Το ανησυχητικό πυρηνικό σχέδιο του Ντόναλντ Τραμπ

Όπως και ο πρόεδρος Donald Trump, το νέο έγγραφο πυρηνικής πολιτικής του Πενταγώνου βλέπει έναν σκοτεινό και απειλητικό κόσμο. Υποστηρίζει ότι δυνητικοί αντίπαλοι των ΗΠΑ όπως η Κίνα, η Βόρεια Κορέα και η Ρωσία βελτιώνουν ταχύτατα τις πυρηνικές τους ικανότητες και κερδίζουν πλεονέκτημα έναντι των Ηνωμένων Πολιτειών. Αλλά, αντί να παραθέσει ένα σχέδιο για να σταματήσει αυτή η διολίσθηση σε έναν πιο επικίνδυνο κόσμο και να εργαστεί για να μειώσει την εξάρτηση από τα πυρηνικά όπλα, η Επισκόπηση της Πυρηνικής Στάσης [1] (Nuclear Posture Review, NPR) επιταχύνει την ανάδυσή του αποδεχόμενη την λογική των αντιπάλων των ΗΠΑ και υιοθετώντας θεληματικά τον πυρηνικό ανταγωνισμό.

Ο κεντρικός ισχυρισμός της Επισκόπησης της Πυρηνικής Στάσης είναι ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες πρέπει να επεκτείνουν την εξάρτησή τους από τα πυρηνικά όπλα για να προστατεύσουν την χώρα και τους συμμάχους τους -μια πλήρης ανατροπή της προσπάθειας της κυβέρνησης Obama να μειώσει την εξάρτηση. Για το σκοπό αυτό, η NPR προτείνει όχι μόνο να αντικατασταθεί το γηράσκον πυρηνικό οπλοστάσιο αλλά να συμπληρωθεί με δύο νέους πυραύλους. Επεκτείνει τις συνθήκες υπό τις οποίες οι Ηνωμένες Πολιτείες θα εξέταζαν το να χρησιμοποιήσουν πυρηνικά όπλα, συμπεριλαμβάνοντας τις αμφιλεγόμενα ορισμένες ως «μη πυρηνικές στρατηγικές επιθέσεις» κατά των υποδομών.

Ένας μη οπλισμένος διηπειρωτικός βαλλιστικός πύραυλος Minuteman III εκτοξεύεται κατά την διάρκεια επιχειρησιακής δοκιμής από την βάση Vandenberg της πολεμικής αεροπορίας, στην Καλιφόρνια, στις 2 Αυγούστου 2017. U.S. AIR FORCE VIA REUTERS
-------------------------------------------------------------------------------

Η Επισκόπηση περιλαμβάνει επίσης μια πληθώρα άλλων μέτρων που θα μπορούσαν να οδηγήσουν σε ένα μέλλον στο οποίο ο πυρηνικός ανταγωνισμός αποτελεί κοινό τόπο: Αύξηση της ικανότητας παραγωγής πυρήνων πλουτωνίου σε περίπτωση που οι Ηνωμένες Πολιτείες πρέπει επειγόντως να επεκτείνουν δραματικά το οπλοστάσιό τους˙ εκπαίδευση των συμβατικών δυνάμεων για να πολεμούν παράλληλα με τις πυρηνικές˙ βελτίωση της ετοιμότητας των 150 περίπου πυρηνικών όπλων που σταθμεύουν στην Ευρώπη για λόγους που[ως τώρα] ήταν συμβολικοί˙ και μια νέα δυσπιστία στα μέτρα ελέγχου των εξοπλισμών, για να αναφέρουμε μερικά.

