Κίνα Vs Αμερική

Η κινεζική αντίληψη της κυβέρνησης και ο ρόλος της στην κοινωνία δύσκολα θα μπορούσαν να είναι πιο διαφορετικοί. Όπως επισήμανε ο Lee, «Η ιστορία και οι πολιτιστικές επιδόσεις της χώρας δείχνουν ότι όταν υπάρχει ένα ισχυρό κέντρο (Πεκίνο ή Ναντζίνγκ), η χώρα είναι ειρηνική και ευημερούσα. Όταν το κέντρο είναι αδύναμο, τότε οι επαρχίες και οι περιοχές τους διευθύνονται από μικρούς πολέμαρχους». Ως εκ τούτου, το είδος ισχυρής κεντρικής κυβέρνησης στο οποίο οι Αμερικανοί αντιστέκονται αντιπροσωπεύει για τους Κινέζους τον κύριο παράγοντα που προωθεί την τάξη και το κοινό καλό στο εσωτερικό και στο εξωτερικό.

Για τους Αμερικανούς, η δημοκρατία είναι η μόνη δίκαιη μορφή διακυβέρνησης: Οι Αρχές αντλούν τη νομιμοποίησή τους από την συγκατάθεση των κυβερνωμένων. Αυτή δεν είναι η επικρατούσα άποψη στην Κίνα, όπου είναι σύνηθες να πιστεύεται ότι η κυβέρνηση κερδίζει ή χάνει την πολιτική νομιμοποίηση με βάση την απόδοσή της. Σε μια προκλητική ομιλία του TED Talk που πραγματοποιήθηκε το 2013, ο επενδυτής κεφαλαίων Eric Li [11], που έχει ως έδρα του την Σαγκάη, αμφισβήτησε την υποθετική υπεροχή της δημοκρατίας. «Με ρώτησαν μια φορά, "Το κόμμα δεν ψηφίστηκε από εκλογές. Πού είναι η πηγή της νομιμοποίησης;", εξιστόρησε. ‘Είπα, "Τι λέτε για την ικανότητα;"». Συνέχισε υπενθυμίζοντας στο ακροατήριό του ότι το 1949, όταν ανέλαβε την εξουσία το Κινεζικό Κομμουνιστικό Κόμμα, «η Κίνα ήταν βυθισμένη στον εμφύλιο πόλεμο, διαμελισμένη από την ξένη επιθετικότητα και το μέσο προσδόκιμο ζωής ήταν τα 41 χρόνια. Σήμερα [η Κίνα] είναι η δεύτερη μεγαλύτερη οικονομία στον κόσμο, μια ατμομηχανή της βιομηχανίας, και οι άνθρωποί της ζουν σε αυξανόμενη ευημερία».

Ο Henry Kissinger και ο Mao Zedong στο Πεκίνο, το 1975.
---------------------------------------------------------------------------------

Η Ουάσιγκτον και το Πεκίνο έχουν επίσης σαφώς διαφορετικές προσεγγίσεις όσον αφορά την προώθηση των θεμελιωδών πολιτικών τους αξιών σε διεθνές επίπεδο. Οι Αμερικανοί πιστεύουν ότι τα ανθρώπινα δικαιώματα και η δημοκρατία είναι καθολικές φιλοδοξίες, απαιτώντας μόνο το παράδειγμα των Ηνωμένων Πολιτειών (και μερικές φορές μια νεοϊμπεριαλιστική ώθηση) για να υλοποιηθούν παντού. Οι Ηνωμένες Πολιτείες, όπως έγραψε ο Χάντινγκτον στο επόμενο βιβλίο του, Η Σύγκρουση των Πολιτισμών, είναι «ένα ιεραποστολικό έθνος», που οδηγείται από την πεποίθηση ότι «οι μη Δυτικοί λαοί θα πρέπει να δεσμευτούν στις Δυτικές αξίες … και θα πρέπει να ενσωματώσουν αυτές τις αξίες στα θεσμικά τους όργανα». Οι περισσότεροι Αμερικανοί πιστεύουν ότι τα δημοκρατικά δικαιώματα θα ωφελήσουν τους πάντες, οπουδήποτε στον κόσμο.

