Βία κατά των γυναικών και διεθνής ασφάλεια

Στις 6 Οκτωβρίου, ο Αμερικανός πρόεδρος, Ντόναλντ Τραμπ, υπέγραψε ένα νομοσχέδιο για το οποίο οι φεμινίστριες είχαν αγωνιστεί εδώ και καιρό: Ο Νόμος περί Γυναικών, Ειρήνης και Ασφάλειας του 2017. Ο νόμος αυτός αναγνωρίζει πόσο κρίσιμες είναι οι γυναίκες [1] για την επίτευξη της παγκόσμιας ασφάλειας και στοχεύει [2] να αυξήσει την συμμετοχή τους στις προσπάθειες διαμεσολάβησης και διαπραγματεύσεων των ΗΠΑ σε όλο τον κόσμο. Ωστόσο, η πράξη, αν και αξιέπαινη από μόνη της, δεν αναγνωρίζει την πιο διαδεδομένη απειλή για τις γυναίκες και τα κορίτσια: Την ενδοοικογενειακή βία, και ιδίως την βία που διαπράττουν οι σύντροφοί τους. Με το να εστιάζει ρητά στην σχετιζόμενη με συγκρούσεις σεξουαλική βία -οριζόμενη ως εγκλήματα που διαπράττονται από ένοπλες οργανώσεις- αμφότεροι ο Νόμος περί Γυναικών, Ειρήνης και Ασφάλειας και η ευρύτερη ατζέντα που προωθείται δίνουν προτεραιότητα στην βία που διαπράττουν οι μαχητές, σε αντίθεση με τους οικείους. Μια τέτοια εστίαση στέλνει το λάθος μήνυμα -ότι η βία που συμβαίνει κατά την διάρκεια ενός πολέμου είναι κατά κάποιο τρόπο πιο έντονη από την βία που αντιμετωπίζει το ένα τρίτο των γυναικών μέσα στα σπίτια τους.

Τα μέλη του Συμβουλίου Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών ψηφίζουν για να εγκρίνουν ψήφισμα που καταδικάζει την χρήση σεξουαλικής βίας κατά των γυναικών σε συγκρούσεις κατά την διάρκεια συνεδρίασης του Συμβουλίου Ασφαλείας για τις γυναίκες, την ειρήνη, την ασφάλεια και την σεξουαλική βία σε συγκρούσεις, στην έδρα των Ηνωμένων Εθνών, στη Νέα Υόρκη, τον Ιούνιο του 2013. LUCAS JACKSON / REUTERS
--------------------------------------------------------------------------------

Οι συγκλονιστικές αφηγήσεις βιασμών και σεξουαλικής δουλείας που διαπράττουν οι μαχητές κατά την διάρκεια πολέμου είναι βέβαιο ότι προσελκύουν την προσοχή. Ωστόσο, οι κοινωνικοί επιστήμονες έχουν διαπιστώσει ότι η βία που διαπράττουν οι κοντινοί άνθρωποι των γυναικών είναι η πιο διαδεδομένη απειλή για την σωματική ασφάλειά τους.

Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας (ΠΟΥ) εκτιμά [3] ότι σχεδόν το ένα τρίτο των γυναικών που βρίσκονται σε σχέση έχουν βιώσει σωματική ή σεξουαλική βία από τον σύντροφό τους. Και 38% των δολοφονιών γυναικών διαπράττονται από τον σύντροφο ή τον σύζυγο. Συγκριτικά, η σεξουαλική βία που ασκείται από ένοπλες ομάδες είναι πολύ λιγότερο διαδεδομένη. Σύμφωνα με το βέλτιστο διαθέσιμο σύνολο δεδομένων [4] για την σεξουαλική βία σε ένοπλες συγκρούσεις, μεταξύ 1989 και 2009 -χρονικό διάστημα 20 ετών που περιελάμβανε εμφύλιους πολέμους στα Βαλκάνια, την κεντρική Αφρική και την δυτική Αφρική- καταγράφηκαν 7.331 περιστατικά σεξουαλικής βίας από ένοπλες ομάδες (εναντίον θυμάτων, ανδρών και γυναικών).