Απροσδόκητα, η Επισκόπηση περιέχει πολλές αδέξιες, αντιφατικές και παραπλανητικές δηλώσεις. Για παράδειγμα, δίνει αντίθετα πρότυπα για να αποφασιστεί το πότε πρέπει να αποσυρθεί η βόμβα βαρύτητας B83 των 1,2 μεγατόνων, της δεκαετίας του 1970. Ακόμη και πριν από την δημοσιοποίηση της Επισκόπησης, υπήρχαν ανησυχίες [2] ότι η στάση του Trump υπέρ των αντιποίνων θα δημιουργούσε την δυνατότητα μιας δυσανάλογης χρήσης της πυρηνικής ισχύος, όπως κατά κυβερνοεπιθέσεων. Ο στρατηγός Paul J. Selva, ο δεύτερος τη τάξει στρατιωτικός αξιωματικός του έθνους, αναγκάστηκε να αρνηθεί τέτοιους ισχυρισμούς ως «θεμελιωδώς αναληθείς» [3]. (Ωστόσο, με την επέκταση της πυρηνικής αποστολής ώστε να συμπεριληφθεί η κακώς ορισμένη κατηγορία των «μη πυρηνικών στρατηγικών επιθέσεων», το έγγραφο προκαλεί μια τέτοια ερμηνεία). Αυτό το είδος σύγχυσης σχετικά με την θεώρηση των πυρηνικών απειλών είναι ειλικρινά απαράδεκτο, ειδικά για μια διοίκηση που εκπέμπει επίσης απρόσεκτες δηλώσεις σχετικά με την πυρηνική στάση της μέσω του Twitter.

Ένα γράφημα έχει τέτοιο άγχος για να δείξει ότι οι αντίπαλοι των ΗΠΑ προχωρούν ταχύτερα από ό, τι οι Ηνωμένες Πολιτείες, που συνδυάζει μια σειρά διαφορετικών συστημάτων από το μεγάλο ρωσικό οπλοστάσιο, το μικρό κινεζικό οπλοστάσιο και το μικροσκοπικό οπλοστάσιο της Βόρειας Κορέας. Καταλογοποιεί εξαιρετικά προηγμένα συστήματα μαζί με αυτά που έχουν παρουσιάζουν αέναη καθυστέρηση, και περιλαμβάνει ακόμη και βορειοκορεατικά βλήματα που δεν έχει αποδειχθεί ότι υπάρχουν. Όταν πρόκειται για τις Ηνωμένες Πολιτείες, το γράφημα παραλείπει χιλιάδες εξελισσόμενα προγράμματα που έχουν συντηρήσει και βελτιώσει την πιο ικανή πυρηνική δύναμη στον κόσμο, καθώς και όλα τα επερχόμενα προγράμματα που αντικαθιστούν αυτά τα συστήματα με νέα.

Εκτός από την δέσμευση να υλοποιήσουν τα σχέδια της κυβέρνησης Ομπάμα να «διατηρήσει και να αντικαταστήσει» σχεδόν κάθε σύστημα του πυρηνικού οπλοστασίου, η Επισκόπηση κάνει έκκληση για δύο «συμπληρώματα»: Μια νέα επιλογή για έναν βαλλιστικό πύραυλο χαμηλής απόδοσης εκτοξευόμενο από την θάλασσα (sea-launched ballistic missile, SLBM) και ένα νέο πύραυλο κρουζ επίσης εκτοξευόμενο από την θάλασσα (sea-launched cruise missile, SLCM) στην θέση των πυραύλων που αφαιρέθηκαν από τον στόλο την δεκαετία του 1990. Και οι δύο είναι απαραίτητοι, υποστηρίζει η NPR, επειδή «θα βοηθήσουν στην αντιμετώπιση κάθε λανθασμένης αντίληψης περί ενός εκμεταλλεύσιμου ‘χάσματος’ στις περιφερειακές ικανότητες αποτροπής των ΗΠΑ». Ωστόσο, η Επισκόπηση επικυρώνει αυτή την αντίληψη με το άγχος της να γεμίσει το κενό, δηλώνοντας ότι οι νέες ευέλικτες χαμηλής απόδοσης επιλογές είναι «σημαντικές για την διατήρηση αξιόπιστης αποτροπής κατά της περιφερειακής επιθετικότητας». Η δήλωση αποδυναμώνει την αξιοπιστία των στρατηγικών δυνάμεων και σηματοδοτεί προς την Κίνα, την Βόρεια Κορέα και την Ρωσία ότι θα πρέπει να περιμένουν πως ένα χτύπημα χαμηλής απόδοσης θα αντιμετωπιστεί με μια αντίστοιχη και περιορισμένη αντίδραση (κάτι που θα μπορούσαν να θεωρήσουν μια συμφέρουσα ανταλλαγή).

