Η Αυστρία κλίνει προς τα δεξιά | Foreign Affairs - Hellenic Edition
Secure Connection

Η Αυστρία κλίνει προς τα δεξιά

Ο «σεβαστός λαϊκισμός» που έφερε τον Kurz και το OVP στη νίκη

Από την αρχή [της προεκλογικής περιόδου], όμως, το FPO αντιμετώπισε ένα πιο δύσκολο περιβάλλον. Η στάση του κατά της Ευρωπαϊκής Ένωσης μετά το Brexit έπρεπε να αναθεωρηθεί [9], διότι, σύμφωνα με δημοσκοπήσεις που διεξήχθησαν μετά το δημοψήφισμα, υπήρξε ανοδική τάση υπέρ της ΕΕ μεταξύ των Αυστριακών ψηφοφόρων. Το Brexit τους αφύπνισε σχετικά με τις πιθανές αρνητικές οικονομικές συνέπειες της εγκατάλειψης της ΕΕ. Ο τομέας εξαγωγών της χώρας επωφελείται εξαιρετικά από την ΕΕ, καθώς περίπου το 70% [10] του εξωτερικού εμπορίου της είναι με κράτη-μέλη της ΕΕ. Το FPO προσαρμόστηκε υιοθετώντας μια πιο μετριοπαθή στάση. Έπρεπε [πλέον] να αντιταχθεί σε ένα προγραμματισμένο δημοψήφισμα για την συμμετοχή της Αυστρίας στην ΕΕ το 2017. Σταμάτησε να ζητά ανοιχτά την έξοδο της Αυστρίας και τον τερματισμό του ευρώ και αντίθετα υποστήριξε την ισχυρότερη μεταρρύθμιση της ΕΕ. Αυτές οι μετατοπίσεις, ωστόσο, άφησαν την εντύπωση ότι το κόμμα έκανε στροφή 180 μοιρών. Δεδομένου ότι το FPO ευνόησε τον Donald Trump κατά την διάρκεια του αμερικανικού προεδρικού προεκλογικού αγώνα του 2016, ο ηγέτης του FPO, Heinz-Christian Strache, ο οποίος υποστήριξε ανοιχτά τον Trump, αναγκάστηκε να υπερασπιστεί τις λαϊκιστικές πολιτικές του Αμερικανού προέδρου, μόνο για να τερματίσει δημοσίως την υποστήριξή του μετά την απόφαση του Trump να ξεκινήσει χτυπήματα με πυραύλους κρουζ κατά του καθεστώτος του Σύρου προέδρου Bashar al-Assad τον Απρίλιο του 2017. Υπάρχουν έντονες ενδείξεις, ωστόσο, ότι η απόφαση του Strache επηρεάστηκε από το πόσο αντιδημοφιλής ήταν ο Trump μεταξύ των Αυστριακών ψηφοφόρων. Σύμφωνα με μια δημοσκόπηση [11], μόνο το 10% των Αυστριακών θα είχε ψηφίσει υπέρ του Trump. Επιπλέον, το FPO δεν διέθετε κυβερνητική εμπειρία. Ο Heinz-Christian Strache, ο πρωταγωνιστής του FPO, έπρεπε να πείσει τους ψηφοφόρους ότι ήταν κάτι περισσότερο από δημαγωγός και ότι ήταν πραγματικά ικανός να κυβερνήσει.

Ο Kurz εκμεταλλεύτηκε τις αδυναμίες του FPO ενώ συγχρόνως υιοθετούσε τις λαϊκές μεταναστευτικές πολιτικές του FPO. Μετά το Brexit, ενώ το FPO θεωρήθηκε ως ότι αντέστρεψε την πολιτική του για την ΕΕ, το OVP, το οποίο ήταν πάντα γνωστό ως το «ευρωπαϊκό κόμμα» της Αυστρίας, φάνηκε σταθερό στην στάση του. Ο Kurz μπόρεσε επίσης να ισχυριστεί σημαντική διοικητική εμπειρία. Η αρχική ιστορία του για να δείξει την πολιτική του ηγεσία ήταν η δουλειά του στο να κλείσει ο λεγόμενος Βαλκανικός Διάδρομος [12], μέσω του οποίου οι Σύροι πρόσφυγες έμπαιναν στην Ευρώπη. Τον Φεβρουάριο του 2016 φιλοξένησε την Διάσκεψη των Δυτικών Βαλκανίων στην Βιέννη, όπου αποφασίστηκε να κλείσει ο διάδρομος.

