Η μεταβολή της μοίρας του καταλανικού κινήματος ανεξαρτησίας

Μόλις πριν από λίγες εβδομάδες, φαινόταν πολύ πιθανό η Καταλονία [2] να κηρυχθεί ανεξάρτητη από την Ισπανία. Την 1η Οκτωβρίου, οι κάτοικοι της Καταλονίας ψήφισαν συντριπτικά υπέρ της ανεξαρτησίας [3] (περίπου το 90% των ψηφοφόρων, σύμφωνα με τις καταλανικές Αρχές) σε δημοψήφισμα που διεξήχθη κάτω από τις πιο δυσοίωνες συνθήκες. Στις μέρες πριν το δημοψήφισμα, η κεντρική διοίκηση στη Μαδρίτη κατάσχεσε περίπου 10 εκατομμύρια ψηφοδέλτια, απείλησε να διώξει ποινικά κάθε Καταλανό δημόσιο υπάλληλο που θα συμμετείχε στο δημοψήφισμα και απενεργοποίησε το Διαδίκτυο για να εμποδίσει τους ανθρώπους να βρουν τα εκλογικά τμήματα. Όταν όλα αυτά απέτυχαν, η Μαδρίτη έστειλε χιλιάδες αστυνομικούς και μέλη της πολιτοφυλακής για να εμποδίσουν τους πολίτες να εισέλθουν στα εκλογικά τμήματα. Όλα γύρισαν σαν μπούμερανγκ.

Ο πρωθυπουργός της Ισπανίας, Μαριάνο Ραχόι χειροκροτείται από μέλη του Λαϊκού Κόμματος, μετά την ομιλία του προς το Κοινοβούλιο στην Μαδρίτη, τον Οκτώβριο του 2017. SERGIO PEREZ / REUTERS
-------------------------------------------------------------

Οι εικόνες των αστυνομικών να σέρνουν ανθρώπους από εκλογικά τμήματα, μερικοί από τους οποίους είχαν ματωμένα πρόσωπα, και οι πυροβολισμοί με σφαίρες από καουτσούκ στα πλήθη κυριάρχησαν στους τίτλους των ειδήσεων. Σύμφωνα με τις καταλανικές υγειονομικές Αρχές, 844 άνθρωποι τραυματίστηκαν σε συγκρούσεις με την αστυνομία. Το χάος καταδικάστηκε από οργανώσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων και τροφοδότησε την αποσχιστική αφήγηση περί μιας άθλιας διοίκησης στη Μαδρίτη που εμποδίζει τους ανθρώπους να εκφράσουν το δικαίωμά τους για αυτοδιάθεση. Ειδικότερα, η προσφυγή της Μαδρίτης στην βία εκχώρησε το ηθικό πλεονέκτημα στους αποσχιστές. Προσπαθώντας να επωφεληθεί από την κατάσταση, ο πρόεδρος της Καταλονίας, Κάρλες Πουτζδεμόν δήλωσε [4] ότι «με αυτή την ημέρα της ελπίδας και των δεινών, οι πολίτες της Καταλονίας έχουν κερδίσει το δικαίωμα για ένα ανεξάρτητο κράτος με τη μορφή της δημοκρατίας».

Μόλις δέκα ημέρες μετά το δημοψήφισμα, οι τύχες του κινήματος ανεξαρτησίας έχουν αλλάξει ριζικά. Ο Puigdemont εξαναγκάστηκε σε μια λεπτή πράξη εξισορρόπησης, αναγνωρίζοντας τόσο το δικαίωμα ανακήρυξης της ανεξαρτησίας όσο και την πραγματικότητα ότι αν αυτό γίνει μονομερώς θα ήταν εξαιρετικά απίθανο να επιτύχει. Σε μια ομιλία προς το Κοινοβούλιο της Καταλονίας στις 10 Οκτωβρίου, ο Puigdemont δήλωσε ότι ανακηρύσσει την ανεξαρτησία, αλλά αναστέλλει την ανακήρυξη για να συνεχίσει τις διαπραγματεύσεις με τη Μαδρίτη. Η αντιφατικότητα των ειδήσεων εξέπληξε εκείνους που είχαν συγκεντρωθεί σε όλη την Καταλονία για να παρακολουθήσουν την σημαντική στιγμή, με μερικούς να ισχυρίζονται ότι τους έχουν «εξαπατήσει και πει ψέματα [5]».

