Τουρκία: Έκθεση προόδου της επιδίωξης μιας απόλυτης εξουσίας | Foreign Affairs - Hellenic Edition
Secure Connection

Τουρκία: Έκθεση προόδου της επιδίωξης μιας απόλυτης εξουσίας

Τα χαρακτηριστικά του αυταρχικού καθεστώτος του Ερντογάν

Το καθεστώς, ενισχυμένο από την έκβαση του δημοψηφίσματος, συνεχίζει να κάνει πιο σταθερή την λαβή του στη νομοθετική και δικαστική εξουσία, υλοποιώντας de facto τις διατάξεις της συνταγματικής τροπολογίας που θα ξεκινούσε να ισχύει κανονικά μετά τις προεδρικές εκλογές του 2019. Η ανώτατη δικαιοσύνη διορίζεται από τον ισχυρό άνδρα και όλο το δικαστικό σώμα ελέγχεται από το καθεστώς. Το Κοινοβούλιο κλονίζεται και οι βουλευτές της αντιπολίτευσης διατρέχουν συνεχώς τον κίνδυνο να στερηθούν την ασυλία τους, όπως συμβαίνει με τους 11 βουλευτές [που βρίσκονται] πίσω από τα κάγκελα. Σήμερα δεν μπορούμε πλέον να μιλάμε για τον διαχωρισμό των εξουσιών αλλά για την ενότητα της εξουσίας. Και δεδομένης της τρομακτικής κατάστασης της ελευθερίας του Τύπου και του υπερσυγκεντρωμένου χαρακτήρα της διοίκησης, σήμερα δεν υπάρχει καμία εξουσία στην Τουρκία ικανή να αντισταθμίσει την παντοδυναμία του καθεστώτος.

Ακριβώς μέσα στην διοίκηση, η πίστη [στο καθεστώς] είναι τόσο διαδεδομένη που σήμερα δεν υπάρχει πλέον ούτε ένας διευθυντής υψηλού επιπέδου που δεν συνδέεται άμεσα ή έμμεσα με το κυβερνών κόμμα. Κατά συνέπεια, τα μεγάλα σώματα του κράτους είναι απόλυτα διαβρωμένα από τους προσδεδεμένους στο καθεστώς, συχνά ανίκανους, αλλά πιστούς. Η ακαδημαϊκή κοινότητα, η τοπική αυτοδιοίκηση, ο στρατός, η διπλωματία, η δικαιοσύνη και το Υπουργείο Οικονομικών εκκενώνονται από τους καλύτερους αξιωματούχους τους και έχουν καταστεί αποψιλωμένοι [θεσμοί]. Οι αποφάσεις που κανονικά λαμβάνουν αυτά τα μεγάλα κρατικά όργανα, λαμβάνονται από έναν στρατό προεδρικών συμβούλων που στεγάζονται στο προεδρικό μέγαρο.

Με το εξωτερικό:

-Το καθεστώς βρίσκεται σε ανοικτή σύγκρουση με δύο μεγάλους συμμάχους, την Γερμανία και τις Ηνωμένες Πολιτείες.

-Οι παράνομες δραστηριότητες των επίσημων ιμάμηδων που στελεχώνουν τα τζαμιά των Τούρκων στην Γερμανία, οι κατηγορίες για κατασκοπεία σε γερμανικό έδαφος, οι προσβολές του καθεστώτος προς την κατεύθυνση των Γερμανών πολιτικών, το άσυλο που έδωσε η Γερμανία σε κάποιους κατηγορούμενους για την προσπάθεια πραξικοπήματος της 15ης Ιουλίου 2016, η αναγνώριση από την ομοσπονδιακή βουλή της Γερμανίας της γενοκτονίας των Αρμενίων, οι εκλογικές οδηγίες στους Τούρκους της Γερμανίας για τις γερμανικές εκλογές, η απαγόρευση [σε μέλη της] της Bundestag να επισκεφθούν τους Γερμανούς στρατιωτικούς στην αποστολή του ΝΑΤΟ στην Τουρκία, η κράτηση Γερμανών υπηκόων που κατηγορούνται για κατασκοπεία, οι σκεψεις περί εμπάργκο στην πώληση γερμανικών όπλων στο καθεστώς, η ομόφωνη άρνηση της γερμανικής πολιτικής τάξης και της κοινωνίας να συνεχίσει τις ενταξιακές διαπραγματεύσεις της Τουρκίας στην Ευρωπαϊκή Ένωση ... όλα αυτά τα σημεία των διαφωνιών δηλητηριάζουν τις τουρκο-γερμανικές σχέσεις χωρίς να φτάνουν μέχρι το να αμφισβητούν τις επικερδείς εμπορικές και βιομηχανικές ανταλλαγές.

