Πιο αυστηροί απέναντι στην Βόρεια Κορέα

Ενώ η Ουάσιγκτον διαπραγματευόταν συμφωνία μετά την συμφωνία με την Πιονγκγιάνγκ, η Σεούλ ακολούθησε ένα πρόγραμμα οικονομικής βοήθειας και επιδοτούμενων επενδύσεων στην Βόρεια Κορέα, ελπίζοντας να την προσελκύσει στην παγκόσμια οικονομία, να σπείρει τους σπόρους του καπιταλισμού και να φιλελευθεροποιήσει βαθμιαία το καθεστώς της. Μεταξύ του 1991 και του 2015, η Σεούλ διοχέτευσε τουλάχιστον 7 δισεκατομμύρια δολάρια στα ταμεία της Πιονγκγιάνγκ. Οι Ηνωμένες Πολιτείες συνεισέφεραν πρόσθετες ενισχύσεις 1,3 δισεκατομμυρίων δολαρίων, ενώ οι ιδιωτικές επενδύσεις από την Κίνα, τη Νότια Κορέα και την Ευρώπη συνέβαλαν πιθανώς κι άλλα δισεκατομμύρια. Η ακμή της δέσμευσης, που είναι γνωστή στη Νότια Κορέα ως «η πολιτική της λιακάδας», διήρκεσε από το 1998 έως το 2008 υπό τις προεδρίες του Kim Dae-jung και του Roh Moo-hyun. Τα μετρητά που η πολιτική της λιακάδας έδωσε στον Kim ήρθαν ακριβώς εγκαίρως για να τον σώσουν από μια σπειροειδή οικονομική κρίση που είχε οδηγήσει ήδη σε μια μεγάλη ανταρσία στον βορειοκορεατικό στρατό.

Ο Κιμ Γιόνγκ Ιλ με την τότε υπουργό Εξωτερικών των ΗΠΑ, Μαντλίν Ολμπράιτ, σε δείπνο στην Πιονγκγιάνγκ, τον Οκτώβριο του 2000. STRINGER / REUTERS
------------------------------------------------------

Η αποτυχία της δέσμευσης ήταν εξίσου αναπόφευκτη με την αποτυχία του Συμφωνημένου Πλαισίου. Η υπόθεσή της -ότι ο καπιταλισμός θα διέσπειρε τον φιλελευθερισμό σε ένα δεσποτικό κράτος- ήταν λανθασμένη. Εξάλλου, τις δύο τελευταίες δεκαετίες, τόσο η Κίνα όσο και η Ρωσία έχουν καταστείλει τις εγχώριες διαφωνίες και απείλησαν τις Ηνωμένες Πολιτείες και τους συμμάχους τους στο εξωτερικό, ακόμα κι αν καλωσόρισαν προσεκτικά τον καπιταλισμό. Το 2003, καθώς εξαργύρωνε τις επιταγές της Σεούλ, η Πιονγκγιάνγκ προειδοποίησε αξιωματούχους του κόμματος στην κρατική εφημερίδα ότι «είναι παλιό τέχνασμα των ιμπεριαλιστών να πραγματοποιούν ιδεολογική και πολιτισμική διείσδυση πριν ξεκινήσουν ανοιχτά μια επίθεση». Για το καθεστώς, η δέσμευση ήταν ένας «σιωπηλός, πονηρός και κακός τρόπος επιθετικότητας, παρέμβασης και κυριαρχίας». Δεδομένης αυτής της στάσης, δεν αποτελεί έκπληξη το γεγονός ότι ο Kim Jong Il ποτέ δεν άνοιξε την Βόρεια Κορέα. Η πολιτική αλλαγή που υποσχέθηκαν οι υπερασπιστές της δέσμευσης ήταν ακριβώς αυτό που εκείνος φοβόταν περισσότερο.