Αυτό που θα προκύψει από τις διαπραγματεύσεις με τη Μαδρίτη δεν είναι καθόλου σαφές αυτή την στιγμή. Δεν είναι καν σαφές τι ακριβώς βρίσκεται στο τραπέζι της διαπραγμάτευσης. Η αρχική διένεξη με τη Μαδρίτη αφορούσε την επιθυμία της Καταλονίας να έχει μεγαλύτερο λόγο στα οικονομικά της, αλλά όλοι συμφωνούν ότι η αντιμετώπιση αυτού του θέματος δεν θα θέσει τέρμα στην κρίση. Εκείνο που είναι σαφές, ωστόσο, είναι ότι το όνειρο της καταλανικής ανεξαρτησίας είναι, τουλάχιστον προς το παρόν, σε παύση επ’ αόριστον.

Η ΧΙΜΑΙΡΑ ΤΗΣ ΚΑΤΑΛΑΝΙΚΗΣ ΕΝΟΤΗΤΑΣ

Τουλάχιστον στον έξω κόσμο, η επιδίωξη της ανεξαρτησίας από την Καταλονία είχε καθοριστεί από τις εικόνες πολλών ανθρώπων που ζητούσαν το δικαίωμα της αυτοδιάθεσης. Οι διαδηλώσεις, μερικές από τις οποίες περιλάμβαναν περισσότερους από ένα εκατομμύριο ανθρώπους, ξεκίνησαν μετά το 2006. Εκείνο το έτος, ο καταλανικός λαός ενέκρινε τον Νέο Νόμο για την Αυτονομία, ένα έγγραφο που προκλητικά ανέφερε την Καταλονία ως «έθνος» και ζητούσε μεγαλύτερη αυτονομία, ειδικά στα φορολογικά θέματα [6]. Για δεκαετίες, οι Καταλανοί παραπονούνται ότι στέλνουν περισσότερα χρήματα στη Μαδρίτη από όσα επιστρέφονται [σε αυτούς] ως επενδύσεις. Οι διαμαρτυρίες εντάθηκαν μετά το 2010, όταν το Συνταγματικό Δικαστήριο, το ανώτατο δικαστήριο της Ισπανίας, απέρριψε τις περισσότερες διατάξεις του Νόμου. Αυτή η απόφαση εξαπέλυσε την τρέχουσα πολιτική κρίση, την πιο σοβαρή στην Ισπανία από το θάνατο του δικτάτορα Francisco Franco το 1975.

Στην πραγματικότητα, όμως, οι εικόνες των καταλανικών μαζών που ζητούσαν την ανεξαρτησία ήταν κάπως παραπλανητικές. Τα στοιχεία των δημοσκοπήσεων έδειξαν με συνέπεια ότι, αν και η μεγάλη πλειοψηφία των Καταλανών επιθυμεί να την συμβουλεύονται σχετικά με το πολιτικό μέλλον της περιοχής, δεν υπάρχει σαφής πλειοψηφία των Καταλανών που ζητούν την ανεξαρτησία. Οι περισσότερες δημοσκοπήσεις τοποθετούν το ποσοστό των Καταλανών που ευνοούν την ανεξαρτησία τους γύρω στο 45%, δηλαδή περίπου το ίδιο ποσοστό των ψήφων που έλαβε ο αποσχιστικός συνασπισμός της Καταλονίας [7] στις περιφερειακές εκλογές του 2015. Επιπλέον, μόνο το 42% των ικανών για ψήφο εμφανίστηκε στις κάλπες για το δημοψήφισμα. Είναι προφανές ότι η απουσία σαφούς πλειοψηφίας υπέρ της ανεξαρτησίας έχει οδηγήσει σε συζήτηση για την ύπαρξη μιας «σιωπηρής πλειοψηφίας» [8] που προτιμά η Καταλονία να παραμείνει στην Ισπανία.

