Οικοδόμηση της ειρήνης στην Υεμένη από το μηδέν

Στον νότο, οι υπέρ της ανεξαρτησίας ηγέτες των αποσχιστικών παραστρατιωτικών ομάδων, οι οποίοι ήταν μεταξύ των πρώτων που επαναδιεκδίκησαν εδάφη από τους Χούτι, δημιούργησαν το Νότιο Μεταβατικό Συμβούλιο (Southern Transitional Council, STC), το οποίο ισχυρίζεται ότι θέτει τις βάσεις είτε για απόλυτη απόσχιση είτε για de facto αυτονομία στο στυλ της Περιφερειακής Κυβέρνησης του Κουρδιστάν. Πιο πρόσφατα, το STC συγκρούστηκε με την κυβέρνηση Hadi [7] για το νότιο λιμάνι της πόλης Aden. Η ομάδα κατηγορεί τον πρωθυπουργό Ahmed bin Daghr για διαφθορά και αποτυχία να επαναφέρει βασικές υπηρεσίες για τους πολίτες. Τον Ιανουάριο, στρατιωτικές δυνάμεις συνδεδεμένες με το STC, συγκρούστηκαν με τις στρατιωτικές μονάδες υπέρ του Hadi, καταλήγοντας να καταλάβουν το μεγαλύτερο μέρος της πόλης, και περικύκλωσαν το προεδρικό μέγαρο όπου βρισκόταν ο bin Daghr (έκτοτε έφυγε από το Άντεν για το Ριάντ). Κάνοντας τα πράγματα πιο περίπλοκα, οι περισσότερες δυνάμεις του STC υποστηρίζονται από τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, τα οποία ανήκουν στον συνασπισμό υπό την ηγεσία της Σαουδικής Αραβίας, αλλά βλέπουν και τους αποσχιστές ως ανάχωμα κατά της εξάπλωσης της ιδεολογίας της Μουσουλμανικής Αδελφότητας στην οποία πιστεύουν οι φυλές και οι στρατιωτικές μονάδες που συνδέονται με το Islah στην βόρεια Υεμένη.

Οι Houthi έχουν επίσης διασφαλίσει την θέση τους. Έως τον Δεκέμβριο, η συμμαχία Σαλέχ-Χούτι [8] ήλεγχε τα υψίπεδα της βόρειας Υεμένης και πολλά από τα δυτικά παράλια. Αλλά όταν ο Σαλέχ ανακοίνωσε το σχέδιό του να στραφεί προς την πλευρά των Σαουδαράβων, οι Χούτι τον σκότωσαν. Αποτελούν πλέον την αδιαμφισβήτητη de facto στρατιωτική, πολιτική και οικονομική δύναμη στην βορειοδυτική Υεμένη. Μετά τον θάνατο του Σαλέχ, έχουν αναπτύξει μια σφιχτή λαβή στην τοπική ασφάλεια και έχουν αναλάβει τα κρατικά όργανα στην Σαναά, αν και έχουν κάνει ελάχιστα για να πληρώσουν τους μισθούς [9] πολλών κυβερνητικών εργαζομένων.

ΤΑ ΛΑΦΥΡΑ ΤΟΥ ΠΟΛΕΜΟΥ

Καθώς οι τοπικές ομάδες εδραίωσαν την εξουσία τους, δημιουργήθηκε μια περίπλοκη πολεμική οικονομία. Το κόστος για τους πολίτες ήταν μεγάλο, αλλά για τους μεγάλους παίκτες, η σύγκρουση έχει επίσης δημιουργήσει πρωτοφανείς ευκαιρίες.

