Τι κέρδισε η Κίνα από την φιλοξενία του Kim Jong Un | Foreign Affairs - Hellenic Edition
Secure Connection

Τι κέρδισε η Κίνα από την φιλοξενία του Kim Jong Un

Ένα πλεονέκτημα επί της Ουάσιγκτον, όχι φιλία με την Πιονγκγιάνγκ
Περίληψη: 

Η Κίνα κοιτάζει τα δικά της συμφέροντα και όχι αυτά της Βόρειας Κορέας, είτε πρόκειται για ένα πιθανό πεδίο μάχης είτε για το τραπέζι των διαπραγματεύσεων.

Η ORIANA SKYLAR MASTRO είναι επίκουρη καθηγήτρια Μελετών Ασφάλειας στην Σχολή Εξωτερικών Υπηρεσιών του Edmund A. Walsh στο Georgetown University και υπότροφη Jeane Kirkpatrick στο Αμερικανικό Ινστιτούτο Επιχειρήσεων.

Στα τέλη Μαρτίου, ο ηγέτης της Βόρειας Κορέας, Kim Jong Un, ο οποίος δεν είχε βγει έξω από το ερημίτικο βασίλειο από τότε που ανέλαβε την εξουσία το 2011, ταξίδεψε στο Πεκίνο για να συναντηθεί για πρώτη φορά με τον Κινέζο πρόεδρο, Xi Jinping. Η συνάντηση ήρθε μετά από δύο δεκαετίες διολίσθησης των σχέσεων μεταξύ Βόρειας Κορέας και Κίνας, με την χειρότερη περίοδο να έχει καταγραφεί υπό τον Xi -μόνο έξι διμερείς ανταλλαγές υψηλού επιπέδου πραγματοποιήθηκαν τα τελευταία έξι χρόνια, έναντι 54 κατά την προεδρία του προκατόχου του, Χου Τζιντάο.

Όπως υποστήριξα προηγουμένως στο Foreign Affairs [1], το Πεκίνο είχε γίνει επιφυλακτικό λόγω των προκλήσεων του Κιμ και «δεν ήταν πλέον συνδεδεμένο με την επιβίωση της Βόρειας Κορέας». Ήταν αξιοσημείωτο λοιπόν ότι ο Xi είχε παρατείνει την πρόσκληση στον Kim. Υπήρξε ξαφνική απόψυξη στις διπλωματικές σχέσεις; Και αν ναι, τι σημαίνει αυτή η φαινομενική αντιστροφή;

10042018-1.jpg

Ο ηγέτης της Βόρειας Κορέας, Kim Jong Un, και ο πρόεδρος της Κίνας, Xi Jinping, στο Πεκίνο, 28 Μαρτίου 2018. KCNA / VIA REUTERS
----------------------------------------------------------------------------------

Επιφανειακά, ο Xi φαίνεται να οδηγείται από μια επιθυμία για βελτιωμένες σχέσεις μεταξύ Κίνας και Βόρειας Κορέας [2]. Κατά την διάρκεια της συνάντησης Xi-Kim, τα κινεζικά μέσα ενημέρωσης χαρακτήρισαν τις δύο χώρες ως ιδεολογικούς συντρόφους, υπογραμμίζοντας το κοινό τους συμφέρον για την εξεύρεση ειρηνικής λύσης στις προκλήσεις ασφάλειας στην χερσόνησο και δημοσιεύοντας φωτογραφίες των δύο ηγετών να μοιράζονται μια ζεστή αγκαλιά. Αλλά παρόλο που η σύνοδος κορυφής σηματοδοτεί το ενδιαφέρον του Πεκίνου για την επιδίωξη παραγωγικών σχέσεων με την Πιονγκγιάνγκ, η απόφαση του Xi να συναντηθεί με τον Κιμ αντιπροσωπεύει μια μικρότερη στρατηγική μετατόπιση από ό, τι φαίνεται. Η Κίνα εξακολουθεί να μην είναι συνδεδεμένη με την επιβίωση της Βόρειας Κορέας και η «συμμαχία» των χωρών εξακολουθεί να είναι μόνο κατ’ όνομα. Για το Πεκίνο, ο τελικός στόχος της συνάντησης δεν ήταν να επιδιορθώσει πρόχειρα την σχέση με την Πιονγκγιάνγκ αλλά να διαμορφώσει την κατεύθυνση των επερχόμενων συνομιλιών ΗΠΑ-Βόρειας Κορέας και να εξασφαλίσει ότι οποιοδήποτε αποτέλεσμα θα ευνοεί τα κινεζικά συμφέροντα έναντι των συμφερόντων των Ηνωμένων Πολιτειών.

ΝΕΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ, ΝΕΑ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗ

Κατά τα τελευταία χρόνια, οι σχέσεις μεταξύ Πεκίνου και Πιονγκγιάνγκ είχαν επιδεινωθεί στο σημείο που οι Κινέζοι στρατηγιστές και ακόμη και στρατιωτικοί αξιωματούχοι πρότειναν ότι η Κίνα ενδέχεται να μην πάρει την πλευρά της Βόρειας Κορέας σε περίπτωση σύγκρουσης στην χερσόνησο. Η Κίνα είχε πολλά για να είναι ενοχλημένη. Ο Kim αγνοούσε κατάφωρα τα αιτήματά της να απέχει από προκλητικές δραστηριότητες, διεξάγοντας 86 δοκιμές πυραύλων και τέσσερις πυρηνικές δοκιμές από τότε που ανέλαβε την εξουσία. Επιδεικνύοντας πλήρη αγνόηση των συμφερόντων της Κίνας, ο Kim έκανε όλες τις πυρηνικές του δοκιμές [3] από την περιοχή Punggye-ri, περίπου 100 μίλια από τα κινεζικά σύνορα, γεγονός που προκάλεσε σημαντική ανησυχία στο Πεκίνο για πυρηνικά συμβάντα. Όχι μόνο αυτό, αλλά ο Κιμ είχε την συνήθεια να διεξάγει αυτές τις δοκιμές σε στιγμές σημαντικές για το Πεκίνο, όπως κατά την διάρκεια της διάσκεψης κορυφής [για την πρωτοβουλία] One Belt, One Road στο Πεκίνο, τον Μάιο του 2017, και λίγους μήνες αργότερα κατά την σύνοδο κορυφής των BRIC στην Xiamen. Ο Xi ίσως να ένιωσε από αυτές τις δοκιμές ότι [ο Κιμ] δεν τον σεβάστηκε προσωπικά, καθώς έγινε φανερό στον κόσμο ότι το χρονοδιάγραμμα των πυρηνικών δοκιμών της Βόρειας Κορέας δεν συμπτωματικό.

Εν τω μεταξύ, τόσο η αύξηση της στρατιωτικής και οικονομικής πίεσης των ΗΠΑ κατά της Βόρειας Κορέας υπό την διοίκηση Τραμπ όσο και οι καυτές ρητορικές ανταλλαγές μεταξύ Πιονγκγιάνγκ και Ουάσιγκτον προκάλεσαν την Κίνα να χάσει την ελπίδα για δυνατότητα διπλωματικής λύσης. Αυτό, σε συνδυασμό με την επιδείνωση της σχέσης της με την Πιονγκγιάνγκ, ενθάρρυνε την Κίνα να αρχίσει να προετοιμάζεται σοβαρότερα για στρατιωτικές απρόβλεπτες ενέργειες, μεταξύ άλλων διεξάγοντας σχετικές στρατιωτικές ασκήσεις και προσαρμόζοντας την στάση των δυνάμεών της. Ωστόσο, μια σειρά σημαντικών εξελίξεων τους τελευταίους τρεις μήνες υποδήλωσε στο Πεκίνο ότι προέκυψε μια νέα ευκαιρία να διαμορφωθεί η κατάσταση στη χερσόνησο μέσω της διπλωματίας. Τον Φεβρουάριο, η Βόρεια Κορέα έστειλε μια αντιπροσωπεία στους Ολυμπιακούς Αγώνες της Pyeongchang [4], ανοίγοντας έναν δρόμο για τις συνομιλίες με τη Νότια Κορέα και μειώνοντας τις εντάσεις στις δια-κορεατικές σχέσεις. Τον Μάρτιο, ο πρόεδρος Donald Trump ανακοίνωσε ότι θα είναι διατεθειμένος να πραγματοποιήσει σύνοδο κορυφής με τον Kim μέχρι τα τέλη Μαΐου, γεγονός που θα τον κάνει τον πρώτο νυν πρόεδρο που θα συναντηθεί κατά πρόσωπο με τον ηγέτη της Βόρειας Κορέας. Μόλις η διπλωματία έγινε και πάλι μια επιλογή, ήταν λογικό για τον Xi να προσεγγίσει τον Κιμ. Όχι μόνο αυτό θα επέτρεπε στην Κίνα να ασκήσει την επιρροή της στις επερχόμενες συνομιλίες μεταξύ ΗΠΑ και Βόρειας Κορέας, αλλά θα λάμπρυνε και την εικόνα της Κίνας ως περιφερειακή δύναμη και διαμεσολαβητή, χαρίζοντας πόντους στον Xi εγχωρίως και δίνοντας στην Κίνα μια θέση στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων. Πράγματι, ο Xi προχώρησε στο να ενημερώσει τον Trump για την επίσκεψη του Kim, γεγονός που υποδηλώνει ότι ο Xi προετοιμάζεται ήδη να αναλάβει τον ρόλο του διαμεσολαβητή.

ΠΟΙΟΣ ΕΙΝΑΙ Ο ΚΥΡΙΟΣ ΣΤΟΧΟΣ ΤΗΣ ΚΙΝΑΣ;