Αυτή η πλειοψηφία φαίνεται να αφυπνίστηκε στις 9 Οκτωβρίου, όταν εκατοντάδες χιλιάδες άνθρωποι (350.000 σύμφωνα με επίσημες εκτιμήσεις και σχεδόν ένα εκατομμύριο σύμφωνα με τους διοργανωτές της διαδήλωσης) κατέβηκαν στους δρόμους της Βαρκελώνης για να διαδηλώσουν εναντίον της ανεξαρτησίας. Ο κόσμος είδε μια σπάνια επίδειξη ισπανικού εθνικισμού στην καρδιά της καταλανικής πρωτεύουσας. Από την εποχή του θανάτου του Φράνκο, τα εθνικά σύμβολα όπως η ισπανική σημαία, εξαφανίστηκαν από την Καταλονία, εκτός από εκείνα που εκτίθενται σε δημόσια κτίρια. Το «Viva España» και το «Soy Español, Soy Catalan» (Είμαι Ισπανός, είμαι Καταλανός) ήταν [9] μερικά από τα συνθήματα που φώναζαν οι διαδηλωτές, πολλοί από τους οποίους τυλίγονταν με την ισπανική σημαία, καθώς βάδιζαν στις όμορφες λεωφόρους και τις πλατείες της Βαρκελώνης. Οι αστυνομικοί και οι άνδρες της πολιτοφυλακής, οι οποίοι μόλις λίγες μέρες πριν είχαν τιμωρηθεί για τις πράξεις τους την ημέρα του δημοψηφίσματος, αντιμετωπίστηκαν με αγκαλιές και χαιρετίστηκαν ως πατριώτες. Μεταξύ των ομιλητών ήταν ο νομπελίστας συγγραφέας και συντηρητικός πολιτικός Mario Vargas Llosa, ο οποίος κατέχει ισπανική και περουβιανή υπηκοότητα. Κάλεσε το πλήθος [10] να μην αφήσει «μια αποσχιστική συνωμοσία να καταστρέψει την ισπανική δημοκρατία».

Η διαδήλωση επηρέασε τα σχέδια του αυτονομιστικού κινήματος ως προς την διακήρυξη της ανεξαρτησίας τουλάχιστον με δύο τρόπους. Πρώτον, συνέδεσε τις εξελίξεις στην Βαρκελώνη με ένα εθνικό κίνημα που ζητούσε διάλογο μεταξύ της καταλανικής κυβέρνησης και της συντηρητικής κυβέρνησης του Ισπανού πρωθυπουργού Mariano Rajoy. Αυτό το κίνημα, το οποίο άρχισε να αναπτύσσεται σύντομα μετά την βία που ακολούθησε το δημοψήφισμα, έγινε γνωστό στα κοινωνικά μέσα ως Parlem / Hablemos («Ας μιλήσουμε» στα καταλανικά και τα ισπανικά). Η διαδήλωση εξέθεσε επίσης το βαθύ χάσμα στην Καταλονία σχετικά με το ζήτημα της ανεξαρτησίας και την πρόκληση που αυτή δημιούργησε για την εκκίνηση ενός καινούργιου κράτους. Μέχρι τη μέρα της διαδήλωσης, οι αυτονομιστές μπορούσαν ακόμα να ξεγελούν τους εαυτούς τους σκεπτόμενοι ότι αυτοί που αντιτίθενται στην απόσχιση θα παραμείνουν ήσυχοι και θα δεχθούν την ανεξαρτησία.