Δείτε τους Houthi. Το θρησκευτικό κίνημα του Zaydi Shia που μετατράπηκε σε επαναστατική πολιτοφυλακή πέρασε τα έτη μεταξύ 2004 και 2010 μαχόμενη την κυβέρνηση της Υεμένης και με την βοήθεια της Σαουδαραβικής Αεροπορίας στα βουνά της βόρειας Υεμένης. Τώρα ελέγχουν τεράστιες εκτάσεις εδάφους και για πρώτη φορά φέρνουν έσοδα εκατοντάδων εκατομμυρίων, αν όχι δισεκατομμυρίων δολαρίων ετησίως. Καθώς εγκαταστάθηκαν στον ρόλο της νέας ελίτ της Υεμένης, οι ηγέτες των Houthi λέγεται ότι αγοράζουν ακίνητα, γη και πολυτελή αυτοκίνητα. Αν και έχουν χάσει κάποια επικράτεια κατά το παρελθόν έτος, είναι σημαντικό να θυμόμαστε τα τεράστια κέρδη που έχουν αποκτήσει συνολικά. Πολλοί στρατιωτικοί διοικητές των Houthi ήταν φτωχοί έφηβοι όταν ξέσπασε ο πρώτος πόλεμος με την κυβέρνηση στην καρδιά της βόρειας περιοχής τους, την Sa'dah, πριν από 14 χρόνια. Σήμερα είναι πλούσιοι πολέμαρχοι.

Η κυβέρνηση Hadi έχει επίσης επωφεληθεί από την σύγκρουση, πωλώντας το πετρέλαιο που παράγεται στη νότια Υεμένη στην διεθνή αγορά και εκμεταλλευόμενη την ασφυκτική λαβή της στο εμπόριο που εισέρχεται στο λιμάνι του Άντεν. Εν τω μεταξύ, οι ομάδες που πραγματικά πολεμούν τους Χούτι έχουν τα δικά τους οικονομικά συμφέροντα. Με την συλλογή των φόρων και την χρήση των εσόδων από τις πωλήσεις πετρελαίου και φυσικού αερίου, ο κυβερνήτης της Mareb κατάφερε να προωθήσει μια απίθανη οικονομική άνθηση στην τοπική οικονομία. Η κυβέρνηση Hadi έχει επανειλημμένα ζητήσει από τον Aradah να παραδώσει τα έσοδα, αλλά χωρίς αποτέλεσμα. Αντ’ αυτού, χρησιμοποιεί τον νεοαποκτηθέντα πλούτο για την χρηματοδότηση της τοπικής κυβέρνησης και την υποστήριξη νέων έργων υποδομής.

Ομάδες από όλες τις πλευρές επωφελούνται από μια ζωηρή πολεμική οικονομία [10]. Καθώς οι Σαουδάραβες εμποδίζουν συχνά το εμπόριο που προορίζεται για το λιμάνι Hodeidah στην δυτική ακτή της Υεμένης, οι τιμές των βασικών εμπορευμάτων που μεταφέρονται από την ξηρά έχουν αυξηθεί. Τα φορτηγά που διασχίζουν την χώρα με τρόφιμα, καύσιμα και άλλα, λιγότερο νόμιμα, αγαθά, συμπεριλαμβανομένων των όπλων, πρέπει να πληρώνουν αμοιβές σε σημεία ελέγχου και φόρους στις διάφορες τοπικές Αρχές. Ειδικότερα, το εμπόριο καυσίμων έχει καταστεί εξαιρετικά κερδοφόρο για λίγους διαλεχτούς, στους οποίους φέρονται να συμπεριλαμβάνονται έμποροι που έχουν στενούς δεσμούς με την ηγεσία των Χούτι. Στην πραγματικότητα, οι εμπλεκόμενοι ισχυρίζονται ότι υπάρχει ένας εκπληκτικά υψηλός βαθμός διαπλοκής μεταξύ των οικονομικών δικτύων που συνδέουν την κυβέρνηση Hadi, τους τοπικούς στρατιωτικούς ηγέτες και τους Houthi.

Προελαύνοντας κατά των Houthi στην Taiz, στην Υεμένη, τον Ιανουάριο του 2018. STRINGER / REUTERS
---------------------------------------------------------------------------

Η ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΓΕΩΓΡΑΦΙΑ ΤΟΥ ΠΟΛΕΜΟΥ