Οι Τσετσένοι της Συρίας | Foreign Affairs - Hellenic Edition
Secure Connection

Οι Τσετσένοι της Συρίας

Το νόημα της εσωτερικής τους διαμάχης
Περίληψη: 

Οι πολιτικά και στρατιωτικά δραστήριοι Τσετσένοι χωρίζονται σε τρεις ομάδες -οι οποίες, όλες, έχουν στείλει στρατιώτες στην Συρία. Η πρώτη ομάδα αποτελείται από υποστηρικτές του επικεφαλής της Τσετσενικής Δημοκρατίας, Ramzan Kadyrov, γνωστοί ως «Kadyrovtsy». Οι κυριότεροι αντίπαλοί τους είναι οι Ichkeriysy, από την Ανεξάρτητη Τσετσενική Δημοκρατία της Ichkeria, και οι Emiratovsy, του Ισλαμικού Εμιράτου του Καυκάσου.

Η VERA MIRONOVA είναι συνεργάτις Διεθνούς Ασφάλειας στο Belfer Center του Harvard Kennedy School.
Η EKATERINA SERGATSKOVA είναι δημοσιογράφος με έδρα της την Ουκρανία.

Πριν από τον πόλεμο στην Συρία, υπήρχε ελάχιστη συζήτηση έξω από την πρώην Σοβιετική Ένωση [1] σχετικά με την μαχητική ικανότητα των Τσετσένων. Αλλά με την έλευση του Ισλαμικού Κράτους (ISIS) [2], οι Τσετσένοι ή shishani στα αραβικά, έχουν αναπτύξει μια διεθνή φήμη ως από τους σκληρότερους μαχητές στον κόσμο. Η ανάρρηση ενός, του Abu Omar al-Shishani [3], στην υψηλότερη στρατιωτική θέση του ISIS ενίσχυσε αυτή την δημόσια εικόνα και, σύμφωνα με πρόσφατες συνεντεύξεις στην Μοσούλη, οι Τσετσένοι στο ISIS ήταν μεταξύ των ξένων μαχητών [4] που οι άμαχοι φοβούνται περισσότερο. Αλλά εκείνοι που μάχονται μαζί με το ISIS είναι μόνο μια ομάδα τσετσενικών δυνάμεων που επιχειρούν σήμερα στην Συρία.

11092017-1.jpg

Άποψη του Γκρόζνι, στην Τσετσενία, τον Απρίλιο του 2013. MAXIM SHEMETOV / REUTERS
-------------------------------------------------------------

Οι πολιτικά και στρατιωτικά δραστήριοι Τσετσένοι χωρίζονται σε τρεις ομάδες -οι οποίες, όλες, έχουν στείλει στρατιώτες στην Συρία. Η πρώτη ομάδα αποτελείται από υποστηρικτές του επικεφαλής της Τσετσενικής Δημοκρατίας, Ramzan Kadyrov [5]. Είναι γνωστοί ως «Kadyrovtsy». Ως οι επίσημες ένοπλες δυνάμεις στην Τσετσενία, έχουν την καλύτερη στρατιωτική εκπαίδευση και τους πιο έμπειρους μαχητές. Οι κυριότεροι αντίπαλοί τους είναι οι Ichkeriysy, από την Ανεξάρτητη Τσετσενική Δημοκρατία της Ichkeria, και οι Emiratovsy, του Ισλαμικού Εμιράτου του Καυκάσου.

Οι Ichkeriysy είναι κυρίως εθνικιστές οπαδοί του σουφιτικού Ισλάμ. Πολέμησαν κατά την διάρκεια του πρώτου και του δεύτερου τσετσενικού πολέμου για ένα ανεξάρτητο κράτος της Ichkeria, το οποίο υπήρξε από το 1991 έως το 2000 και αναγνωρίστηκε μόνο από την κυβέρνηση των Ταλιμπάν του Αφγανιστάν. Παρ’ όλο που αυτοί οι μαχητές έχουν εκτεταμένη στρατιωτική εμπειρία, έχουν απομείνει λίγοι. Πολλοί από αυτούς έχουν μεταναστεύσει στην Δυτική Ευρώπη.

Οι Emiratovsy είναι σαλαφιστές και υποστηρίζουν την εφαρμογή της ισλαμικής κυριαρχίας στον Βόρειο Καύκασο. Ήταν κυρίαρχη αντιπολιτευτική δύναμη μέσα στην Τσετσενία. Παρ’ όλο που η ομάδα πολέμησε στον δεύτερο πόλεμο της Τσετσενίας, τα σημερινά της μέλη έχουν την λιγότερη στρατιωτική εμπειρία. Ακόμη και πριν από τον πόλεμο στην Συρία [6], πολλοί αναγκάστηκαν να εγκαταλείψουν την Ρωσία και να εγκατασταθούν στην Τουρκία.

Αν και αυτές οι τρεις δυνάμεις δεν συγκρούονται πλέον στην Ρωσία (η ανοιχτή σύγκρουση μεταξύ τους διεξάγεται κυρίως μέσω του διαδικτύου), ο πόλεμος της Συρίας αποδείχθηκε ελεύθερο έδαφος για να ξανασυγκρουστούν.