ΜΙΑ ΕΥΘΡΑΥΣΤΗ ΣΥΜΜΑΧΙΑ

Δυστυχώς για εκείνους που ευνοούν την απόσχιση, η ιδεολογική ανομοιογένεια του αυτονομιστικού συνασπισμού σημαίνει ότι ποτέ δεν υπήρξε μια συνεκτική συμμαχία υπέρ της καταλανικής ανεξαρτησίας, πολύ δε περισσότερο ένα συνεκτικό σχέδιο για μια ανεξάρτητη Καταλονία. Ο συνασπισμός, που ονομάστηκε Junts pel Sí («Μαζί για το Ναι»), διαμορφώθηκε ως απάντηση της απόφασης του Συνταγματικού Δικαστηρίου που απέρριψε τις περισσότερες από τις διατάξεις του Νέου Νόμου για την Αυτονομία, πάνω στην ώρα για τις περιφερειακές εκλογές του 2015. Στο κέντρο του συνασπισμού είναι το κεντροδεξιό Καταλανικό Ευρωπαϊκό Δημοκρατικό Κόμμα (PDeCAT), ο διάδοχος του κόμματος Σύγκλιση και Ένωση, του κεντροδεξιού κόμματος που δημιούργησε το μετά τον Φράνκο καταλανικό εθνικιστικό κίνημα και διαλύθηκε το 2015 μετά από σειρά σκανδάλων διαφθοράς, και ο κύριος ανταγωνιστής του, το κόμμα Ρεπουμπλικανική Αριστερά της Καταλονίας.

Αν και ήταν ο νικητής στις περιφερειακές εκλογές του 2015, ο συνασπισμός Junts pel Sí δεν κέρδισε αρκετές κοινοβουλευτικές έδρες για να σχηματίσει κυβέρνηση, κάτι που τον πίεσε προς μια συμμαχία με την Υποψηφιότητα Λαϊκής Ενότητας (CUP), ένα μικρό ακροαριστερό κόμμα. Αυτή η κίνηση έφερει μικτά αποτελέσματα. Από τη μια πλευρά, επέτρεψε την θέσπιση νόμου μέσω του καταλανικού Κοινοβουλίου που εξουσιοδότησε το δημοψήφισμα ανεξαρτησίας. Από την άλλη πλευρά, ριζοσπαστικοποίησε τον συνασπισμό. Οι ηγέτες του CUP θεωρούσαν τον Καταλανό πρώην πρόεδρο, Artur Mas, διεφθαρμένο, οικονομικά συντηρητικό και όχι αρκετά ισχυρό για την ανεξαρτησία, οπότε έπρεπε να αντικατασταθεί από τον Puigdemont, έναν διακεκριμένο σκληροπυρηνικό της απόσχισης. Ωστόσο, αυτό σήμαινε να παραγκωνιστεί ο Καταλανός πολιτικός με την μεγαλύτερη εμπειρία διαπραγματεύσεων με τη Μαδρίτη. Ήταν ο Mas που είχε πείσει τη Μαδρίτη να επιτρέψει ένα προηγούμενο μη δεσμευτικό δημοψήφισμα για ανεξαρτησία το 2014. Εκείνο το δημοψήφισμα είχε αποτελέσματα αρκετά παρόμοια με τα πιο πρόσφατα: Το 80% ενέκρινε την ανεξαρτησία, με ποσοστό συμμετοχής μόλις κάτω από 40%.

Το CUP έφερε επίσης σημαντικές πολιτικές αποσκευές στον συνασπισμό, ειδικά την γνωστή αντίθεσή του στον καπιταλισμό και την παγκοσμιοποίηση. (Το κόμμα, για παράδειγμα, έχει υποστηρίξει την αποχώρηση της Ισπανίας από την ΕΕ και την ευρωζώνη). Αυτές οι θέσεις, οι οποίες εξηγούν την φήμη του κόμματος ως αναρχική οργάνωση, έχουν αποξενώσει τα παραδοσιακά συντηρητικά μέλη του συνασπισμού και τα μέλη της καταλανικής επιχειρηματικής κοινότητας που συμπαθούν στην ανεξαρτησία. Έχουν επίσης τροφοδοτήσει την κατηγορία ότι μια ριζοσπαστική μειονότητα οδηγεί την Ισπανία στον γκρεμό της πολιτικής καταστροφής. Ένας από τους πιο άμεσους και εξέχοντες επικριτές του CUP είναι ο Albert Ribera, ο επικεφαλής του Ciudadanos, του κεντρώου κόμματος από την Καταλονία που αντιτάσσεται έντονα στην ανεξαρτησία. Την παραμονή του δημοψηφίσματος, ο Rivera δήλωσε [11] στο Politico Europe ότι η Ισπανία υφίσταται «μια κρίση που απειλεί το κράτος δικαίου», [μια κρίση] που δημιούργησαν οι αυτονομιστές στην Καταλονία, τους οποίους ανέφερε ως «πυρομανείς» και «πραξικοπηματίες».

