Γονιδιακή επεξεργασία για το καλό της ανθρωπότητας

Σήμερα, περισσότεροι άνθρωποι από ποτέ ζουν υγιείς, παραγωγικές ζωές. Ετούτα τα καλά νέα μπορεί να φαίνονται ως έκπληξη, αλλά υπάρχουν πολλά στοιχεία ως προς αυτό. Από τις αρχές της δεκαετίας του 1990, η παγκόσμια παιδική θνησιμότητα έχει μειωθεί κατά το ήμισυ [1]. Έχουν σημειωθεί τεράστιες μειώσεις στα κρούσματα φυματίωσης, ελονοσίας και HIV/AIDS [2]. Η συχνότητα εμφάνισης της πολιομυελίτιδας μειώθηκε κατά 99%, φέρνοντας τον κόσμο στα πρόθυρα της εξάλειψης μιας σημαντικής μολυσματικής νόσου, ένα κατόρθωμα που η ανθρωπότητα έχει επιτύχει μόνο μια φορά πριν, με την ευλογιά. Το ποσοστό του παγκόσμιου πληθυσμού σε συνθήκες ακραίας φτώχειας, που ορίζεται από την Παγκόσμια Τράπεζα ότι ζει με λιγότερο από 1,90 δολάρια την ημέρα, μειώθηκε από 35% σε περίπου 11%.

Ωστόσο, η συνεχιζόμενη πρόοδος δεν είναι αναπόφευκτη και εξακολουθούν να υφίστανται πολλές περιττές ταλαιπωρίες και ανισότητες. Μέχρι το τέλος του τρέχοντος έτους, πέντε εκατομμύρια παιδιά ηλικίας κάτω των πέντε ετών θα έχουν πεθάνει -κυρίως σε φτωχές χώρες και κυρίως από αιτίες που μπορούν να αποφευχθούν. Εκατοντάδες εκατομμύρια άλλα παιδιά θα συνεχίσουν να υποφέρουν άσκοπα από ασθένειες και υποσιτισμό που μπορεί να προκαλέσουν δια βίου νοητικές και σωματικές αναπηρίες. Και πάνω από 750 εκατομμύρια άνθρωποι -κυρίως αγροτικές οικογένειες στην υποσαχάρια Αφρική και τη Νότια Ασία- εξακολουθούν να ζουν σε ακραία φτώχεια, σύμφωνα με εκτιμήσεις της Παγκόσμιας Τράπεζας [3]. Οι γυναίκες και τα κορίτσια [4] μεταξύ αυτών, ειδικότερα, στερούνται οικονομικών ευκαιριών.

Γενετικά τροποποιημένο καλαμπόκι στο Πεκίνο, τον Φεβρουάριο του 2016 KIM KYUNG-HOON / REUTERS
-----------------------------------------------------------------------------------------

Ορισμένα από τα υπόλοιπα βάσανα μπορούν να χαλαρώσουν με την συνέχιση της χρηματοδότησης των προγραμμάτων αναπτυξιακής βοήθειας και των πολυμερών συνεργασιών που είναι γνωστό ότι λειτουργούν. Αυτές οι προσπάθειες μπορούν να συμβάλουν στην διατήρηση της προόδου, ιδίως καθώς ο κόσμος βελτιώνει την χρήση των δεδομένων (data) για να καθοδηγήσει την κατανομή των πόρων. Αλλά τελικά, η εξάλειψη των πλέον επίμονων ασθενειών και αιτιών της φτώχειας θα απαιτήσει επιστημονική ανακάλυψη και τεχνολογικές καινοτομίες.