Η Βόρεια Κορέα επέτρεψε την δημιουργία λίγων καπιταλιστικών θυλάκων. Αλλά ενώ η Πιονγκγιάνγκ μάζευε τα απροσδόκητα οικονομικά οφέλη, απομόνωσε προσεκτικά τους θύλακες από την υπόλοιπη βορειοκορεατική κοινωνία. Ξεκινώντας το 2002, οι Νοτιοκορεάτες τουρίστες πραγματοποιούσαν κρατήσεις σε υπερτιμημένες και προσεκτικά επιτηρούμενες πεζοπορίες κατά μήκος του γραφικού αλλά απομονωμένου μονοπατιού Kumgang Mountain στη νοτιοανατολική γωνία της Βόρειας Κορέας. (Οι περιηγήσεις σταμάτησαν απότομα το 2008, όταν ένας Βορειοκορεάτης στρατιώτης πυροβόλησε και σκότωσε μια γυναίκα από τη Νότια Κορέα καθώς έκανε μια μη εγκεκριμένη πρωινή βόλτα). Και από το 2004, οι επιχειρήσεις της Νότιας Κορέας απασχολούσαν χιλιάδες εργαζόμενους της Βόρειας Κορέας στο βιομηχανικό συγκρότημα Kaesong, ένα δια-κορεατικό βιομηχανικό πάρκο λίγα μίλια βόρεια της αποστρατιωτικοποιημένης ζώνης. Μέχρι το 2015, οι εταιρείες στο Kaesong απασχολούσαν περισσότερους από 54.000 Βορειοκορεάτες. (Το καθεστώς πιθανότατα έκλεβε το μεγαλύτερο τμήμα από τους χαμηλούς μισθούς των εργατών).

Το 2016, μετά την τέταρτη πυρηνική δοκιμή της Βόρειας Κορέας και μια εκτόξευση πυραύλου, η Σεούλ παραδέχτηκε τελικά ότι η Πιονγκγιάνγκ πιθανώς χρησιμοποίησε έσοδα από το Kaesong για να χρηματοδοτήσει το πυρηνικό της πρόγραμμα και αποσύρθηκε από το έργο. Ο κορυφαίος υποψήφιος στις προεδρικές εκλογές της Νότιας Κορέας φέτος, Moon Jae-in, έκανε έκκληση για την επαναλειτουργία και επέκταση του συγκροτήματος Kaesong, αλλά το ψήφισμα του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ που ψηφίστηκε το 2016 απαγορεύει το είδος της «δημόσιας και ιδιωτικής οικονομικής στήριξης» για συναλλαγές με την Βόρεια Κορέα που κράτησαν εν ζωή το βιομηχανικό συγκρότημα, απούσης της έγκρισης μιας επιτροπής του ΟΗΕ, μιας έγκρισης που οι Ηνωμένες Πολιτείες θα μπορούσαν -και θα έπρεπε- να μπλοκάρουν.

Η δέσμευση δεν έχει αλλάξει την Πιονγκγιάνγκ, αλλά συχνά έχει καταστρέψει τους δεσμευόμενους. Πάρτε την περίπτωση του Associated Press. Το 2012, όταν το ΑΡ άνοιξε ένα γραφείο στην Πιονγκγιάνγκ, υποσχέθηκε να χαράξει «ένα μονοπάτι για πολύ μεγαλύτερη κατανόηση», ακολουθώντας «τα ίδια πρότυπα και πρακτικές με τα γραφεία του AP σε όλο τον κόσμο» για να «αντικατοπτρίζει με ακρίβεια» την ζωή των Βορειοκορεατών. Ωστόσο, ήταν το ΑΡ, και όχι η Βόρειος Κορέα, που συμβιβάστηκε, υποκύπτοντας στην λογοκρισία και εκπέμποντας την προπαγάνδα του καθεστώτος σε όλο τον κόσμο, ενώ συγχρόνως αγνοούσε αξιοπρόσεκτα γεγονότα -όπως μια κατάρρευση διαμερισμάτων και μια πυρκαγιά σε ξενοδοχείο- που συνέβησαν λίγο πιο μακριά από το γραφείο του. Εν τω μεταξύ, τα ξένα ταξιδιωτικά γραφεία που προωθούνταν ως πράκτορες της glasnost δεν έκαναν τίποτα περισσότερο από το να προσφέρουν στην κυβέρνηση της Βόρειας Κορέας σκληρό νόμισμα -και, περιστασιακά, ομήρους- ενώ μετέφεραν τους τουρίστες μέσω ενός κύκλου προπαγανδιστικών θεαμάτων. Το Πανεπιστήμιο Επιστήμης και Τεχνολογίας της Πιονγκγιάνγκ ιδρύθηκε από Χριστιανούς ιεραποστόλους το 2010, σύμφωνα με τα λόγια των ιδρυτών, για να βοηθήσει την Βόρεια Κορέα να «συμβάλει ως μέλος της διεθνούς κοινότητας». Όμως, αυτομολήσαντες υποστήριξαν ότι το καθεστώς χρησιμοποιεί το Πανεπιστήμιο για να εκπαιδεύει χάκερς. Και για να αποφύγουν την απέλαση ή την φυλάκιση, οι εργαζόμενοι στην Βόρεια Κορέα πρέπει να συνεργήσουν με το κυβερνητικό σύστημα διακρίσεων, το οποίο ευνοεί τους πολίτες που θεωρεί πιο πιστούς στο κράτος.