Οι εντάσεις μεταξύ των διαφόρων φατριών του αυτονομιστικού συνασπισμού επεκτάθηκαν τις ημέρες μετά το δημοψήφισμα. Οι ηγέτες του PDeCAT, φοβούμενοι αντίποινα από τη Μαδρίτη, προέτρεψαν τον Puigdemont να προχωρήσει με προσοχή. Ημέρες μετά το δημοψήφισμα, ο Mas, ο οποίος προεδρεύει του κόμματος, δήλωσε [12] στους Financial Times ότι «η Καταλονία δεν είναι ακόμη έτοιμη για πραγματική ανεξαρτησία». Η ηγεσία του CUP, αντίθετα, πίεζε για μια ξεκάθαρη δήλωση ανεξαρτησίας, υποστηρίζοντας ότι μόνο μετά την ανεξαρτησία η διεθνής κοινότητα θα αισθανόταν υποχρεωμένη να παρέμβει. Η δυσαρέσκειά του με την απόφαση του Puigdemont να «αναστείλει» την ανεξαρτησία ήταν φανερή. Η δεκαμελής αντιπροσωπεία του CUP κάθισε απολύτως σιωπηλή καθώς ο πρόεδρος της Καταλονίας έκανε την ομιλία του˙ δεν έκαναν καν τον κόπο να επικροτήσουν μετά την ολοκλήρωση της ομιλίας. Οι ηγέτες του CUP προσπαθούν επί του παρόντος να εξαναγκάσουν τον Puigdemont να κηρύξει ανεξαρτησία. Σε μια δημόσια επιστολή που παροτρύνει τον Puigdemont να «άρει την αναστολή της ανεξαρτησίας», οι ηγέτες του CUP προειδοποίησαν [13] ότι ήταν έτοιμοι να φύγουν και να «τον εγκαταλείψουν στην μειονότητα».

ΤΟΥΣ ΧΕΙΡΙΣΤΗΚΕ Η ΜΑΔΡΙΤΗ

Ένας πιο σημαντικός, αν και λιγότερο εμφανής, παράγοντας για το σταμάτημα της καταλανικής ανεξαρτησίας ήταν η επιδέξια διαχείριση της κρίσης από τον Rajoy. Αρχικά, η συναίνεση στο εσωτερικό και στο εξωτερικό ήταν ότι η Μαδρίτη ήταν άτσαλη στην απάντησή της στο δημοψήφισμα, ασκώντας μη απαραίτητη βία για να σταματήσει η παράνομη ψηφοφορία. Εκ των υστέρων όμως, φαίνεται ότι ο Rajoy, ένας παλαίμαχος πολιτικός που υπήρξε ηγετική δύναμη στην ισπανική πολιτική για σχεδόν δύο δεκαετίες, έπαιζε ένα ευρύτερο και πιο μακροχρόνιο παιχνίδι με τρεις τουλάχιστον τρόπους.

