθεί πόση επιρροή έχει ασκήσει στην παγκόσμια σκηνή, σύντομα θα το γνωρίζει: Πράγματι πάρα πολλή.

Copyright © 2017 by the Council on Foreign Relations, Inc.
All rights reserved.