Πώς η Γαλλία κάνει την Λιβύη χειρότερη

Αυτή η απομάκρυνση από τον ιδεαλιστικό παρεμβατισμό ταιριάζει στον Le Drian, ο οποίος από το 2013 ώθησε επιτυχώς την Γαλλία να ενισχύσει την υποστήριξή της σε πολλές καταπιεστικές κυβερνήσεις [10], συμπεριλαμβανομένων εκείνων του Idriss Deby [11] στο Τσαντ, και του Denis Sassou Nguesso στο Κονγκό [12]. Επίσης, έκανε ευκολότερο για την Γαλλία να επιδιώξει τους βραχυπρόθεσμους εμπορικούς της στόχους, όπως καταδεικνύει η πιο στενή στήριξή της [13] στον Αιγύπτιο πρόεδρο, Abdel Fattah el-Sisi. Το 2015-2016, η Αίγυπτος αγόρασε 24 αεριωθούμενα αεροσκάφη Rafale [14], δύο πλοία Mistral, μια φρεγάτα και πυραύλους αξίας 5,2 δισεκατομμυρίων ευρώ από την Γαλλία. Οι συνολικές πωλήσεις γαλλικών όπλων [15] έφθασαν τα 18 δισ. ευρώ το 2015 και τα 14 δισ. ευρώ τον περασμένο χρόνο -ετήσια στοιχεία σχεδόν τριπλάσια του μέσου όρου του Σαρκοζί. Τον Σεπτέμβριο του 2015, ο Le Drian απομακρύνθηκε περαιτέρω από την ανθρωπιστική αλλαγή καθεστώτων, δηλώνοντας ότι ο πρόεδρος Assad είναι μόνο ο εχθρός του συριακού λαού [16] -όχι της διεθνούς κοινότητας. (Ο Macron χρησιμοποίησε την ίδια φράση [17] ένα μήνα αφότου έγινε πρόεδρος).

Πράγματι, τα τελευταία πέντε χρόνια η Γαλλία ανέπτυξε ισχυρότερους δεσμούς ασφαλείας με την Μπουργκίνα Φάσο, το Τσαντ, την Αίγυπτο, την Ιορδανία, το Μάλι, την Μαυριτανία και τον Νίγηρα. Έχει εμπλακεί στρατιωτικά με το Ισλαμικό Κράτος (ή ISIS) στο Ιράκ και την Συρία, ενώ παράλληλα κάνει άλματα στην καλλιέργεια σχέσεων με την Σαουδική Αραβία υποστηρίζοντας σιωπηρώς τον πόλεμο στην Υεμένη, υιοθετώντας μια σκληρή στάση όσον αφορά την επιβολή της πυρηνικής συμφωνίας με το Ιράν, βραβεύοντας με το μετάλλιο της Λεγεώνας της Τιμής τον περασμένο χρόνο τον τότε πρίγκιπα-διάδοχο Mohammed bin Nayef. Η Γαλλία ενίσχυσε επίσης τις σχέσεις της με τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, όπου διατηρεί στρατιωτική βάση από το 2009 [18].

Από το Μαρόκο έως την Ακτή του Ελεφαντοστού, την Αίγυπτο και πέρα από αυτήν, μια ευρεία περιοχή γαλλικής επιρροής εμφανίζεται προσωρινά στην Αφρική και την Μέση Ανατολή. Σε αυτό το περιφερειακό πλαίσιο, μια Λιβύη που κυβερνάται από τον Haftar, ή κάποιον με παρόμοια ιδεολογία, φαίνεται να είναι ένας λογικός, σχεδόν αυτονόητος στόχος που πρέπει να επιδιωχθεί. Και δεδομένου ότι ο Macron προφανώς υιοθέτησε την προσέγγιση του Le Drian, οι κατηγορίες περί εγκλημάτων πολέμου [19] που απευθύνθηκαν στον Haftar -καθώς και η τάση του για μη κοσμική [20], αντι-φιλελεύθερη [21], στρατιωτική διακυβέρνηση [22]- δεν είναι πιθανό να εγείρουν μεγάλες ανησυχίες στο Παρίσι.