Κατ’ αρχάς, ο Rajoy συγκέντρωσε υποστήριξη κατά της καταλανικής ανεξαρτησίας από τους σημαντικότερους δρώντες της διεθνούς κοινότητας. Ο στόχος ήταν να εξοστρακιστεί η λεγόμενη διαδρομή του Κοσσυφοπεδίου για την καταλανική ανεξαρτησία˙ το 2008 το Κοσσυφοπέδιο κήρυξε μονομερώς την ανεξαρτησία του, υποστηρίζοντας [ότι υπέστη] καταπίεση από τους Σέρβους, κάτι που οδήγησε την διεθνή κοινότητα να παρέμβει υπέρ των αποσχιστικών δυνάμεων. Πριν από την ψηφοφορία, ο Rajoy ταξίδεψε στο Βερολίνο και την Ουάσιγκτον, όπου έλαβε διαβεβαιώσεις ότι ούτε η Γερμανία ούτε οι Ηνωμένες Πολιτείες θα αναγνώριζαν ένα δημοψήφισμα που η ισπανική κυβέρνηση θεωρούσε αντισυνταγματικό. Έλαβε επίσης διαβεβαιώσεις από τις Βρυξέλλες ότι μια ανεξάρτητη Καταλονία δεν θα εισέλθει αυτόματα στην ΕΕ. Θα έπρεπε να υποβάλει εκ νέου αίτηση αποδοχής, μια περίπλοκη διαδικασία που θα μπορούσε να διαρκέσει χρόνια για να ολοκληρωθεί. Μετά το δημοψήφισμα, μεγάλες ευρωπαϊκές κυβερνήσεις όπως η Γαλλία επανέλαβαν την άποψή τους ότι δεν θα αναγνωρίσουν μια ανεξάρτητη Καταλονία ή ότι ούτε καν θα διαδραματίσουν ρόλο διαμεσολαβητή στην σύγκρουση.

Δεύτερον, ο Rajoy κινητοποίησε με επιτυχία την ισπανική πολιτική τάξη ενάντια σε μονομερή διακήρυξη ανεξαρτησίας από τους Καταλανούς. Με τον τρόπο αυτό, ενίσχυσε την θέση του ως θεματοφύλακα του κράτους δικαίου και εμφάνισε τον αυτονομιστικό συνασπισμό ως συνταγματικά παρανομούντα. Έλαβε υποστήριξη τόσο από το ισπανικό Σοσιαλιστικό Εργατικό Κόμμα (PSOE), το κύριο κόμμα της αντιπολίτευσης στο εθνικό κοινοβούλιο, όσο και από το κεντροδεξιό κόμμα Ciudadanos από την Καταλονία, για την πλήρη απόσυρση της αυτονομιστικής χάρτας της Καταλονίας, μια πρόβλεψη που επιτρέπεται από το άρθρο 155 του ισπανικού Συντάγματος σε περίπτωση κρίσιμης κατάστασης εθνικής ασφάλειας. Ο Rajoy επίσης συνήψε μια συμφωνία με τον επικεφαλής του PSOE, Pedro Sánchez, να οργανώσουν μια επιτροπή για να μελετήσει την τροποποίηση του Συντάγματος με στόχο την αναμόρφωση του συστήματος των περιφερειακών αυτονομιών που δημιουργήθηκε μετά το 1978. Αυτό θεωρητικά θα μπορούσε να ανοίξει τον δρόμο για την επίσημη ομοσπονδοποίηση της Ισπανίας, κάτι που απαγορεύεται σήμερα από το Σύνταγμα.