Επιπλέον, λαμβάνοντας αυτή την θέση, η NPR δέχεται σιωπηρά την ρωσική πεποίθηση ότι η μικρότερη απόδοση αυτών των όπλων τα καθιστά πιο αξιόπιστα και πιο αποδεκτά για χρήση σε περιφερειακούς πολέμους. Αυτό είναι λάθος για τρεις λόγους: Πρώτον, ακόμη και τα πυρηνικά όπλα «χαμηλής απόδοσης» είναι χιλιάδες φορές πιο καταστροφικά από τα μεγαλύτερα συμβατικά και διακινδυνεύουν να μολύνουν τεράστιες ποσότητες συμμαχικών ή εχθρικών περιοχών˙ δεύτερον, δεν είναι καθόλου σαφές ότι ένας αντίπαλος θα ήταν σε θέση να διαπιστώσει γρήγορα ότι μια πυρηνική έκρηξη ήταν ένα χτύπημα χαμηλής απόδοσης˙ και τρίτον, ακόμη και αν μπορούσε, ίσως να μην περιορίσει υποχρεωτικά την απάντησή του. Υπό μια τέτοια θεωρία, αν η Ρωσία ήταν αρκετά απερίσκεπτη για να πραγματοποιήσει μια μικρή πυρηνική επίθεση, οι Ηνωμένες Πολιτείες θα πρέπει να την χτυπήσουν με πυρηνικά αντίποινα ώστε να την συγκρατήσουν. Βασιζόμενη σε μη στρατηγικά όπλα για αποτρεπτικούς σκοπούς, η NPR παρουσιάζει την ίδια λανθασμένη λογική που ανησυχεί ότι επικρατεί στη Μόσχα.

Η Επισκόπηση παραλείπει να κάνει μια πειστική υπόθεση για την αναγκαιότητα των συστημάτων που η ίδια προτείνει. Ο ισχυρισμός ότι η ανάπτυξη ενός νέου SLCM θα μπορούσε να παρακινήσει την Ρωσία να αποσύρει τους απαγορευμένους επίγειους πυραύλους κρουζ είναι γελοίος. Γενικά, η πηγαία γλώσσα σχετικά με τις «λανθασμένες αντιλήψεις» είναι μια αδύναμη δικαιολογία για ένα ακριβό και δυνητικά αποσταθεροποιητικό νέο σύστημα. Ακριβώς όπως η Πολεμική Αεροπορία αγωνίστηκε να στήσει την υπόθεσή της για τον λόγο που απαιτείται ένας νέος πύραυλος κρουζ που να εκτοξεύεται από αέρος, η NPR αποτυγχάνει να αποδείξει ότι υπάρχουν αποστολές που δεν μπορούν να εκτελεστούν από τα υπάρχοντα συστήματα και, συνεπώς, ότι υπάρχει ανάγκη για νέα.

Η Επισκόπηση συνειδητά επιμένει ότι «δεν έχει πρόθεση, ούτε επιτρέπει ‘πυρηνικές εχθροπραξίες’». Ωστόσο, τα επιχειρήματα σχετικά με τα μη στρατηγικά όπλα και τις δυνατότητες των προτεινόμενων «συμπληρωμάτων» επιτρέπουν την χρήση πυρηνικών όπλων σε έναν περιορισμένο περιφερειακό πόλεμο. Ο χαμηλής απόδοσης SLBM έχει προφανώς σχεδιαστεί για την άμεση επίθεση κατά μικρών και κινητών στόχων, όπως ένας κινητός εκτοξευτής πυραύλων του εχθρού ή μια προωθημένη βάση διοίκησης. Εάν χρησιμοποιηθούν με αυτόν τον τρόπο, τα υποβρύχια βαλλιστικών πυραύλων, τα οποία χρησιμοποιήθηκαν στο παρελθόν για στρατηγική αποτροπή, θα ήταν επίσης σε θέση να εκτελέσουν αποστολές πεδίου μάχης.