Ακόμη και σε ορισμένα θέατρα συγκρούσεων, μια νέα έρευνα [5] υποδηλώνει ότι η συχνότητα της σεξουαλικής βίας από ένοπλους δρώντες είναι σημαντικά μικρότερη από εκείνη των συντρόφων, των γνωστών και άλλων ατόμων επιφορτισμένων να παρέχουν φροντίδα. Σύμφωνα με μια έρευνα 12 αγροτικών κοινοτήτων στην Ακτή Ελεφαντοστού κατά την διάρκεια της σύγκρουσης της περιόδου 2000-2007, μόνο το 4% των γυναικών υπέστη καταναγκαστικό σεξ από δράστες άλλους εκτός από τον σύντροφό τους. Μια άλλη έρευνα σε 15 δήμους που πλήττονται από συγκρούσεις στην Κολομβία διαπίστωσε ότι το αναφερόμενο ποσοστό βιασμού από μέλη της οικογένειας ήταν τριπλάσιο του αναφερόμενου ποσοστού από μαχητές. Τέλος, μια πρόσφατη μελέτη [6] για την βία κατά των εφήβων κοριτσιών σε στρατόπεδα προσφύγων στην Αιθιοπία και στο Νότιο Κίβου, στην Λαϊκή Δημοκρατία του Κονγκό, διαπίστωσε ότι οι πιο συχνά αναφερόμενοι δράστες ήταν σύντροφοι, ακολουθούμενοι από άτομα που παρέχουν φροντίδα ή συγγενείς.

Νέα έρευνα δείχνει επίσης ότι η ενδοοικογενειακή βία μπορεί να αποτελεί πρόβλεψη για άλλες μορφές μαζικής βίας, συγκρούσεων και κρατικής ανασφάλειας. Σύμφωνα με μια μελέτη [7], στους περισσότερους από τους μισούς μαζικούς πυροβολισμού στις ΗΠΑ μεταξύ 2009 και 2016, ο άρρεν δολοφόνος πυροβόλησε την σύντροφό του ή άλλο μέλος της οικογένειας. Τόσο ο σκοπευτής της εκκλησίας του 2017 στο Τέξας όσο και ο άνθρωπος που σκότωσε 49 άτομα σε ένα νυχτερινό κέντρο στο Ορλάντο της Φλόριντα το 2016, είχαν ιστορία ενδοοικογενειακής βίας. Στο βιβλίο της, του 2012, Sex and World Peace [8], η ακαδημαϊκός Valerie M. Hudson και οι συνεργάτες της χρησιμοποίησαν ποσοτικές μεθόδους και βρήκαν μια στατιστικά σημαντική σχέση μεταξύ της φυσικής ασφάλειας των γυναικών, η οποία περιελάμβανε μετρήσεις της οικιακής βίας, με την συνολική ειρήνη των κρατών.

Η Hudson και οι συνάδελφοί της υπέβαλαν επίσης μια αιτιώδη θεωρία που θα μπορούσε να εξηγήσει την σχέση μεταξύ οικιακής και μαζικής πολιτικής βίας. Προτείνουν ότι όταν η βία κατά των γυναικών και των κοριτσιών στο σπίτι τους δεν διαπιστώνεται και δεν ελέγχεται, τα «δυσλειτουργικά πρότυπα βίας» διαχέονται σε ολόκληρη την κοινωνία. Ένας άλλος τρόπος για να το πούμε αυτό είναι ότι οι άνδρες προβάρουν σενάρια βίαιης συμπεριφοράς εναντίον των γυναικών στο σπίτι και, όταν οι επιθετικότητες αυτές κανονικοποιηθούν και γίνουν αποδεκτές, τότε ενεργοποιούνται για να δράσουν με καταστροφικούς τρόπους και σε πιο δημόσια θέατρα.

Τι, λοιπόν, μπορεί να γίνει για να διασφαλιστεί ότι η οικιακή βία κατά των γυναικών και των κοριτσιών έχει προτεραιότητα στην εξωτερική πολιτική και την διεθνή πολιτική ασφάλειας των ΗΠΑ γενικότερα; Πρώτον, η διοίκηση Trump μπορεί να χτίσει πάνω στην ψήφιση του Νόμου περί Γυναικών, Ειρήνης και Ασφάλειας και να ενισχύσει τα θεσμικά όργανα της αμερικανικής κυβέρνησης τα οποία πρωταγωνιστούν στις παγκόσμιες προσπάθειες για την πρόληψη της ενδοοικογενειακής βίας.