Τέλος, ο Rajoy ανέπτυξε ένα από τα ισχυρότερα όπλα της ισπανικής κυβέρνησης: Την ικανότητα να διαταράσσει την καταλανική οικονομία. Μετά το δημοψήφισμα, η κυβέρνηση του Rajoy ψήφισε νόμο που απάλλασσε την γραφειοκρατία από ό,τι αφορούσε την απόφαση μιας εταιρείας να μεταφέρει την έδρα της. Το θέμα ήταν να επιταχυνθεί η αναχώρηση μεγάλων εταιρειών από την Καταλονία. Λειτούργησε γοητευτικά. Μέσα σε λίγες ώρες από την έναρξη ισχύος του νόμου, η Καταλονία γνώρισε μια τεράστια εταιρική έξοδο που επηρέασε κάθε τομέα της οικονομίας της περιοχής. Σύμφωνα με την El País, 540 εταιρείες έχουν φύγει [14] από την Βαρκελώνη για άλλες πόλεις της Ισπανίας από την 1η Οκτωβρίου, με τον μεγαλύτερο αριθμό των αναχωρήσεων (212) να έχει γίνει στις 9 Οκτωβρίου, την μέρα που ο Piugdemont ανακήρυξε και ανέστειλε την ανεξαρτησία. Μεταξύ των πρώτων που έφυγαν ήταν η CaixaBank και η Sabadell, οι δύο μεγαλύτερες τράπεζες της Καταλονίας˙ η Gas Natural Fenosa, μια ενεργειακή εταιρεία˙ η Planeta, μια από τους κορυφαίους εκδοτικούς οίκους της Ισπανίας˙ η Dogi International, γίγαντας της κλωστοϋφαντουργίας˙ και η Albertis, η παγκόσμια εταιρεία [διαχείρισης] διοδίων. Όλοι αυτοί ανέφεραν την πολιτική αβεβαιότητα της Καταλονίας ως τον λόγο της αποχώρησής τους.

Σύμφωνα με την ημερήσια εφημερίδα La Vanguardia της Βαρκελώνης, η έξοδος των εταιρειών αναβιβάστηκε [15] σε μια «αυθεντική επίθεση ενάντια στην ανεξαρτησία». Κατάφερε ένα τεράστιο ψυχολογικό πλήγμα στην αυτοπεποίθηση που είχαν εκφράσει οι αυτονομιστές για μια ανεξάρτητη καταλανική οικονομία και μια ανώδυνη μετάβαση στην ανεξαρτησία. Ανησύχησε επίσης εκείνους που κάνουν οικονομικές προβλέψεις, οι οποίοι ήδη ανησυχούσαν για το κόστος που θα μπορούσε να έχει η [συγκεκριμένη] κρίση για την οικονομική ανάκαμψη της Ισπανίας από την οικονομική κατάρρευση του 2008. Τις ημέρες που ακολούθησαν το δημοψήφισμα, κορυφαίοι επιχειρηματικοί ηγέτες προειδοποιούσαν τον Puigdemont ότι η κήρυξη ανεξαρτησίας δεν θα προκαλούσε τίποτε λιγότερο από οικονομικό χάος για την περιοχή και το έθνος συνολικά. Το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο εξέδωσε παρόμοιο μήνυμα [16].

ΔΥΣΚΟΛΕΣ ΕΠΙΛΟΓΕΣ ΕΝΟΨΗ

Η υποδοχή από τα ισπανικά μέσα ενημέρωσης [17] της ομιλίας του Puigdemont με την οποία κηρύττει αλλά και αναστέλλει την ανεξαρτησία, δείχνει πολλά για τις μεταβαλλόμενες τύχες του σχεδίου ανεξαρτησίας της Καταλονίας: Η φιλελεύθερη [εφημερίδα] El País αναφέρθηκε [18] στην ομιλία ως «αποσχιστικό πραξικόπημα ενάντια στην δημοκρατία» ενώ η συντηρητική El Mundo το χαρακτήρισε «φάρσα και καταστροφή». Ο τοπικός τύπος δεν ήταν ευγενικός: Η La Vanguardia αποκάλεσε [19] την ομιλία «ενοχλητική και συγκεχυμένη». Το παραπάτημα του Puigdemont ενθάρρυνε τον Rajoy, ο οποίος χρησιμοποίησε την Καταλονία ως διδακτικό παράδειγμα για άλλες ισπανικές περιφέρειες που επιδιώκουν την ανεξαρτησία τους, κυρίως τους Βάσκους. Μετά την ομιλία του Puigdemont, ο Rajoy έγραψε στον Καταλανό ηγέτη, ζητώντας του να πει οριστικά εάν είχε κηρύξει ανεξαρτησία. Του έδωσε πέντε ημέρες για να απαντήσει και, σε περίπτωση καταφατικής απάντησης, πέντε επιπλέον για επανεξέταση πριν επικαλεστεί το Άρθρο 155.