Συνολικά, η NPR αντανακλά μια ξεπερασμένη και απλοϊκή άποψη περί αποτρεπτικού χαρακτήρα. Υποστηρίζει ότι τα πυρηνικά όπλα παρέχουν ασυναγώνιστα αποτρεπτικά αποτελέσματα, επομένως περισσότερες [σχετικές] επιλογές σημαίνουν περισσότερη αποτροπή. Οι σημερινοί στρατιωτικοί σχεδιαστές, ωστόσο, έχουν μια πολύ πιο περίπλοκη και εκλεπτυσμένη κατανόηση της αποτροπής. Σχεδιάζουν να χρησιμοποιήσουν μια σειρά δυνατοτήτων σε διάφορους τομείς για να δημιουργήσουν ένα στρατηγικό αποτέλεσμα κατάλληλο για την συγκεκριμένη απειλή. Σε ορισμένες περιπτώσεις, η θέση μιας πυρηνικής απειλής ενδέχεται να είναι απαραίτητη για την αποτροπή μιας επίθεσης. Ωστόσο, σε άλλες περιπτώσεις, μπορεί να είναι πιο αξιόπιστη και πιο επιτακτική η απειλή ότι θα αμυνθεί κανείς έναντι μιας επίθεσης ή να επιβάλει μη αποδεκτά κόστη στον κυβερνοχώρο, στο διάστημα, με κυρώσεις, ή με συμβατικά όπλα. Ανεξάρτητα από τη μέθοδο απόδοσης ή παράδοσής τους, τα πυρηνικά όπλα δεν θα θεωρηθούν ποτέ ως αξιόπιστη αποτροπή για το είδος της χαμηλού επιπέδου επιθετικότητας στο οποίο η Ρωσία και η Βόρεια Κορέα έχουν αποδείξει την ικανότητά τους.

Αυτός είναι ένας από τους λόγους για τους οποίους η κυβέρνηση Obama προσπάθησε να μειώσει την εξάρτηση από τα πυρηνικά όπλα: Αν ένας στόχος μπορεί να αντιμετωπιστεί με συμβατικά όπλα, αυτό θα είναι μια πιο αξιόπιστη απειλή από όσο μια πυρηνική. Ωστόσο, η NPR του 2018 αναφέρει ρητά ότι «οι μη πυρηνικές δυνάμεις ... δεν παρέχουν συγκρίσιμα αποτρεπτικά αποτελέσματα». Αυτό λέει στους συμμάχους μας: «Μην αντλείτε διαβεβαιώσεις από την συμβατική μας συνεργασία˙ απαιτείστε πυρηνικές δεσμεύσεις». Και λέει στους αντιπάλους μας, «Μην αποτρέπεστε από την συμβατική στάση μας˙ είμαστε σοβαροί μόνο όταν απευθύνουμε μια πυρηνική απειλή».

Η ένταση μεταξύ της συμβατικής και της πυρηνικής ισχύος προκύπτει επίσης από την προσέγγιση της Επισκόπησης όσον αφορά την χρηματοδότηση του οπλοστασίου. Κορυφαίοι αξιωματούχοι της άμυνας δήλωσαν ειλικρινά ότι το Πεντάγωνο δεν έχει ένα σχέδιο για να πληρώσει τα αναμενόμενα 1,7 τρισεκατομμύρια δολάρια για την ανανέωση και λειτουργία του οπλοστασίου τα επόμενα 30 χρόνια. Αυτός ο αριθμός θα δημιουργήσει σοβαρές εντάσεις σε μια πάλη του Πενταγώνου με μια ζαλιστική σειρά από άλλες προτεραιότητες: Αύξηση της ετοιμότητας των δυνάμεων των ΗΠΑ, δημιουργία νέων στόλων αεροπλανοφόρων, μαχητικών και επιθετικών υποβρυχίων, και επένδυση περισσότερων κεφαλαίων σε μελλοντικές έρευνες. Ωστόσο, αντί να προσπαθεί να λύσει το πρόβλημα με τα κόστη, η NPR το απορρίπτει, διακηρύσσοντας ότι τα πυρηνικά όπλα είναι «μια οικονομικά προσιτή προτεραιότητα» που περιλαμβάνει «ένα μικρό κλάσμα» του αμυντικού προϋπολογισμού. Το γεγονός παραμένει ότι κάθε δολάριο που δαπανάται για ένα πυρηνικό «συμπλήρωμα» είναι ένα δολάριο που δεν μπορεί να αφιερωθεί στην ενίσχυση των ανδρών εν υπηρεσία που παρέχουν καθημερινή αποτρεπτική δράση, αναπτυγμένοι σε όλο τον κόσμο.