Αυτό περιλαμβάνει το CRISPR (Clustered Regularly Interspaced Short Palindromic Repeats, μια οικογένεια κλιμάκων DNA σε βακτήρια) και άλλες τεχνολογίες για στοχευμένη επεξεργασία γονιδίων. Κατά την επόμενη δεκαετία, η επεξεργασία γονιδίων θα μπορούσε να βοηθήσει την ανθρωπότητα να ξεπεράσει μερικές από τις μεγαλύτερες και πιο επίμονες προκλήσεις για την παγκόσμια υγεία [5] και την ανάπτυξη. Η τεχνολογία διευκολύνει τους επιστήμονες να ανακαλύψουν καλύτερες διαγνώσεις, θεραπείες και άλλα εργαλεία για την καταπολέμηση ασθενειών που εξακολουθούν να σκοτώνουν και να καθιστούν ανίκανους [για φυσιολογική ζωή] εκατομμύρια ανθρώπους κάθε χρόνο, κυρίως τους φτωχούς. Επιταχύνει επίσης την έρευνα που θα μπορούσε να βοηθήσει στην εξάλειψη της ακραίας φτώχειας, με το να επιτρέπει σε εκατομμύρια αγρότες του αναπτυσσόμενου κόσμου να καλλιεργούν σοδειές και να συντηρούν ζωικά κεφάλαια που είναι πιο παραγωγικά, πιο θρεπτικά και ανθεκτικά. Οι νέες τεχνολογίες αντιμετωπίζονται συχνά με σκεπτικισμό. Αλλά αν ο κόσμος πρόκειται να συνεχίσει την αξιοσημείωτη πρόοδο των τελευταίων δεκαετιών, είναι ζωτικής σημασίας να ενθαρρύνονται οι επιστήμονες, σύμφωνα με τις κατευθυντήριες γραμμές για την ασφάλεια και την ηθική, να συνεχίσουν να επωφελούνται από τέτοια ελπιδοφόρα εργαλεία όπως το CRISPR.

ΤΑΪΖΟΝΤΑΣ ΤΟΝ ΚΟΣΜΟ

Νωρίτερα φέτος, ταξίδεψα στην Σκωτία, όπου συναντήθηκα με μερικούς εξαιρετικούς επιστήμονες που συνδέονται με το Κέντρο για την Γενετική και την Υγεία Τροπικής Κτηνοτροφίας (Centre for Tropical Livestock Genetics and Health) [6] στο Πανεπιστήμιο του Εδιμβούργου. Έμαθα για προηγμένες γονιδιωματικές έρευνες για να βοηθήσουν τους αγρότες στην Αφρική να παράγουν πιο παραγωγικά κοτόπουλα και αγελάδες. Όπως εξήγησαν οι επιστήμονες, οι φυλές αγελάδων γαλακτοπαραγωγής που μπορούν να επιβιώσουν σε ζεστά, τροπικά περιβάλλοντα τείνουν να παράγουν πολύ λιγότερο γάλα από ό, τι οι Holstein -οι οποίες δεν ταιριάζουν καλά σε ζεστά μέρη αλλά είναι εξαιρετικά παραγωγικές σε πιο ήπια κλίματα χάρη εν μέρει σε φυσιολογικές μεταλλαγές που οι κτηνοτρόφοι επέλεξαν επί γενιές. Οι επιστήμονες στην Σκωτία συνεργάζονται με ομολόγους τους στην Αιθιοπία, την Κένυα, τη Νιγηρία, την Τανζανία και τις Ηνωμένες Πολιτείες. Μελετούν τρόπους επεξεργασίας των γονιδίων τροπικών φυλών βοοειδών για να τους δώσουν τα ίδια ευνοϊκά γενετικά χαρακτηριστικά που κάνουν τις αγελάδες Holstein τόσο παραγωγικές, ενισχύοντας πιθανώς το γάλα και την παραγωγή πρωτεϊνών των τροπικών φυλών ως και κατά 50%. Αντίστροφα, οι επιστήμονες σκέφτονται επίσης να επεξεργαστούν τα γονίδια των Holstein για να παράγουν μια υπο-φυλή με ένα κοντό, κομψό τρίχωμα, το οποίο θα επέτρεπε στα βοοειδή να ανέχονται την ζέστη.

Αυτό το είδος έρευνας είναι ζωτικής σημασίας γιατί μια αγελάδα ή λίγα κοτόπουλα, κατσίκια ή πρόβατα μπορεί να κάνουν μεγάλη διαφορά στην ζωή των φτωχότερων ανθρώπων του κόσμου, τα τρία τέταρτα των οποίων παίρνουν τα τρόφιμά τους και τα εισοδήματά τους καλλιεργώντας μικρά οικόπεδα. Οι αγρότες με ζώα μπορούν να πουλήσουν αυγά ή γάλα για να πληρώσουν για καθημερινές δαπάνες. Τα κοτόπουλα, ειδικότερα, τείνουν να ανατρέφονται από γυναίκες, οι οποίες είναι πιθανότερο από τους άνδρες να χρησιμοποιήσουν τα έσοδα για να αγοράσουν είδη οικιακής ανάγκης. Τα ζώα βοηθούν τις οικογένειες των αγροτών να πάρουν την διατροφή που χρειάζονται, θέτοντας τα παιδιά σε υγιή ανάπτυξη και επιτυχία στο σχολείο.