Κατά την διάρκεια των δεκαετιών, η Ουάσινγκτον έχει ακολουθήσει μια εξωτερική πολιτική που επιδιώκει να προωθήσει την αιτία της δημοκρατίας -ακόμη και, σε ορισμένες περιπτώσεις, να επιχειρήσει να την επιβάλει σε εκείνους που δεν την έχουν αγκαλιάσει οι ίδιοι. Αντίθετα, παρόλο που οι Κινέζοι πιστεύουν ότι οι άλλοι μπορούν να κοιτάξουν προς αυτούς, να θαυμάσουν τις αρετές τους και ακόμη και να προσπαθήσουν να μιμηθούν την συμπεριφορά τους, οι ηγέτες της Κίνας δεν προσηλύτισαν εξ ονόματος της προσέγγισής τους. Όπως σημείωσε και ο Αμερικανός διπλωμάτης Henry Kissinger [12], η αυτοκρατορική Κίνα «δεν εξήγαγε τις ιδέες της, αλλά άφησε άλλους να έρθουν να τις αναζητήσουν». Και χωρίς να αποτελέσει έκπληξη, οι Κινέζοι ηγέτες ήταν βαθιά καχύποπτοι για τις προσπάθειες των ΗΠΑ να τους προσηλυτίσουν στην αμερικανική πίστη. Στα τέλη της δεκαετίας του 1980, ο Deng Xiaoping, ο οποίος ηγήθηκε της Κίνας από το 1978 έως το 1989 και ξεκίνησε τη διαδικασία οικονομικής φιλελευθεροποίησης της χώρας, παραπονέθηκε σε έναν φιλοξενούμενο αξιωματούχο ότι οι Δυτικές συζητήσεις για τα «ανθρώπινα δικαιώματα, την ελευθερία και την δημοκρατία αποσκοπούν αποκλειστικά στην προστασία των συμφερόντων των ισχυρών και πλούσιων χωρών, οι οποίες εκμεταλλεύονται την δύναμή τους για να φοβερίσουν τις αδύναμες χώρες, και οι οποίες επιδιώκουν την ηγεμονία και ασκούν πολιτικές ισχύος».

ΑΡΓΗ ΚΑΙ ΓΡΗΓΟΡΗ ΣΚΕΨΗ

Η αμερικανική και η κινεζική αίσθηση του παρελθόντος, του παρόντος και του μέλλοντος είναι θεμελιωδώς διαφορετική. Οι Αμερικανοί εκθείασαν με υπερηφάνεια την χώρα τους όταν έγινε 241 ετών τον Ιούλιο˙ οι Κινέζοι αρέσκονται να σημειώνουν ότι η ιστορία τους εκτείνεται σε πέντε χιλιετίες. Οι ηγέτες των ΗΠΑ συχνά αναφέρονται στο «αμερικανικό πείραμα» και οι ενίοτε τυχαίες πολιτικές τους αντικατοπτρίζουν αυτή την στάση. Η Κίνα, αντιθέτως, θεωρεί τον εαυτό της ως ένα προσάρτημα του σύμπαντος: Υπήρχε πάντα˙ και πάντα θα υπάρχει.

Λόγω της εκτατικής αίσθησης που έχουν για τον χρόνο, οι Κινέζοι ηγέτες φροντίζουν να διακρίνουν το οξύ από το χρόνιο και το επείγον από το απλώς σημαντικό. Είναι δύσκολο να φανταστεί κάποιος ένα πολιτικό ηγέτη των ΗΠΑ να προτείνει ότι ένα μείζον πρόβλημα εξωτερικής πολιτικής πρέπει να τεθεί στο λεγόμενο ράφι για μια γενιά. Αυτό, όμως, συνέβη ακριβώς με τον Deng το 1979, όταν καθοδήγησε την κινεζική πλευρά στις διαπραγματεύσεις με την Ιαπωνία για τα επίμαχα νησιά Diaoyu / Senkaku και δέχτηκε μια ενδεχόμενη αντί για μια άμεση λύση στην διαμάχη.

Μια προτομή του Θουκυδίδη, του 1ου αιώνα.
---------------------------------------------------------------------------------------