Οι επιλογές του Puigdemont δεν είναι αξιοζήλευτες. Μπορεί να κάνει μια σαφή δήλωση ανεξαρτησίας, η οποία σύμφωνα με πληροφορίες θα στηριχθεί στο αμφίβολο επιχείρημα ότι η Μαδρίτη καταπατά [20] τα ανθρώπινα δικαιώματα του λαού της Καταλονίας, γεγονός που θα ευχαριστήσει την βάση του, αλλά θα προκαλέσει την ανάληψη [της εξουσίας] της Καταλονίας από τη Μαδρίτη και νέες εκλογές˙ ή μπορεί να συμβιβαστεί με περισσότερη αυτονομία υπό μια μέχρι στιγμής όχι αποφασισμένη αναμόρφωση του ισπανικού Συντάγματος, ενώ θα διακινδυνεύει μια κοινοβουλευτική ανταρσία στον αποσχιστικό συνασπισμό του που πιθανόν θα προκαλέσει την κατάρρευση της κυβέρνησής του. Φαίνεται ότι σε αυτή την φάση, η μεγαλύτερη ανησυχία του Puigdemont δεν είναι η ανεξαρτησία της Καταλονίας, αλλά η πολιτική επιβίωσή του.

Copyright © 2017 by the Council on Foreign Relations, Inc.
All rights reserved.

Στα αγγλικά: https://www.foreignaffairs.com/articles/europe/2017-10-16/catalan-indepe...

Σύνδεσμοι:
[1] https://www.amazon.com/Democracy-Without-Justice-Spain-Pennsylvania/dp/0...
[2] https://www.foreignaffairs.com/articles/spain/2017-10-03/spains-flawed-r...
[3] https://www.foreignaffairs.com/articles/europe/2017-09-29/why-catalan-in...
[4] http://www.bbc.com/news/world-europe-41463719
[5] http://www.elperiodico.com/es/politica/20171010/concentracion-lluis-comp...
[6] https://www.foreignaffairs.com/articles/spain/2016-01-28/farewell-catalonia
[7] https://elpais.com/elpais/2017/09/11/inenglish/1505121189_627318.html?re...
[8] https://www.theguardian.com/world/2017/oct/08/catalan-leader-faces-dilem...
[9] https://www.nytimes.com/2017/10/08/world/europe/catalonia-independence-p...
[10] http://www.bbc.com/news/av/world-europe-41544565/catalonia-independence-...
[11] http://www.politico.eu/article/catalonia-referendum-independence-albert-...
[12] https://politica.elpais.com/politica/2017/10/06/actualidad/1507304009_36...
[13] https://elpais.com/ccaa/2017/10/11/catalunya/1507735984_409148.html?rel=mas
[14] https://elpais.com/economia/2017/10/13/actualidad/1507901935_441075.html
[15] http://www.lavanguardia.com/economia/20171008/431879850286/el-cercle-reu...
[16] https://www.bloomberg.com/news/articles/2017-10-06/crisis-in-catalonia-r...
[17] http://www.lavanguardia.com/politica/20171011/431972091290/prensa-portad...
[18] https://elpais.com/elpais/2017/10/10/opinion/1507661945_551400.html
[19] http://www.lavanguardia.com/opinion/20171011/431972045470/desconcierto.html
[20] https://elpais.com/ccaa/2017/10/13/catalunya/1507923432_600520.html

Μπορείτε να ακολουθείτε το «Foreign Affairs, The Hellenic Edition» στο TWITTER στην διεύθυνση www.twitter.com/foreigngr αλλά και στο FACEBOOK, στην διεύθυνση www.facebook.com/ForeignAffairs.gr και στο linkedin στην διεύθυνση https://www.linkedin.com/company/foreign-affairs-the-hellenic-edition