ΕΥΝΟΪΚΟΙ ΑΝΕΜΟΙ

Εκτός από την εγχώρια πολιτική της Γαλλίας, οι διεθνείς άνεμοι έχουν μετατοπιστεί υπέρ του Haftar. Ο στρατηγός και ο Εθνικός Λιβυκός Στρατός του -που υποστηρίζονται από τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, την Αίγυπτο, την Ιορδανία και την Ρωσία- ταιριάζουν καλά στο παράδειγμα ασφάλειας που έθεσαν η Σαουδική Αραβία και οι Ηνωμένες Πολιτείες στην Διάσκεψη Κορυφής του Ριάντ [23] τον Μάιο, το οποίο δίνει έμφαση στην αντιτρομοκρατία και την αντίσταση στον ισλαμισμό εις βάρος της δημοκρατίας και των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Πριν από τις συνομιλίες του Ιουλίου στο Παρίσι, ο Macron και ο πρόεδρος των ΗΠΑ, Donald Trump, δήλωσαν στον Τύπο [24] ότι «μοιράζονται τις ίδιες προθέσεις σχετικά με την Λιβύη», πράγμα που σημαίνει ότι η Ουάσιγκτον έδωσε στο Παρίσι το πράσινο φως για να αναλάβει ηγετικό ρόλο στην χώρα.

Στρατεύματα πιστά στο Haftar κατά την διάρκεια εκστρατείας κατά Ισλαμιστών μαχητών κοντά στα σύνορα μεταξύ Λιβύης και Αιγύπτου, τον Ιούνιο του 2014. REUTERS
---------------------------------------------------

Αν και οι Ηνωμένες Πολιτείες υπό τον πρόεδρο Μπαράκ Ομπάμα ήταν ισχυροί υποστηρικτές της GNA, η διοίκηση του Trump υποχώρησε [25] από την εμπλοκή της στην Λιβύη –για παράδειγμα, ο υπουργός Εξωτερικών Rex Tillerson, ανακοίνωσε πρόσφατα ότι θα καταργήσει την θέση ειδικού απεσταλμένου των ΗΠΑ για την χειμαζόμενη βορειοαφρικανική χώρα. Η σημερινή προτεραιότητα της Ουάσιγκτον είναι να αποφευχθεί να αποκτήσουν πρόσβαση οι τζιχαντιστικές ομάδες όπως το ISIS, στην χώρα. Αλλά εκτός από την περιορισμένη αυτή αποστολή -η οποία πιθανότατα θα υποστηριχθεί από μικρό αριθμό ειδικών δυνάμεων των ΗΠΑ [26]- οι Ηνωμένες Πολιτείες είναι τώρα ικανοποιημένες με το να αφήνουν τους στενούς συμμάχους τους να αντιμετωπίσουν την Λιβύη με τον τρόπο που κρίνουν κατάλληλο.

Στην πράξη, η μετατόπιση της Ουάσιγκτον από την υποστήριξη της GNA στο να γίνει λιγότερο αφοσιωμένη, είναι ένα δώρο προς τον Haftar. Για παράδειγμα, όταν το ISIS ανέλαβε την ευθύνη για μια επίθεση στις 26 Μαΐου εναντίον Κοπτών Χριστιανών στη Minya της Αιγύπτου, το Κάιρο χρησιμοποίησε την επίθεση ως πρόσχημα για βομβιστικές επιδρομές στην Λιβύη [27] που στόχευαν αντιπάλους του Haftar μη συνδεδεμένους με το ISIS. Οι Ηνωμένες Πολιτείες παρέμειναν σιωπηλές, ενώ ο Le Drian εξέφρασε δημοσίως την υποστήριξή του [28] για τις ενέργειες της Αιγύπτου. Και η Γαλλία απέφυγε να επικρίνει τα ΗΑΕ για παραβίαση του διεθνούς δικαίου επειδή παρείχε όπλα [29] στον Haftar και λειτουργούσε μια αεροπορική βάση [30] στην ανατολική Λιβύη.

ΑΝΑΚΑΤΕΥΟΝΤΑΣ ΤΟΝ ΧΥΛΟ