Ταυτόχρονα, ο Kurz έπαιξε το αντιπολιτευτικό χαρτί, επιτιθέμενος στην σημερινή κυβέρνηση για το ότι ήταν αδύναμη στην αντίδρασή της στο πολιτικό Ισλάμ και επαναλάμβανε συνεχώς ότι δεν είχε αλλάξει την στάση του σχετικά με τη μετανάστευση και το πολιτικό Ισλάμ όλα αυτά τα χρόνια. Ο ίδιος σημείωσε ότι είχε από καιρό πιέσει για το κλείσιμο των μουσουλμανικών παιδικών σταθμών [13], και ότι συνέβαλε επίσης στην προώθηση της απαγόρευσης της burqa [14] που τέθηκε σε ισχύ τον Οκτώβριο. Το OVP άρχισε να κινείται προς τα δεξιά σε αυτά τα ζητήματα μετά την μεταναστευτική κρίση το καλοκαίρι του 2015. Άρχισε να πιέζει για αυστηρότερους συνοριακούς ελέγχους και υπερασπίστηκε νωρίς το κλείσιμο της λεγόμενης μεσογειακής διόδου.

Το FPO επιτέθηκε επανειλημμένα στο OVP για την κλοπή της πλατφόρμας του, κάτι που ο Kurz απέρριψε υποστηρίζοντας ότι, δεδομένου του νέου κινήματός του, είχε φυσικά ένα νέο κομματικό πρόγραμμα. Παρόλο που άλλα κόμματα είχαν επίσης ισορροπημένους από πλευράς φύλου καταλόγους υποψήφιων, ο Kurz κατάρτισε έναν και αυτός, αποδεικνύοντας ότι είναι κοινωνικά προωθημένος υποψήφιος. Αλλά ήταν προσεκτικός να μην εγκαταλείψει τις παραδοσιακά δημοφιλείς θέσεις του OVP ενάντια στον γάμο μεταξύ ατόμων του ίδιου φύλου.

Ωστόσο, όλες οι μορφές λαϊκισμού μοιράζονται παρόμοιες παγίδες. Κατ’ αρχήν, ο Kurz θα δυσκολευτεί να διατηρήσει την δυναμική του κινήματος. Όπως οποιοσδήποτε άλλος χαρισματικός υποψήφιος που ακολουθεί το λαϊκιστικό κύμα, θα απογοητεύσει τελικά τμήματα της εκλογικής του βάσης, τα οποία θα μπορούσαν επίσης να διασπάσουν το δικό του κόμμα. (Το OVP είναι μια συλλογή υπο-οργανώσεων [15], κάθε μια με δικό της σύνολο συμφερόντων, κάτι που προκάλεσε την πτώση πολλών πρώην προέδρων του OVP).

Τις επόμενες εβδομάδες, το OVP θα αρχίσει διαπραγματεύσεις για να σχηματίσει την επόμενη κυβέρνηση συνασπισμού. Παρόλο που μια μικρή πλειοψηφία ψηφοφόρων υποστηρίζει έναν συνασπισμό OVP-FPO, το SPO, υπό νέα ηγεσία, θα μπορούσε για άλλη μια φορά να συνεργαστεί με το OVP. Είναι πολύ νωρίς για να προβλέψουμε ποιο θα είναι το πιθανό αποτέλεσμα. Όταν το FPO εισήλθε για πρώτη φορά στην κυβέρνηση το 2000, η ΕΕ επέβαλε κυρώσεις στην Αυστρία. Μια ανανεωμένη συμμετοχή του κόμματος του Strache είναι απίθανο να προκαλέσει την ίδια αντίδραση, επειδή η ευρωπαϊκή πολιτική έχει μετακινηθεί συνολικά περισσότερο προς τα δεξιά. Ο Manfred Weber, ο πρόεδρος της ομάδας του Ευρωπαϊκού Λαϊκού Κόμματος -η πολιτική ομάδα στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο που αποτελείται από μέλη του Ευρωπαϊκού Λαϊκού Κόμματος, την αδελφή οργάνωση του OVP σε ευρωπαϊκό επίπεδο- δήλωσε πρόσφατα ότι σκέφθηκε πως θα μπορούσε να είναι εφικτός ένας συνασπισμός OVP-FPO αρκεί το FPO να έδειχνε σαφή δέσμευση υπέρ της Ευρώπης.