Κάθε μια από τις αποτυχίες της NPR απορρέει εν μέρει από την δομή της ίδιας της διαδικασίας της Επισκόπησης, η οποία βλέπει τα πυρηνικά όπλα απομονωμένα από άλλα στοιχεία της αμερικανικής ισχύος. Ως αποτέλεσμα, το έγγραφο διαβάζεται λιγότερο σαν μια στρατηγική για τον καλύτερο τρόπο αποτροπής των απειλών κατά των Ηνωμένων Πολιτειών και των συμμάχων τους, και περισσότερο σαν ένα κείμενο υπεράσπισης των πυρηνικών όπλων -μια συνειδητή υπεράσπιση της χρησιμότητάς τους, της οικονομικής προσιτότητάς τους, και μια προσπάθειας επέκτασης της αποστολής τους. Είναι λιγότερο ένα έγγραφο πολιτικής του Πενταγώνου από όσο ένα σημείωμα από ένα ισχυρό λόμπι.

Οι μελλοντικές διοικήσεις θα εξυπηρετηθούν καλύτερα με την εκπόνηση μιας Επισκόπησης της Στάσης Αποτροπής (deterrence posture review), προκειμένου να εξεταστούν ρητά οι επιπτώσεις των συστάσεων στο κόστος και να αναπτυχθεί μια στρατηγική που θα χρησιμοποιεί όλες τις αποτελεσματικές δυνατότητες για την αποτροπή της επιθετικότητας. Αυτή η προσπάθεια θα ενθάρρυνε τους σχεδιαστές να ενσωματώσουν διαφορετικούς μοχλούς αμερικανικής ισχύος στον αποτρεπτικό προγραμματισμό τους αντί να ευνοήσουν έναν έναντι των άλλων.

Ωστόσο, το πιο σημαντικό πρόβλημα με την Επισκόπηση της Πυρηνικής Στάσης του Trump είναι η μεροληπτική άποψη για τον κόσμο και η παρωχημένη θεωρία της αποτροπής και της διεξαγωγής πολέμου που προωθεί, κάτι που είναι πολύ άσχημα προσαρμοσμένο στις σημερινές απειλές. Αντί να εργάζεται για τη μείωση των πυρηνικών κινδύνων, η πυρηνική πολιτική του έθνους αντικατοπτρίζει τώρα την λογική των αντιπάλων των ΗΠΑ και τους ακολουθεί πρόθυμα σε έναν πιο επικίνδυνο κόσμο.

Copyright © 2018 by the Council on Foreign Relations, Inc.
All rights reserved.

Στα αγγλικά: https://www.foreignaffairs.com/articles/2018-02-02/trumps-troubling-nucl...

Σύνδεσμοι:
[1] https://fas.org/issues/nuclear-weapons/nuclear-posture-review/
[2] https://www.nytimes.com/2018/01/16/us/politics/pentagon-nuclear-review-c...
[3] https://about.bgov.com/blog/trump-nuclear-deterrence-plan-follows-prior-...

Μπορείτε να ακολουθείτε το «Foreign Affairs, The Hellenic Edition» στο TWITTER στην διεύθυνση www.twitter.com/foreigngr αλλά και στο FACEBOOK, στην διεύθυνση www.facebook.com/ForeignAffairs.gr και στο linkedin στην διεύθυνση https://www.linkedin.com/company/foreign-affairs-the-hellenic-edition