Κατ’ αρχάς, οι εκτοπισμένοι Emiratovsy εγκατέλειψαν την Τουρκία και σχημάτισαν την Jaish Muhajireen wal Ansar, μεταξύ άλλων ομάδων, για να πολεμήσουν εναντίον του καθεστώτος Μπασάρ αλ-Άσαντ στην Συρία. Τελικά, έμειναν από χρήματα και συγχωνεύθηκαν με το ISIS. Αυτοί, μαζί με άλλους Τσετσένους μέσα στο ISIS, θεωρούν τους Kadyrovtsy ως τον κύριο εχθρό τους. Σύμφωνα με έναν ρωσόφωνο μαχητή του ISIS, «οι Τσετσένοι του ISIS μισούν τον Kadyrov για το πώς μεταχειρίζεται τον λαό του και για την στάση του απέναντι στη θρησκεία».

11092017-2.jpg

Ο επικεφαλής της Τσετσενικής Δημοκρατίας, Ramzan Kadyrov, σε ομιλία του στο Grozny, τον Σεπτέμβριο του 2017. SAID TSARNAYEV / REUTERS
------------------------------------------------------------------

Εν τω μεταξύ, με την Ρωσία να υποστηρίζει τον Assad, και τον Kadryov στο τσεπάκι του Ρώσου προέδρου Βλαντιμίρ Πούτιν, στους Kadyrovtsy έχει ανατεθεί το να πολεμούν στην Συρία στην πλευρά υπέρ του καθεστώτος, κάτι που περιλαμβάνει την καταπολέμηση τόσο του ISIS όσο και της αντιπολίτευσης. Σύμφωνα με τον Daniel Martinov, σύμβουλο του Kadyrov, «Οι μαχητές εκπαιδεύονταν από τις καλύτερες ρωσικές δυνάμεις και όλοι έχουν προηγούμενες αναπτύξεις μάχης».

Τέλος, οι Ichkeriysy έχουν οργανώσει μια πολιτοφυλακή που ονομάζεται Ajnad al-Kavkaz (AaK), η οποία εντάχθηκε στην αντίσταση κατά του Assad. Συνεργάζεται με την μετριοπαθή αντιπολίτευση της Συρίας και την Tahrir al-Sham, την διάδοχο της συριακής πρώην διασυνδεδεμένης με την αλ Κάιντα ομάδας, Jabhat al-Nusra. Ωστόσο, σύμφωνα με τον Abu Bakar, ηγέτη της AaK, ο κύριος στόχος της οργάνωσης είναι «να προκαλέσει την κατά το δυνατόν μεγαλύτερη ζημιά στα ρωσικά στρατεύματα και, ειδικότερα, στους Kadyrovtsy». Δεν προκαλεί έκπληξη το γεγονός ότι περίπου 200 μαχητές της AaK έχουν σταθμεύσει επί του παρόντος κοντά σε ρωσική στρατιωτική βάση στην Tartus.

Μετά την Ρωσία, τα μέλη της AaK θεωρούν το ISIS ως τον δεύτερο μεγαλύτερο εχθρό τους και δεν εκφράζουν κανένα ενδιαφέρον για την κατά μέτωπον καταπολέμηση του ISIS, προτιμώντας αντίθετα να αφήνουν τους εχθρούς τους να καταστρέφουν ο ένας τον άλλον. Για παράδειγμα, κατά την διάρκεια μιας μάχης μεταξύ ρωσικών δυνάμεων και ISIS στην Παλμύρα, η AaK απέφυγε να εμπλακεί. Η ομάδα αντιπαθεί ιδιαίτερα τους Τσετσένους που μάχονται μαζί με το ISIS [7]. «Αυτοί οι άνθρωποι δεν έκαναν τίποτα για την Τσετσενία», δήλωσε ο Αμπού Μπακάρ. «Δεν πολέμησαν εκεί [στην Τσετσενία], αλλά μπήκαν στο ISIS για φήμη, δημοσιότητα και χρήματα».

Το αίσθημα της εχθρότητας είναι αμοιβαίο. Στις αρχές του πολέμου, σε μια επιχείρηση εναντίον του ISIS, η AaK πήρε ως αιχμάλωτο έναν Τσετσένο συνδεδεμένο με το ISIS. Ένα μέλος τον ρώτησε: «Θέλεις πραγματικά να μας σκοτώσεις; Έχουμε την ίδια πατρίδα». Ο φυλακισμένος γέλασε και απάντησε: «Φυσικά! Είστε άπιστοι». Υπάρχουν μέχρι και φήμες που κυκλοφορούν μεταξύ των Τσετσένων στο ISIS ότι μετά από επιτυχημένες επιχειρήσεις, οι Ichkeriysy ουρλιάζουν σαν λύκοι. Αν και το ζώο είναι σύμβολο της Ichkeria, η ιστορία αποσκοπεί στην περαιτέρω θεώρηση των μελών της ομάδας ως αποκτηνωμένων.