-Με τον άλλο μεγάλο σύμμαχο, τις ΗΠΑ, το καθεστώς υπέστη σειρά αποτυχιών παρότι είχε στοιχηματίσει υπέρ του Trump. Η νέα κυβέρνηση αρνήθηκε να εκδώσει τον Gülen ως τον κύριο ένοχο στην απόπειρα πραξικοπήματος, όπως και τον Τουρκο-ιρανό επιχειρηματία Zarrab [που είναι] σε φυλακή στη Νέα Υόρκη, κατηγορούμενο μαζί με Τούρκους πολιτικούς ότι παραβίασαν το αμερικανικό εμπάργκο κατά του Ιράν. Η Ουάσινγκτον, προς μεγάλην απελπισία της Άγκυρας, αρνήθηκε επίσης να συμμορφωθεί και εξακολουθεί να παρέχει βαριά όπλα και να προστατεύει τον κουρδικό στρατό στην Συρία κατά τον πόλεμο εναντίον του Daesh (ISIS). Οι υποψίες για την συνεργασία της Άγκυρας με το Daesh παραμένουν επίσης ένα μελανό σημείο στην λεγόμενη στρατηγική τουρκο-αμερικανική εταιρική σχέση. Στο πνεύμα αυτό, οι χειρονομίες του καθεστώτος για την αγορά αντιαεροπορικών πυραύλων SS-400 από την Ρωσία ερεθίζουν την Ουάσινγκτον ως το κέντρο του ΝΑΤΟ.

26092017-2.jpg

Ο εδρεύων στις ΗΠΑ, Τούρκος κληρικός Fethullah Gulen, στο σπίτι του στο Saylorsburg, στην Pennsylvania, στις 29 Ιουλίου 2016. REUTERS/Charles Mostoller
-----------------------------------------------------------------

-Οι σχέσεις με την Ευρωπαϊκή Ένωση έχουν σταματήσει εδώ και πολύ καιρό και δεν έχουν καμία πιθανότητα επανέναρξης. Τα ευρωπαϊκά θεσμικά όργανα είναι πιθανό να σημειώσουν ατή την κατάσταση και να προτείνουν τους προσεχείς μήνες στην Άγκυρα μια νέα μορφή διμερών σχέσεων χωρίς προοπτική ένταξης ή ακόμη και αναθεώρηση της τελωνειακής ένωσης, μια σχέση κρίσιμη παρά ταύτα για την τουρκική οικονομία. Τώρα είναι κοινό μυστικό ότι η Τουρκία δεν εκπληρώνει με κανέναν τρόπο τα κριτήρια που απαιτούνται για την διαπραγμάτευση της προσχώρησής της στην Ένωση και οι σχέσεις της με την Ευρώπη γενικά θυμίζουν τα πάντα εκτός από μια εταιρική σχέση.

-Οι σχέσεις με άλλα ευρωπαϊκά θεσμικά όργανα, όπως το Συμβούλιο της Ευρώπης, για παράδειγμα, είναι επίσης τεταμένες. Η Τουρκία κατηγορείται για παραβίαση των θεμελιωδών αξιών της ηπείρου, η Επιτροπή κατά των Βασανιστηρίων την δείχνει με το δάχτυλο, η Κοινοβουλευτική Συνέλευση την ξανάβαλε υπό επιτήρηση και το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων έχει προ πολλού «ρίξει στην πετσέτα» ενόψει του τεράστιου αριθμού καταγγελιών των πολιτών της Τουρκίας, τόσο που δεν μπορούμε πλέον να μιλάμε για κράτος δικαίου.

-Η Ύπατη Αρμοστεία των Ηνωμένων Εθνών για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα επικρίνει τακτικά τις καταχρήσεις της Άγκυρας όπως και οι μεγάλες διεθνείς μη κυβερνητικές οργανώσεις όπως η Διεθνής Αμνηστία, το Freedom House, το Human Rights Watch, οι Δημοσιογράφοι Χωρίς Σύνορα, κλπ...